8 Kod Undang-Undang James Brooke
8 Kod Undang-Undang James Brooke adalah undang-undang yang dibuat oleh James Brooke, iaitu Rajah Putih (White King) bagi Sarawak. Dia membuat 8 kod undang-undang, berasaskan undang-undang Inggeris. Peraturan-peraturan ini telah dibuat selepas Raja menubuhkan satu Mahkamah Keadilan, dengan bantuan Rajah Muda Hashim.
Kod Undang-Undang[sunting | sunting sumber]
- Pembunuhan , rompakan , dan jenayah kejam lain akan dihukum menurut undang-undang bertulis Borneo dan tiada manusia melakukan kesalahan sedemikian akan terlepas, jika; selepas siasatan adil, dia didapati bersalah.
- Semua orang, sama ada orang Melayu, Cina, atau Dayak akan dibenarkan berdagang atau bekerja menurut keselesaan mereka , dan menyimpan keuntungan mereka.
- Semua jalan akan dibuka , dan semua bot datang dari daerah lain bebas masuk sungai dan berlepas tanpa halangan atau sekatan.
- Perdagangan, dalam semua cawangan-cawangannya, akan bebas, dengan pengecualian bijih antimoni, yang dibawah kuasa Gabenor sendiri, tetapi tiada orang yang mana dipaksa bekerja , dan yang akan dibayar dalam satu harga sesuai sesudahnya.
- Tiada orang dibenarkan akan mengganggu suku Dayak atau memperoleh barang-barang mereka di bawah dakwaan palsu. Cukai akan dikumpul oleh tiga Datu membawa tanda Gabenor , dan (kecuali permintaan tahunan ini daripada Kerajaan) mereka tidak akan memberi apa-apa kepada apa-apa orang lain; ataupun mereka berkewajipan menjual barang-barang mereka kecuali atas keputusan mereka , dan dalam harga yang mereka tetapkan sendiri.
- Cukai akan ditetapkan, supaya setiap orang mengetahui berapa sumbangan yang perlu dibayar tiap-tiap tahun untuk menyokong Kerajaan.
- Berat dan ukuran akan ditentukan dan wang semasa dalam negara , dan doits diperkenalkan, agar orang miskin boleh beli makanan dengan murah.
- Kepatuhan kepada peraturan akan dikuatkuasakan.