Ahmad Mahmud

Dato'

Ahmad Mahmud

DPTJ AMN
Dato'; Ahmad Mahmud; DPTJ AMN
	Gambar potret Ahmad bin Mahmud
Kelahiran	Ahmad bin Mahmud; 17 Mac 1927; Rembau, Negeri Sembilan, British Malaya (kini Malaysia)
Meninggal dunia	27 Ogos 2008 (umur 81); Kampung Tunku, Petaling Jaya, Selangor
Sebab kematian	Menderita Penyakit Buah Pinggang
Dikebumikan	Tanah Perkuburan Islam Bukit Kiara, Kuala Lumpur
Pekerjaan	Pelakon, pengarah, penulis, penerbit
Tahun aktif	1952–1997
Pasangan	Datin Khatijah Mohamad
Anak-anak	3
Anugerah	Ahli Mangku Negara (1987); Dato' Paduka Tuanku Ja'afar (Gelaran Dato', 2005)

Dato' Ahmad Mahmud (juga dieja Ahmad Mahmood) merupakan seorang pelakon filem berbangsa Melayu yang telah mewarnai bidang perfileman di Malaysia dan Singapura pada era 1950-an hingga 1990-an. Beliau telah dilahirkan di Rembau, Negeri Sembilan pada 17 Mac 1927. Antara filem-filem terkenal lakonan beliau ialah "Iman", "Hang Tuah", "Ibu Mertua-ku", "Dayang Senandong", "Isi Neraka", "Raja Bersiong" dan "Lela Manja".^[3]

Biografi[sunting | sunting sumber]

Ahmad Mahmud memulakan kerjayanya sebagai pelakon filem di Cathay-Keris Film dengan membintangi dua filem - "Perwira Di Lautan Teduh" yang tidak dapat disiapkan dan "Setia" yang turut dibintangi Rosini. Filem "Setia" berjaya disiapkan tetapi kerana Ho Ah Loke tidak berpuas hati tentang kualitinya dan bimbang akan ketidakmampuannya menghasilkan filem, filem tersebut tidak diedarkan secara meluas, hanya ditayangkan di panggung-panggung kecil saja. Memandangkan di Cathay-Keris Film masa depannya agak gelap, Ahmad Mahmud mencuba nasibnya di Shaw's MFP, Jalan Ampas.

Kedatangannya ke Jalan Ampas dianggap seperti 'melukut di tepi gantang' kerana Tan Sri P. Ramlee sudah berada di kemuncak tambahan pula Yusof Latiff sedang meniti populariti. Pada tahun 1953, bermulalah kerjayanya sebagai pelakon filem di Shaw's MFP apabila V. Girimaji memberi peranan sebagai pelakon pembantu di dalam "Istana Impian" yang turut dibintangi S. Shamsuddin, Neng Yatimah, Aziz Sattar dan Saadiah.

Kekacakan dan ketampanan Ahmad Mahmud telah menarik minat K.M. Basker, lalu diambilnya berlakon sebagai pelakon utama di dalam "Ayer Mata" bersama Rosnani Jamil. Populariti Ahmad Mahmud memuncak apabila pengarah K.R.S. Sastry mengambilnya berlakon di dalam "Iman" (adaptasi dari cerita klasik Jerman, "Faust") yang tidak diduga mendapat sambutan luar dugaan apabila ditayangkan pada pertengahan tahun 1954. Ketampanan Ahmad Mahmud dan kejelitaan Saadiah di dalam "Iman" itu menjadi pujaan ramai dan menjadikan mereka pasangan lakon yang kerap digandingkan bersama iaitu menerusi 15 buah filem.

Pada tahun 1956, beliau melakonkan watak Hang Jebat di dalam filem "Hang Tuah" bersama Tan Sri P. Ramlee. Beliau kemudiannya membintangi satu demi satu filem yang mana boleh dikatakan semuanya mendapat sambutan baik dan mendapat kejayaan box office. Sebagai seniman besar, beliau juga turut diambil berlakon oleh Tan Sri P. Ramlee di dalam filem-filem arahannya - "Ibu Mertua-ku" (sebagai Dr. Ismadi), "Seniman Bujang Lapok" dan "Nasib Si Labu Labi".

Beliau yang telah berlakon di dalam 50 buah filem juga menerima pelbagai anugerah sepanjang hampir setengah abad bergelar sebagai seorang pelakon. Antara filem lakonannya ialah Filem "Iman", "Hang Tuah", "Ibu Mertuaku", "Dayang Senandong", "Isi Neraka", "Raja Bersiong" dan "Lela Manja". Kali terakhir beliau berlakon adalah di dalam drama bersiri yang bertajuk "Bukit Lalang" arahan Mior Hashim Manap pada tahun 1997.

Selain berlakon, beliau juga boleh menyanyi dan kerap juga menggunakan suaranya sendiri di dalam filem-filem lakonannya seperti filem "Isi Neraka" menerusi lagu "Tanda Kasih" (berduet bersama Rahmah Rahmat) dan filem "Sri Andalas" menerusi lagu "Kesetiaan Kasih" (berduet bersama Rafeah Buang).

Apabila MFP melabuhkan tirainya, beliau tidak pergi semula ke Cathay-Keris Film walaupun ramai teman seperjuangannya berbuat demikian. Beliau bertekad mahu mengarah dan mengeluarkan filem sendiri. Setelah lama berlakon, kerjaya beliau beralih arah sebagai pengarah, penerbit, penulis lakon layar asal di dalam empat buah filem iaitu "Mama Oh Mama" (1981), "Dendam Dari Pusara" (1983), "May 13" (1984) dan "Komplot" (1984).

Kematian[sunting | sunting sumber]

Hasil perkongsian hidupnya dengan Datin Khatijah Mohamad (1925-2021), mereka telah dikurniakan dua anak perempuan dan seorang anak lelaki. Beliau telah disahkan menghidapi penyakit buah pinggang pada tahun 2001. Beliau telah menghembuskan nafas terakhirnya pada 27 Ogos 2008 di Kampung Tunku, Petaling Jaya, Selangor ketika berumur 81 tahun. Jenazah beliau telah selamat dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam Bukit Kiara, Kuala Lumpur.^[4]

Filemografi[sunting | sunting sumber]

Filem[sunting | sunting sumber]

Tahun	Tajuk	Watak	Catatan
1951	Perwira Di Lautan Teduh		Filem lakonan pertama
1952	Setia
1953	Istana Impian	Salim
	Ayer Mata	Rashid
	Mangsa
1954	Arjuna	Kamil
1954	Iman	Pak Guru / Roslan
1955	Insan	Hassan
1956	Ribut
	Adekku
	Hang Tuah	Hang Jebat
1957	Kembali Seorang	Yusof
	Seruan Darah
	Putera Bertopeng	Tengku Ali
	Mogok	Ismail
	Taufan	Amir
1958	Azimat	Hamidun
1958	Matahari	Koporal Ismail
1959	Puteri Gunong Banang	Wira
1959	Raja Laksamana Bentan	Laksamana Andak
1960	Lela Manja	Raja Muda
	Megat Terawis	Megat Terawis
	Isi Neraka	Adi
1961	Seniman Bujang Lapok	Doktor	Pelakon tambahan
	Mas Merah	Awang Sulong
	Sri Tanjung	Tun Setia / Datuk Panglima Jaya Setia
1962	Gerhana	Karim
	Ibu Mertua-ku	Doktor Ismadi
	Siti Muslihat	Tengku Abdullah / Panjang
1963	Kasih Tanpa Sayang	Hamid
	Korban	Kassim
	Nasib Si Labu Labi	Pengadil Ratu Kebaya	Penampilan khas
1964	Jeritan Batin
1964	Dupa Cendana	Dupa
1965	Pusaka Pontianak	Safrudin
1965	Dayang Senandong	Raja Kamaruzaman
1966	Anak Buloh Betong	Panglima Lintah
1966	Sri Andalas	Tengku Mahkota Andalas Putera
1967	Raja Bersiong	Raja Ong Maha Perita Deria
	Jebak Maut	Mejar Anuar
	Antara Dua Nisan		Juga sebagai pengarah dan penulis
1968	Teratai
1969	Tunggal
1969	Lanang Sejagat	Sitara
1979	Kisah Seorang Biduan	Saiful
1981	Mama Oh Mama	Ahmad	Sebagai pengarah dan lakon layar
1983	Dendam Dari Pusara	Dolah	Sebagai pengarah, penulis dan penerbit
1983	Ranjau Sepanjang Jalan	Lahuma
1984	May 13		Sebagai pengarah dan penulis
1984	Komplot		Filem lakonan dan terakhir arahan

Drama[sunting | sunting sumber]

Tahun	Tajuk	Watak	Saluran TV
1997	Bukit Lalang		Astro Prima

Diskografi[sunting | sunting sumber]

Lagu[sunting | sunting sumber]

Tanda Kasih (berduet bersama Rahmah Rahmat)
Kesetiaan Kasih (berduet bersama Rafeah Buang)

Anugerah dan pencalonan[sunting | sunting sumber]

Darjah kebesaran[sunting | sunting sumber]

Pingat Ahli Mangku Negara (AMN) - 1987.
Darjah Dato' Paduka Tuanku Ja'afar (D.P.T.J.) - Dato' (2005).^[5]

Anugerah perfileman[sunting | sunting sumber]

Tahun	Anugerah	Filem	Kategori	Keputusan
2004	Festival Filem Malaysia ke-17	-	Anugerah Pelakon Lelaki Sepanjang Zaman	Menang
2001	Anugerah Bintang Popular Berita Harian	-	Anugerah Seniman Veteran	Menang
2001	Anugerah Era 2001	-	Anugerah Artis Lagenda Veteran	Menang
1984	Festival Filem Malaysia ke-5	Komplot	Pelakon Lelaki Terbaik	Tercalon
1983	Festival Filem Malaysia ke-4	Dendam Dari Pusara		Menang
1967/68	Festival Filem Malaysia	Raja Bersiong		Menang
1966	Festival Filem Malaya	Sri Andalas		Tercalon
1960	Festival Filem Malaya	Megat Terawis		Tercalon
1958	Festival Filem Malaya	Mogok		Tercalon
1953/54	Festival Filem Malaya	Iman		Menang

Bibliografi[sunting | sunting sumber]

Ahmad Mahmood : Bintang Di Langit Seni, keluaran Finas, hasil karangan Mohamad Saleeh Rahamad dan diterbitkan pada tahun 2010.

Rujukan[sunting | sunting sumber]

^ Datuk Ahmad Mahmood (Telah Meninggal Dunia 27 Ogos 2008) Sinema Malaysia
^ Datuk Ahmad Mahmud is A Role Model to All, (1926-2008), Oleh: hafiah@nst.com.my
^ "Datuk Ahmad Mahmood". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-05-30. Dicapai pada 2012-01-28.
^ "Ahmad Mahmud Pergi Di Sisi Keluarga". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-04-17. Dicapai pada 2012-01-28.
^ http://malaysiacinema.blogspot.com/2009/09/actor-ahmad-mahmud.html Datuk Ahmad Mahmud is A Role Model to All, (1926-2008), Oleh: hafiah@nst.com.my

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

[1] Datuk Ahmad Mahmood (Telah Meninggal Dunia 27 Ogos 2008) Sinema Malaysia

[2] Datuk Ahmad Mahmud is A Role Model to All, (1926-2008), Oleh: hafiah@nst.com.my

[3] "Datuk Ahmad Mahmood". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-05-30. Dicapai pada 2012-01-28.

[4] "Ahmad Mahmud Pergi Di Sisi Keluarga". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-04-17. Dicapai pada 2012-01-28.

[5] ttp://malaysiacinema.blogspot.com/2009/09/actor-ahmad-mahmud.html Datuk Ahmad Mahmud is A Role Model to All, (1926-2008), Oleh: hafiah@nst.com.my

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

l b s Pelakon Lelaki Terbaik (Festival Filem Malaysia)
1980-an	Jins Shamsuddin (1980) Rahim Razali (1981) Ahmad Yatim (1982) Ahmad Mahmud (1983) Eman Manan (1984) Azmil Mustapha (1986) Mustaffa Noor (1987) A. R. Badul (1989)
1990-an	Ridzuan Hashim (1991) Eman Manan (1992) Nasir Bilal Khan (1994) Sidi Oraza (1995) Sidi Oraza (1997) Khalid Salleh (1999)
2000-an	Afdlin Shauki (2001) Rosyam Nor (2002) Eman Manan (2003) Zamarul Hisham (2005) Afdlin Shauki (2006) Rusdi Ramli (2007) Rosyam Nor (2008) Afdlin Shauki (2009)
2010-an	Bront Palarae (2010) Shaheizy Sam (2011) Faizal Hussein (2013) Rusdi Ramli (2014) Lee Sai Peng (2015) Pekin Ibrahim (2016) Nam Ron (2017) Rosdeen Suboh (2019)
2020-an	Zul Ariffin (2021) Adi Putra (2022)