Bisakol

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Bisakol (portmanteau dari Bisaya dan Bikol) ialah istilah tidak rasmi untuk tiga bahasa Bisaya yang dituturkan di Wilayah Bicol.

Bahasa-bahasa ini termasuk Sorsoganon, kumpulan ragam bahasa Warayan Sorsogon, iaitu Sorsogon Tengah (Masbate Sorsogon) dan Sorsogon Selatan (Waray Sorsogon). Yang terakhir ini dituturkan di tujuh majlis perbandaran di Sorsogon Selatan, iaitu Matnog, Gubat, Bulan, Irosin, Sta. Magdalena, Barcelona dan Bulusan. Sorsogon Selatan berkait rapat dengan bahasa Waray yang dituturkan di Samar Utara.[1]

Masbateño Masbate lebih dekat dengan bahasa Panay, Capiznon dan Hiligaynon. Ia mengekalkan pengaruh Bicolano daripada kemasukannya di Wilayah Bicol, dari segi politik dan geografi. Biarpun dinamakan sedemikian, Masbate Sorsogon lebih dekat dengan Waray berbanding Masbatenyo, tetapi pantai Teluk Sorsogon yang mana Masbate Sorsogon dipertuturkan mempunyai banyak hubungan dengan Pulau Masbate.

Pada peta Etnolog rantau ini, Masbate Sorsogon ialah 82, Masbatenyo ialah 85 dan Waray Sorsogon ialah 83.[2]

Pengelasan[sunting | sunting sumber]

Menurut Zorc,[1] semua bahasa Bisakol merupakan sebahagian dari cabang Bisaya Tengah.

Bisaya

Bisaya (lain-lain)

Bisaya Tengah

Romblomanon

Pinggiran

Sorsogon Utara

Minasbate

Porohanon

Bantayanon

Hiligaynon

Waraya

Sorsogon Selatan

Waray

Samar Utara

Samar-Leyte (Tengah)

Waray (Selatan)

Kosa kata[sunting | sunting sumber]

Contoh perbandingan kosakata Bisakol yang disusun oleh McFarland,[3] perbandingan bahasa bukan-Bisakol disusun oleh Zorc.[1]

Kata ganti[sunting | sunting sumber]

Minasbate Sorsogon
Utara
Sorsogon
Selatan
Waray
Tengah
Hiligaynon Tagalog Pandan Legazpi Daraga Iriga
Nominativus
aku aku aku ako ako ako ako ako ako ako
ikaw ikaw ikaw ikaw ikaw ikaw ikaw ika ika ika
siya siya siya hiya siya siya siya sya sya iya
kita kita kita kita kita tayo kita kita kita kita
kami kami kami kami kami kami kami kami kami kami
kamu kamu kamu kamu kamu kayo kamu kamu kamu kamu
sinda sinda síra hira sila sila síla sinda sinda sira
Genitivus
ku ku ku nákon / ko nákon / ko ko ko ko ko ko
mu mu mu nímo / mo nímo / mo mo mo mo mo mo
níya níya níya níya níya niya níya nya nya nya
nátun nátun ta náton náton nátin náto' ta ta ta
námun námun mi námon námon námin námo' mi
níyu níyu níyu níyo nínyo niyo ninyo
ninda ninda níra níra níla nila níla ninda ninda nira

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ a b c Zorc, David Paul (1977). The Bisayan Dialects of the Philippines: Subgrouping and Reconstruction. Canberra, Australia: Dept. of Linguistics, Research School of Pacific Studies, Australian National University. doi:10.15144/PL-C44. ISBN 0858831570.
  2. ^ Ethnologue map of Southern Philippines
  3. ^ McFarland, Curtis D. The dialects of the Bikol area. OCLC 7764811.