Kebudayaan Malaysia

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
(Dilencongkan dari Budaya Minangkabau)
"Budaya Malaysia" dilencongkan di sini.

Kehidupan di Malaysia

Malaysia ialah sebuah negara berbilang kaum yang hidup dalam keadaan aman dan damai. Tiga kaum yang utama di Malaysia ialah Melayu, Cina dan India. Melayu merupakan kaum terbesar dengan membentuk 54% daripada penduduk Malaysia. Melayu adalah satu kaum yang beragama Islam, berbahasa Melayu dan mengamalkan budaya Melayu. Kaum Melayu mempunyai pengaruh yang penting dalam arena politik di Malaysia. Cina pula mewakili 25% daripada penduduk Malaysia dan tinggal di bandar-bandar besar di pantai barat semenanjung. Kebanyakan kaum Cina beragama Buddha, Taoisme atau Kristian, berbahasa Mandarin, Hokkien, Hakka, Kantonis atau Teochew dan lebih dominan dalam bidang ekonomi. India pula membentuk 7.5% daripada populasi. Kebanyakannya beragama Hindu, bertutur Tamil, Malayalam, dan Hindi. Selain itu, terdapat juga kaum Sikh, Serani atau Eurasian dan kaum bumiputera lain. Bahasa Melayu ialah bahasa rasmi Malaysia, tetapi Bahasa Inggeris digunakan untuk perniagaan.

Kaum Bumiputera yang terbesar di Sarawak ialah Iban dengan 600,000 orang. Mereka tinggal di rumah panjang, dan menetap di sepanjang Sungai Rajang dan Sungai Lupar. Orang Bidayuh pula seramai 170,000 oarng tinggal di barat daya Sarawak. Orang Asli (140,000) tinggal di Semenanjung Malaysia. Dahulunya mereka merupakan pengumpul hasil hutan, hidup berpindah-randah, dan bercucuk tanam, tetapi kini sudah diserap ke dalam kehidupan moden Malaysia. Walau bagaimanapun, mereka kekal sebagai kumpulan etnik yang mempunyai pendapatan terendah berbanding kumpulan etnik yang lain. Kemungkinannya ini disebabkan sistem ekonomi mereka yang tidak bergantung kepada wang tunai, contohnya makanan dan rumah sebahagiannya dihasilkan dari keluaran hutan tanpa perlu dibeli. Bagaimanapun pihak kerajaan menawarkan peluang pelajaran yang samarata dan ada di antara mereka kini menjawat jawatan profesional seperti doktor.

Muzik Malaysia merangkumi muzik tradisional dan kontemporari yang dimainkan oleh rakyat Malaysia. Muzik tradisional banyak dipengaruhi oleh budaya Cina, Islam, India dan Indonesia. Kebanyakan alat muzik terdiri daripada gendang, seruling, gong dan sebagainya. Negara ini mempunyai tradisi yang kuat dalam tarian, sesetengahnya berasal daripada Thai, India, dan Portugis. Selain itu, ada juga wayang kulit, silat, dan barangan kraf seperti batik, sulaman, dan barangan perak dan tembaga.

Seperti rakyatnya, makanan di Malaysia adalah pelbagai, dari makanan berat seperti nasi lemak hinggalah yang ringan seperti kuih. Kerajaan Malaysia telah mengambil langkah mendefinisikan Budaya Malaysia menerusi "Dasar Kebudayaan Kebangsaan 1971", yang menentukan apa yang dianggap budaya rasmi, mendasarkannya kepada budaya Melayu dan mengintegrasikan pengaruh Islam. Bahasa yang sangat dipengaruhi ini; hanya teks Melayu yang dianggap sebagai teks budaya rasmi. Kawalan kerajaan ke atas media adalah kuat, dan kebanyakan saluran media berkaitan dengan kerajaan dalam beberapa cara.

Latar belakang

Map of Malaysia with labels of each state and federal territory
Semenanjung Malaysia (kiri) adalah 40% wilayah Malaysia, dan kebanyakannya adalah Islam. Kedua-dua negeri di Malaysia Timur kebanyakannya Kristian. Ibu negara Malaysia ialah Kuala Lumpur.

Malaysia terdiri daripada dua wilayah geografi yang berbeza: Semenanjung Malaysia dan Malaysia Timur. Malaysia dibentuk apabila Persekutuan Tanah Melayu bergabung dengan Borneo Utara (hari ini wilayah Sabah), Sarawak, dan Singapura (keluar pada 1965) pada tahun 1963,[1] dan perbezaan budaya antara Semenanjung dan Malaysia Timur kekal. Semasa pembentukan Malaysia, kuasa eksekutif terletak pada Parti Perikatan (kemudian Barisan Nasional) gabungan tiga parti politik berasaskan kaum, iaitu Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO), Persatuan Cina Malaysia (MCA) dan Kongres India Malaysia (MIC).[2] UMNO telah menguasai gabungan itu sejak penubuhannya.[3] Walaupun Islam adalah agama rasmi negara, Perlembagaan Malaysia menjamin kebebasan beragama.[4]

Kumpulan etnik

Lihat juga: Demografi Malaysia

Malaysia adalah masyarakat berbilang etnik, pelbagai budaya, dan pelbagai bahasa, dan banyak kumpulan etnik di Malaysia mengekalkan identiti kebudayaan yang berbeza.[5] Masyarakat Malaysia telah digambarkan sebagai "Asia dalam miniatur".[6] Budaya asli kawasan itu berasal dari puak pribumi, bersama dengan orang Melayu yang berpindah ke sana pada zaman purba. Pengaruh yang besar wujud dari budaya Cina dan India, sejak ketika perdagangan dengan negara-negara tersebut bermula di daerah tersebut. Budaya lain yang sangat mempengaruhi Malaysia termasuklah Persia, Arab, dan Inggeris. Struktur kerajaan, bersama-sama dengan keseimbangan kuasa kaum yang disebabkan oleh idea kontrak sosial, telah menyebabkan sedikit insentif untuk asimilasi budaya etnik minoriti di Tanah Melayu dan Malaysia.[7] Kerajaan secara sejarahnya membuat sedikit perbezaan antara "budaya Melayu" dan "budaya Malaysia".[8]

Orang Melayu, yang menyumbang lebih separuh penduduk Malaysia,[1] memainkan peranan dominan secara politik dan dimasukkan ke dalam kumpulan yang dikenal pasti sebagai bumiputra. Bahasa ibunda mereka, Bahasa Melayu, adalah bahasa kebangsaan negara.[9] Dengan definisi perlembagaan Malaysia, semua orang Melayu adalah orang Islam. Orang Asal, penduduk terawal Malaya, membentuk hanya 0.5 peratus daripada jumlah penduduk di Malaysia pada tahun 2000,[10] tetapi mewakili majoriti di Malaysia Timur. Di Sarawak, kebanyakan kumpulan orang bukan Islam diklasifikasikan sebagai orang Dayak, dan mereka membentuk kira-kira 40 peratus penduduk di negeri ini.[11] Ramai suku telah memeluk agama Kristian.[12] 140,000 Orang Asli, terdiri daripada beberapa komuniti etnik yang berbeza di Semenanjung Malaysia.[13]

Thatch hut roof from below, with crossbeam holding up numerous small skulls surrounded by stringy brown leaves
Ketua-ketua dari amalan pemburuan kepala lama di sebuah rumah Kadazan di Sabah

Orang-orang Cina telah menetap di Malaysia selama berabad-abad, dan membentuk kumpulan etnik kedua terbesar.[1] Orang Cina pertama yang menetap di Negeri-negeri Selat, terutamanya di dalam dan sekitar Melaka, secara beransur-ansur menerima unsur-unsur budaya Malaysia dan berkahwin dengan masyarakat Malaysia dan dengan ini, sebuah kumpulan etnik baru yang dipanggil muncul Peranakan. Orang-orang Cina telah mengadopsi tradisi Melayu sambil mengekalkan unsur-unsur budaya Cina seperti agama Buddha dan Taoisme yang sebahagian besarnya.[7] Kepelbagaian Cina yang lebih biasa yang dituturkan di Semenanjung Malaysia adalah Kantonis, Mandarin, Hokkien, Hakka, Hainan, dan Fuzhou.[1]

Masyarakat India di Malaysia adalah yang terkecil daripada tiga kumpulan etnik utama, yang menyumbang kira-kira 10 peratus daripada penduduk negara ini. Mereka bercakap pelbagai bahasa Asia Selatan.[1] Tamil, Malayali, dan orang Telugu membentuk lebih daripada 85 peratus daripada penduduk asal India di negara ini. Pendatang India ke Malaysia membawa mereka budaya Hindu dan Sikh. Ini termasuk kuil-kuil dan Gurdwara, masakan, dan pakaian. Tradisi Hindu tetap kuat di masyarakat India Malaysia. Masyarakat India yang mengamalkan amalan budaya Melayu juga wujud di Melaka. Walaupun mereka tetap Hindu, Chitty tetapi mereka bercakap bahasa Melayu dan berpakaian dan bertindak sebagai orang Melayu.[7]

Sesetengah warga Eropah bercampur keturunan Eropah dan Melayu tinggal di Malaysia. Masyarakat kecil di Melaka adalah keturunan bekas penjajah Portugis yang berkahwin dengan wanita Melayu. Walaupun mereka telah menerima budaya Melayu, mereka bercakap bahasa mereka sendiri dan beragama Kristian Katolik.[7]

Setiap kumpulan etnik mempunyai budaya tersendiri yang memisahkannya dari yang lain, dan mereka telah mencapai tahap integrasi yang berbeza. Orang-orang Cina telah mengintegrasikan dengan budaya Melayu di beberapa kawasan, termasuk bahagian-bahagian Terengganu, dan mereka membentuk kumpulan-kumpulan etnik Malaysia seperti Baba Cina di Melaka dan Sino-Kadazan Sabah. Tahun-tahun mereka di bawah gabungan gabungan British membawa rasa identiti bersama kepada semua kumpulan etnik, dengan idea-idea dan cita-cita Inggeris yang menyediakan beberapa ciri penyatuan. Budaya bersama Malaysia dapat dilihat dalam simbiosis budaya masyarakat di dalamnya.[14]

Dasar dan kontroversi

Kerajaan Malaysia menentukan budaya Malaysia menerusi penerbitan "1971 Dasar Kebudayaan Negara".[15] Ia mentakrifkan tiga prinsip sebagai garis panduan untuk budaya Malaysia: bahawa ia berdasarkan kepada kebudayaan orang asli; bahawa jika unsur-unsur dari budaya lain dinilai sesuai dan munasabah, mereka mungkin dianggap budaya Malaysia; dan Islam akan menjadi sebahagian daripada budaya kebangsaan.[15]

Beberapa pertikaian budaya wujud antara Malaysia dan negara jiran Indonesia. Kedua-dua negara berkongsi warisan budaya yang sama, berkongsi banyak tradisi dan barangan. Walau bagaimanapun, perselisihan telah timbul daripada pelbagai hidangan dari masakan kebangsaan ke lagu kebangsaan Malaysia. Perasaan yang kuat ada di Indonesia tentang melindungi warisan negara itu.[16] Persaingan antara kedua-dua negara bermula semasa Konfrontasi sejurus selepas kemerdekaan Malaysia, ketika Indonesia dan Malaysia hampir berperang. Kemarahan bangunan sejak itu ditambah dengan kejayaan ekonomi Malaysia bermakna perasaan ini masih kuat di Indonesia hari ini.[17] Kerajaan Malaysia dan kerajaan Indonesia telah bertemu untuk meredakan beberapa ketegangan yang timbul akibat pertindihan dalam budaya.[18] Perasaan tidak begitu kuat di Malaysia, di mana kebanyakan mengakui bahawa banyak nilai budaya dikongsi.[16]

Satu pertikaian, yang dikenali sebagai kontroversi Pendet, bermula apabila orang Indonesia mendakwa Tari Pendet digunakan dalam kempen iklan pariwisata rasmi Malaysia, menyebabkan protes rasmi.[19] Tarian ini, dari Bali di Indonesia, hanya digunakan dalam iklan Discovery Channel, bukan iklan yang ditaja oleh kerajaan Malaysia.[20] Lagu, seperti Rasa Sayange telah menimbulkan kontroversi sama.[19] Lagu kebangsaan Malaysia, Negaraku, didakwa didasarkan pada lagu Indonesia yang sama yang ditulis tahun lalu. Kedua-dua lagu itu berasal dari lagu Perancis abad ke-19, yang menyebabkan persamaan.[21]

Seni

Dancers in traditional Malay costume during a dance
Joget Melayu, tarian Melayu
Galeri Kesenian Melaka

Seni tradisi Malaysia terutamanya tertumpu pada kraf ukiran, tenunan, dan perak.[22] Kesenian tradisional terdiri daripada keranjang tangan dari kawasan luar bandar hingga ke kerajinan kayu Melayu. Kerajinan keramaian termasuk keris kerantaian dan set kacang kumbang. Tekstil mewah yang dikenali sebagai Songket dibuat, serta kain corak tradisional batik. Orang asli Malaysia Timur terkenal dengan topeng kayu mereka. Seni Malaysia telah berkembang baru-baru ini, seperti sebelum tahun 1950, pantang larang agama Islam tentang lukisan orang dan haiwan menjadi kuat.[23] Tekstil seperti batik, songket, pua kumbu, dan tekat digunakan untuk hiasan, lazimnya bersulam dengan lukisan atau corak. Perhiasan tradisional dibuat dari emas dan perak yang dihiasi dengan permata, dan, di Malaysia Timur, kulit dan manik-manik telah digunakan untuk kesan yang sama.[24]

Keramik telah dikembangkan di banyak kawasan. Labu Sayong adalah tong tanah liat berbentuk labu yang memegang air. Perak terkenal dengan ini. Juga digunakan untuk menyimpan air adalah angular Terenang. Belanga adalah mangkuk tanah liat yang digunakan untuk memasak, dengan pangkalan yang luas yang membolehkan haba menyebar dengan mudah.[24] Kayu yang diukir digunakan sebagai hiasan untuk banyak barangan, seperti pintu dan panel tingkap.[23] Ukiran kayu tidak pernah menjadi industri, tetapi seni. Pengukir kayu tradisional menghabiskan beberapa tahun hanya menyiapkan kayu, kerana kepercayaan bahawa pengukir kayu perlu menjadi perlawanan sempurna dengan kayu mereka. Kayu juga sepadan dengan pembeli, jadi ukiran kayu adalah tugas yang sangat ritual.[25]

Setiap kumpulan etnik mempunyai seni persembahan yang berbeza, dengan sedikit bertindih di antara mereka. Seni Melayu menunjukkan pengaruh India Utara.[26] Satu bentuk seni yang dipanggil mak yong, menggabungkan tarian dan drama, kekal kukuh di negeri Kelantan.[27] Walau bagaimanapun, seni pertunjukan Malaya-Thai yang lebih tua seperti mak yong telah merosot popular di seluruh negara kerana asal-usul Hindu-Buddha mereka. Sejak tempoh Islamisasi, kementerian seni dan pelancongan telah menumpukan perhatian pada tarian baru Portugis, Timur Tengah, atau Mughal. Tari tradisional Melayu termasuk joget melayu dan zapin. Dalam beberapa tahun kebelakangan ini, dikir barat telah berkembang popular, dan ia dipromosikan secara aktif oleh kerajaan negeri sebagai ikon kebudayaan.[28] Silat adalah satu lagi seni mempertahankan diri Melayu yang terkenal dan bentuk tarian, dipercayai meningkatkan kekuatan rohani seseorang.[24] Wayang kulit amatg popular di Malaysia selama berabad.[26] Boneka biasanya dibuat dengan kulit lembu dan kerbau, dan diukir dan dicat dengan tangan.[24] Pertunjukan dilakukan dengan wayang kulit sering didasarkan pada cerita tradisional,[29] terutama kisah dari Ramayana dan Mahabharata. Secara tradisinya, muzik teater hanya dilakukan oleh lelaki.[26] Pendatang-pendatang jawa membawa Kuda Kepang ke Johor, dan merupakan satu bentuk tarian di mana penari-penari duduk di kuda-kuda mengejek dan menceritakan kisah perang Islam. Masyarakat Cina membawa tarian singa tradisional dan tarian naga bersama mereka, sementara kaum India membawa bentuk-bentuk seni seperti Bharata Natyam dan Bhangra. Kolonialisme juga membawa bentuk seni yang lain, seperti Farapeira dan Branca Portugis. Terdapat pelbagai tarian tradisional, yang sering mempunyai kepentingan rohani yang sangat kuat. Sebilangan suku dari Malaysia barat dan timur mempunyai tarian yang berbeza.[24]

Pada tahun 2010, Budaya Seni Malaysia diperkenalkan kepada kebangkitan baru dengan kedatangan galeri bebas baru yang memberi tumpuan kepada seniman tempatan muda kontemporari yang baru. Salah satu pemain utama yang paling terkenal dalam budaya baru ini adalah Minut Init Art Social di Uptown Damansara.

Seni bina

Replika Istana Kesultanan Melaka, dibina dari maklumat di dalam Sulalatus Salatin
Kuil Terbesar di Asia Tenggara- Kek Lok Si di Pulau Pinang bersinar dalam persediaan untuk Tahun Baru Cina.

Seni bina di Malaysia adalah gabungan pelbagai gaya, dari gaya Islam dan Cina kepada yang dibawa oleh penjajah Eropah.[23] Seni bina Melayu telah berubah disebabkan oleh pengaruh-pengaruh ini. Rumah-rumah di utara adalah sama seperti di Thailand, manakala di selatan adalah sama seperti di Jawa. Bahan-bahan baru, seperti cermin mata dan kuku, dibawa oleh orang Eropah, mengubah arsitekturnya.[30] Rumah-rumah dibina untuk keadaan tropika, dibesarkan di atas panggung dengan bumbung yang tinggi dan tingkap besar, membolehkan udara mengalir melalui rumah dan menyejukkannya.[24] Kayu menjadi bahan utama bangunan untuk sejarah Malaysia; ia digunakan untuk segala-galanya dari kampung yang sederhana hingga ke istana diraja.[23] Di Negeri Sembilan, rumah tradisional bebas sepenuhnya dari paku.[24] Selain kayu, bahan-bahan biasa lain seperti buluh dan daun juga digunakan.[30] Istana Kenangan di Kuala Kangsar yang dibina pada 1926, dan ia satu-satunya istana Melayu dengan dinding buluh. Asal Lisan Malaysia Timur tinggal di rumah panjang dan kampung-kampung air. Rumah panjang dinaikkan dan di atas panggung, dan boleh menempatkan 20 hingga 100 keluarga. Kampung-kampung air juga dibina di atas panggung, dengan rumah-rumah yang berkaitan dengan papan dan kebanyakan pengangkutan oleh bot.[24]

Senibina Cina boleh dibahagikan kepada dua jenis, tradisional dan Baba Nyonya. Isi rumah Baba Nyonya diperbuat daripada jubin berwarna-warni dan mempunyai halaman dalaman yang besar. Seni bina India datang dengan kaum India Malaysia, mencerminkan seni bina India selatan yang paling berasal dari. Sesetengah seni bina Sikh juga diimport.[24] Melaka, yang merupakan pusat perdagangan tradisional, mempunyai pelbagai gaya bangunan. Struktur kayu yang besar seperti Istana Sultan Mansur Shah wujud dari zaman awal. Pengaruh Cina dapat dilihat di kuil yang dihiasi cerah dan rumah kedai bertingkat.[23] Struktur Portugis yang paling tersisa di Melaka adalah kubu A Famosa. Bangunan kolonial lain termasuk Stadthuys Belanda,[24] bangunan bata kota Kolonial Belanda, dan bangunan yang dibina oleh Inggeris seperti Dewan Peringatan, yang menggabungkan seni bina Baroque dan Islam.[23]

Bentuk dan saiz rumah berbeza dari negeri ke negeri. Unsur-unsur biasa di Semenanjung Malaysia termasuk bumbung, balkoni, dan siling tinggi, yang dibangkitkan di atas panggung untuk pengudaraan. Kerja kayu di rumah sering diukir secara intrasit. Lantai adalah pada tahap yang berbeza bergantung pada fungsi bilik.[30] Masjid yang kebanyakannya berasaskan seni bina Jawa secara tradisionalnya.[23] Pada zaman moden, kerajaan telah mempromosikan projek-projek yang berbeza, dari bangunan kembar tertinggi di dunia, Menara Berkembar Petronas, bandar taman, Putrajaya secara keseluruhan. Syarikat-syarikat Malaysia sedang membangunkan reka bentuk pencakar langit yang khusus untuk iklim tropika.[23]

Muzik

Rencana utama: Muzik Malaysia

Seni dan seni persembahan tradisional Melayu muncul di rantau Kelantan-Pattani dengan pengaruh dari India, China, Thailand, dan Indonesia. Muzik ini berasaskan instrumen perkusi,[26] yang paling penting ialah gendang. Terdapat sekurang-kurangnya 14 jenis gendang tradisional.[31] Gendang dan alat perkusi tradisional yang lain sering dibuat dari bahan semula jadi seperti cangkang.[31] Instrumen lain termasuk rebab (instrumen rentetan tunduk), serunai (instrumen seperti oboe ganda), seruling (suling), dan sangkakala. Muzik secara tradisinya digunakan untuk bercerita, meraikan acara kitaran hayat, dan pada acara tahunan seperti musim menuai.[26] Muzik pernah digunakan sebagai satu bentuk komunikasi jarak jauh.[31] Orkestra tradisional boleh dibahagikan antara dua bentuk, gamelan yang memainkan melodi menggunakan gong dan instrumen tali, dan nobat yang menggunakan instrumen angin untuk membuat muzik yang lebih serius.[24]

Di Malaysia Timur, perkumpulan berasaskan gong seperti agung dan kulintang biasanya digunakan dalam upacara seperti pengebumian dan majlis perkahwinan.[32] Ini juga biasa di selatan Filipina, Kalimantan di Indonesia, dan di Malaysia Brunei.[32] Rakyat Malaysia dan India mempunyai bentuk muzik mereka sendiri, dan suku kaum asli Semenanjung dan Malaysia Timur mempunyai instrumen tradisional yang unik.[23] Di negara-negara seperti Singapura, Malaysia dan Indonesia dipercayai bahawa persembahan di rumah semasa Hari Raya (perayaan tradisional malay) adalah kepercayaan yang baik kerana ia membawa kebaikan dan kekayaan kepada penghibur dan tuan rumah.

Di Malaysia, tempat seni persembahan terbesar ialah Dewan Filharmonik Petronas. Orkestra pemastautin adalah Orkestra Filharmonik Malaysia.[33] Muzik popular Melayu adalah gabungan gaya dari semua etnik di negara ini.[23] Kerajaan Malaysia telah mengambil langkah untuk mengawal muzik apa yang ada di Malaysia; Muzik rap telah dikritik,[34] muzik heavy metal telah terhad,[35] dan band asing mesti menyerahkan rakaman konsert baru-baru ini sebelum beraksi di Malaysia.[36] Adalah dipercayai bahawa muzik ini adalah pengaruh buruk pada belia.[35]

Sastera

Rencana utama: Kesusasteraan Malaysia
Muzium Sastera

Tradisi lisan yang kuat yang telah wujud sejak sebelum kedatangan penulisan kepada apa yang kini diteruskan Malaysia hari ini. Kerja-kerja awal ini sangat dipengaruhi oleh epik India.[37] sastera lisan seperti cerita rakyat berkembang walaupun kerja-kerja selepas dicetak muncul.[23] Tulisan bahasa Melayu terawal adalah pada Batu Bersurat Kedukan Bukit yang dijumpai oleh M. Batenburg. Tarikh batu bersurat ini ialah 682 masehi menggunakan aksara tulisan Pallava bahasa Melayu Tua. Bahasa Melayu kemudiannya menggunakan beberapa aksara lain seperti tulisan Rencong, dan Kawi sebelum ketibaan tulisan Arab Jawi yang tiba dengan kedatangan Islam ke semenanjung pada akhir abad ke-15.[37]Pada ketika ini, kisah-kisah yang sebelum ini telah diberikan pengajaran dalam agama Hindu dan Buddhisme telah diambil untuk mempunyai makna sejagat, dengan garis cerita utama mereka kekal utuh.[29] Setiap Kesultanan Melayu mencipta tradisi sastera mereka sendiri yang dipengaruhi oleh cerita-cerita lisan yang sudah ada dan dengan cerita-cerita yang datang dengan Islam.[37] Ketibaan mesin cetak di Malaysia adalah kunci dalam membolehkan sastera dapat diakses lebih daripada yang cukup kaya untuk menanggung tulisan tangan tulisan tangan.[29] Terdapat perpecahan antara orang Melayu diraja, yang tahu bahasa Inggeris, dan kelas rendah, yang hanya membaca bahasa Melayu.[23] Pada tahun-tahun awal kurun ke-20, kesusasteraan mula berubah untuk mencerminkan perubahan norma rakyat Malaysia.[29] Pada tahun 1971 kerajaan mengambil langkah mendefinisikan kesusasteraan bahasa yang berbeza. Sastera yang ditulis dalam bahasa Melayu disebut "Kesusasteraan Negara Malaysia"; kesusasteraan dalam bahasa bumiputra lain dipanggil "kesusasteraan serantau"; kesusasteraan dalam bahasa lain dipanggil "kesusasteraan keratan".[38]

Puisi Melayu sangat maju, dan menggunakan banyak bentuk.[37] Hikayat adalah naratif tradisional, dan cerita-cerita yang ditulis dalam fesyen itu dinamakan menggunakan Hikayat diikuti dengan nama protagonis. Pantun adalah bentuk puisi yang digunakan dalam banyak aspek budaya Melayu. Syair adalah satu lagi bentuk naratif, sekali sangat popular.[29] Bentuk Hikayat tetap popular, dan pantun telah tersebar dari bahasa Melayu ke bahasa lain. Sehingga abad ke-19, kesusasteraan yang dihasilkan di Malaysia memberi tumpuan terutamanya kepada cerita-cerita royalti,[29] kerana ia dihasilkan hanya untuk royalti.[23] Selepas itu, ia berkembang ke kawasan lain.[29] Rusuhan kaum tahun 1969 sangat mempengaruhi kesusasteraan; penambahbaikan ekonomi pada tahun 1980an membawa perubahan sosial dan bentuk-bentuk kesusasteraan baru.[23]

Kesusasteraan Melayu pertama adalah dalam skrip Arab. Penulisan bahasa Melayu yang terawal adalah pada Batu Bersurat Terengganu, dibuat pada tahun 1303.[23] Salah satu karya Melayu yang lebih terkenal ialah Sulalatus Salatin, yang juga dikenali sebagai Sejarah Melayu. Ia pada asalnya direkodkan pada abad ke-15, walaupun sejak itu telah disunting;[37] versi yang diketahui adalah dari abad ke-16. Hikayat Rajit Pasai, yang ditulis pada abad ke-15, adalah satu lagi karya sastera penting.[23] Hikayat Hang Tuah, menceritakan kisah Hang Tuah dan pengabdiannya kepada Sultannya.[23] Ini merupakan Hikayat paling terkenal;[29] ia menarik dari Sejarah Melayu. Kedua-duanya telah dicalonkan sebagai barang warisan dunia di bawah program 'Memory of the World' oleh Pertubuhan Pendidikan, Saintifik dan Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNESCO).[37] Cerita rakyat seperti Hikayat Sang Kancil, kira-kira rusa tetikus pandai, popular, seperti pengembaraan seperti Ramayana, disesuaikan dengan epik India. Munshi Abdullah (Abdullah bin Abdul Kadir), yang hidup dari 1797 hingga 1854, dianggap sebagai bapa kesusasteraan Melayu. Hikayat Abdullah, autobiografinya, adalah mengenai kehidupan seharian ketika pengaruh Britain menyebar. Penulis Melayu perempuan mula menjadi popular pada tahun 1950-an.[23] Kumpulan etnik dan linguistik yang berbeza telah menghasilkan karya dalam bahasa mereka sendiri.[23] Sastera Cina dan India menjadi biasa kerana bilangan penceramah meningkat di Malaysia, dan kerja-kerja tempatan yang dihasilkan berdasarkan bahasa dari kawasan-kawasan tersebut mula dihasilkan pada abad ke-19.[37] Bermula pada tahun 1950-an, kesusasteraan Cina berkembang; kesusasteraan buatan sendiri dalam bahasa India telah gagal muncul. Bahasa Inggeris telah menjadi bahasa sastera biasa.[39]

Masakan

Rencana utama: Masakan Malaysia
A dish of rice surrounded by various condiments
Nasi Lemak, hidangan kebangsaan Malaysia
four dishes traditionally eaten during Hari Raya Puasa or Hari Raya Haji are seen laid out on a table.
Arah jarum jam dari sebelah kiri bawah: sup daging lembu, ketupat, daging rendang dan sayur lodeh

Masakan Malaysia mencerminkan solekan pelbagai etnik penduduknya,[40] dan ditakrifkan oleh kepelbagaiannya.[41] Banyak budaya dari Malaysia dan kawasan sekitarnya telah banyak mempengaruhi masakan Malaysia, dengan pengaruh yang kuat dari masakan Melayu, Cina, India, Thailand, Jawa dan Sumatera.[23] Kebanyakannya adalah kerana Malaysia menjadi sebahagian daripada laluan rempah kuno.[41] Masakan ini sangat mirip dengan Singapura dan Brunei,[42] dan juga mempunyai persamaan dengan masakan Filipina.[23] Negeri-negeri yang berlainan di Malaysia mempunyai pelbagai hidangan,[42] dan selalunya makanan di Malaysia berbeza dari hidangan asal.[43]

Kadang-kadang makanan yang tidak dijumpai dalam budaya asalnya diasimilasikan ke dalam yang lain; Sebagai contoh, restoran Cina di Malaysia sering memberi hidangan Malaysia.[44] Makanan dari satu budaya kadang-kadang dimasak dengan menggunakan gaya yang diambil dari yang lain.[42] Ini bermakna walaupun banyak hidangan Malaysia berasal dari budaya lain, mereka mempunyai identiti mereka sendiri.[41] Selalunya makanan di Malaysia adalah berbeza dari hidangan asal;[45] Sebagai contoh, makanan Cina sering lebih manis dalam versi Malaysia daripada yang asal.[23] Peranakan, orang Cina yang berpindah ke Malaysia berabad-abad yang lalu, mempunyai masakan unik mereka yang menggunakan teknik memasak Cina dengan bahan-bahan Melayu.[41]

Semasa makan malam tidak disampaikan dalam bentuk sajian, tetapi semuanya sekaligus.[23] Beras popular di banyak hidangan Malaysia. Cili biasanya terdapat dalam hidangan Malaysia, walaupun ini tidak menjadikan mereka pedas.[40] Mi adalah perkara biasa. Daging babi jarang digunakan di Malaysia, kerana penduduk Islam yang besar. Beberapa perayaan mempunyai makanan yang berkaitan dengan mereka, dan kuih bulan sering dimakan ketika Festival Kuih Bulan.[23]

Pakaian

Lihat juga: Pakaian Malaysia
Siti Nurhaliza memakai tudung

Setakat pada 2013 kebanyakan wanita Melayu Malaysia memakai tudung. Penggunaan tudung ini tidak biasa sebelum revolusi Iran 1979,[46] dan tempat-tempat yang mempunyai wanita di tudung cenderung menjadi kawasan pedalaman. Penggunaan tudung semakin meningkat selepas tahun 1970-an.[47] ketika konservatisme agama di kalangan orang Melayu di Malaysia dan Singapura meningkat.[48]

Beberapa ulama dan tokoh agama Kelantan pada 1960an percaya bahawa hijab bukan satu mandatori.[46] Menjelang 2015 ulama Malaysia percaya pandagan sebelum ini tidak bercirikan Islam.[49]

Pada tahun sama, Malaysia mempunyai industri fesyen berkaitan tudung.[46] Masyarakat Melayu Malaysia mepunyai reaksi negatif terhadap wanita Muslim yang tidak memakai tudung.[47]

Norhayati Kaprawi mengarahkan sebuah dokumentari 2011 mengenai pemakaian tudung di Malaysia, "Siapa Aku?".[49]

Cuti

Rencana utama: Cuti umum di Malaysia
A Malay girl and two Malay boys dressed in green traditional clothing
Kanak-kanak Melayu berpakaian untuk Hari Raya

Rakyat Malaysia mengamati beberapa cuti dan perayaan sepanjang tahun, di peringkat persekutuan dan negeri. Perayaan lain diperhatikan oleh kumpulan etnik atau agama tertentu, tetapi tidak cuti umum. Hari-hari suci utama setiap agama utama adalah hari cuti umum. Hari cuti yang paling meluas adalah "Hari Merdeka", atau dikenali sebagai "Merdeka", pada 31 Ogos. Ia memperingati kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu. Ini, serta Hari Buruh (1 Mei), ulang tahun Raja (Sabtu pertama Jun), dan beberapa festival lain adalah cuti umum kebangsaan utama. Hari Wilayah Persekutuan disambut di tiga wilayah Persekutuan.[23] Hari Malaysia, yang diadakan pada 16 September, memperingati pembentukan Malaysia melalui kesatuan Malaya, Singapura, Sabah dan Sarawak, walaupun ia disambut terutamanya di Malaysia Timur.[50]

Hari Tahun Baru, Tahun Baru Cina, dan permulaan kalendar Islam semuanya cuti umum.[23] Cuti umat Islam sangat menonjol di Malaysia. Yang paling penting ialah Hari Raya Puasa (juga dikenali sebagai Hari Raya Aidilfitri),[51] Ia adalah perayaan yang dihormati oleh umat Islam di seluruh dunia yang menandakan akhir Ramadan, bulan puasa. Mereka juga merayakan Hari Raya Haji (juga dikenali sebagai Hari Raya Aidiladha, terjemahan Eid ul-Adha), Awal Muharram (Tahun Baru Islam) dan Maulidur Rasul (Hari Lahir Nabi).[23]

Cina Malaysia biasanya memegang perayaan yang sama yang diperhatikan oleh orang Cina di seluruh dunia. Tahun Baru Cina adalah yang paling menonjol, yang berlangsung selama 15 hari. Hindu di Malaysia meraikan Deepavali, perayaan cahaya,[23] manakala Thaipusam adalah perayaan di mana jemaah dari seluruh negara bertemu di Batu Caves.[52] Wesak, hari kelahiran Buddha, adalah cuti umum. Masyarakat Kristian Malaysia memerhati kebanyakan cuti yang diperhatikan oleh orang Kristian di tempat lain, terutamanya Krismas[23] dan Easter. Walau bagaimanapun, hari Jumaat yang baik adalah cuti umum di kedua-dua negeri Borneo. Perayaan penuaian Gawai di Sarawak dan Kaamatan di Sabah juga penting bagi rakyat Malaysia Timur.[53]

Sukan

Rencana utama: Sukan di Malaysia
Man in a workshop making Waus; a purple wau with gold outlines hangs in front of him, as does an empty frame
Bengkel wau.

Sukan popular di Malaysia termasuk badminton, boling, bola sepak, skuasy, dan hoki padang.[54] Malaysia mempunyai sukan tradisional berskala kecil. Wau adalah bentuk tradisional layang-layang yang melibatkan layang-layang yang dibuat dengan reka bentuk rumit. Layang-layang ini boleh mencapai ketinggian hampir 500 meter (1,640 kaki), dan kerana lampiran buluh membuat bunyi bersuara apabila diterbangkan.[55] Sepak takraw adalah permainan di mana bola rotan disimpan di udara tanpa menggunakan tangan.[56] Permainan tradisional yang dimainkan semasa musim penuaian padi membuang gasing, yang merupakan puncak besar dengan berat sekitar 5 kilogram (11 lb), yang dilemparkan dengan melebarkan tali dan meraih tanah semasa berputar. Mereka dikenali dapat berputar lebih dari satu jam.[24] Sukan lain ialah menari naga dan perlumbaan bot naga. Pantai Malaysia terkenal dengan selam skuba, belayar, dan sukan air dan aktiviti lain.[56] Rafting dan trekking Whitewater juga sering dilakukan.[57]

Banyak sukan antarabangsa yang sangat popular di Malaysia. Pertandingan badminton di Malaysia menarik ribuan penonton, dan Malaysia, bersama dengan Indonesia dan China, secara konsisten memegang Piala Thomas sejak tahun 1949.[58] Pemain terkenal termasuk Lee Chong Wei.[perlu rujukan] Persekutuan Lawn Bowls Malaysia (PLBM) telah didaftarkan pada tahun 1997,[59] dan sudah menjadi medan pasukan antarabangsa yang kuat[60] dan telah membuat kemajuan di peringkat antarabangsa.[61] Skuasy dibawa ke Malaysia oleh anggota tentera British, dengan pertandingan pertama diadakan pada tahun 1939. Persatuan Raket Skuasy Malaysia (SRAM) telah diwujudkan pada 25 Jun 1972, dan telah berjaya dalam pertandingan skuasy Asia.[62] Bola sepak popular di Malaysia,[56] dan Malaysia telah mencadangkan liga bola sepak Asia Tenggara.[63] Hoki popular di Malaysia, dengan pasukan Malaysia menduduki tempat ke-14 di dunia pada 2010.[64] Malaysia menjadi tuan rumah Piala Dunia Hoki ketiga di Stadium Merdeka di Kuala Lumpur, sebelum juga menganjurkan Piala Dunia ke-10.[65] Malaysia mempunyai trek Formula Satu sendiri, Litar Antarabangsa Sepang. Ia berjalan 310,408 kilometer (193 mi), dan mengadakan Grand Prix pertamanya pada tahun 2000.[66] Golf semakin popular, dengan banyak padang yang dibina di seluruh negara.[54]

Gasing berputar di pusat kebudayaan Gelanggang Seni

Majlis Olimpik Persekutuan Tanah Melayu ditubuhkan pada tahun 1953, dan mendapat pengiktirafan oleh Jawatankuasa Olimpik Antarabangsa pada tahun 1954. Ia mula mengambil bahagian dalam Sukan Olimpik Melbourne 1956. Majlis ini dinamakan semula Majlis Olimpik Malaysia pada tahun 1964, dan telah mengambil bahagian dalam semua kecuali satu perlawanan Olimpik sejak majlis itu dibentuk. Bilangan terbesar atlet yang dihantar ke Sukan Olimpik adalah 57, ke Sukan Olimpik Munich 1972.[67] Atlet Malaysia telah memenangi empat pingat Olimpik, yang mana semuanya berada dalam badminton.[68] Malaysia telah bertanding di Sukan Komanwel sejak 1950 sebagai Malaya, dan 1966 sebagai Malaysia. Ia telah dominan dalam badminton, dan menganjurkan pertandingan di Kuala Lumpur pada tahun 1998.[69] Sukan Komanwel 1998 adalah kali pertama penghantar obor melangkau lebih banyak negara daripada hanya England dan negara tuan rumah.[70]

Media

Rencana utama: Media Malaysia

Sebahagian besar media Malaysia terikat kepada parti pemerintah UMNO,[71] dengan akhbar utama daerah yang dimiliki oleh kerajaan dan parti politik dalam gabungan pemerintah.[72] Parti pembangkang utama juga mempunyai akhbar mereka sendiri.[73] Selain akhbar-akhbar Melayu, terdapat peredaran bahasa Inggeris, Cina, dan Tamil yang besar.[74] Media telah dipersalahkan untuk meningkatkan ketegangan antara Indonesia dan Malaysia, dan memberi gambaran rakyat Malaysia yang tidak baik.[75] Terdapat perpecahan antara media di dua bahagian Malaysia. Media berasaskan semenanjung memberi keutamaan yang rendah kepada berita dari Malaysia Timur, dan sering memperlakukannya sebagai jajahan Semenanjung.[74] Akses internet jarang terdapat di luar pusat bandar utama,[71] dan golongan yang lebih rendah mempunyai akses yang kurang kepada sumber berita bukan kerajaan.[72]

Kebebasan akhbar yang terkawal telah dikritik, dan telah mendakwa bahawa kerajaan mengancam wartawan dengan peluang pekerjaan yang kurang dan penolakan kemasukan keluarga ke universiti.[76] Kerajaan Malaysia sebelum ini cuba memecahkan kertas pembangkang sebelum pilihan raya apabila parti pemerintah tidak yakin dengan keadaan politiknya.[73] Pada tahun 2007, sebuah agensi kerajaan mengeluarkan arahan kepada semua stesen televisyen dan radio swasta untuk mengelakkan daripada ucapan penyiaran yang dibuat oleh pemimpin pembangkang,[77] satu langkah yang dikutuk oleh ahli politik dari parti pembangkang Parti Tindakan Demokratik.[78] Sabah, di mana hanya satu tabloid yang tidak bebas daripada kawalan kerajaan, mempunyai akhbar paling bebas di Malaysia.[74] Perundangan seperti Akta Mesin Cetak dan Penerbitan telah dinamakan sebagai membatasi kebebasan bersuara.[76] Kerajaan Malaysia mempunyai kawalan yang besar terhadap media kerana Akta ini, yang menetapkan bahawa organisasi media mesti mempunyai kebenaran kerajaan untuk beroperasi. Walau bagaimanapun, "Rang Undang-Undang Jaminan Tanpa Penapisan Internet" yang diluluskan pada tahun 1990-an bermakna berita internet tidak dipertingkatkan.[71]

Perfileman

Rencana utama: Sinema di Malaysia

Penggambaran filem Malaysia telah melalui lima peringkat. Peringkat pertama berlaku ketika pembuatan filem naratif bermula pada tahun 1933, dengan penerbitan Laila Majnun oleh sebuah syarikat yang beroperasi di luar Singapura. Untuk beberapa dekad pertama selepas Perang Dunia II, kebanyakan filem diarahkan oleh para pengarah dari India dan Filipina, yang menghasilkan tahap kedua filem. Filem tempatan yang pertama, Permata di-Perlembahan, dihasilkan pada tahun 1952. Walau bagaimanapun gagal di pawagam. Peringkat ketiga muncul sebagai studio yang berpangkalan di Singapura mula menghasilkan filem pada tahun 1950-an, tetapi industri itu kemudiannya rosak akibat kemerdekaan Singapura dan kehilangan studio di sana. Filem Indonesia semakin popular pada masa ini, walaupun sekumpulan kecil pembuat filem terus menghasilkan di Malaysia, membentuk peringkat keempat. Pada 1980-an industri tempatan mula pulih, membangkitkan tahap kelima dan paling fasih, yang meliputi lebih banyak tema daripada peringkat sebelumnya. Ini juga kali pertama filem bukan Melayu mula mempunyai kehadiran yang signifikan.[79]

Kerajaan mula untuk menaja filem pada tahun 1975, mewujudkan Perbadanan Kemajuan Filem Nasional pada tahun 1981.[79] Melalui ini, kerajaan menawarkan pinjaman kepada pembikin filem yang ingin membangunkan filem, namun kriteria untuk memperoleh dana telah dikritik kerana hanya mempromosikan filem komersial. Oleh kerana kekurangan pembiayaan kerajaan untuk projek-projek yang lebih kecil, gerakan filem bebas yang kuat telah berkembang. Terdapat peningkatan besar dalam filem pendek, yang dalam dua dekad yang lalu telah mula mendapat status dalam festival filem antarabangsa. Dokumentari bebas sering merangkumi kawasan yang biasanya ditapis oleh kerajaan, seperti seks dan seksualiti, serta ketaksamaan dan ketegangan kaum. Walaupun kerajaan telah mengkritik beberapa filem kerana tidak menunjukkan pelbagai budaya, tindakannya tidak konsisten dalam hal itu, dan sering memihak kepada budaya Melayu terhadap orang lain.[80]

Lihat juga

Rujukan

  1. ^ a b c d e "Malaysia". Cia.gov. Diarkibkan daripada yang asal pada 2019-01-06. Dicapai pada 4 November 2010.
  2. ^ "Was Merdeka taken or was it given?". Malaysia-today.net. 8 November 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 November 2010. Dicapai pada 15 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  3. ^ "Malaysia". State.gov. 14 July 2010. Dicapai pada 15 November 2010.
  4. ^ "No Freedom of Worship for Muslims Says Court". Ipsnews.net. 31 Mei 2007. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 May 2008. Dicapai pada 15 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  5. ^ Kahn, Joel S. (1998). Southeast Asian Identities: Culture and the Politics of Representation in Indonesia, Malaysian, Singapore and Thailand. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies. m/s. 169. ISBN 981-3055-79-0.
  6. ^ Andaya, Barbara Watson; Andaya, Leonard Y. (1982). A History of Malaysia. London: MacMillan Press Ltd. m/s. xiii. ISBN 0-333-27672-8.
  7. ^ a b c d R. Raghavan (1977), "Ethno-racial marginality in West Malaysia: The case of the Peranakan Hindu Melaka or Malaccan Chitty community", Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde, Royal Netherlands Institute of Southeast Asian and Caribbean Studies, 133 (4)), m/s. 438–458, ISSN 0006-2294, diarkibkan daripada yang asal pada 24 July 2011, dicapai pada 7 October 2010 Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  8. ^ Crouch, Harold A. (1996). Government and Society in Malaysia. New York: Cornell University. m/s. 167. ISBN 0-8014-3218-9. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  9. ^ Article 152. Constitution of Malaysia.
  10. ^ Gomes, Aleberto G., The Orang Asli of Malaysia (PDF), International Institute for Asian Studies, dicapai pada 7 October 2010
  11. ^ Assessment for Dayaks in Malaysia, Refworld, UNHCR, 31 December 2003, dicapai pada 7 October 2010
  12. ^ "Religion". Matic.gov.my. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 April 2011. Dicapai pada 8 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  13. ^ Gomes, Alberto G. (2007). Modernity and Malaysia: Settling the Menraq Forest Nomads. New York: Taylor & Francis Group. m/s. 10. ISBN 0-203-96075-0. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  14. ^ Gould, James W. (1969). The United States and Malaysia. Harvard University Press. m/s. 115–117. ISBN 0-674-92615-3. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  15. ^ a b "Cultural Tourism Promotion and policy in Malaysia". Hbp.usm.my. 22 Oktober 1992. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 May 2010. Dicapai pada 6 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  16. ^ a b Sara Schonhardt (3 October 2009). "Indonesia cut from a different cloth". Atimes.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-08-22. Dicapai pada 6 November 2010.
  17. ^ Belford, Aubrey (5 September 2009). "Calls for 'war' in Indonesia-Malaysia dance spat". Sydney Morning Herald. Dicapai pada 5 March 2011.
  18. ^ Xinhua (17 September 2009). "Indonesia, Malaysia agree to cool tension on cultural heritage dispute". English.peopledaily.com.cn. Dicapai pada 6 November 2010.
  19. ^ a b "Ministry sends official letter of protest over Pendet controversy". The Jakarta Post. 24 Ogos 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 October 2012. Dicapai pada 14 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  20. ^ "RI ambassador questioned about Pendet dance controversy". The Jakarta Post. 27 Ogos 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada 31 August 2009. Dicapai pada 14 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  21. ^ "Indonesia and Malaysia clash over cultural ownership". Radioaustralia.net.au. 7 September 2009. Dicapai pada 14 November 2010.
  22. ^ "Activities : Malaysia Contemporary Art". Tourism.gov.my. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 July 2011. Dicapai pada 21 March 2011. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  23. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac Marshall Cavendish Corporation (2008). World and Its Peoples: Malaysia, Philippines, Singapore, and Brunei. New York: Marshall Cavendish Corporation. m/s. 1218–1222. ISBN 9780761476429. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  24. ^ a b c d e f g h i j k l "About Malaysia: Culture and heritage". Tourism.gov.my. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 February 2011. Dicapai pada 21 March 2011. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  25. ^ Farish Ahmad Noor & Eddin Khoo (2003). Spirit of Wood: The Art of Malay Woodcarving : Works by Master Carvers from Kelantan, Terengganu, and Pattani. Singapore: Periplus Editions (HK) Ltd. m/s. 47. ISBN 0-7946-0103-0.
  26. ^ a b c d e Miller, Terry E.; Williams, Sean (2008). The Garland Handbook of Southeast Asian Music. New York: Taylor and Francis Group. m/s. 223–224. ISBN 0-203-93144-0.
  27. ^ Siti Kamaliah Madil (1 August 2008). "Mak Yong – Malaysian dance drama". International Council on Archives. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 January 2010. Dicapai pada 5 March 2011. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  28. ^ "1,500 dikir barat performers to break Malaysian record". Melayu Online. Dicapai pada 3 November 2010.
  29. ^ a b c d e f g h Salleh, Muhammad Haji (2008). An Introduction to Modern Malaysian Literature. Kuala Lumpur: Institut Terjemahan Negara Malaysia Berhad. m/s. xvi–xx, 3, 5. ISBN 978-983-068-307-2. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  30. ^ a b c Assoc. Prof. Dr. A. Ghafar Ahmad. "Malay Vernacular Architecture". Diarkibkan daripada yang asal pada 10 Jun 2010. Dicapai pada 2 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  31. ^ a b c Asiapac Editorial (2003). Gateway to Malay Culture. Singapore: Asiapac Books Ptd Ltd. m/s. 110. ISBN 981-229-326-4.
  32. ^ a b Patricia Ann Matusky, Sooi Beng Tan (2004), The Music of Malaysia: The Classical, Folk, and Syncretic Traditions, Ashgate Publishing. Ltd., m/s. 177–187, ISBN 9780754608318, dicapai pada 1 November 2010
  33. ^ "Meet the MPO". Malaysian Philharmonic Orchestra. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 August 2007. Dicapai pada 11 December 2007.
  34. ^ "Mahathir raps rap". BBC News. 19 February 2001. Dicapai pada 8 November 2010.
  35. ^ a b "Malaysia curbs heavy metal music". BBC News. 4 August 2001. Dicapai pada 8 November 2010.
  36. ^ "Malaysia's foreign band crack down". BBC News. 30 July 2001. Dicapai pada 8 November 2010.
  37. ^ a b c d e f g Mohd Taib Osman. "The Encyclopedia of Malaysia : Languages and Literature". Encyclopedia.com.my. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 January 2011. Dicapai pada 3 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  38. ^ Van der Heide, William (2002). Malaysian Cinema, Asian Film: Border Crossings and National Cultures. Amsterdam: Amsterdam University Press. m/s. 98–99. ISBN 90-5356-580-9. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  39. ^ Marshall Cavendish Corporation (2008). World and Its Peoples: Malaysia, Philippines, Singapore, and Brunei. New York: Marshall Cavendish Corporation. m/s. 1218–1222. ISBN 9780761476429. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  40. ^ a b Eckhardt, Robyn (2008). Kuala Lumpur Melaka & Penang. Lonely Planet. m/s. 42. ISBN 9781741044850. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  41. ^ a b c d "Far Eastern cuisine: Fancy a Malaysian? – Features, Food & Drink". London: The Independent. 13 October 2010. Dicapai pada 3 November 2010.
  42. ^ a b c Richmond, Simon (2010). Malaysia, Singapore & Brunei. Lonely Planet. m/s. 70, 72. ISBN 9781741048872. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  43. ^ West, Barbara A. (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania, Volume 1. New York: Facts on File inc. m/s. 486. ISBN 0-8160-7109-8. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  44. ^ Wu, David Y. H.; Tan, Chee Beng (2001). Changing Chinese Foodways in Asia. Hong Kong: The Chinese University of Hong Kong. m/s. 128. ISBN 962-201-914-5.
  45. ^ West, Barbara A. (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania, Volume 1. New York: Facts on File inc. m/s. 486. ISBN 0-8160-7109-8. Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (bantuan)
  46. ^ a b c Boo, Su-lyn. "Tudung industry in Malaysia: Cashing in on conservative Islam" (). The Malay Mail. May 9, 2015. Retrieved on August 28, 2015. See version at Yahoo! News.
  47. ^ a b Leong, Trinna. "Malaysian Women Face Rising Pressure From Muslim 'Fashion Police'" (). Huffington Post. July 21, 2015. Retrieved on August 28, 2015.
  48. ^ Koh, Jaime and Stephanie Ho. Culture and Customs of Singapore and Malaysia (Cultures and Customs of the World). ABC-CLIO, 22 June 2009. ISBN 0313351163, 9780313351167. p. 31.
  49. ^ a b Fernandez, Celine. "Why Some Women Wear a Hijab and Some Don’t" (). The Wall Street Journal. April 18, 2011. Retrieved on August 28, 2015.
  50. ^ "Independence again on Malaysia Day". Malaysiakini. 16 September 1963. Dicapai pada 11 January 2011.
  51. ^ "Festival of Malaysia ~ Hari Raya Puasa". Go2travelmalaysia.com. 11 September 2010. Dicapai pada 15 September 2010.
  52. ^ "Festivals of Malaysia ~ Thaipusam Festival". Go2travelmalaysia.com. Dicapai pada 15 September 2010.
  53. ^ "Malaysia — Holidays". Go2travelmalaysia.com. Dicapai pada 15 September 2010.
  54. ^ a b "Sports and recreation". Tourism Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 September 2009. Dicapai pada 29 September 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  55. ^ Frankham, Steve (2008), "Culture", Malaysia and Singapore (ed. 6), Footprint travel guides, m/s. 497, ISBN 1-906098-11-5
  56. ^ a b c "Malaysia Information – Page 2". World InfoZone. Dicapai pada 3 November 2010.
  57. ^ "Sport Tourism in Malaysia | Travel Tips - USATODAY.com". Traveltips.usatoday.com. Dicapai pada 3 November 2010.
  58. ^ "History of Badminton – Badminton Rule – Badminton Court". Clearleadinc.com. Dicapai pada 27 September 2010.
  59. ^ "MALAYSIA LAWN BOWLS FEDERATION". My.88db.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 July 2011. Dicapai pada 1 October 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  60. ^ Vijay Joshi (29 September 2010). "Malaysia to lead Southeast Asia's medal hunt". The Jakarta Post. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 October 2012. Dicapai pada 21 March 2011. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  61. ^ "Commonwealth Games / Lawn Bowls: Malaysia eye Delhi gold rush". NewStraitsTimes. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 May 2011. Dicapai pada 22 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  62. ^ "About SRAM". Malaysiasquash.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 November 2010. Dicapai pada 21 March 2011. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  63. ^ "Malaysia, Indonesia propose Southeast Asia football league". The Malaysian Insider. 31 Julai 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 August 2010. Dicapai pada 27 September 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  64. ^ "International Hockey Federation World Hockey Rankings". Indiastudychannel.com. Dicapai pada 3 November 2010.
  65. ^ "History of Hockey World Cup – The Times of India". Timesofindia.indiatimes.com. 27 February 2010. Dicapai pada 3 November 2010.
  66. ^ Andrew Novikov. "All Formula One Info – Formula One Grand Prix Circuits". Allf1.info. Dicapai pada 27 September 2010.
  67. ^ "Olympic Games – History". Olympic.org.my. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2010. Dicapai pada 27 September 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  68. ^ "Previous Olympic Games Medal Tally". Olympic Council of Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 April 2010. Dicapai pada 29 September 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  69. ^ Dudley, Rueben (20 September 2010). "19th Commonwealth Games: Doing Malaysia proud". Petaling Jaya, Selangor: The Malay Mail. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 May 2011. Dicapai pada 29 September 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  70. ^ admin@cygpune2008.com (14 Ogos 2000). "Commonwealth Games Federation, History and Tradition of Commonwealth Games, Edinburgh, Bendigo, Pune". Cygpune2008.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 October 2010. Dicapai pada 27 September 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  71. ^ a b c Halvorssen, Thor (19 July 2010). "Malaysia's Bridge is Falling Down". Huffingtonpost.com. Dicapai pada 6 November 2010.
  72. ^ a b Ahmad, Razak (5 February 2010). "Malaysian media shapes battleground in Anwar trial". Reuters. Dicapai pada 3 November 2010.
  73. ^ a b "Asia-Pacific; Malaysian opposition media banned". BBC News. 23 March 2009. Dicapai pada 3 November 2010.
  74. ^ a b c "The East-West divide of Malaysian media". Malaysian Mirror. 9 September 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 September 2010. Dicapai pada 3 November 2010. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  75. ^ "Comment: Anwar blames Malaysian media". The Jakarta Post. 28 September 2010. Dicapai pada 3 November 2010.
  76. ^ a b McAdams, Mindy (2007). Why journalists act like chickens. Retrieved 1 April 2007. Diarkibkan 1 Mac 2008 di Wayback Machine
  77. ^ "Opposition muzzled – here's black and white proof". Malaysiakini. 29 June 2007.
  78. ^ Vikneswary, G (28 June 2007). "TV station denies censoring opposition news". Malaysiakini.
  79. ^ a b Hassan Muthalib (13 October 2005). "Voices of Malaysian Cinema". Criticine. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-07-08. Dicapai pada 5 March 2011.
  80. ^ Khoo Gaik Cheng (14 October 2005). "Art, Entertainment and Politics". Criticine. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-07-08. Dicapai pada 5 March 2011.

Pautan luar

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Kebudayaan_Malaysia&oldid=5665013"