Etnografi

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Etnografi (daripada bahasa Yunani ἔθνος etnos "rakyat, negara" dan γράφω grapho "saya menulis") ialah cabang antropologi dan kajian sistematik tentang budaya individu. Etnografi meneroka fenomena budaya dari sudut subjek kajian. Etnografi juga merupakan sejenis penyelidikan sosial yang melibatkan pemeriksaan tingkah laku peserta dalam situasi sosial tertentu dan memahami tafsiran ahli kumpulan itu sendiri tentang tingkah laku tersebut.

Sebagai satu bentuk inkuiri, etnografi sangat bergantung pada pemerhatian peserta—bagi penyelidik mengambil bahagian dalam latar atau dengan orang yang dikaji, sekurang-kurangnya dalam beberapa peranan kecil, dan berusaha untuk mendokumenkan, secara terperinci, corak interaksi sosial dan perspektif peserta, dan memahaminya dalam konteks tempatan mereka. Ia berasal dari antropologi sosial dan budaya pada awal abad ke-20, tetapi merebak ke disiplin sains sosial yang lain, terutamanya sosiologi, sepanjang abad itu.

Ahli etnografi terutamanya menggunakan kaedah kualitatif, walaupun mereka mungkin juga menggunakan data kuantitatif. Etnografi lazim ialah kajian holistik dan begitu juga dengan sejarah ringkas, dan analisis rupa bumi, iklim dan habitat. Pelbagai kumpulan dan organisasi telah dikaji melalui kaedah ini, termasuk komuniti tradisional, kumpulan belia, pemujaan agama dan pelbagai jenis organisasi. Walaupun, secara tradisinya, etnografi bergantung pada kehadiran fizikal penyelidik dalam persekitaran, terdapat penyelidikan menggunakan label yang bergantung pada temu bual atau dokumen, kadang-kadang untuk menyiasat peristiwa masa lalu seperti bencana NASA Challenger. Terdapat juga sejumlah besar etnografi 'maya' atau dalam talian, kadangkala dilabelkan netnografi atau etnografi siber.

Asal usul[sunting | sunting sumber]

Gerhard Friedrich Müller mengembangkan konsep etnografi sebagai disiplin yang berasingan semasa mengambil bahagian dalam Ekspedisi Kamchatka Kedua (1733–43) sebagai profesor sejarah dan geografi. Semasa terlibat dalam ekspedisi, beliau membezakan Völker-Beschreibung sebagai bidang pengajian yang berbeza. Ini dikenali sebagai "etnografi," berikutan pengenalan neologisme Yunani etnographia oleh Johann Friedrich Schöpperlin dan varian Jerman oleh AF Thilo pada tahun 1767.[1] August Ludwig von Schlözer dan Christoph Wilhelm Jacob Gatterer dari Universiti Göttingen memperkenalkan istilah ini ke dalam wacana akademik dalam usaha untuk memperbaharui pemahaman kontemporari sejarah dunia.[1][2]

Herodotus, juga dikenali sebagai Bapa Sejarah, mempunyai karya penting mengenai budaya pelbagai bangsa di luar alam Helenik seperti Scythians, yang memberinya gelaran philobarbarian, dan mungkin dikatakan telah menghasilkan karya pertama etnografi.

Bentuk[sunting | sunting sumber]

Autoetnografi[sunting | sunting sumber]

Autoetnografi ialah satu bentuk penyelidikan etnografi di mana penyelidik menghubungkan pengalaman peribadi kepada makna dan pemahaman budaya, politik dan sosial yang lebih luas.[3][4][5][6] Menurut Adams et al., autoetnografi:

  1. menggunakan pengalaman peribadi penyelidik untuk menerangkan dan mengkritik kepercayaan, amalan dan pengalaman budaya;
  2. mengiktiraf dan menghargai hubungan penyelidik dengan orang lain;
  3. menggunakan refleksi diri yang mendalam dan teliti—biasanya dirujuk sebagai "refleksiviti"—untuk menamakan dan menyoal persimpangan antara diri dan masyarakat, yang khusus dan umum, peribadi dan politik;
  4. mempamerikan orang ramai dalam proses memikirkan apa yang perlu dilakukan, cara hidup, dan makna perjuangan mereka
  5. mengimbangi ketegasan intelek dan metodologi, emosi, dan kreativiti;
  6. memperjuangkan keadilan sosial dan menjadikan kehidupan lebih baik.[7]

Bochner dan Ellis juga telah mendefinisikan autoetnografi sebagai "genre autobiografi bagi penulisan dan penyelidikan yang memaparkan pelbagai lapisan kesedaran, menghubungkan peribadi dengan budaya."[8]:65 Mereka selanjutnya menunjukkan bahawa autoetnografi biasanya ditulis dalam darjat pertama dan boleh "muncul dalam pelbagai bentuk," seperti "cerpen, puisi, fiksyen, novel, esei fotografi, esei peribadi, jurnal, penulisan berpecah dan berlapis, dan prosa sains sosial."[8]:65 

Etnografi digital[sunting | sunting sumber]

Etnografi digital juga dilihat sebagai etnografi maya. Etnografi jenis ini tidak begitu lazim seperti etnografi yang direkodkan dengan pen dan pensel. Etnografi digital membolehkan lebih banyak peluang untuk melihat budaya dan masyarakat yang berbeza. Etnografi tradisional mungkin menggunakan video atau imej, tetapi etnografi digital lebih mendalam. Sebagai contoh, etnografi digital akan menggunakan platform media sosial seperti Twitter atau blog supaya interaksi dan tingkah laku orang ramai boleh dikaji. Perkembangan moden dalam kuasa pengkomputeran dan AI telah membolehkan kecekapan yang lebih tinggi dalam pengumpulan data etnografi melalui analisis multimedia dan pengiraan menggunakan pembelajaran mesin untuk menyokong banyak sumber data bersama-sama untuk menghasilkan output yang diperhalusi untuk pelbagai tujuan.[9] Contoh moden teknologi ini dalam aplikasi, ialah penggunaan audio yang dirakam dalam peranti pintar, ditranskripsi untuk mengeluarkan iklan tersasar (sering diselaraskan berbanding metadata lain, atau data pembangunan produk untuk pereka bentuk).[10]

Etnografi digital datang dengan set soalan etikanya sendiri, dan garis panduan etika Persatuan Penyelidik Internet sering digunakan.[11] Makalah Gabriele de Seta "Tiga Pembohongan Etnografi Digital"[12] meneroka beberapa soalan metodologi yang lebih penting kepada pendekatan etnografi khusus untuk kajian internet, menggunakan teks klasik Fine.[13]

Etnografi pelbagai spesies[sunting | sunting sumber]

Etnografi berbilang spesies khususnya memfokuskan kepada peserta manusia dan bukan manusia dalam kumpulan atau budaya, berbanding hanya peserta manusia dalam etnografi tradisional. Etnografi berbilang spesies, berbanding dengan bentuk etnografi lain, mengkaji spesies yang berkaitan dengan manusia dan kehidupan sosial kita. Spesies mempengaruhi dan dipengaruhi oleh budaya, ekonomi, dan politik.[14]

Akar kajian kembali kepada antropologi haiwan umum. Salah satu kajian terawal yang terkenal ialah The American Beaver and His Works (1868) karya Lewis Henry Morgan. Kajiannya memerhati dengan teliti sekumpulan memerang di Michigan Utara. Objektif utama Morgan adalah untuk menyerlahkan bahawa tugasan individu harian yang dilakukan oleh memerang adalah tindakan komunikatif yang kompleks yang telah diturunkan untuk generasi.[15]

Pada awal tahun 2000-an etnografi pelbagai spesies telah mendapat peningkatan populariti yang besar. Mesyuarat tahunan Persatuan Antropologi Amerika mula menjadi tuan rumah Salon Multispesies,[16] koleksi perbincangan, pameran dan acara lain bagi ahli antropologi. Acara itu menyediakan ruang untuk ahli antropologi dan artis untuk berkumpul dan mempamerkan pengetahuan luas tentang organisma yang berbeza dan sistem yang saling berkaitan.[17]

Etnografi pelbagai spesies menyerlahkan banyak kesan negatif daripada persekitaran dan sistem yang dikongsi ini. Etnografi pelbagai spesies bukan sahaja memerhatikan hubungan fizikal antara organisma, ia juga mengambil perhatian tentang hubungan emosi dan psikologi yang dibina antara spesies. Pada skala global, antara 17 dan 22 juta haiwan diuji setiap tahun.[18] Hubungan antara spesies dan hasil negatifnya tidak berhenti pada eksperimen. Bagi setiap kematian haiwan yang berkaitan dengan perubatan, sepuluh kali ganda bilangan haiwan yang terbunuh di jalan raya. Dari segi penggunaan, kira-kira 9 bilion ekor haiwan ternakan digunakan dalam kegunaan dan produk haiwan setiap tahun.[18]

Etnografi perkaitan[sunting | sunting sumber]

Kebanyakan etnografi berlaku di tempat-tempat tertentu, di mana pemerhati boleh memerhati kejadian tertentu yang berkaitan dengan topik yang terlibat. Etnografi perkaitan mengartikulasikan mengkaji bidang dan bukannya tempat atau proses dan bukannya orang yang diproses. Ini bermaksud bahawa etnografi hubungan tidak mengambil objek atau kumpulan terhad yang ditakrifkan oleh ahlinya berkongsi ciri sosial atau lokasi tertentu yang dihadkan oleh sempadan kawasan tertentu, tetapi sebaliknya, proses yang melibatkan konfigurasi perhubungan antara ejen atau institusi yang berbeza.

Ciri-ciri penyelidikan etnografi[sunting | sunting sumber]

Menurut Dewan (2018), pengkaji tidak mencari generalisasi dapatan; sebaliknya, mereka mempertimbangkannya merujuk kepada konteks situasi. Dalam hal ini, cara terbaik untuk mengintegrasikan etnografi dalam penyelidikan kuantitatif ialah menggunakannya untuk menemui dan mendedahkan hubungan dan kemudian menggunakan data yang terhasil untuk menguji dan menjelaskan andaian empirikal.[19]

Dalam etnografi, penyelidik mengumpulkan apa yang ada, apa yang normal, apa yang orang lakukan, apa yang mereka katakan, dan bagaimana mereka bekerja.[20]

Etnografi juga boleh digunakan dalam rangka kerja metodologi lain, contohnya, program kajian penyelidikan tindakan di mana salah satu matlamatnya adalah untuk mengubah dan memperbaiki keadaan.[20]

Penyelidikan etnografi ialah metodologi asas dalam ekologi budaya, kajian pembangunan, dan geografi feminis. Di samping itu, ia telah mendapat kepentingan dalam geografi sosial, politik, budaya dan alam semula jadi masyarakat.[21] Etnografi ialah metodologi yang berkesan dalam penyelidikan geografi kualitatif yang menumpukan pada persepsi dan pengalaman orang ramai dan rendaman tradisional berasaskan tempat mereka dalam kumpulan sosial.[22]

text
Muzium Etnografi Izmir di Izmir, Turki, dari hadapan

.

text
Muzium etnografi di Budapest, Hungary

.

Menurut saintis sosial John Brewer, kaedah pengumpulan data bertujuan untuk menangkap "makna sosial dan aktiviti biasa"[23] orang (informan) dalam "tetapan yang berlaku secara semula jadi"[23] yang biasanya dirujuk sebagai "lapangan". Matlamatnya adalah untuk mengumpul data sedemikian rupa sehingga penyelidik memperoleh jumlah minimum bias peribadi dalam data.[23] Pelbagai kaedah pengumpulan data boleh digunakan untuk memudahkan perhubungan yang membolehkan potret pemberi maklumat dan komuniti mereka lebih peribadi dan mendalam. Ini boleh termasuk pemerhatian peserta, nota lapangan, temu bual dan tinjauan.

Temu bual sering dirakam dan kemudian ditranskripsikan, membolehkan temu bual diteruskan tanpa gangguan pengambilan nota, tetapi dengan semua maklumat tersedia kemudian bagi analisis penuh. Penyelidikan sekunder dan analisis dokumen juga digunakan untuk memberikan gambaran tentang topik penyelidikan. Pada masa lalu, carta persaudaraan biasanya digunakan untuk "menemui corak logik dan struktur sosial dalam masyarakat bukan Barat".[24] Pada abad ke-21, antropologi lebih menumpukan pada kajian orang di persekitaran bandar dan penggunaan carta persaudaraan jarang digunakan.

Untuk menjadikan pengumpulan data dan tafsiran telus, penyelidik yang mencipta etnografi sering cuba untuk menjadi "refleksif". Reflekstiviti merujuk kepada matlamat penyelidik "untuk meneroka cara penglibatan penyelidik dengan kajian tertentu mempengaruhi, bertindak dan memaklumkan penyelidikan tersebut".[25] Walaupun cubaan refleksitiviti ini, tiada penyelidik boleh benar-benar tidak berat sebelah. Faktor ini telah menjadi asas untuk mengkritik etnografi.

Secara tradisinya, ahli etnografi menumpukan perhatian kepada komuniti, memilih informan berpengetahuan yang mengetahui aktiviti masyarakat dengan baik.[26] Informan ini biasanya diminta untuk mengenal pasti informan lain yang mewakili masyarakat, selalunya menggunakan persampelan bola salji atau rantai.[26] Proses ini selalunya berkesan dalam mendedahkan penyebut budaya biasa yang berkaitan dengan topik yang sedang dikaji.[26] Etnografi sangat bergantung pada pengalaman peribadi yang dekat. Penyertaan, bukan hanya pemerhatian, adalah salah satu kunci-kunci kepada proses ini.[27] Etnografi sangat berguna dalam penyelidikan sosial.

Ybema et al. (2010) mengkaji praandaian ontologi dan epistemologi yang mendasari etnografi. Penyelidikan etnografi boleh terdiri daripada perspektif realis, di mana tingkah laku diperhatikan, kepada perspektif konstruktivis di mana pemahaman dibina secara sosial oleh penyelidik dan subjek. Penyelidikan boleh terdiri daripada akaun objektivis tentang tingkah laku tetap dan boleh diperhatikan kepada naratif tafsiran yang menerangkan "saling interaksi agensi individu dan struktur sosial".[28] Penyelidik teori kritikal menangani "isu kuasa dalam hubungan yang dikaji penyelidik dan hubungan antara pengetahuan dan kuasa".

Satu lagi bentuk pengumpulan data ialah "imej". Imej ialah unjuran yang diletakkan oleh individu pada objek atau idea abstrak. Imej boleh terkandung dalam dunia fizikal melalui perspektif individu tertentu, terutamanya berdasarkan pengalaman masa lalu individu tersebut. Satu contoh imej ialah cara seseorang individu melihat novel selepas menyiapkannya. Entiti fizikal, iaitu novel, mengandungi imej tertentu dalam perspektif individu yang mentafsir dan hanya boleh diungkapkan oleh individu dalam istilah "saya boleh memberitahu anda apa itu imej dengan memberitahu anda bagaimana rasanya."[29] Idea imej bergantung kepada imaginasi dan telah dilihat dimanfaatkan oleh kanak-kanak dengan cara yang sangat spontan dan semula jadi. Secara berkesan, idea imej adalah alat utama kepada ahli etnografi untuk mengumpul data. Imej tersebut membentangkan perspektif, pengalaman dan pengaruh individu sebagai satu entiti dan akibatnya, individu tersebut akan sentiasa mengandungi imej ini dalam kumpulan yang dikaji.

Etika[sunting | sunting sumber]

Gary Alan Fine berpendapat bahawa sifat inkuiri etnografi menuntut penyelidik menyimpang daripada peraturan atau etika formal dan idealistik yang telah diterima secara meluas dalam pendekatan kualitatif dan kuantitatif dalam penyelidikan. Kebanyakan andaian etika ini berakar umbi dalam epistemologi positivis dan pascapositivis yang telah disesuaikan dari semasa ke semasa, tetapi jelas dan mesti diambil kira dalam semua paradigma penyelidikan. Dilema etika ini terbukti sepanjang keseluruhan proses menjalankan etnografi, termasuk reka bentuk, pelaksanaan dan pelaporan kajian etnografi. Pada asasnya, Fine berpendapat bahawa penyelidik lazimnya tidak beretika seperti yang mereka dakwa atau anggapkan— dan bahawa "setiap pekerjaan memasukkan cara melakukan perkara yang tidak sesuai untuk diketahui oleh orang lain."[30]

Walaupun tiada piawaian antarabangsa mengenai etika dalam etnografi, ramai ahli antropologi Barat mencari panduan kepada Persatuan Antropologi Amerika semasa menjalankan kerja etnografi.[31] Pada 2009, Persatuan menerima pakai kod etika, menyatakan: ahli antropologi mempunyai "kewajipan moral sebagai ahli kumpulan lain, seperti keluarga, agama, dan komuniti, serta profesion."[31] Kod etika menyatakan bahawa ahli antropologi adalah sebahagian daripada rangkaian ilmiah dan politik yang lebih luas, serta persekitaran manusia dan semula jadi, yang perlu dilaporkan dengan terhormat.[31] Kod etika mengakui bahawa kadangkala hubungan yang sangat rapat dan peribadi kadangkala boleh berkembang daripada melakukan kerja etnografi.[31] Persatuan mengakui bahawa kod itu terhad dalam skop; kerja etnografi kadang-kadang boleh merangkumi pelbagai disiplin, dan ahli antropologi perlu biasa dengan etika dan perspektif disiplin lain juga.[32] Kod etika lapan halaman menggariskan pertimbangan etika bagi mereka yang menjalankan Penyelidikan, Pengajaran, Aplikasi dan Penyebaran Keputusan, yang digariskan secara ringkas di bawah.[33]

  • "Menjalankan Penyelidikan" – Semasa menjalankan penyelidikan, ahli antropologi perlu sedar tentang potensi kesan penyelidikan terhadap manusia dan haiwan yang mereka kaji.[34] Sekiranya pencarian ilmu baru memberi kesan negatif kepada manusia dan haiwan yang akan mereka pelajari, mereka mungkin tidak menjalankan kajian mengikut kod etika.[34]
  • "Pengajaran" – Apabila mengajar disiplin antropologi, pengajar dikehendaki memaklumkan pelajar tentang dilema etika menjalankan etnografi dan kerja lapangan.[35]
  • "Permohonan" – Apabila menjalankan etnografi, ahli antropologi mesti "terbuka dengan pembiaya, rakan sekerja, orang yang dikaji atau memberikan maklumat, dan pihak berkaitan yang terjejas oleh kerja mengenai tujuan, potensi kesan dan sumber sokongan untuk kerja."[36]
  • "Penyebaran Keputusan" – Apabila menyebarkan hasil etnografi, "ahli antropologi mempunyai kewajipan etika untuk mempertimbangkan potensi kesan kedua-dua penyelidikan mereka dan komunikasi atau penyebaran hasil penyelidikan mereka ke atas semua yang terlibat secara langsung atau tidak langsung."[37] Keputusan penyelidikan etnografi tidak boleh ditahan daripada peserta dalam penyelidikan jika penyelidikan itu diperhatikan oleh orang lain.[36]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ a b Vermeulen, Han F., 2008, Early History of Ethnography and Ethnology in the German Enlightenment, Leiden, m/s 199.
  2. ^ Vermeulen, Hans (2008). Early History of Ethnograph and Ethnolog in the German Enlightenment: Anthropological Discourse in Europe and Asia, 1710–1808. Leiden: Privately published.
  3. ^ Levy, Patricia (2020). Method Meets Art: Arts-Based Research Practice (dalam bahasa English) (ed. 3rd). The Guilford Ford. ISBN 978-1-4625-3897-3.CS1 maint: unrecognized language (link)
  4. ^ Maréchal, Garance (2010). "Autoethnography". Dalam Mills, Albert J.; Durepos, Gabrielle; Wiebe, Elden (penyunting). Encyclopedia of case study research. Volume 2. Los Angeles [Calif.]: SAGE. m/s. 43–45. ISBN 978-1-4522-6572-8. OCLC 811140520.
  5. ^ Ellis, Carolyn (2004). The ethnographic I : a methodological novel about autoethnography. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. ISBN 0-7591-0050-0. OCLC 52845847.
  6. ^ Adams, Tony E.; Jones, Stacy Holman; Ellis, Carolyn (2015). Autoethnography (dalam bahasa English). New York, New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-997210-4. OCLC 891397276.CS1 maint: unrecognized language (link)
  7. ^ Poulos, Christopher N. (2021), "Conceptual foundations of autoethnography.", Essentials of autoethnography. (dalam bahasa Inggeris), Washington: American Psychological Association: 3–17, doi:10.1037/0000222-001, ISBN 978-1-4338-3454-7, dicapai pada 2022-12-04
  8. ^ a b Bochner, Arthur; Ellis, Carolyn (2016). Evocative Autoethnography: Writing Lives and Telling Stories (dalam bahasa English). New York, New York: Routledge. doi:10.4324/9781315545417. ISBN 9781134815876.CS1 maint: unrecognized language (link)
  9. ^ Dixon, Adam; Liu, Ying; Setchi, Rossi (2016). "Computer-Aided Ethnography in Engineering Design". Volume 7: 28th International Conference on Design Theory and Methodology. doi:10.1115/DETC2016-59832. ISBN 978-0-7918-5019-0.
  10. ^ "Thousands of Amazon Workers Listen to Alexa Users' Conversations".
  11. ^ "Association of Internet Researchers Ethics Guidelines".
  12. ^ Seta, Gabriele de (2020-02-17). "Three lies of digital ethnography". Journal of Digital Social Research (dalam bahasa Inggeris). 2 (1): 77–97. doi:10.33621/jdsr.v2i1.24. ISSN 2003-1998.
  13. ^ Fine, Gary Alan (1993-10-01). "TEN LIES OF ETHNOGRAPHY: Moral Dilemmas of Field Research". Journal of Contemporary Ethnography (dalam bahasa Inggeris). 22 (3): 267–294. doi:10.1177/089124193022003001. ISSN 0891-2416.
  14. ^ Kirksey, S. Eben; Helmreich, Stefan (2010). "The Emergence of Multispecies Ethnography". Cultural Anthropology. 25 (4): 545–576. doi:10.1111/j.1548-1360.2010.01069.x.
  15. ^ Morgan, Lewis Henry (1986). The American beaver : a classic of natural history and ecology. New York: Dover Publications. ISBN 0-486-24995-6. OCLC 12135104.
  16. ^ "The Multispecies Salon". The Multispecies Salon (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2022-09-19.
  17. ^ Kirksey, S. Eben; Helmreich, Stefan (November 2010). "The Emergence of Multispecies Ethnography". Cultural Anthropology (dalam bahasa Inggeris). 25 (4): 545–576. doi:10.1111/j.1548-1360.2010.01069.x.
  18. ^ a b Research, National Research Council (US) and Institute of Medicine (US) Committee on the Use of Laboratory Animals in Biomedical and Behavioral (1988). Patterns of Animal Use (dalam bahasa Inggeris). National Academies Press (US).
  19. ^ (Dewan M. (2018) Understanding Ethnography: An 'Exotic' Ethnographer's Perspective. In: Mura m/s , Khoo-Lattimore C. (eds) Asian Qualitative Research in Tourism. Perspectives on Asian Tourism. Springer, Singapore).
  20. ^ a b Preece, J., Sharp, H., & Rogers, Y. (2015). Interaction Design: Beyond Human-Computer Interaction (4th edition). Wiley.
  21. ^ Till, K. E. (2009-01-01), Kitchin, Rob; Thrift, Nigel (penyunting), "Ethnography", International Encyclopedia of Human Geography (dalam bahasa Inggeris), Oxford: Elsevier: 626–631, ISBN 978-0-08-044910-4, dicapai pada 2022-03-13
  22. ^ Himley, Matthew; Havice, Elizabeth; Valdivia, Gabriela (2021-07-12). The Routledge Handbook of Critical Resource Geography (dalam bahasa Inggeris). Routledge. m/s. 204. ISBN 978-0-429-78408-8.
  23. ^ a b c [Brewer, John D. (2000). Ethnography. Philadelphia: Open University Press. m/s 10.]
  24. ^ [1][pautan mati kekal]
  25. ^ [Nightingale, David & Cromby, John. Social Constructionist Psychology: A Critical Analysis of Theory and Practice. Philadelphia: Open University Press. m/s 228.]
  26. ^ a b c Garson, G. David (2015). Ethnographic Research.[halaman diperlukan]
  27. ^ Genzuk, Michael (1999). "Tapping Into Community Funds of Knowledge". Effective Strategies for English Language Acquisition: A Curriculum Guide for the Development of Teachers, Grades Kindergarten through Eight. Diarkibkan daripada yang asal pada October 23, 2018.
  28. ^ S. Ybema, D. Yanow, H. Wels, & F. Kamsteeg (2010). "Ethnography." In A. Mills, G. Durepos, & E. Wiebe (Eds.), Encyclopedia of Case Study Research. (m/s 348–352). Thousand Oaks, CA: Sage Publications, Inc.
  29. ^ Barry, Lynda. "Lynda Barry: The answer is in the picture". YouTube. INKtalks. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-10-30. Dicapai pada 5 May 2015.
  30. ^ Fine, m/s 267
  31. ^ a b c d American Anthropology Association Code of Ethics http://www.aaanet.org/issues/policy-advocacy/upload/AAA-Ethics-Code-2009.pdf, m/s 1
  32. ^ American Anthropology Association Code of Ethics, m/s 2
  33. ^ American Anthropology Association Code of Ethics, m/s 1–8
  34. ^ a b American Anthropology Association Code of Ethics, m/s 2–3
  35. ^ American Anthropology Association Code of Ethics, m/s 4
  36. ^ a b American Anthropology Association Code of Ethics, m/s 5
  37. ^ American Anthropology Association Code of Ethics, m/s 5–6
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Etnografi&oldid=5760744"