Gangguan Terusan Suez 2021

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Gangguan Terusan Suez 2021
Gambar satelit Ever Given menyekat terusan
Tarikh23–29 Mac 2021 (23-03-2021 – 29-03-2021)
Masa07:40
LokasiTerusan Suez, Mesir
Koordinat30°00′54″N 32°34′49″E / 30.015122°N 32.580206°E / 30.015122; 32.580206Koordinat: 30°00′54″N 32°34′49″E / 30.015122°N 32.580206°E / 30.015122; 32.580206
Juga dikenali sebagai
Halangan Terusan Suez 2021
JenisKapal terdampar

Pada 23 Mac 2021, pukul 7.40 Waktu Eropah Timur (UTC+2), sebuah kapal kontena bernama Ever Given terdampar di kilometer 151 Terusan Suez di Mesir.[1] Kapal tersebut hilang kawalan selepas ditimpa ribut pasir dan angin kencang dengan kelajuan 50 kilometer sejam (27 knot).[2] Ever Given kemudian merempuh dasar terusan dan terbabas sehingga menghalang semua kapal yang ingin melalui Terusan Suez.[3]

Halangan ini telah meninggalkan kesan besar kepada dunia perkapalan di mana sekurang-kurangnya 369 buah kapal terpaksa menunggu untuk melalui terusan sehingga 29 Mac.[4] Pada tarikh itulah kapal yang terbabit diapungkan semula sedikit sebanyak dan "dihalakan semula 80 peratus ke arah yang betul",[5] dan akhirnya dibebaskan pada waktu petang dan menuju ke Tasik Pahit Besar untuk membuka semula terusan.[6][7]

Latar belakang[sunting | sunting sumber]

Terusan Suez, salah satu laluan perdagangan terpenting di dunia, dibuka pada 1869.[8] Kira-kira lima puluh buah kapal setiap hari melakukan perjalanan melalui terusan ini.[8] Kira-kira 12% daripada jumlah perdagangan global bergerak melalui terusan sepanjang 193-kilometer-long (104 nmi).[9] Bagaimanapun, sepanjang kepanjangannya, terusan itu tidak cukup lebar untuk membolehkan lalu lintas bergerak ke kedua arah sekaligus; konvoi kapal mesti bergilir-gilir melintasi segmen jalan air ini. Projek pengembangan sedang dijalankan, tetapi bahagian terusan yang besar tetap menjadi lorong tunggal.[10][11][12]

Ever Given telah ditetapkan pada 25 Disember 2015, dilancarkan pada 9 Mei 2018, dan selesai pada 25 September 2018;[13] pemiliknya ialah Shoei Kisen Kaisha,[14] anak syarikat Imabari Shipbuilding dari Jepun, pengendali itu adalah syarikat yang berpusat di Taiwan bernama Evergreen Marine dan kapal dikendalikan oleh Bernhard Schulte Shipmanagement.[15] Kapal itu didaftarkan di Panama.[16] Pemilik kapal, Shoei Kisen Kaisha, mempunyai perlindungan hutang sebanyak $3.1 bilion.[17] Perlindungan insurans liabiliti Evergreen's Protection and Indemnity (pihak ketiga) disediakan oleh Kelab P&I UK bersama.[18] Kapal tersebut diinsuranskan di pasaran Jepun. [19] Sumber industri insurans mengatakan bahawa pemilik kapal mungkin menghadapi tuntutan insurans dari Lembaga Terusan Suez (SCA) kerana kehilangan pendapatan dan kapal lain yang laluannya terhalang.[20] Kapal kontena seukuran ini biasanya diinsuranskan untuk kerosakan kapal dan mesin antara $100 hingga $140 juta.[21]

Insiden[sunting | sunting sumber]

Semasa kejadian, kapal Ever Given sedang dalam perjalanan dari Tanjung Pelepas, Malaysia menuju jauh ke Rotterdam, Belanda.[22] Kapal ini merupakan kapal kelima dalam konvoi menuju utara disusuli lima belas kapal sejenis di belakangnya ketika pelayaran dilakukan.

Pada 23 Mac 2021 pukul 07:40 waktu Mesir (UTC +2), kapal Ever Given sedang melakukan perjalanan melalui Terusan Suez semasa terjebak dalam ribut pasir. Angin kencang yang mencapai 74 km sejam (40 knot) mengakibatkan "hilangnya kemampuan mengemudikan kapal", menyebabkan lambung kapal menyimpang.[23] Ever Given kemudian terkandas pada tanda 151 km (82 batu nautika, diukur dari Pelabuhan Said di Laut Mediterranean; 10 km (5.4 batu nautika) dari Pelabuhan Suez di Teluk Suez), dan berbelok ke samping sehingga tidak dapat membebaskan dirinya sendiri, menghalang terusan di kedua-dua sisi. Anak-anak kapal Ever Given yang kesemuanya terdiri dari warga negara India telah diperhitungkan, dan tiada sebarang kecederaan dilaporkan.[24]

Lebih 200 kapal di kedua-dua hujung terusan dihalang oleh Ever Given, termasuk lima kapal kontena lain yang sama saiz. Ini termasuk 41 kapal curah dan 24 kapal tangki minyak mentah. Kapal-kapal yang terjejas mewakili sekitar 16.9 juta tan berat muatan. Ada yang berlabuh di pelabuhan dan bersauh di kawasan berkenaan, dan juga ada lagi yang kekal di tempatnya. Kapal-kapal di daerah tersebut berkisar dari kapal kargo kecil sehingga kapal besar, termasuk kapal tangki kelas Altay Tentera Laut Rusia Kola yang telah terlibat dalam pertembungan kecil dengan kapal induk Ark Royal pada hari sebelumnya.[25][26]

Tindakan[sunting | sunting sumber]

Mula-mula, pihak berwajib merancang untuk memindahkan dua buah kapal di belakang Ever Given untuk memberi laluan kepada operasi pengapungan semula. Bahan api dan 9,000 tan air dikeluarkan dari kapal untuk meringankan bebanan sementara jentera-jentera berat termasuk mesin pengorek berusaha mengorek keluar haluan.[27][28] Lapan buah kapal tunda membantu untuk menarik kapal keluar.[29] Peter Berdowski, Ketua Eksekutif Royal Boskalis Westminster, menyatakan bahawa operasi mungkin menelan masa berhari-hari atau berminggu-minggu.[30]

Pada 25 Mac, SCA menggantung semua aktiviti pelayaran melalui Terusan Suez sehingga Ever Given dapat diapungkan semula.[31][32] Pada hari yang sama, penasihat kepada Presiden Mesir Abdel Fattah el-Sisi mengenai pelabuhan berkata, beliau menjangka terusan dibuka dalam masa "48 hingga 72 jam, maksimum".[33] Pada hari berikutnya, Lembaga Terusan Suez berkata bahawa operasi mengorek adalah sekitar 87 peratus siap.[34]

Pada 26 Mac, SCA menerima tawaran daripada Tentera Laut Amerika Syarikat untuk menghantar pakar-pakar menilai pengorekan dalam usaha mengalih keluar kapal.[35]

Pada 27 Mac, SCA berkata bahawa 14 kapal tunda sedang memanfaatkan air pasang untuk memudahkan usaha dan banyak lagi akan sampai untuk menolong jikalau cubaan gagal. Yukito Higaki, presiden Shoei Kisen Kaisha, melaporkan bahawa kapalnya tidak kelihatan rosak dan seharusnya dapat berjalan sebaik sahaja diselamatkan.[36] Pada jam 5.00 petang GMT, akhbar Egypt Today melaporkan bahawa kapal telah beralih sebanyak 30 meter ke arah utara. Sehingga 27 Mac, lebih 300 tertunggak di kedua-dua hujung dan juga di tengah-tengah terusan, sementara banyak lagi menghampiri atau berubah arah.[37]

Pengerusi SCA, Osama Rabie, dalam sidang media menyatakan bahawa punca utama kapal terbabas bukanlah keadaan cuaca tetapi mungkin kesilapan manusia atau teknikal, dan faktor-faktornya sedang disiasat.[38]

Pada 28 Mac, usaha membebaskan kapal membolehkan buritan dan kemudi dialihkan ketika air pasang, dan Rabie menyatakan bahawa air dapat melalui bawah kapal semula, malah kapal berkenaan boleh berganjak dari kedudukan semasa bila-bila masa, lebih-lebih lagi tanpa perlu memunggah sebarang kontena angkutannya yang berjumlah 18,300 buah sungguhpun menghadapi rintangan dari gelora air dan angin,[39] apalagi Presiden Mesir Abdel Fattah el-Sisi mengarahkan persiapan untuk meringankan muatan kapal.[40]

Pada 29 Mac, Ever Given diapungkan semula separa tetapi masih tersangkut di terusan. Data satelit menunjukkan bahawa haluan kapal telah dialihkan sedikit dari pinggir pantai tetapi masih tersangkut di tebing terusan. Buritan kapal sudah dipusingkan ke tengah laluan air.[41] Kapal berkenaan akhirnya kembali bergerak pada 16:30 waktu tempatan.[42]

Kesan kepada ekonomi sedunia[sunting | sunting sumber]

Pakar-pakar maritim dan logistik mengingatkan bahawa kejadian ini barangkali akan menyebabkan kelewatan penghantaran barang-barang keperluan harian untuk para pengguna seluruh dunia.[43] Ahli sejarah maritim Sal Mercogliano memberitahu Associated Press, "Hari demi hari terusan ditutup… kapal-kapal kontena dan minyak tidak dapat menghantar makanan, bahan api, dan barang-barang ke Eropah, dan barang-barang tidak dapat dieksport dari Eropah ke Timur Jauh."[44][8] Lloyd's List menganggarkan nilai barang-barang yang tertangguh setiap jam sebanyak AS$400 juta,[45][46] malah setiap hari yang diambil untuk menyelesaikan halangan akan mengganggu barang-penghantaran barang bernilai AS$9 bilion.[47][48] Rabie menganggarkan bahawa negara Mesir rugi $12-14 juta sehari disebabkan penutupan ini.[49]

Michael Lynch, presiden Strategic Energy & Economic Research, berhujah bahawa kenaikan harga minyak disebabkan oleh pembelian beramai-ramai ekoran kejatuhan harga minyak kebelakangan ini, malah didorong oleh insiden sekatan Terusan Suez. James Williams, ahli ekonomi tenaga WTRG Economics berkata bahawa kelewatan dalam penghantaran minyak tidak akan memberikan kesan besar kepada pasaran kerana bekalan yang sedia ada memadai.[50]

Peristiwa ini akan menyebabkan kelewatan penghantaran barang-barang yang mungkin hanya menjejaskan industri-industri yang sudah mengalami kekurangan bekalan seperti semikonduktor, dan oleh itu terjejas juga pasaran-pasaran yang sudah menghadapi bahaya kejatuhan. Untuk mengurangkan impak kekurangan bekalan dalam jangka masa panjang, penghantaran akan datang boleh ditempah lebih awal daripada biasa sehingga jurang berjaya dirapatkan.[50][51] Akan tetapi, seorang lagi penasihat firma lain berpesan bahawa gangguan sependek mana pun di Terusan Suez akan meninggalkan kesan domino sepanjang rantaian bekalan selama berbulan-bulan.[52] Beberapa syarikat penghantar angkutan menyatakan bahawa permintaan untuk alternatif pengangkutan dijangka meningkat dalam minggu-minggu akan datang bagi laluan Eropah-Asia susulan daripada pihak pengangkut yang mahu mengelakkan gangguan dan ketidaktentuan yang diakibatkan oleh sekatan terusan.[53]

Laluan alternatif utama bagi perkapalan antara Asia dan Eropah ialah mengitari Afrika melalui Tanjung Harapan, dan ini akan menambah dua minggu kepada masa perjalanan,[54] tetapi alternatif ini sudah diambil oleh beberapa kapal setakat 26 Mac.[55][56][57] Rusia telah menggunakan insiden ini untuk mempromosikan laluan perkapalan Artik sebagai alternatif kepada memusingi Afrika.[58][59]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ CNN, Magdy Samaan, Shawn Deng, Sarah El Sirgany, Mostafa Salem and Lauren Said-Moorhouse. "Suez Canal blocked by traffic jam after massive container ship runs aground". CNN. Dicapai pada 25 Mac 2021.
  2. ^ Martin, Ken (24 Mac 2021). "Suez Canal blocked as massive cargo ship turns sideways". FOXBusiness (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 25 Mac 2021.
  3. ^ "Container ship facts: Egypt's Suez Canal blocked by massive boat". BBC (dalam bahasa Inggeris). 25 Mac 2021. Dicapai pada 25 Mac 2021.
  4. ^ Michael, Safi; Farrer, Martin (29 March 2021). "Suez canal: Ever Given ship partially refloated but bow still stuck". the Guardian. Dicapai pada 29 March 2021.
  5. ^ "Suez Canal: Ever Given container ship shifted from shoreline". BBC World News. 29 March 2021. Dicapai pada 29 March 2021. no-break space character in |access-date= at position 9 (bantuan); Check date values in: |access-date= (bantuan)
  6. ^ "Canal service provider says container ship in Suez set free". Washington Post. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-03-29. Dicapai pada 2021-03-29. unclear when traffic through the canal would return to normal
  7. ^ "Canal service provider says container ship in Suez set free". AP NEWS. 29 March 2021. Dicapai pada 29 March 2021.
  8. ^ a b c Gambrell, Jon (23 Mac 2021). "Massive cargo ship turns sideways, blocks Egypt's Suez Canal". KARE (TV) (dalam bahasa Inggeris). Associated Press. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 Mac 2021. Dicapai pada 26 Mac 2021.
  9. ^ "Suez blockage is holding up $9.6bn of goods a day". BBC News (dalam bahasa Inggeris). 26 Mac 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 Mac 2021. Dicapai pada 27 Mac 2021.
  10. ^ Lakshmi, Aiswarya (17 Julai 2015). "Egypt Completes New Waterway in Suez Canal" (dalam bahasa Inggeris). MarineLink. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 Julai 2015. Dicapai pada 6 Ogos 2015.
  11. ^ "New Suez Canal project proposed by Egypt to boost trade" (dalam bahasa Inggeris). caironews.net. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 November 2014. Dicapai pada 7 Ogos 2014.
  12. ^ Kingsley, Patrick (5 Ogos 2014). "Egypt to build new Suez canal". The Guardian (dalam bahasa Inggeris). London. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 Februari 2021. Dicapai pada 27 Mac 2021.
  13. ^ "ABS: American Bureau of Shipping". www.eagle.org (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 1 Mac 2021. Dicapai pada 25 Mac 2021.
  14. ^ "Suez Canal: Owner of cargo ship blocking waterway apologises". BBC News (dalam bahasa Inggeris). 25 Mac 2021. Dicapai pada 27 Mac 2021.
  15. ^ "Suez Canal: How are they trying to free the Ever Given?". BBC News (dalam bahasa Inggeris). 26 Mac 2021. Dicapai pada 27 Mac 2021.
  16. ^ "Giant ship blocking Suez canal partially refloated". the Guardian (dalam bahasa Inggeris). 24 Mac 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 Mac 2021. Dicapai pada 25 Mac 2021.
  17. ^ Faucon, Leslie Scism and Benoit (27 Mac 2021). "Suez Canal Insurance Claims Loom as Ever Given Blocks Shipping". Wall Street Journal (dalam bahasa Inggeris). ISSN 0099-9660. Dicapai pada 27 Mac 2021.
  18. ^ ""Ever Given" grounding in Suez Canal". www.ukpandi.com (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-04-13. Dicapai pada 27 Mac 2021.
  19. ^ Saul, Carolyn Cohn, Jonathan (25 Mac 2021). "Stranded Suez ship's owner, insurers face millions in claims". Reuters (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 27 Mac 2021.
  20. ^ Saul, Carolyn Cohn, Jonathan (25 Mac 2021). "Stranded Suez ship's owner, insurers face millions in claims". Reuters (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 27 Mac 2021.
  21. ^ Saul, Carolyn Cohn, Jonathan (2021-03-25). "Stranded Suez ship's owner, insurers face millions in claims". Reuters (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 27 Mac 2021.
  22. ^ "Suez Canal Blocked a Second Full Day". Voice of America (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 17 Mac 2021.
  23. ^ "Suez Canal Snarled by Giant Ship Choking Key Trade Route". Bloomberg.com (dalam bahasa Inggeris). 23 Mac 2021. Dicapai pada 27 Mac 2021.
  24. ^ "News updates from HT: All-Indian crew of vessel behind Suez Canal logjam safe and all the latest news". Hindustan Times (dalam bahasa Inggeris). 26 Mac 2021. Dicapai pada 27 Mac 2021.
  25. ^ "Bulk carrier collided with Russian Navy tanker off Suez | KOLA - Flee…". archive.is. 2021-03-24. Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-03-24. Dicapai pada 2021-03-27.CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  26. ^ Schkvarkin, Erofey (2021-03-23). "Bulk carrier collided with Russian Navy tanker off Suez". Maritime Bulletin (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2021-03-27.
  27. ^ Paris, Costas; Faucon, Benoit (25 March 2021). "Suez Canal Backlog Grows as Efforts Resume to Free Trapped Ship". The Wall Street Journal. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  28. ^ "Suez Canal: Fresh effort to refloat wedged container ship". BBC News. 2021-03-27. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 March 2021. Dicapai pada 2021-03-28.
  29. ^ "Suez Canal suspends traffic as tug boats work to free ship: Live". Al Jazeera. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  30. ^ Hebron, Herbert F. (25 March 2021). "Refloating the Suez Canal can take weeks: 'Very heavy whale on the beach' | NOW | EN24 News". en24news. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  31. ^ "Suez Canal suspends traffic as tug boats work to free ship: Live". Al Jazeera. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  32. ^ "Suez Canal suspends traffic in bid to refloat ship". RTE. 25 March 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  33. ^ "Cargo ship still stuck across Suez Canal, but Egyptian official says it will be freed over weekend". CBS News. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 2021-03-26.
  34. ^ Raghavan, Sudarsan (March 26, 2021). "As massive ship remains stuck in the Suez Canal, signs of global economic toll emerge". The Washington Post. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada March 26, 2021.
  35. ^ Starr, Barbara (March 26, 2021). "US Navy plans to send assessment team to Suez Canal to assist with stuck container ship". CNN. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada March 26, 2021.
  36. ^ "Suez Canal: Fresh effort to refloat wedged container ship". BBC News. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 March 2021. Dicapai pada 27 March 2021.
  37. ^ Magdy, Samy (27 March 2021). "No timeline given for extracting wedged ship from Suez Canal". Associated Press. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 March 2021. Dicapai pada 27 March 2021.
  38. ^ "Suez Canal: Fresh effort to refloat wedged container ship". BBC News. 2021-03-27. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 March 2021. Dicapai pada 2021-03-27.
  39. ^ Fahmy, Ahmed; Fahmy, Omar. "Ship blocking Suez Canal moves slightly, unclear when it will refloat". The Globe and Mail. Dicapai pada 28 March 2021.
  40. ^ "Ever Given: Egyptian president orders operation to lift containers from stricken Suez Canal ship". The Independent. 28 March 2021. Dicapai pada 28 March 2021.
  41. ^ "Ship 'partially refloated,' but still stuck in Suez Canal". AP NEWS. 2021-03-29. Dicapai pada 2021-03-29.
  42. ^ "Suez Canal traffic finally moving again after stranded ship refloated". Sky News (dalam bahasa Inggeris).
  43. ^ Popkien, Ben (25 March 2021). "'Anything you see in the stores' could be affected by Canal logjam, shipping experts say". NBC News. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  44. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; teks bagi rujukan :1 tidak disediakan
  45. ^ LaRocco, Lori Ann (2021-03-25). "Suez Canal blockage is delaying an estimated $400 million an hour in goods". CNBC. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 2021-03-26.
  46. ^ Morrow, Brendan. "Suez Canal blockage reportedly costing $400 million an hour, could last 'weeks'". The Week. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 March 2021. Dicapai pada 2021-03-26.
  47. ^ Meade, Richard (25 March 2021). "Suez blockage extends as salvors fail to free Ever Given". Lloyd's List. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021. Rough calculations suggest westbound traffic is worth around $5.1bn daily while eastbound traffic is worth $4.5bn.
  48. ^ "Shipping losses mount from cargo vessel stuck in Suez Canal". Associated Press. 25 March 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  49. ^ "Suez Canal: Fresh effort to refloat wedged container ship". BBC News. 27 March 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 March 2021.
  50. ^ a b Saefong, Myra P. "Why the blockage of the Suez Canal matters for oil prices". MarketWatch. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  51. ^ "What are the consequences of Suez Canal incident?". RTÉ. 24 March 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 March 2021. Dicapai pada 24 March 2021.
  52. ^ "Ship stuck in Suez Canal disrupting nearly $10B of goods every day as 150-boat backlog grows". CBC News. Associated Press. 25 March 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 25 March 2021.
  53. ^ Lennane, Alex (26 March 2021). "'Pandemonium and disruption' – a boost for air freight from 'Ever Stuck'". The Loadstar. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 27 March 2021.
  54. ^ "Suez Canal: Ships stuck in 'traffic jam' as salvage efforts continue". BBC News. 27 March 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 March 2021. Dicapai pada 28 March 2021.
  55. ^ Janda, Michael (26 March 2021). "Ever Given Suez Canal blockage should not drive up petrol prices, but Easter might". ABC News. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 26 March 2021.
  56. ^ Yeung, Jessie. "Suez Canal authorities need to remove up to 706,000 cubic feet of sand to free the Ever Given". CNN. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 2021-03-26.
  57. ^ MacDiarmid, Campbell (2021-03-26). "Ships divert around Africa as Ever Given blocks Suez Canal for fourth day". The Telegraph. ISSN 0307-1235. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 2021-03-26.
  58. ^ "Russia Floats Arctic Shipping Route as 'Viable' Suez Canal Alternative". The Moscow Times. 25 March 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 March 2021. Dicapai pada 26 March 2021.
  59. ^ "Russia pushes Arctic ambitions after Suez jam". France 24. 2021-03-26. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 March 2021. Dicapai pada 2021-03-28.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Gangguan_Terusan_Suez_2021&oldid=5819397"