Gempa bumi Badakhshan 2023

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Gempa bumi Badakhshan 2023
Magnitud6.5 Mw
Kedalaman187.6 km (116.6 bt)
Koordinat36°31′23″N 70°58′44″E / 36.523°N 70.979°E / 36.523; 70.979Koordinat: 36°31′23″N 70°58′44″E / 36.523°N 70.979°E / 36.523; 70.979
Kawasan terjejasAfghanistan, Pakistan, India, Tajikistan
Keamatan maksimumV (Sederhana)
Tanah runtuhYes
Korban21 maut, 383 cedera[a]

Pada 21 Mac 2023, gempa bumi berukuran 6.5 magnitud melanda Wilayah Badakhshan, Afghanistan, dengan kedalaman pertengahan kira-kira 187 km (116 mi).[1] Pusat gempa bumi adalah 40 km (25 mi) selatan-tenggara Jurm.[1]

Huraian tektonik[sunting | sunting sumber]

Himalaya, sebahagiannya dibentuk oleh perlanggaran plat tektonik, terdedah kepada gempa bumi yang dahsyat. Afghanistan terletak berhampiran bahagian selatan Plat Eurasia.[2] Kebanyakan gempa bumi ini dikaitkan dengan sesaran terbalik, tujahan atau gelinciran. Gempa bumi besar dengan magnitud sehingga 7.5 telah berlaku di rantau ini dengan purata selang selama 15 tahun. Gempa bumi ini sepadan dengan sesar terbalik pada kedalaman 170 hingga 280 km (110 hingga 170 bt).[3] Gempa bumi ini, bukannya berlaku di sempadan plat, berpunca dari dalam Plat India kerana ia menyelam di bawah Hindu Kush. Apabila papak tektonik Plat India turun pada sudut hampir menegak ke dalam mantel, ia terbentang dan mula "koyak", akhirnya membawa kepada detasmen papak.[4] Tindakan ini mengakibatkan pengumpulan tekanan di sepanjang sesar yang menghasilkan gempa bumi apabila pecah. Gempa bumi fokus cetek yang lebih kecil juga diperhatikan di rantau ini, terutamanya yang dikaitkan dengan zon arah aliran utara-selatan bagi gelinciran mogok sisi kanan, seperti Sesar Chaman, dengan tahap pemendekan yang semakin meningkat ke utara, bersama-sama menampung penumpuan yang sangat serong antara India dan Plat Eurasia.[5]

Gempa bumi[sunting | sunting sumber]

Kajian Geologi Amerika Syarikat melaporkan magnitud Mww  6.5,[1] manakala Jabatan Meteorologi Pakistan berkata gempa bumi itu mempunyai magnitud 6.8. [6] Gempa bumi pada mulanya dilaporkan tidak tepat sebagai Mw 7.7.[7] Gegaran dirasai di kawasan 1,000 km (620 mi) luas oleh kira-kira 285 juta orang di Pakistan, India, Uzbekistan, Tajikistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Afghanistan dan Turkmenistan, menurut Pusat Seismologi Eropah-Mediterranean.[8]

Kesan[sunting | sunting sumber]

Afghanistan[sunting | sunting sumber]

Sekurang-kurangnya 10 orang terbunuh,[9] 80 yang lain cedera,[10] dan lebih daripada 665 rumah rosak atau musnah di sembilan wilayah Afghanistan.[11][12] Dua orang maut, 25 yang lain cedera dan 22 rumah runtuh di Wilayah Laghman.[13][14][15] Di Wilayah Takhar, 20 bangunan runtuh, seorang maut dan lima lagi cedera.[16][17] Di Wilayah Panjshir, tiga bangunan rosak teruk, dan tiga orang cedera.[17] Di Wilayah Badakhshan, di mana pusat gempa terletak, seorang cedera, 70 bangunan musnah dan 50 rosak.[18][19] Di Wilayah Kabul, seorang maut dan satu rumah musnah.[11] Lima rumah runtuh di Wilayah Nangarhar.[15]

Pakistan[sunting | sunting sumber]

Gegaran dirasai di Islamabad, Rawalpindi, Lahore, Quetta dan Peshawar.[20] Di Daerah Swat, Khyber Pakhtunkhwa, seorang remaja maut akibat tembok runtuh dan balai polis rosak.[8][21] Dua orang juga maut akibat runtuhan tembok di daerah itu,[22] manakala tembok runtuh membunuh seorang kanak-kanak.[23] Di Daerah Swat, terdapat gangguan bekalan elektrik, kerosakan teruk dan 250 kecederaan.[8][22][23] Di Manshera, seorang wanita meninggal dunia akibat serangan jantung.[21] Di Daerah Dir Bawah, seorang maut dalam rempuhan berkaitan gempa bumi, seorang lelaki dan seorang wanita terbunuh akibat runtuhan dinding dan 43 orang cedera akibat pelbagai punca.[21][23][24] Lebuh Raya Karakoram ditutup kerana terhalang akibat tanah runtuh.[21] Di Islamabad, seorang maut akibat serangan jantung dan sebuah bangunan pangsapuri bertingkat telah rosak.[21][24] Terdapat juga kematian di Daerah Bajaur.[20] Bangunan rosak di Rawalpindi, termasuk enam yang dianggap berisiko runtuh dan telah dipindahkan. Dua orang cedera dan dua lagi tidak sedarkan diri di bandar, semuanya kerana panik.[25] Terdapat 302 cedera dan 19 rumah runtuh di Khyber Pakhtunkhwa.[23][26] Di Abbottabad, seorang meninggal dunia akibat panik dan ketakutan.[27] Di Daerah Mardan, dinding balai polis runtuh, menyebabkan kecederaan.[27] Lima orang cedera di Daerah Swabi.[28] Puluhan rumah runtuh dan 40 orang cedera di Daerah Buner.[28]

India[sunting | sunting sumber]

Gegaran akibat gempa bumi dirasai di seluruh bahagian India Utara, khususnya di Jammu dan Kashmir, Punjab, Himachal Pradesh, Haryana, Rajasthan, Uttarakhand dan Wilayah Ibu Kota Negara.[29] [30] Gangguan elektrik dan perkhidmatan mudah alih berlaku di beberapa bahagian Jammu dan Kashmir.[31][32] Seorang wanita cedera selepas rumahnya runtuh di Poonch, dengan laporan keretakan di rumah lain dan dinding runtuh di bandar ini dan Nowshera berdekatan.[33][34][35] Keretakan dilaporkan berlaku di beberapa rumah di ibu negeri Srinagar.[36] Di Delhi, beberapa bangunan dilaporkan retak atau senget.[37]

Tajikistan[sunting | sunting sumber]

Di Daerah Rudaki, sebuah rumah telah rosak, menyebabkan penghuninya berpindah.[38]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

Nota[sunting | sunting sumber]

  1. ^ 10 maut dan 80 cedera di Afghanistan, 11 maut dan 302 cedera di Pakistan, dan seorang cedera di India.

Petikan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ a b c National Earthquake Information Center (21 Mac 2023). "M 6.5 – 40 km SSE of Jurm, Afghanistan". United States Geological Survey. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  2. ^ Ambraseyes, N.; Bilham, R. (2003), "Earthquakes in Afghanistan", Seismological Research Letters, 74 (2): 107, doi:10.1785/gssrl.74.2.107
  3. ^ Zoya Zarifi; Jens Havskov (2003). "Characteristics of dense nests of deep and intermediate-depth seismicity" (PDF). Advances in Geophysics. 46: 237–278. Bibcode:2003AdGeo..46..237Z. doi:10.1016/S0065-2687(03)46004-4. ISBN 9780120188468.
  4. ^ Sofia-Katerina Kufner; Najibullah Kakar; Maximiliano Bezada; Wasja Bloch; Sabrina Metzger; Xiaohui Yuan; James Mechie; Lothar Ratschbacher; Shokhruhk Murodkulov (2021). "The Hindu Kush slab break-off as revealed by deep structure and crustal deformation". Nature Communications. Nature. 12 (1685): 1685. Bibcode:2021NatCo..12.1685K. doi:10.1038/s41467-021-21760-w. PMC 7966371. PMID 33727553.
  5. ^ Ambraseys, N.N.; Bilham, R. (2003). "Earthquakes in Afghanistan". Seismological Research Letters. 74 (2): 107–123. doi:10.1785/gssrl.74.2.107.
  6. ^ Ahmed, Munir; Faiez, Rahim (2023-03-21). "Strong magnitude 6.5 quake rattles Afghanistan, Pakistan". Associated Press (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 2023-03-21. Dicapai pada 2023-03-21.
  7. ^ Ibn Hameed, Haseeb (21 Mac 2023). "Fact Check: 7.7-magnitude earthquake poster, damaged building shared on social media are fake". Greater Kashmir. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  8. ^ a b c Greenfield, Charlotte; Yunus Yawar, Mohammad; Peshiman, Gibran; Ahmad, Jibran (21 Mac 2023). Maclean, William; Maler, Sandra (penyunting). "Earthquake of magnitude 6.5 hits northern Afghanistan, killing at least 3". Reuters. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  9. ^ Guinto, Joel; Limaye, Yogita (22 Mac 2023). "Earthquake in Pakistan and Afghanistan kills at least 19 people". BBC News. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  10. ^ "زلزله در افغانستان تا کنون ۴ کشته و ۸۰ زخمی در پی داشت". Mehr News Agency (dalam bahasa Parsi). 22 Mac 2023. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  11. ^ a b آزادی, رادیو (22 Mac 2023). "زلزله شب گذشته در افغانستان ۴ کشته و ۷۵ زخمی برجا گذاشت". Radio Ozodi (dalam bahasa Dari). Dicapai pada 22 Mac 2023.
  12. ^ "اوچا: 665 خانه را در افغانستان بر اثر زلزله اخیر تخریب شده استگذاشت". Memar Press (dalam bahasa Parsi). Dicapai pada 27 Mac 2023.
  13. ^ "Earthquake in Afghanistan kills at least 13, nine of them in Pakistan". Al Arabiya English. Reuters. 22 Mac 2023. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  14. ^ بېدار, عبیدالله (22 Mac 2023). "د تېرې شپې زلزله؛ لغمان کې دوه کسان مړه او ۲۵ نور ټپیان شوي". Pajhwok Afghan News (dalam bahasa Pashto). Dicapai pada 22 Mac 2023.
  15. ^ a b "زلزله در لغمان و ننگرهار دهها خانه را بر سر ساکنانش تخریب کرد". Pars Today. 22 Mac 2023. Dicapai pada 27 Mac 2023.
  16. ^ "در پی زلزله شب گذشته٬ یکنفر در تخار جان باخت". Bakhtar News Agency (dalam bahasa Dari). 22 Mac 2023. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  17. ^ a b "В Пакистане и Афганистане есть погибшие и разрушения в результате землетрясения". Asia-Plus (dalam bahasa Rusia). 22 Mac 2023. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  18. ^ "تخریب بیش از ۷۰ منزل مسکونی در پی زلزله در بدخشان و تخار". Ava Press (dalam bahasa Parsi). 22 Mac 2023. Dicapai pada 23 Mac 2023.
  19. ^ "در اثر زلزلۀ شب گذشته در بدخشان یک تن مجروح و ۵۰ منزل مسکونی قسما تخریب گردیده‌است". Pajhwok Afghan News (dalam bahasa Parsi). 22 Mac 2023. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  20. ^ a b Latif, Aamir; Adil, Ahmad (March 22, 2023). "At least 4 killed as powerful earthquake jolts Afghanistan, Pakistan, India". Anadolu Agency. Dicapai pada 2023-03-21.
  21. ^ a b c d e "اسلام آباد سمیت ملک کے مختلف شہروں میں زلزلہ، 4 افراد جاں بحق، متعدد زخمی" (dalam bahasa Urdu). Geo TV. 21 Mac 2023. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  22. ^ a b "زلزله پاکستان ۲ کشته و ۱۲۰ مصدوم برجای گذاشت" (dalam bahasa Parsi). Islamic Republic News Agency. 21 Mac 2023. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  23. ^ a b c d "Latest: 13 dead after earthquake hits Afghanistan, Pakistan". Al Jazeera. 22 Mac 2023. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  24. ^ a b "ملک کے مختلف علاقوں میں زلزلہ، 5 افراد جاں بحق، درجنوں زخمی". jang.com.pk (dalam bahasa Urdu). 21 Mac 2023. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  25. ^ Asghar, Imran (23 Mac 2023). "Survey of precarious buildings ordered". The Express Tribune. Dicapai pada 23 Mac 2023.
  26. ^ "Earthquake hits Pakistan and Afghanistan leaving at least nine dead". The Guardian. Associated Press. 21 Mac 2023. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  27. ^ a b "ملک کے مختلف علاقوں میں خوفناک زلزلہ، ہلاکتوں کی تعداد 9 ہوگئی". 24 News HD (dalam bahasa Urdu). 21 Mac 2023. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  28. ^ a b "ملک بھر میں زلزلے کے شدیدجھٹکے محسوس کئے گئے ، جس کی شدت ریکٹرسکیل پر 7.7ریکارڈ کی گئی ۔". News One (dalam bahasa Urdu). 22 Mac 2023. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  29. ^ "Strong tremors jolt Delhi, parts of north India as 6.6-magnitude earthquake strikes Hindukush region in Afghanistan". The Tribune. 22 Mac 2023. Dicapai pada 23 Mac 2023.
  30. ^ Hussain, Syed Khalid (22 Mac 2023). "Earthquake In Kashmir: Doctors Deliver Baby Amid Strong Tremors At Anantnag Hospital – WATCH". Zee News. Dicapai pada 23 Mac 2023.
  31. ^ "Earthquake: जम्मू कश्मीर में लगे भूकंप के झटके, बिजली व दूरसंचार सेवा प्रभावित, अनंतनाग में जारी रही सर्जरी". Amarujala (dalam bahasa Hindi). 2023-03-21. Dicapai pada 2023-03-21.
  32. ^ Dhar, Aniruddha; Kaul, Rhythma (2023-03-21). "Top scientist explains why Delhi, northwest India felt earthquake tremors for long time". Hindustan Times (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2023-03-21.
  33. ^ "Woman injured as mud house collapses in Poonch". kashmiruzma.net. 22 Mac 2023. Dicapai pada 22 Mac 2023.
  34. ^ "Earthquake in Jammu: भूकंप से पुंछ व नौशहरा में मकानों में आई दरारें, लोगों में डर का माहौल". Dainik Jagran. 22 Mac 2023. Dicapai pada 23 Mac 2023.
  35. ^ "Delhi NCR Earthquake: तेज भूकंप के झटकों की चपेट में दिल्ली, इस्लामाबाद और काबुल, पाकिस्तान में 2 लोगों की मौत, 6 घायल". ABP Live (dalam bahasa Hindi). 2023-03-21. Dicapai pada 2023-03-22.
  36. ^ "Delhi NCR Earthquake: तेज भूकंप के झटकों की चपेट में दिल्ली, इस्लामाबाद और काबुल, पाकिस्तान में 2 लोगों की मौत, 6 घायल". ABP Live (dalam bahasa Hindi). 2023-03-21. Dicapai pada 2023-03-22.
  37. ^ "जामिया नगर, कालकाजी और शाहदरा इलाकों से झुकी हुई इमारतों और इमारतों में दरारें से संबंधित कॉल प्राप्त हुए। इन इलाकों में". cgtop36.com (dalam bahasa Hindi). 21 Mac 2023. Dicapai pada 21 Mac 2023.
  38. ^ "«Божья кара» или стихийное бедствие? Землетрясение напугало жителей Таджикистана". Radio Ozodi (dalam bahasa Rusia). 2023-03-22. Dicapai pada 2023-03-22.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Gempa_bumi_Badakhshan_2023&oldid=5810180"