Generalisasi salah
Generalisasi salah atau pukul rata ialah falasi tidak formal di mana kesimpulan dibuat terhadap keseluruhan atau kebanyakan kejadian fenomena berdasarkan satu atau beberapa kejadian fenomena itu. Ia serupa dengan pembuktian melalui contoh dalam matematik.[1] Ini ialah contoh falasi melompat ke kesimpulan.[2] Sebagai contoh, seseorang boleh membuat generalisasi tentang semua orang atau semua ahli kumpulan, berdasarkan apa yang diketahui tentang hanya satu atau beberapa orang:
- Jika seseorang bertemu dengan orang kurang ajar dari negara X tertentu, seseorang mungkin mengesyaki bahawa kebanyakan orang di negara X kurang ajar.
- Jika seseorang melihat hanya angsa yang berwarna putih, seseorang mungkin mengesyaki bahawa semua angsa adalah putih.
Dalam istilah falsafah yang lebih tepat, falasi induksi cacat ialah kesimpulan yang dibuat berdasarkan premis yang lemah, atau yang tidak disahihkan oleh bukti yang mencukupi atau tidak berat sebelah.[3] Tidak seperti falasi perkaitan, dalam falasi induksi rosak, premis memang berkait dengan kesimpulan, namun hanya menyokong kesimpulan dengan lemah, dan oleh itu generalisasi yang salah terhasil. Inti pati falasi induktif ini terletak pada anggaran berlebihan sesuatu hujah berdasarkan sampel yang tidak cukup besar di bawah margin atau ralat tersirat.[2]
Keterangan[sunting | sunting sumber]
Perbuatan generalisasi salah selalunya mengikut format berikut:
- Bahagian Q sampel mempunyai sifat A.
- Oleh itu, keseluruhan bahagian Q populasi mempunyai sifat A.
Generalisasi sedemikian bermula daripada premis tentang sampel (selalunya tidak berperwakilan atau berat sebelah), dan membentuk kesimpulan tentang populasi itu sendiri.[3]
Generalisasi yang salah juga merupakan cara pemikiran yang mengambil pengalaman terhadap seseorang atau satu kumpulan, dan secara salah melanjutkannya kepada yang lain.
Generalisasi tergesa-gesa[sunting | sunting sumber]
Generalisasi tergesa-gesa ialah falasi tidak formal daripada generalisasi yang salah, yang melibatkan mencapai generalisasi induktif berdasarkan bukti yang tidak mencukupi[3]— pada asasnya membuat kesimpulan tergesa-gesa tanpa mengambil kira semua pembolehubah atau bukti yang mencukupi. Dalam statistik, ini mungkin melibatkan asas kesimpulan yang luas mengenai tinjauan statistik daripada kumpulan sampel kecil yang gagal mewakili keseluruhan populasi dengan secukupnya.[1][4][5] Falasi lawan daripada ini dipanggil induksi malas, yang terdiri daripada menafikan kesimpulan munasabah bagi hujah induktif (cth. "ia hanya kebetulan").
Contoh[sunting | sunting sumber]
Generalisasi tergesa-gesa biasanya mengikut corak:
- X adalah benar bagi A.
- X adalah benar bagi B.
- Oleh itu, X juga benar bagi C, D, E, dll.
Sebagai contoh, jika seseorang mengembara melalui bandar untuk kali pertama dan melihat 10 orang yang semuanya kanak-kanak, dia mungkin berkesimpulan bahawa tiada penduduk dewasa di bandar itu.
Sebagai alternatif, seseorang mungkin melihat garis nombor, dan perhatikan bahawa nombor 1 ialah nombor kuasa dua sempurna; 3 ialah nombor perdana, 5 ialah nombor perdana, dan 7 ialah nombor perdana; 9 ialah nombor kuasa dua sempurna; 11 ialah nombor perdana, dan 13 ialah nombor perdana. Daripada pemerhatian ini, orang itu mungkin mendakwa bahawa semua nombor ganjil adalah sama ada perdana atau kuasa dua, manakala pada hakikatnya, 15 adalah contoh yang menyangkal dakwaan itu.
Apabila merujuk kepada generalisasi yang dibuat daripada satu contoh, istilah "falasi fakta sendiri",[6] atau "falasi pembuktian melalui contoh", mungkin digunakan.[7]
Apabila bukti sengaja dikecualikan untuk menghasilkan keputusan berat sebelah, falasi pengecualian—suatu bentuk bias pemilihan—dikatakan terlibat.[8]
Rujukan[sunting | sunting sumber]
- ^ a b "Hasty Generalization". logicallyfallacious.com. Dicapai pada 2019-12-05.
- ^ a b Dowden, Bradley. "Hasty Generalization". Internet Encyclopedia of Philosophy. Dicapai pada 2019-12-05.
- ^ a b c Nordquist, Richard. "Logical Fallacies: Examples of Hasty Generalizations". ThoughtCo (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2019-12-05.
- ^ "Fallacy: Hasty Generalization (Nizkor Project)". Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-12-17. Dicapai pada 2008-10-01.
- ^ "Fallacy". www.ditext.com. Dicapai pada 2019-12-05.
- ^ Fischer, David Hackett (1970). Historians' Fallacies: Toward a Logic of Historical Thought. HarperCollins. m/s. 109–110. ISBN 978-0-06-131545-9.
- ^ Marchant, Jamie. "Logical Fallacies". Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-06-30. Dicapai pada 2011-04-26.
- ^ "Unrepresentative Sample". Diarkibkan daripada yang asal pada 2008-04-15. Dicapai pada 2008-09-01.