Geografi Korea Selatan
Koordinat: 36°N 128°E / 36°N 128°E
Korea Selatan terletak di Asia Timur, di separuh selatan Semenanjung Korea yang terletak di timur jauh daratan Asia. Satu-satunya negara dengan sempadan darat ke Korea Selatan ialah Korea Utara, terletak di utara dengan 238 kilometer (148 bt) dari sempadan yang mengunjur di sepanjang Zon Bebas Tentera Korea. Korea Selatan kebanyakannya dikelilingi oleh air dan memiliki 2,413 kilometer (1,499 bt) garis pantai menyempadani tiga buah laut; di sebelah barat ialah Laut Kuning (disebut Sohae Hangul: 서해; Hanja: 西海; di Korea Selatan, secara harfiah bererti laut barat), di selatan ialah Laut China Timur, dan di sebelah timur ialah Laut Jepun (disebut Donghae Hangul: 동해; Hanja: 東海; di Korea Selatan, secara harfiah bermaksud laut timur). Secara geografi, daratan Korea Selatan adalah sekitar 100,032 kilometer persegi (38,623 bt2).[1] 290 kilometer persegi (110 bt2) kawasan Korea Selatan diisi oleh air. Koordinat anggarannya ialah 37° Utara, 128° Timur.
Kawasan dan sempadan tanah[sunting | sunting sumber]
Semenanjung Korea terbentang ke selatan dari bahagian timur laut daratan benua Asia. Kepulauan Jepun Honshū dan Kyūshū terletak kira-kira 200 km (124 mi) ke tenggara melintasi Selat Korea; Semenanjung Shandong China pula terletak 190 kilometer di sebelah barat. Pantai barat semenanjung bersempadan dengan Teluk Korea di utara dan Laut Kuning dan Selat Korea di selatan; pantai timur bersempadan dengan Laut Jepun. Garis pantai sepanjang 8,640 kilometer itu juga sangat berlekuk. Sebanyak 3,579 buah pulau terletak berdekatan dengan semenanjung. Sebilangan besarnya dijumpai di sepanjang pantai selatan dan barat.
Garis di antara dua buah negara Korea ialah garis lintang selari ketiga puluh lapan. Selepas Perang Korea, Zon Bebas Tentera Korea (DMZ) membentuk sempadan antara kedua-duanya. DMZ ialah sebidang tanah dengan kelebaran sekata 4,000 meter yang dijaga dengan ketat yang mengunjur di sepanjang garis sempadan yang ditetapkan oleh Perjanjian Gencatan Senjata Korea dari pantai timur ke pantai barat untuk jarak sepanjang 241 kilometer (238 kilometer dari garis itu ialah sempadan darat dengan Korea Utara).
Luas tanah semenanjung, termasuk pulau-pulaunya, adalah 223,170 kilometer persegi. Sebanyak 44.8 peratus (100,210 kilometer persegi) daripada jumlah ini, tidak termasuk wilayah dalam DMZ, merupakan wilayah Republik Korea. Wilayah gabungan Korea Utara dan Korea Selatan mempunyai ukuran yang hampir sama dengan negeri Minnesota A.S. Korea Selatan sahaja mengenai ukuran Portugal atau Hungary, atau negeri Indiana A.S.[2]
Pulau yang terbesar, Jeju-do, terletak di sudut barat daya semenanjung dan mempunyai luas tanah seluas 1,825 kilometer persegi. Pulau-pulau penting lain termasuk Ulleung dan Batuan Liancourt di Laut Jepun dan Pulau Ganghwa di muara Sungai Han. Walaupun pantai timur Korea Selatan umumnya tidak berapa berlekuk, pantai selatan dan baratnya bergerigi dan tidak sekata. Perbezaan itu disebabkan oleh fakta bahawa pantai timur secara beransur-ansur naik, sementara pantai selatan dan baratnya mendap.
Topografi dan saliran[sunting | sunting sumber]
Pelawat Eropah awal ke Korea menyatakan bahawa daratan di situ menyerupai "laut dalam badai kencang" kerana sejumlah besar pergunungan berturut-turut yang merentasi semenanjung. Pergunungan tertinggi adalah di Korea Utara. Puncak gunung tertinggi di Korea Selatan ialah Hallasan(1,950 m (6,398 ka)), yang merupakan kon pembentukan gunung berapi yang membentuk Pulau Jeju. Terdapat dua pergunungan utama di Korea Selatan: Pergunungan Taebaek, dan Pergunungan Sobaek.
Tidak seperti Jepun atau wilayah utara China, Semenanjung Korea adalah stabil daripada aspek geologi. Tidak ada gunung berapi aktif (selain dari Gunung Baekdu di sempadan antara Korea Utara dan China, yang paling terbaru aktif pada tahun 1903), dan tidak ada gempa bumi yang kuat. Walau bagaimanapun, catatan sejarah menggambarkan aktiviti gunung berapi di Gunung Halla semasa Dinasti Goryeo (918–1392).
Korea Selatan tidak mempunyai dataran rata yang luas; dataran rendahnya ialah hasil hakisan gunung. Kira-kira 30 peratus kawasan Korea Selatan terdiri daripada dataran rendah, dan selebihnya terdiri daripada dataran tinggi dan pergunungan. Sebilangan besar kawasan dataran rendah terletak di sepanjang pantai, terutama pantai barat, dan di sepanjang sungai-sungai utama. Dataran rendah yang paling penting ialah dataran Sungai Han di sekitar Seoul, dataran pesisir Pyeongtaek di barat daya Seoul, lembangan Sungai Geum, lembangan Sungai Nakdong, dan Sungai Yeongsan dan dataran Honam di barat daya. Dataran kecil sempit pula membentang di sepanjang pantai timur.
Nakdong ialah sungai terpanjang di Korea Selatan (521 km (324 bt)). Sungai Han, yang mengalir melalui Seoul, panjangnya 514 km (319 bt), dan Sungai Geum panjangnya 401 km (249 bt). Sungai-sungai besar lain termasuk Imjin, yang mengalir melalui Korea Utara dan Korea Selatan dan membentuk muara dengan Sungai Han; Bukhan, anak sungai Han yang juga mengalir keluar dari Korea Utara; dan Somjin. Sungai-sungai utama mengalir dari utara ke selatan atau timur ke barat dan lepas ke Laut Kuning atau Selat Korea. Sungai-sungai itu cenderung luas dan cetek dan mempunyai variasi bermusim yang besar dalam aliran air.
Pada awal abad ke-20 dan terutamanya pada masa dan setelah Perang Dunia II dan Perang Korea, banyak hutan Korea sedia ada telah ditebang, yang menyebabkan masalah dengan banjir dan hakisan tanah. Gabungan usaha penghutanan semula (misalnya hari Arbor disambut sebagai cuti kebangsaan bermula pada tahun 1949) dan polisi yang dirancang untuk mengurangkan penggunaan kayu bakar sebagai sumber tenaga (contohnya, sekatan masuknya kayu bakar ke Seoul dan bandar-bandar besar lain mulai tahun 1958) membantu untuk pemulihan pada tahun 1950-an.[3] Program penghutanan semula yang komprehensif yang bermula pada tahun 1970-an dan berlanjutan hingga akhir tahun 1990-an membantu dalam percepatan peningkatan jumlah hutan,[4] dan litupan hutan mencapai 65% daripada keluasan tanah negara pada tahun 1980 jika dibandingkan dengan serendah 35% pada tahun 1955.[3]
Berita bahawa Korea Utara sedang membina sebuah empangan serbaguna yang besar di dasar Geumgangsan (1,638 m (5.374 ka)) di utara DMZ menyebabkan kegelisahan di Korea Selatan pada pertengahan 1980-an. Pihak berkuasa Korea Selatan bimbang bahawa setelah selesai pembinaan tersebut, pembebasan air empangan secara tiba-tiba ke Sungai Pukhan semasa krisis permusuhan utara-selatan dapat membanjiri Seoul dan melumpuhkan wilayah ibu kota. Pada tahun 1987, Empangan Geumgangsan merupakan isu utama yang ingin dibangkitkan oleh Seoul dalam perbincangan dengan Pyongyang. Walaupun Seoul menyelesaikan "Empangan Damai" di Sungai Pukhan untuk mengatasi kemungkinan ancaman projek empangan Pyongyang sebelum Olimpik 1988, projek Korea Utara masih dalam tahap awal pembinaannya pada tahun 1990.
Tuntutan maritim:
laut wilayah: 12 nmi (22.2 km; 13.8 bt); antara 3 nmi (5,6 km; 3,5 bt) dan 12 nmi (22,2 km; 13,8 bt) di Selat Korea
zon bersebelahan: 24 nmi (44.4 km; 27.6 bt)
zon ekonomi eksklusif: 200 nmi (370.4 km; 230.2 bt)
pentas benua: tidak dinyatakan
Ketinggian melampau:
titik terendah: Permukaan laut 0 m
titik tertinggi: Hallasan 1,950 m (6,398 ka)
Iklim[sunting | sunting sumber]
Sebagai sebahagian daripada wilayah Monsun Asia Timur, Korea Selatan mempunyai iklim sederhana dengan empat musim yang berbeza. Pergerakan jissim udara dari benua Asia memberikan pengaruh yang lebih besar terhadap cuaca Korea Selatan daripada pergerakan udara dari Lautan Pasifik. Musim sejuk biasanya panjang, sejuk, dan kering, sedangkan musim panasnya pendek, panas, dan lembap. Musim bunga dan musim luruh menyenangkan tetapi pendek. Suhu purata Seoul pada bulan Januari adalah −5 hingga .52.5 °C (23.0 hingga 27.5 °F); pada bulan Julai suhu purata adalah sekitar 22.5 hingga 25 °C (72.5 hingga 77.0 °F). Kerana lokasinya di selatan dan dikelilingi laut, Pulau Jeju mempunyai cuaca yang lebih panas dan lebih ringan daripada bahagian lain di Korea Selatan. Suhu purata di Jeju berkisar antara 2.5 °C (36.5 °F) pada Januari hingga 25 °C (77 °F) pada bulan Julai.
Pada umumnya negara ini mempunyai curahan hujan yang cukup untuk mempertahankan kelangsungan pertaniannya. Hujan yang kurang daripada 750 milimeter (29.5 in) jarang berlaku pada mana-mana tahun; sebahagian besarnya, hujan melebihi 1,000 milimeter (39,4 in). Walau bagaimanapun, jumlah kerpasan boleh berbeza-beza dari tahun ke tahun. Kekeringan yang teruk berlaku kira-kira sekali setiap lapan tahun, terutamanya di kawasan penghasil padi di bahagian barat daya negara itu. Kira-kira dua pertiga daripada kerpasan tahunan berlaku antara bulan Jun dan September.
Korea Selatan kurang terdedah kepada taufan berbanding Jepun, Taiwan, pantai timur China, atau Filipina. Satu hingga tiga taufan boleh dijangkakan setiap tahun. Taufan biasanya melalui Korea Selatan pada akhir musim panas, terutama pada bulan Ogos, dan membawa hujan lebat. Banjir kadang-kadang menyebabkan kerosakan yang besar, begitu juga dengan tanah runtuh, memandangkan kawasan tanah yang umumnya berbukit di negara ini.
Pada bulan September 1984, banjir telah menyebabkan kematian 190 orang dan menyebabkan 200,000 orang kehilangan tempat tinggal. Bencana ini mendorong pemerintah Korea Utara untuk membuat tawaran bantuan kemanusiaan yang belum pernah terjadi sebelumnya dalam bentuk beras, ubat-ubatan, pakaian, dan bahan binaan. Korea Selatan menerima barang-barang ini dan menyebarkannya kepada mangsa banjir.[5]
Secara grafik, musimnya dapat ditunjukkan dengan cara ini:
| Bulan | Dis | Jan | Feb | Mac | Apr | Mei | Jun | Jul | Ogo | Sep | Okt | Nov |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hujan | Kering/bersalji | Hujan | ||||||||||
| Suhu | Sejuk | Panas | Nyaman | |||||||||
| Musim | Sejuk/kering | Panas/kering | Hujan | |||||||||
| Data iklim untuk South Korea | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bulan | Jan | Feb | Mac | Apr | Mei | Jun | Jul | Ogo | Sep | Okt | Nov | Dis | Tahun |
| Rekod tinggi suhu, °C (°F) | 23.6 (74.5) |
24.5 (76.1) |
28.2 (82.8) |
33.7 (92.7) |
37.4 (99.3) |
38.0 (100.4) |
39.9 (103.8) |
41.0 (105.8) |
37.5 (99.5) |
32.1 (89.8) |
28.0 (82.4) |
23.3 (73.9) |
41.0 (105.8) |
| Rekod rendah suhu, °C (°F) | −32.6 (−26.7) |
−27.9 (−18.2) |
−23.0 (−9.4) |
−14.6 (5.7) |
−4.7 (23.5) |
−1.7 (28.9) |
4.4 (39.9) |
3.3 (37.9) |
−2.3 (27.9) |
−9.9 (14.2) |
−18.7 (−1.7) |
−26.8 (−16.2) |
−32.6 (−26.7) |
| Sumber: [6] | |||||||||||||
| Bulan | Suhu | Tarikh | Lokasi |
|---|---|---|---|
| Januari | 23.6 °C (74.5 °F) | 7 Januari 2020 | Bandar Jeju, Wilayah Jeju |
| Februari | 24.5 °C (76.1 °F) | 21 Februari 2004 | Bandar Jeju, Wilayah Jeju |
| Mac | 28.2 °C (82.8 °F) | 9 Mac 2013 | Jeonju, Wilayah Jeolla Utara |
| April | 33.7 °C (92.7 °F) | 28 April 2005 | Uljin, Gyeongsang Utara |
| Mei | 37.4 °C (99.3 °F) | 31 Mei 2014 | Bandar Daegu, Wilayah Daegu |
| Jun | 38.0 °C (100.4 °F) | 26 Jun 1958 | Bandar Daegu, Wilayah Daegu |
| Julai | 39.9 °C (103.8 °F) | 27 Julai 2018 | Uiseong, Gyeongsang Utara |
| Ogos | 41.0 °C (105.8 °F) | 1 Ogos 2018 | Hongcheon, Wilayah Gangwon |
| September | 37.5 °C (99.5 °F) | 1 September 1944 | Bandar Daegu, Wilayah Daegu |
| Okober | 32.1 °C (89.8 °F) | 1 Okober 1977
1 Okober 1999 |
Mokpo, Wilayah Jeolla Selatan
Bandar Jeju, Wilayah Jeju |
| November | 28.0 °C (82.4 °F) | 8 November 1920
2 November 2010 |
Jeonju, Wilayah Jeolla Utara
Seogwipo, Wilayah Jeju |
| Disember | 23.3 °C (73.9 °F) | 3 Disember 2018 | Bandar Jeju, Wilayah Jeju |
| Bulan | Suhu | Tarikh | Lokasi |
|---|---|---|---|
| Januari | −32.6 °C (−26.7 °F) | 5 Januari 1981 | Kaunti Yangpyeong, Wilayah Gyeonggi |
| Februari | −27.9 °C (−18.2 °F) | 6 Februari 1969 | Chun Cheon, Wilayah Gangwon |
| Mac | −23.0 °C (−9.4 °F) | 8 Mac 1983 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| April | −14.6 °C (5.7 °F) | 2 April 1972 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| Mei | −4.7 °C (23.5 °F) | 16 Mei 1977 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| Jun | −1.7 °C (28.9 °F) | 1 Jun 2010 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| Julai | 4.4 °C (39.9 °F) | 5 Julai 1976 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| Ogos | 3.3 °C (37.9 °F) | 27 Ogos 1977 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| September | −2.3 °C (27.9 °F) | 23 September 1980 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| Okober | −9.9 °C (14.2 °F) | 25 Okober 1982 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| November | −18.7 °C (−1.7 °F) | 22 November 1973 | Daegwallyeong, Wilayah Pyeongchang |
| Disember | −26.8 °C (−16.2 °F) | 24 Disember 1973 | Wonju, Wilayah Gangwon |
Sumber dan guna tanah[sunting | sunting sumber]
- Sumber semula jadi
- Korea Selatan menghasilkan arang batu, tungsten, grafit, molibdenum, plumbum, dan berpotensi untuk tenaga hidro.
- Guna tanah
- [7]
- Tanah pertanian: 15.3% Tanaman kekal: 2.2% Rumput kekal: 0.6% Hutan: 63.9% Lain-lain: 18.0%
- Tanah berair
- [8]
- 8,804 km²
- Jumlah sumber air yang boleh diperbaharui
- 69.7 km3
- Pengeluaran air tawar (domestik/perindustrian/pertanian)[8]
- Jumlah: 25.47 km3/thn (26%/12%/62%)
- Per capita: 548.7 m3/thn
Kebimbangan persekitaran[sunting | sunting sumber]
Bahaya semula jadi[sunting | sunting sumber]
Terdapat taufan sekali-sekala yang membawa angin kencang dan banjir. Terdapat juga aktiviti seismik tahap rendah, yang biasa terjadi di barat daya.
Gunung berapi[sunting | sunting sumber]
Hallasan (tinggi 1,950 m (6,398 ka)) dianggap aktif dari segi sejarah walaupun tidak meletus dalam beberapa abad. Aktiviti gempa adalah minimum; namun, sejak 2016, terdapat dua gempa bumi dengan kekuatan 5.4 pada skala Richter.
Persekitaran[sunting | sunting sumber]
Isu semasa[sunting | sunting sumber]
Kehilangan dan penurunan habitat, terutama lahan basah, melalui penambakan pesisir (misalnya Saemangeum, Shiwa, Song Do, Teluk Namyang, Teluk Asan, di barat daya, Teluk Gwangyang dan Muara Nakdong) telah menyebabkan penurunan besar perikanan dan biodiversiti. Sebilangan besar tanah lembap sungai di Korea kini terancam oleh cadangan projek Grand Korean Waterway. Terdapat juga beberapa masalah pencemaran udara di bandar-bandar besar; serta pencemaran air dari pembuangan sisa kumbahan dan industri. Penggunaan pukat hanyut juga kini menjadi masalah.
Perjanjian antarabangsa[sunting | sunting sumber]
Korea Selatan juga menyertai Protokol Antartik-Alam Sekitar, Sumber Hidup Laut Antartik, Perjanjian Antartik, Biodiversiti, Perubahan Iklim-Protokol Kyoto, Protocol, Spesies Terancam, Pengubahsuaian Alam Sekitar, Sisa Berbahaya, Undang-undang Laut, Pembuangan Laut, Lapisan Ozon Perlindungan, Pencemaran Kapal (MARPOL 73/78), Kayu Tropika 83, Kayu Tropika 94, Tanah Lembap, dan Pemburuan Paus.
Rujukan[sunting | sunting sumber]
Rencana ini menggabungkan bahan domain awam daripada CIA World Factbook laman web https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/index.html.</img>
- ^ Korea's Geography (Land, Territory...)
- ^ https://www.mylifeelsewhere.com/country-size-comparison/south-korea/indiana-usa
- ^ a b Bae JS, Joo RW, Kim YS (2012). "Forest transition in South Korea: Reality, path and drivers". Land Use Policy. 29 (1): 198–207. doi:10.1016/j.landusepol.2011.06.007.
- ^ Kim EG, Kim DJ (2005). "Historical Changes and Characteristics of Rehabilitation, Management and Utilization of Forest Resources in South Korea". Journal of Mountain Science. 2 (2): 164–172.
- ^ Haberman, Clyde (30 Sep 1984). "North Korea Delivers Flood Aid Supplies to the South". The New York Times. Dicapai pada 27 Feb 2018.
- ^ "Korea Meteorological Administration". Dicapai pada 6 September 2020.
- ^ (2011)
- ^ a b (2003)
Bacaan lanjut[sunting | sunting sumber]
- (Inggeris) Andrea Matles Savada (1997). South Korea: A Country Study, Honolulu