Ketua Menteri Sabah

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Pergi ke pandu arah Pergi ke carian
Ketua Menteri Sabah
Coat of arms of Sabah.svg
Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Bin Haji Noor official potrait 2020 (cropped).jpg
Penyandang
Hajiji Noor
sejak 28 September 2020
Kerajaan Negeri Sabah
GelaranYang Amat Berhormat
Ahli kepadaKabinet Negeri Sabah
Lapor kepadaDewan Undangan Negeri Sabah
KediamanSeri Gaya, Kota Kinabalu, Sabah
PusatTingkat 17 & 18, Wisma Innoprise, Jalan Sulaman, 88502 Kota Kinabalu, Sabah
PelantikJuhar Mahiruddin
Yang di-Pertua Negeri Sabah
Tempoh jawatanSelagi masih memiliki keyakinan dan kepercayaan majoriti ahli Dewan Undangan Negeri Sabah
Pilihan raya negeri diadakan lima tahun sekali atau lebih awal
Surat cara pembentukanNegeri Sabah
Pemegang sulungMohammad Fuad Stephens
Pembentukan16 September 1963 (1963-09-16) (58 tahun yang lalu)
Timbalan
  1. Dato' Sri Bung Moktar Radin
  2. Datuk Seri Panglima Dr. Jeffrey Kitingan
  3. Datuk Joachim Gunsalam
Laman sesawangww2.sabah.gov.my/cm/index.php

Ketua Menteri Sabah ialah ketua kerajaan negeri Sabah, Malaysia. Ketua Menteri Sabah disandang oleh Hajiji Noor dari Parti Peribumi Bersatu Malaysia iaitu salah satu komponen utama Perikatan Nasional (PN) dan komponen Gabungan Rakyat Sabah (GRS).

Senarai Ketua Menteri Sabah[sunting | sunting sumber]

(Parti Politik):
      BN/Perikatan Sabah

      PBS

      WARISAN (bergabung dengan Pakatan Harapan)

      PN/GRS

Tempoh Menjawat Gambar Ketua Menteri Parti Kerusi Bertanding Catatan
16 September 1963 31 December 1964 Tun Fuad Stephens.jpg Tun Fuad Stephens

(1920–1976)

Pertubuhan Kebangsaan Kadazan Bersatu (UNKO) - Perikatan Dun Kiulu

(1976)

Beliau merupakan Ketua Menteri Pertama Sabah sejak Malaysia Ditubuhkan.
1 Januari 1965 12 Mei 1967 Peter Lo Sui Yin.jpg Tan Sri Datuk Peter Lo Sui Yin

(1923-2020)

Persatuan Cina Sabah(SCA) - Perikatan Tidak Diketahui
12 Mei 1967 1 November 1975 Mustapha Harun.jpg Tun Datu Mustapha Datu Harun

(1918-1995)

Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO) - Perikatan Bengkoka-Banggi,(1967–1976)


Banggi,

(1976–1981)


Usukan,

(1985–1986),

(1987–1994)

1 November 1975 18 April 1976 Tun Mohd Said Keruak

(1925-1995)

Pertubuhan Kebangsaan Sabah Bersatu (USNO) - BN Usukan,

(1967-1982)

18 April 1976 6 Jun 1976 Tun Fuad Stephens.jpg Tun Fuad Stephens

(1920-1976)

BERJAYA - BN Kiulu,
6 Jun 1976 22 April 1985 Harris Salleh.jpg Tan Sri Datuk Seri Panglima Harris Mohd Salleh

(1930-Kini)

BERJAYA - BN Sipitang-Ulu Padas

(1967-1971)


Tenom

(1976-1985)

22 April 1985 16 March 1994 Penampang Sabah Joseph-Pairin-Kitingan-02.jpg Tan Sri Datuk Seri Panglima Joseph Pairin Kitingan

(1940-Kini)

Parti Bersatu Sabah (PBS) Tambunan,

(1976-2018)

17 March 1994 26 Disember 1994 Semporna Sabah Tun-Sakaran-Dandai-01.jpg Tun Sakaran Dandai

(1930-2021)

UMNO - BN Semporna,

(1967-1985)


Sulabayan,

(1985-1990),(1994)

27 Disember 1994 27 Mei 1996 Salleh Said Keruak, 15 November 2016.jpg Datuk Seri Panglima Mohd. Salleh Tun Mohd. Said

(1985-Kini)

UMNO - BN Usukan,

(1994-2004),(2020)

27 Mei 1996 27 Mei 1998 Datuk Seri Panglima Yong Teck Lee

(1985-Kini)

Parti Maju Sabah (SAPP) - BN (Kini SAPP - USA) 'Likas",

(1985-2004)

28 Mei 1998 14 March 1999 BernardGilukDompok.jpg Tan Sri Datuk Seri Panglima Bernard Dompok

(1949-Kini)

Parti Demokratik Sabah (PDS) - BN (kini UPKO - PH) Moyog,

(1986-1994)

15 March 1999 26 March 2001 Datuk Seri Panglima Osu Haji Sukam

(1949-Kini)

UMNO - BN Sulaman,

(1986)


Kawang,

(1994-2004)

27 March 2001 26 March 2003 Tan Sri Datuk Seri Panglima Chong Kah Kiat

(1948-Kini)

Parti Liberal Demokratik (LDP) - BN Kudat,

(1981-1985),(1999-2004)


Tanjung Kapor,

(2004-2018)

4 Mac 2003 10 April 2018 Penampang Sabah Musa-Aman-during-Kaamatan-2014-01.jpg Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman

(1951-Kini)

UMNO - BN Sungai Sibuga,

(1994-2020)

12 Mei 2018 25 September 2020 YAB Datuk Seri Panglima Haji Mohd. Shafie Haji Apdal.jpg Dato' Seri Mohd Shafie Apdal[1](1956-Kini) Parti Warisan Sabah - WARISAN Senallang,

(2018)

29 September 2020 Kini YAB Datuk Seri Panglima Haji Hajiji bin Haji Mohd. Noor (cropped).png Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Haji Noor

(1956-Kini)

Parti Pribumi Bersatu Malaysia (PPBM) - PN


Gabungan Rakyat Sabah - GRS

Sulaman,

(1990)

Sumber: Senarai Ketua Menteri Sabah Kerajaan Negeri Sabah.

Pilihanraya Umum Ke-14[sunting | sunting sumber]

Di Sabah, pada Pilihanraya Umum Ke-14, Parti Warisan Sabah (Warisan) pimpinan YB Shafie Apdal, Barisan Nasional (BN) dipimpin oleh YAB Musa Aman. Kedua-dua parti tersebut telah memperoleh keputusan seri dengan memenangi 29 kerusi DUN dengan satu lagi parti pembangkang tempatan (Komponen Bebas - tidak menggunakan mana-mana tiket gabungan) yang diwakili Parti Solidariti Tanah Airku (STAR) telah memenangi baki 2 kerusi.

Presiden STAR (Komponen Bebas) pimpinan YB Jeffrey Kitingan pada mulanya dikatakan bersetuju menyokong parti Warisan dan akan memberikan Warisan dan Pakatan Harapan (PH) majoriti mudah bagi membentuk kerajaan, tetapi Parti STAR masih dikira sebagai "Government Maker" kerana parti STAR adalah parti yang bertanding atas tiket logo sendiri dan tidak berpihak bagi pihak "kiri" ataupun pihak "kanan". Oleh sebab Datuk Seri Shafie Apdal tidak menyokong perjanjian Datuk Jeffrey Kitingan, manakala Musa Aman pula bersetuju dengan Perjanjian YB Jeffrey, maka beliau memutuskan untuk bergabung dengan BN. Walaubagaimanapun, dalam perlembagaan Sabah, terdapat peruntukan yang membenarkan Ketua Menteri untuk menamakan enam orang sebagai ahli dewan, yang bererti partinya secara automatik mendapat tambahan enam kerusi di dewan.[2]

Barisan Nasional Sabah pula telah memenangi 29 Kerusi DUN Sabah, manakala Gabungan WARISAN, PKR dan DAP juga memenangi jumlah kerusi yang sama (WARISAN 21, DAP 6 dam PKR 2) namun Barisan Nasional terus bekerjasama dengan dua lagi ADUN STAR yang telah berpaling tadah dengan PH Sabah bagi membentuk kerajaan negeri dengan majoriti mudah iaitu 31 Kerusi daripada 60 Kerusi DUN yang dipertandingkan.

Krisis pelantikan Ketua Menteri Sabah[sunting | sunting sumber]

Tan Sri Datuk Seri Panglima Haji Musa bin Haji Aman yang mewakili Parti Barisan Nasional yang merupakan ahli DUN Sungai Sibuga kemudiannya telah mengangkat sumpah sebagai Ketua Menteri Sabah pada jam 11.05 malam 10 Mei 2018 di hadapan Yang di-Pertua Negeri, Tun Juhar Mahiruddin dan mengekalkan jawatan yang dipegangnya sejak tahun 2003.[3]

Bagaimanapun, Dato' Seri Haji Mohd Shafie bin Haji Apdal kemudian telah menerima sokongan 35 daripada 60 ADUN termasuk 6 ADUN daripada Gabungan Barisan Nasional iaitu Adun-Adun UPKO yang disahkan telah melompat parti untuk membentuk kerajaan negeri dengan majoriti mudah. Dato Shafie telah mengangkat sumpah sebagai Ketua Menteri Sabah yang Ke-15 pada 12 Mei 2018 pukul 9.15 Malam di depan Yang di-Pertua Negeri Juhar Mahiruddin di Istana Negeri.[4]

Krisis Politik di Sabah berterusan sehingga hujung bulan Ogos 2020 berikutan Tan Sri Musa Aman yang mengangkat sumpah sebagai Ketua Menteri sebelum ini menafikan beliau meletakkan jawatan.

Krisis pelantikan Ketua Menteri Sabah ini telah berakhir dengan pembubaran Dun Sabah dan akhirnya mandat telah dikembalikan kepada rakyat untuk menentukan secara adil pelantikan ketua menteri sabah yang sebenar. Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) telah menentukan tarikh yang sesuai untuk diadakan PRN Sabah iaitu pada 27 September 2020, bersamaan tarikh krisis pelantikan ketua menteri sabah berakhir sepenuhnya.

Krisis pelantikan Ketua Menteri Sabah ini akhirnya berakhir dengan sangat adil dan sangat teratur dengan undian rakyat yang berpihak kepada Gabungan Rakyat Sabah (GRS). Gabungan tersebut telah bersetuju melantik Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Haji Noor sebagai Ketua Menteri Sabah Baru yang ke-16 dan telah mendapat sambutan yang baik oleh rakyat-rakyat di Sabah. Selepas Angkat Sumpah Ketua Menteri Sabah yang ke-16, Krisis Pelantikan Ketua Menteri di Sabah pun berakhir dengan adil dan Saksama mengikut undang-undang Sabah.

Krisis pelantikan Ketua Menteri Sabah yang berlaku dari bulan Mei 2018 telah berakhir pada 27 September 2020 melalui pelantikan baru yang ditentukan oleh mandat rakyat.


Sabah kini telah bebas dari krisis pelantikan ketua politik dan krisis politik yang teruk.


PRN Sabah 2020 (Pilihan Raya Sabah 2020) - Pengakhiran krisis politik di Sabah

Pilihan Raya Sabah yang berlangsung tepat pada 27 September 2020 telah menyaksikan "Warna-Warni" kepelbagaian parti-parti di Sabah yang bertanding. Parti-parti yang telah bertanding di dalam Pilihanraya tersebut adalah Parti PPBM, BN, STAR, SAPP, PCS, PBS, PKR, DAP, WARISAN, PKS, USNO (BARU), UPKO, GAGASAN, PBRS, PPRS, Parti Anak Negeri, dan juga Liberal Democratic Party (LDP).

Pada PRN tersebut, terdapat 3 Gabungan yang telah ditubuhkan secara sah untuk berkongsi kerusi dan menjalin kerjasama dalam kempen serta dalam kerajaan yang bakal ditubuhkan. 3 Gabungan yang telah ditubuhkan semasa PRN Sabah 2020 adalah Gabungan Rakyat Sabah - GRS (Parti STAR, SAPP, BN, PPBM, PBS), Gabungan Kerjasama Anak Negeri & Parti Cinta Sabah, dan yang terakhir adalah Gabungan Warisan Plus - W+ (Parti Warisan Sabah, DAP, PKR, UPKO).

Selepas selesai sahaja pilihanraya tersebut, pengerusi Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR) telah mengumumkan bahawa Parti/Gabungan yang paling banyak disokong dan diundi oleh rakyat Sabah adalah Gabungan Rakyat Sabah - GRS (Parti STAR, SAPP, BN, PPBM, PBS). Dengan itu, Secara sah Gabungan tersebut menjadi kerajaan Sabah yang baharu untuk memerintah Negeri Sabah.

Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Haji Noor dari Gabungan Rakyat Sabah (GRS) dan Parti Pribumi Bersatu Malaysia (PPBM) telah dilantik menjadi Ketua Menteri-16 yang sah pada hujung bulan september 2020 dan berakhirlah krisis politik sabah.

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ Shafie Apdal angkat sumpah Ketua Menteri.
  2. ^ "6 extra assemblymen at stake in race for Sabah CM". Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-05-30. Dicapai pada 2018-05-13.
  3. ^ Hanya Musa Aman Ketua Menteri Sabah yang sah - Joseph Pairin Kitingan.
  4. ^ Shafie Apdal sworn in as Sabah CM, Musa seen leaving official residence.

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

https://ms.m.wikipedia.org/wiki/Gabungan_Rakyat_Sabah

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Ketua_Menteri_Sabah&oldid=5496092"