Selenium: Perbezaan antara semakan

Selenium, ₃₄Se
Ciri-ciri umum
Rupa	Kilau logam hitam kekelabuan
Selenium dalam jadual berkala
	arsenik ← selenium → bromin
Nombor atom (Z)	34
Kumpulan, kala	kumpulan 16 (kumpulan kalkogen), kala 4
Blok	Blok p
Berat atom piawai (Ar)	78.96
Konfigurasi elektron	[Ar] 4s2 3d10 4p4
Bil. elektron per petala/cengkerang	2, 8, 18, 6
Ciri-ciri fizikal
Fasa	solid
Takat lebur	494 K (221 °C, 430 °F)
Takat didih	958 K (685 °C, 1265 °F)
Ketumpatan suhu bilik hampir	(gray) 4.81 g/cm3 ; (alpha) 4.39 g/cm3 ; (vitreous) 4.28 g/cm3
apabila cecair, pada t.l.	3.99 g/cm3
Titik genting	1766 K, 27.2 MPa
Haba pelakuran	(gray) 6.69 kJ/mol
Haba pengewapan	95.48 kJ/mol
Muatan haba molar	25.363 J/(mol·K)
Ciri-ciri atom
Keadaan pengoksidaan	6, 4, 2, 1, -2; (oksida berasid kuat)
Keelektronegatifan	Skala Pauling: 2.55
Jejari atom	empirik: 120 pm
Jejari kovalen	120±4 pm
Jejari van der Waals	190 pm
Rampaian
Struktur hablur	heksagon
Kelajuan bunyi rod nipis	3350 m/s (pada 20 °C)
Pekali pengembangan terma	(amorphous) 37 µm/(m·K) (pada 25 °C)
Daya pengaliran terma	(amorphous) 0.519 W/(m·K)
Sifat kemagnetan	diamagnetik
Modulus Young	10 GPa
Modulus ricih	3.7 GPa
Modulus pukal	8.3 GPa
Nisbah Poisson	0.33
Skala Mohs	2.0
Kekerasan Brinell	736 MPa
Nombor CAS	7782-49-2
Isotop utama bagi selenium
	lihat; bincang; sunting; \| rujukan \| dalam Wikidata

Layar sejarah secara interaktif

Suntingan berikutnya →

Kandungan dihapus Kandungan ditambah

VisualWikiteks

Dalam baris

Semakan pada 22:12, 26 Disember 2009

Selenium, unsur kimia bernombor atom 34, bersimbol kimia Se, dan berjisim atom 78.96, ialah sejenis unsur bukan logam, bertalian kimia dengan sulfur dan telurium, dan jarang ditemui dalam bentuk keadaan unsur di alam semula jadi.

Selenium yang diasingkan ditemui dalam beberapa bentuk berlainan, dan bentuk yang paling stabil ialah bentuk separa logam (semikonduktor) tumpat berwarna kelabu keunguan yang berstruktur rantaian polimer trigon. Selenium mengalirkan elektrik dengan lebih baik dalam keadaan terang berbanding gelap, maka digunakan dalam fotosel. Selenium juga wujud dalam pelbagai bentuk bukan pengalir, seperti sebentuk alotrop hitam kekacaan, serta beberapa bentuk habluran merah yang terhasil daripada molekul gelang lapan ahli seakan-akan sulfur.

Selenium ditemui dalam bijih sulfida seperti pirit, yang mana selenium menggantikan sebilangan sulfur dalam matriks bijih. Juga terdapat bahan galian yang berbentuk sebatian selenida atau selenat, tetapi jarang ditemui. Kegunaan utama selenium masa kini adalah untuk membuat kaca serta digunakan dalam kimia dan pigmen. Selenium juga pernah banyak digunakan untuk elektronik, tetapi kini digantikan oleh peranti semikonduktor silikon.

Garam selenida amat toksik, tetapi sejumlah surih usnur ini adalah perlu untuk fungsi sel dalam kebanyakan haiwan, iaitu membentuk pusat aktif enzim glutation peroksidase dan tioredoksin reduktase (yang secara tidak langsungnya mengurangkan molekul teroksida tertentu dalam haiwan dan sesetengah tumbuhan) dan tiga enzim deiodinase diketahui (yang menukar sebentuk hormon tiroid ke bentuk lain). Keperluan selenium dalam tumbuhan berbeza mengikut spesies, termasuk sebilangan jenis tumbuhan yang langsung tidak memerlukannya.^[3]

Rujukan

^ "Selenium : Selenium(I) chloride compound data". WebElements.com. Dicapai pada 2007-12-10.
^ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81th edition, CRC press.
^ Ruyle, George. "Poisonous Plants on Arizona Rangelands" (PDF). The University of Arizona. Dicapai pada 2009-01-05.

Pautan luar

Templat:Selenium compounds

[1] "Selenium : Selenium(I) chloride compound data". WebElements.com. Dicapai pada 2007-12-10.

[2] Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81th edition, CRC press.

[autogenerated1-3] Ruyle, George. "Poisonous Plants on Arizona Rangelands" (PDF). The University of Arizona. Dicapai pada 2009-01-05.

[1]

[2]

[3]

@@ Baris 66: / Baris 66: @@
 {{Elementbox_isotopes_stable | mn=77 | sym=Se | na=7.63% | n=43}}
 {{Elementbox_isotopes_stable | mn=78 | sym=Se | na=23.78% | n=44}}
-{{Elementbox_isotopes_decay | mn=79 | sym=Se | na=[[trace radioisotope|trace]] | hl=2.95&times;10<sup>5</sup> [[year|y]] | dm=[[beta decay|β<sup>−</sup>]] | de=0.151 | pn=79 | ps=[[bromine|Br]]}}
+{{Elementbox_isotopes_decay | mn=79 | sym=Se | na=[[trace radioisotope|trace]] | hl=2.95×10<sup>5</sup> [[year|y]] | dm=[[beta decay|β<sup>−</sup>]] | de=0.151 | pn=79 | ps=[[bromine|Br]]}}
 {{Elementbox_isotopes_stable | mn=80 | sym=Se | na=49.61% | n=46}}
-{{Elementbox_isotopes_decay | mn=82 | sym=Se | na=8.73% | hl=1.08&times;10<sup>20</sup> [[year|y]] | dm=[[Double beta decay|β<sup>−</sup>β<sup>−</sup>]] | de=2.995 | pn=82 | ps=[[krypton|Kr]]}}
+{{Elementbox_isotopes_decay | mn=82 | sym=Se | na=8.73% | hl=1.08×10<sup>20</sup> [[year|y]] | dm=[[Double beta decay|β<sup>−</sup>β<sup>−</sup>]] | de=2.995 | pn=82 | ps=[[krypton|Kr]]}}
 |isotopes comment=
 }}
 <noinclude>
 {{Templaterefsection}}
+</noinclude>
-[[Category:Periodic table infobox templates|Selenium]]</noinclude>
 '''Selenium''', [[unsur kimia]] ber[[nombor atom]] 34, ber[[simbol kimia]] '''Se''',  dan ber[[jisim atom]] 78.96, ialah sejenis unsur [[bukan logam]], bertalian kimia dengan [[sulfur]] dan [[telurium]], dan jarang ditemui dalam bentuk keadaan unsur di alam semula jadi.
@@ Baris 83: / Baris 83: @@
 Garam selenida amat toksik, tetapi sejumlah surih usnur ini adalah perlu untuk fungsi sel dalam kebanyakan haiwan, iaitu membentuk pusat aktif enzim [[glutation peroksidase]] dan [[tioredoksin reduktase]] (yang secara tidak langsungnya mengurangkan molekul teroksida tertentu dalam haiwan dan sesetengah tumbuhan) dan tiga enzim [[deiodinase]] diketahui (yang menukar sebentuk [[hormon tiroid]] ke bentuk lain). Keperluan selenium dalam tumbuhan berbeza mengikut spesies, termasuk sebilangan jenis tumbuhan yang langsung tidak memerlukannya.<ref name="autogenerated1">{{cite web | url = http://cals.arizona.edu/arec/pubs/rmg/1%20rangelandmanagement/2%20poisonousplants93.pdf | format = PDF | title = Poisonous Plants on Arizona Rangelands | first = George | last = Ruyle | accessdate = 2009-01-05 | publisher = The University of Arizona}}</ref>
-==Rujukan==
+== Rujukan ==
 {{reflist}}
-==Pautan luar==
+== Pautan luar ==
 {{Commons|Selenium}}
 {{wiktionary|selenium}}
-*[http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Se/index.html WebElements.com - Selenium]
+* [http://www.webelements.com/webelements/elements/text/Se/index.html WebElements.com - Selenium]
-*[http://ods.od.nih.gov/factsheets/selenium.asp National Institutes of Health page on Selenium]
+* [http://ods.od.nih.gov/factsheets/selenium.asp National Institutes of Health page on Selenium]
-*[http://www.sas-centre.org/assays/trace_metals/selenium.html Essay]
+* [http://www.sas-centre.org/assays/trace_metals/selenium.html Essay]
-*[http://www.atsdr.cdc.gov/toxprofiles/tp92.html ATSDR - Toxicological Profile: Selenium]
+* [http://www.atsdr.cdc.gov/toxprofiles/tp92.html ATSDR - Toxicological Profile: Selenium]
-*[http://elements.vanderkrogt.net/elem/se.html Peter van der Krogt elements site]
+* [http://elements.vanderkrogt.net/elem/se.html Peter van der Krogt elements site]
 {{clear}}
 {{compact periodic table}}
 {{Selenium compounds}}
-[[Category:Antioksidan]]
-[[Category:Kalkogen]]
-[[Category:Unsur kimia]]
-[[Category:Mineral diet]]
-[[Category:Bukan logam]]
-[[Category:Selenium| ]]
 <!-- interwiki -->
+[[Kategori:Periodic table infobox templates|Selenium]]
+[[Kategori:Antioksidan]]
+[[Kategori:Kalkogen]]
+[[Kategori:Unsur kimia]]
+[[Kategori:Mineral diet]]
+[[Kategori:Bukan logam]]
+[[Kategori:Selenium| ]]
 [[af:Selenium]]
 [[ar:سيلينيوم]]
 [[az:Selen]]
+[[id:Selenium]]
 [[bn:সেলেনিয়াম]]
+[[jv:Selenium]]
 [[be:Селен]]
 [[bs:Selen]]
@@ Baris 120: / Baris 122: @@
 [[da:Selen]]
 [[de:Selen]]
+[[dv:ސެލެނިއަމް]]
 [[et:Seleen]]
 [[el:Σελήνιο]]
@@ Baris 138: / Baris 141: @@
 [[hr:Selenij]]
 [[io:Selenio]]
-[[id:Selenium]]
 [[is:Selen]]
 [[it:Selenio]]
 [[he:סלניום]]
-[[jv:Selenium]]
 [[kn:ಸೆಲೆನಿಯಮ್]]
 [[sw:Seleni]]
@@ Baris 181: / Baris 182: @@
 [[te:సెలీనియం]]
 [[th:ซีลีเนียม]]
+[[vi:Selen]]
 [[tr:Selenyum]]
 [[uk:Селен]]
 [[ug:سېلېن]]
-[[vi:Selen]]
 [[yo:Selenium]]
 [[zh:硒]]