Perang Punic Ketiga: Perbezaan antara semakan

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Layar sejarah secara interaktif
← Suntingan sebelumnyaSuntingan berikutnya →
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
VisualWikiteks
VolkovBot (bincang | sumb.)
Bot
57,292 suntingan
Xqbot (bincang | sumb.)
79,100 suntingan
k bot mengubah: nl:Derde Punische Oorlog; perubahan kosmetik
Baris 3: Baris 3:
|conflict=Perang Punic Ketiga
|conflict=Perang Punic Ketiga
|partof= [[Perang-perang Punic]]
|partof= [[Perang-perang Punic]]
|image= [[Image:Carthage location.png|250px]]
|image= [[Fail:Carthage location.png|250px]]
|caption= Kedudukan kota [[Carthage]]
|caption= Kedudukan kota [[Carthage]]
|date=[[149 SM]] – [[146 SM]]
|date=[[149 SM]] – [[146 SM]]
|place=[[Carthage]] (berdekatan [[Tunis]] moden)
|place=[[Carthage]] (berdekatan [[Tunis]] moden)
|casus = Di sebabkan serangan [[Carthago]] [[Numidia]] dengan sokongan Rom pada [[151 BC]]. Bagi [[Rom]], [[Carthago]] berperangan dengan Numidia menentang kehendak orang Rom
|casus = Di sebabkan serangan [[Carthago]] [[Numidia]] dengan sokongan Rom pada [[151 BC]]. Bagi [[Rom]], [[Carthago]] berperangan dengan Numidia menentang kehendak orang Rom
Baris 14: Baris 14:
|commander2=[[Hasdrubal the Boeotarch]]
|commander2=[[Hasdrubal the Boeotarch]]
|strength1=40,000 tentera{{Citation needed|June2009|date=June 2009}}
|strength1=40,000 tentera{{Citation needed|June2009|date=June 2009}}
|strength2='''120,000+:'''<br>90,000 anggota pertahanan,<br>30,000+ orang awam{{Citation needed|June2009|date=June 2009}}
|strength2='''120,000+:'''<br />90,000 anggota pertahanan,<br />30,000+ orang awam{{Citation needed|June2009|date=June 2009}}
|casualties1=17,000 terbunuh{{Citation needed|June2009|date=June 2009}}
|casualties1=17,000 terbunuh{{Citation needed|June2009|date=June 2009}}
|casualties2=62,000 terbunuh,<br>50,000 [[dihambakan]]{{Citation needed|June2009|date=June 2009}}
|casualties2=62,000 terbunuh,<br />50,000 [[dihambakan]]{{Citation needed|June2009|date=June 2009}}
}}
}}
{{FixHTML|mid}}
{{FixHTML|mid}}
Baris 27: Baris 27:
Perang ini merupakan satu pertempuran dalam skala yang lebih kecil berbanding dua peperangan Punic sebelumnya. Ia terdiri dari satu pertempuran sahaja iaitu [[Pertempuran Carthage (sekitar 149 SM)|Pertempuran Carthage]], yang menyebabkan kota Carthage musnah sepenuhnya, pendudukan wilayah Carthage yang selebihnya oleh Rom, dan kematian atau perhambaan ke atas keseluruhan rakyat Carthage. Perang Punic Ketiga juga menamatkan kewujudan kemerdekaan Carthage.
Perang ini merupakan satu pertempuran dalam skala yang lebih kecil berbanding dua peperangan Punic sebelumnya. Ia terdiri dari satu pertempuran sahaja iaitu [[Pertempuran Carthage (sekitar 149 SM)|Pertempuran Carthage]], yang menyebabkan kota Carthage musnah sepenuhnya, pendudukan wilayah Carthage yang selebihnya oleh Rom, dan kematian atau perhambaan ke atas keseluruhan rakyat Carthage. Perang Punic Ketiga juga menamatkan kewujudan kemerdekaan Carthage.


==Latar belakang==
== Latar belakang ==
Dalam tahun-tahun antara [[Perang Punic Kedua]] dan Perang Punic Ketiga, Rom telah terlibat dengan penaklukan empayar [[Tamadun Hellenistic|Hellenistic]] di arah timur (lihat [[Perang-perang Macedonia]], [[Perang Illyria]], dan [[Perang Rom-Syria]]) dan dengan kejamnya menekan penduduk [[Hispania]] di barat, walaubagaimanapun sumbangan mereka adalah penting dalam membawa kejayaan kepada Rom dalam Perang Punic Kedua. Carthage, yang ditinggalkan sekutu dan wilayah yang dirampas ([[Sicily]], [[Sardinia]], [[Hispania]]), membayar pampasan yang besar dalam bentuk 200 [[Talent (berat)|talent]] perak yang mesti dibayar pada setiap tahun selama 50 tahun.
Dalam tahun-tahun antara [[Perang Punic Kedua]] dan Perang Punic Ketiga, Rom telah terlibat dengan penaklukan empayar [[Tamadun Hellenistic|Hellenistic]] di arah timur (lihat [[Perang-perang Macedonia]], [[Perang Illyria]], dan [[Perang Rom-Syria]]) dan dengan kejamnya menekan penduduk [[Hispania]] di barat, walaubagaimanapun sumbangan mereka adalah penting dalam membawa kejayaan kepada Rom dalam Perang Punic Kedua. Carthage, yang ditinggalkan sekutu dan wilayah yang dirampas ([[Sicily]], [[Sardinia]], [[Hispania]]), membayar pampasan yang besar dalam bentuk 200 [[Talent (berat)|talent]] perak yang mesti dibayar pada setiap tahun selama 50 tahun.


==Pencetus peperangan==
== Pencetus peperangan ==
Pada tahun 151 SM, Numidia telah melancarkan satu serbuan sempadan di tanahair Carthage, mengepung sebuah kota, dan menyebabkan Carthage melancarkan satu ekpedisi ketenteraan (25,000 tentera) bagi mengusir penceroboh Numidia. Akibatnya, Carthage mengalami kekalahan tentera yang memalukan dan didenda dengan tambahan hutang 50 tahun kepada Numidia. Bagaimanapun, tidak lama kemudian, Rom menunjukkan ketidak senangan mereka atas keputusan Carthage untuk melancarkan perang ke atas jirannya tanpa pengetahuan Rom, dan memberitahu Carthage bahawa bagi mengelakkan perang ia harus “memuaskan Rakyat Rom”.
Pada tahun 151 SM, Numidia telah melancarkan satu serbuan sempadan di tanahair Carthage, mengepung sebuah kota, dan menyebabkan Carthage melancarkan satu ekpedisi ketenteraan (25,000 tentera) bagi mengusir penceroboh Numidia. Akibatnya, Carthage mengalami kekalahan tentera yang memalukan dan didenda dengan tambahan hutang 50 tahun kepada Numidia. Bagaimanapun, tidak lama kemudian, Rom menunjukkan ketidak senangan mereka atas keputusan Carthage untuk melancarkan perang ke atas jirannya tanpa pengetahuan Rom, dan memberitahu Carthage bahawa bagi mengelakkan perang ia harus “memuaskan Rakyat Rom”.


Baris 37: Baris 37:
Carthage [[Pertempuran Carthage (sekitar 149 SM)|dikepung]] bermula pada sekitar 149 SM sehingga musim bunga pada 146 SM, apabila [[Scipio Aemilianus]] mengambil alih kota dengan serbuan. Meskipun rakyat Punic melawan dengan gagah berani, mereka secara berperingkat diundurkan oleh pasukan besar tentera Rom dan dimusnahkan.
Carthage [[Pertempuran Carthage (sekitar 149 SM)|dikepung]] bermula pada sekitar 149 SM sehingga musim bunga pada 146 SM, apabila [[Scipio Aemilianus]] mengambil alih kota dengan serbuan. Meskipun rakyat Punic melawan dengan gagah berani, mereka secara berperingkat diundurkan oleh pasukan besar tentera Rom dan dimusnahkan.


==Kejadian selepas perang==
== Kejadian selepas perang ==
[[File:Tunisie Carthage Ruines 08.JPG|thumb|Runtuhan Carthage]]
[[Fail:Tunisie Carthage Ruines 08.JPG|thumb|Runtuhan Carthage]]
Ramai rakyat Carthage mati akibat [[kebuluran]] semasa tempoh terakhir pengepungan, sementara yang lain mati semasa enam hari terakhir perang. Apabila perang tamat, sisa 50,000 penduduk Carthage, satu bahagian kecil daripada jumpa asal penduduk sebelum perang, sepertimana nasib yang biasa berlaku kepada penduduk kota-kota yang dijarah, dijual dalam [[perhambaan]] oleh para penakluk.<ref>Scullard, Howard Hayes: ''A History of the Roman World, 753 to 146 BC.'' Routledge, 2002, page 316. ISBN 0415305047</ref> Kota ini secara sistematik dibakar selama 10 hingga 17 hari; tembok-tembok kota, bangunan dan pelabuhannya juga dimusnahkan sepenuhnya.
Ramai rakyat Carthage mati akibat [[kebuluran]] semasa tempoh terakhir pengepungan, sementara yang lain mati semasa enam hari terakhir perang. Apabila perang tamat, sisa 50,000 penduduk Carthage, satu bahagian kecil daripada jumpa asal penduduk sebelum perang, sepertimana nasib yang biasa berlaku kepada penduduk kota-kota yang dijarah, dijual dalam [[perhambaan]] oleh para penakluk.<ref>Scullard, Howard Hayes: ''A History of the Roman World, 753 to 146 BC.'' Routledge, 2002, page 316. ISBN 0-415-30504-7</ref> Kota ini secara sistematik dibakar selama 10 hingga 17 hari; tembok-tembok kota, bangunan dan pelabuhannya juga dimusnahkan sepenuhnya.


Wilayah Carthage selebihnya diduduki oleh Rom dan disusun kembali menjadi [[Wilayah Afrika|wilayah Rom di Afrika]]. Tapak Carthage telah [[Carthage#Roman Carthage|dibina semula dan didedikasi sebagai sebuah kota Rom]] oleh [[Julius Caesar]] dan kemudian menjadi salah satu dari kota-kota utama di Rom Afrika pada zaman [[Empayar Rom|Empayar]].
Wilayah Carthage selebihnya diduduki oleh Rom dan disusun kembali menjadi [[Wilayah Afrika|wilayah Rom di Afrika]]. Tapak Carthage telah [[Carthage#Roman Carthage|dibina semula dan didedikasi sebagai sebuah kota Rom]] oleh [[Julius Caesar]] dan kemudian menjadi salah satu dari kota-kota utama di Rom Afrika pada zaman [[Empayar Rom|Empayar]].
Baris 45: Baris 45:
Tentera Rom kemudian [[menggaram bumi|menabur kota dengan garam]] bagi memastikan tiada apapun yng dapat tumbuh di sana lagi dan hampir dipastikan dengan ciptaan kurun ke-19.<ref>Ridley, R.T., "To Be Taken with a Pinch of Salt: The Destruction of Carthage," Classical Philology vol. 81, no. 2 (1986).</ref> Kisah-kisah sezamannya menunjukkan tanah di sekitar Carthage telah diistiharkan ''[[ager publicus]]'' dan ia dikongsi antara [[petani]] tempatan, Rom dan [[Itali]]. Afrika Utara kemudian menjadi satu [[bekalan bijiran kepada kota Rom|sumber bijirin penting]] kepada penduduk Rom. Roman Carthage adalah pusat pengangkutan bekalan utama ke ibu negara. Fakta bahawa kebergantungan Rom terhadap bijirin Afrika Utara sepantas yang ia lakukan selepas penaklukan Carthage menjadikan sebarang idea bahawa Rom telah memusnahkan ladang-ladang Carthage adalah meragukan.
Tentera Rom kemudian [[menggaram bumi|menabur kota dengan garam]] bagi memastikan tiada apapun yng dapat tumbuh di sana lagi dan hampir dipastikan dengan ciptaan kurun ke-19.<ref>Ridley, R.T., "To Be Taken with a Pinch of Salt: The Destruction of Carthage," Classical Philology vol. 81, no. 2 (1986).</ref> Kisah-kisah sezamannya menunjukkan tanah di sekitar Carthage telah diistiharkan ''[[ager publicus]]'' dan ia dikongsi antara [[petani]] tempatan, Rom dan [[Itali]]. Afrika Utara kemudian menjadi satu [[bekalan bijiran kepada kota Rom|sumber bijirin penting]] kepada penduduk Rom. Roman Carthage adalah pusat pengangkutan bekalan utama ke ibu negara. Fakta bahawa kebergantungan Rom terhadap bijirin Afrika Utara sepantas yang ia lakukan selepas penaklukan Carthage menjadikan sebarang idea bahawa Rom telah memusnahkan ladang-ladang Carthage adalah meragukan.


Sejumlah kota-kota penting Carthage, seperti di [[Mauretania]], diambil alih dan dibina semula oleh Rom. Antara contoh kota-kota yang dibina semula adalah [[Volubilis]], [[Chellah]] dan [[Mogador]]. Volubilis, sebagai contoh, adalah sebuah kota Rom yang terletak berdekatan sempadan paling barat ditakluk Rom. Ia telah dibina di tapak yang dahulunya adalah [[penempatan manusia|penempatan]] Carthage, tetapi penempatan ini di atas habitat awal [[neolitik]].<ref>[http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=14906 C.Michael Hogan, ''Volubilis'', Megalithic Portal, ed. A. Burnham (2007)]</ref> Utica, kota Punic yang mana telah menukar kesetiaan pada awal pengepungan, menjadi ibu negara [[wilayah Afrika|wilayah Afrika]] Rom.<ref name=scully>Scullard, pages 310 and 316</ref>
Sejumlah kota-kota penting Carthage, seperti di [[Mauretania]], diambil alih dan dibina semula oleh Rom. Antara contoh kota-kota yang dibina semula adalah [[Volubilis]], [[Chellah]] dan [[Mogador]]. Volubilis, sebagai contoh, adalah sebuah kota Rom yang terletak berdekatan sempadan paling barat ditakluk Rom. Ia telah dibina di tapak yang dahulunya adalah [[penempatan manusia|penempatan]] Carthage, tetapi penempatan ini di atas habitat awal [[neolitik]].<ref>[http://www.megalithic.co.uk/article.php?sid=14906 C.Michael Hogan, ''Volubilis'', Megalithic Portal, ed. A. Burnham (2007)]</ref> Utica, kota Punic yang mana telah menukar kesetiaan pada awal pengepungan, menjadi ibu negara [[wilayah Afrika]] Rom.<ref name=scully>Scullard, pages 310 and 316</ref>


Pada Januari 1985, Ugo Vetere, datuk bandar Rome, dan Chedly Klibi, datuk bandar Carthage, telah menandatangani satu pakatan simbolik persahabtan dan kerjasama, "secara rasminya" menamatkan konflik antara bandar-bandar mereka.<ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9502E3DA143BF93AA25752C0A963948260 New York Times] Retrieved 15 September 2008</ref>
Pada Januari 1985, Ugo Vetere, datuk bandar Rome, dan Chedly Klibi, datuk bandar Carthage, telah menandatangani satu pakatan simbolik persahabtan dan kerjasama, "secara rasminya" menamatkan konflik antara bandar-bandar mereka.<ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9502E3DA143BF93AA25752C0A963948260 New York Times] Retrieved 15 September 2008</ref>


==Rujukan==
== Rujukan ==
<div class="references-small" style="-moz-column-count:1; column-count:1;"><references /></div>
<div class="references-small" style="-moz-column-count:1; column-count:1;"><references /></div>


==Pautan luar==
== Pautan luar ==
*[http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198503/delenda.est.carthago.htm Delenda est Carthago]
* [http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198503/delenda.est.carthago.htm Delenda est Carthago]
*[[Appian of Alexandria]], ''[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_00.html The Punic Wars]'', "[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_15.html#%A774 The Third Punic War]"
* [[Appian of Alexandria]], ''[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_00.html The Punic Wars]'', "[http://www.livius.org/ap-ark/appian/appian_punic_15.html#%A774 The Third Punic War]"


{{Punic Wars navbox}}
{{Punic Wars navbox}}
Baris 84: Baris 84:
[[hu:Harmadik pun háború]]
[[hu:Harmadik pun háború]]
[[mk:Трета Пунска Војна]]
[[mk:Трета Пунска Војна]]
[[nl:Derde Punische oorlog]]
[[nl:Derde Punische Oorlog]]
[[ja:第三次ポエニ戦争]]
[[ja:第三次ポエニ戦争]]
[[no:Tredje punerkrig]]
[[no:Tredje punerkrig]]

Semakan pada 19:48, 7 September 2010

Perang Punic Ketiga
Sebahagian daripada Perang-perang Punic

Kedudukan kota Carthage
Tarikh149 SM – 146 SM
Lokasi
Carthage (berdekatan Tunis moden)
Keputusan Kemenangan Rom, Carthage dijarah.
Pihak yang terlibat
Republik Rom Carthage
Komandan dan pemimpin
Scipio Aemilianus Hasdrubal the Boeotarch
Kekuatan
40,000 tentera[perlu rujukan] 120,000+:
90,000 anggota pertahanan,
30,000+ orang awam[perlu rujukan]
Kerugian dan korban
17,000 terbunuh[perlu rujukan] 62,000 terbunuh,
50,000 dihambakan[perlu rujukan]

Perang Punic Ketiga (149 SM hingga 146 SM) adalah perang ketiga dan terakhir yang berlaku di dalam Perang-perang Punic di antar bekas jajahan Phoenicia di Carthage, dengan Republik Rom. Perang-perang Punic mendapat namanya dari nama Rom purba bagi orang Carthage: Punici, atau Poenici.

Perang ini merupakan satu pertempuran dalam skala yang lebih kecil berbanding dua peperangan Punic sebelumnya. Ia terdiri dari satu pertempuran sahaja iaitu Pertempuran Carthage, yang menyebabkan kota Carthage musnah sepenuhnya, pendudukan wilayah Carthage yang selebihnya oleh Rom, dan kematian atau perhambaan ke atas keseluruhan rakyat Carthage. Perang Punic Ketiga juga menamatkan kewujudan kemerdekaan Carthage.

Latar belakang

Dalam tahun-tahun antara Perang Punic Kedua dan Perang Punic Ketiga, Rom telah terlibat dengan penaklukan empayar Hellenistic di arah timur (lihat Perang-perang Macedonia, Perang Illyria, dan Perang Rom-Syria) dan dengan kejamnya menekan penduduk Hispania di barat, walaubagaimanapun sumbangan mereka adalah penting dalam membawa kejayaan kepada Rom dalam Perang Punic Kedua. Carthage, yang ditinggalkan sekutu dan wilayah yang dirampas (Sicily, Sardinia, Hispania), membayar pampasan yang besar dalam bentuk 200 talent perak yang mesti dibayar pada setiap tahun selama 50 tahun.

Pencetus peperangan

Pada tahun 151 SM, Numidia telah melancarkan satu serbuan sempadan di tanahair Carthage, mengepung sebuah kota, dan menyebabkan Carthage melancarkan satu ekpedisi ketenteraan (25,000 tentera) bagi mengusir penceroboh Numidia. Akibatnya, Carthage mengalami kekalahan tentera yang memalukan dan didenda dengan tambahan hutang 50 tahun kepada Numidia. Bagaimanapun, tidak lama kemudian, Rom menunjukkan ketidak senangan mereka atas keputusan Carthage untuk melancarkan perang ke atas jirannya tanpa pengetahuan Rom, dan memberitahu Carthage bahawa bagi mengelakkan perang ia harus “memuaskan Rakyat Rom”.

Pada tahun 149 SM, Rom mengistiharkan perang ke atas Carthage. Carthage membuat beberapa siri cubaan untuk memenuhi tuntutan Rom, dan menerima janji sekiranya 300 orang kanak-kanak Carthage dihantar ke Rom, Carthage akan kekal memiliki hak-haknya ke atas tanah dan pemerintahan sendiri. Meskipun semua ini dilakukan, kota-kota sekutunya iaitu Utica membelot kepada Rom, dan tentera Rom seramai 80,000 orang berkumpul di sini.[1] Para Consul kemudian menuntut agar Carthage menyerahkan semua senjata dan perisai. Selepas kesemua ini diserahkan, Rom menambah agar rakyat Carthage bergerak sekurang-kurangnya 10 batu ke pedalaman, sementara kota pula dibakar. Apabila rakyat Carthage mendengar perkara ini, mereka meninggalkan rundingan dan serta merta kotanya dikepung, memulakan Perang Punic Ketiga.

Carthage dikepung bermula pada sekitar 149 SM sehingga musim bunga pada 146 SM, apabila Scipio Aemilianus mengambil alih kota dengan serbuan. Meskipun rakyat Punic melawan dengan gagah berani, mereka secara berperingkat diundurkan oleh pasukan besar tentera Rom dan dimusnahkan.

Kejadian selepas perang

Runtuhan Carthage

Ramai rakyat Carthage mati akibat kebuluran semasa tempoh terakhir pengepungan, sementara yang lain mati semasa enam hari terakhir perang. Apabila perang tamat, sisa 50,000 penduduk Carthage, satu bahagian kecil daripada jumpa asal penduduk sebelum perang, sepertimana nasib yang biasa berlaku kepada penduduk kota-kota yang dijarah, dijual dalam perhambaan oleh para penakluk.[2] Kota ini secara sistematik dibakar selama 10 hingga 17 hari; tembok-tembok kota, bangunan dan pelabuhannya juga dimusnahkan sepenuhnya.

Wilayah Carthage selebihnya diduduki oleh Rom dan disusun kembali menjadi wilayah Rom di Afrika. Tapak Carthage telah dibina semula dan didedikasi sebagai sebuah kota Rom oleh Julius Caesar dan kemudian menjadi salah satu dari kota-kota utama di Rom Afrika pada zaman Empayar.

Tentera Rom kemudian menabur kota dengan garam bagi memastikan tiada apapun yng dapat tumbuh di sana lagi dan hampir dipastikan dengan ciptaan kurun ke-19.[3] Kisah-kisah sezamannya menunjukkan tanah di sekitar Carthage telah diistiharkan ager publicus dan ia dikongsi antara petani tempatan, Rom dan Itali. Afrika Utara kemudian menjadi satu sumber bijirin penting kepada penduduk Rom. Roman Carthage adalah pusat pengangkutan bekalan utama ke ibu negara. Fakta bahawa kebergantungan Rom terhadap bijirin Afrika Utara sepantas yang ia lakukan selepas penaklukan Carthage menjadikan sebarang idea bahawa Rom telah memusnahkan ladang-ladang Carthage adalah meragukan.

Sejumlah kota-kota penting Carthage, seperti di Mauretania, diambil alih dan dibina semula oleh Rom. Antara contoh kota-kota yang dibina semula adalah Volubilis, Chellah dan Mogador. Volubilis, sebagai contoh, adalah sebuah kota Rom yang terletak berdekatan sempadan paling barat ditakluk Rom. Ia telah dibina di tapak yang dahulunya adalah penempatan Carthage, tetapi penempatan ini di atas habitat awal neolitik.[4] Utica, kota Punic yang mana telah menukar kesetiaan pada awal pengepungan, menjadi ibu negara wilayah Afrika Rom.[1]

Pada Januari 1985, Ugo Vetere, datuk bandar Rome, dan Chedly Klibi, datuk bandar Carthage, telah menandatangani satu pakatan simbolik persahabtan dan kerjasama, "secara rasminya" menamatkan konflik antara bandar-bandar mereka.[5]

Rujukan

  1. ^ a b Scullard, pages 310 and 316
  2. ^ Scullard, Howard Hayes: A History of the Roman World, 753 to 146 BC. Routledge, 2002, page 316. ISBN 0-415-30504-7
  3. ^ Ridley, R.T., "To Be Taken with a Pinch of Salt: The Destruction of Carthage," Classical Philology vol. 81, no. 2 (1986).
  4. ^ C.Michael Hogan, Volubilis, Megalithic Portal, ed. A. Burnham (2007)
  5. ^ New York Times Retrieved 15 September 2008

Pautan luar

Templat:Ancient Roman Wars

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Perang_Punic_Ketiga&oldid=1240348"