Dato Maharaja Lela: Perbezaan antara semakan
k Membalikkan suntingan oleh Mentaloon (Perbincangan) kepada versi terakhir oleh Addbot |
|||
| Baris 7: | Baris 7: | ||
== Pejuang bangsa == |
== Pejuang bangsa == |
||
Pandak Lam kemudian merupakan pemimpin yang mengetuai perjuangan menentang [[British]] di Perak. Bersama-sama dengan pemimpin-pemimpin yang lain seperti [[Orang Kaya|Orang Kaya-kaya]] Seri Agar Diraja (lebih dikenali sebagai [[Dato' Sagor]]) dan [[Ngah Kandin]], beliau merancang dan membuat pakatan untuk membunuh [[JWW Birch|James Wheller Woodfird Birch]] (J.W.W. Birch), [[Residen British]] Perak. <ref>[http://books.google.co.uk/books?id=cgsZvl1zTXgC&pg=PA11&lpg=PA13&ots=lO2K6qzwbt&dq=maharajalela&output=html_text Kinta Valley: Pioneering Malaysia's Modern Development, Pages displayed by permission of Areca Books. Copyright. By Salma Nasution Khoo, Abdur -Razzaq Lubis]</ref> Keputusan itu diluluskan oleh mesyuarat [[Durian Sebatang]] yang dipengerusikan oleh [[Sultan Abdullah]] dan dihadiri oleh pembesar-pembesarnya pada [[21 Julai]] [[1875]]. Namun, beliau didapati bersalah terhadap pembunuhan J.W.W. Birch pada [[2 November]] [[1875]] di [[Pasir Salak]] oleh [[mahkamah]] yang bersidang dari [[14 Disember]] hingga [[22 Disember]] [[1876]] di [[Matang]], Perak. Beliau dijatuhi [[hukuman gantung sampai mati]] pada [[20 Januari]] [[1877]] di [[Taiping]]. |
Pandak Lam kemudian merupakan pemimpin yang mengetuai perjuangan menentang [[British]] di Perak. Bersama-sama dengan pemimpin-pemimpin yang lain seperti [[Orang Kaya|Orang Kaya-kaya]] Seri Agar Diraja (lebih dikenali sebagai [[Dato' Sagor]]) dan [[Ngah Kandin]], beliau merancang dan membuat pakatan untuk membunuh [[JWW Birch|James Wheller Woodfird Birch]] (J.W.W. Birch), [[Residen British]] Perak. <ref>[http://books.google.co.uk/books?id=cgsZvl1zTXgC&pg=PA11&lpg=PA13&ots=lO2K6qzwbt&dq=maharajalela&output=html_text Kinta Valley: Pioneering Malaysia's Modern Development, Pages displayed by permission of Areca Books. Copyright. By Salma Nasution Khoo, Abdur -Razzaq Lubis]</ref> Keputusan itu diluluskan oleh mesyuarat [[Durian Sebatang]] yang dipengerusikan oleh [[Sultan Abdullah]] dan dihadiri oleh pembesar-pembesarnya pada [[21 Julai]] [[1875]]. Namun, beliau didapati bersalah terhadap pembunuhan J.W.W. Birch pada [[2 November]] [[1875]] di [[Pasir Salak]] oleh [[mahkamah]] yang bersidang dari [[14 Disember]] hingga [[22 Disember]] [[1876]] di [[Matang]], Perak. Beliau dijatuhi [[hukuman gantung sampai mati]] pada [[20 Januari]] [[1877]] di [[Taiping]]. |
||
Sebab-sebab Pemimpin Tempatan Menentang British |
|||
1 Dasar Penaklukan British |
|||
. penaklukan British bertujuan untuk mengukuhkan kedudukan politiknya. |
|||
. Kawasan itu akan terikat dengan perintah dan peraturannya. |
|||
. Misalnya, apabila British mendapat Melaka daripada Belanda, Naning dipaksa menjadi jajahan takluk British dan membayar ufti. |
|||
2 Hasrat Mereka Untuk Menguasai Ekonomi Tempatan Bagi Kepentingan Mereka. |
|||
. dilakukan melalui perjanjian yang dimeterai oleh mereka dengan pemimpin tempatan. |
|||
. Menerusi perjanjian ini, saudagar dari Negeri-Negeri Selat dibenarkan menjalankan perlombongan dan perdagangan bijih timah. |
|||
. Hal ini telah menimbulkan kemarahan penduduk tempatan terhadap British. |
|||
3 British Telah Memaksakan Sistem Pentadbiran Barat Kepada Penduduk Tempatan. |
|||
. British telah memperkenalkan sistem cukai, undang-undang dan peraturan-peraturan tanah untuk mendapatkan hasil yang maksimum. |
|||
. Di Terengganu, penentangan berlaku kerana British telah menetapkan bahawa setiap tanah yang hendak dibuka oleh penduduk tempatan mestilah mendapat keizinan mereka dan dikenakan cukai tanah. |
|||
. Peraturan bertentangan dengan amalan tradisi masyarakat tempatan yang membolehkan mereka membuka tanah mengikut keperluan mereka tanpa membayar cukai. |
|||
4 Campur Tangan British Dalam Adat Resam Tempatan. |
|||
. Sebagai penjajah, British memaksa mereka menerima nilai-nilai British yang amat bertentangan dengan budaya masyarakat tempatan. |
|||
. Di Perak, J.W.W. Birch telah campur tangan dalam adat resam masyarakat Melayu yang diamalkan selama ini, iaitu amalan menggunakan orang suruhan. |
|||
. Tindakan beliau ini ditentang oleh pemimpin dan masyarakat tempatan. |
|||
5 Pemimpin Tempatan Kehilangan Kuasa Dan Pengaruh Pentadbiran Terhadap Kawasan Dan Anak Buah Mereka |
|||
. Kebanyakan pemimpin tempatan itu telah dilantik oleh sultan ataupun oleh masyarakatnya untuk mentadbir kawasan tersebut. |
|||
. Dengan pelantikan itu mereka berkuasa untuk menjaga hal ehwal daerahnya seperti soal pentadbiran, perundangan, ekonomi dan sosial. H5c. Namun, penjajahan British terhadap daerah mereka menyebabkan pemimpin tempatan kehilangan kuasa |
|||
==Rujukan== |
==Rujukan== |
||
Semakan pada 13:13, 22 Mei 2013
Dato' Maharaja Lela Pandak Lam (meninggal dunia: 20 Januari 1877) ialah seorang pembesar kelapan Perak yang merupakan pejuang bangsa yang bertanggungjawab kepada sumpah dan janjinya.
Beliau berketurunan Daeng Selili, anak Raja Bugis yang berasal dari Daerah Luwuk, Sulawesi. Semasa pemerintahan Sultan Mudzaffar Shah III, beliau datang ke Perak dan dilantik sebagai mufti serta dianugerahkan gelaran "Dato' Maharaja Lela Tan Lela", dengan kuasa boleh memancung tanpa bertanya.
Pejuang bangsa
Pandak Lam kemudian merupakan pemimpin yang mengetuai perjuangan menentang British di Perak. Bersama-sama dengan pemimpin-pemimpin yang lain seperti Orang Kaya-kaya Seri Agar Diraja (lebih dikenali sebagai Dato' Sagor) dan Ngah Kandin, beliau merancang dan membuat pakatan untuk membunuh James Wheller Woodfird Birch (J.W.W. Birch), Residen British Perak. [1] Keputusan itu diluluskan oleh mesyuarat Durian Sebatang yang dipengerusikan oleh Sultan Abdullah dan dihadiri oleh pembesar-pembesarnya pada 21 Julai 1875. Namun, beliau didapati bersalah terhadap pembunuhan J.W.W. Birch pada 2 November 1875 di Pasir Salak oleh mahkamah yang bersidang dari 14 Disember hingga 22 Disember 1876 di Matang, Perak. Beliau dijatuhi hukuman gantung sampai mati pada 20 Januari 1877 di Taiping.
Sebab-sebab Pemimpin Tempatan Menentang British
1 Dasar Penaklukan British
. penaklukan British bertujuan untuk mengukuhkan kedudukan politiknya.
. Kawasan itu akan terikat dengan perintah dan peraturannya.
. Misalnya, apabila British mendapat Melaka daripada Belanda, Naning dipaksa menjadi jajahan takluk British dan membayar ufti.
2 Hasrat Mereka Untuk Menguasai Ekonomi Tempatan Bagi Kepentingan Mereka. . dilakukan melalui perjanjian yang dimeterai oleh mereka dengan pemimpin tempatan. . Menerusi perjanjian ini, saudagar dari Negeri-Negeri Selat dibenarkan menjalankan perlombongan dan perdagangan bijih timah. . Hal ini telah menimbulkan kemarahan penduduk tempatan terhadap British.
3 British Telah Memaksakan Sistem Pentadbiran Barat Kepada Penduduk Tempatan. . British telah memperkenalkan sistem cukai, undang-undang dan peraturan-peraturan tanah untuk mendapatkan hasil yang maksimum. . Di Terengganu, penentangan berlaku kerana British telah menetapkan bahawa setiap tanah yang hendak dibuka oleh penduduk tempatan mestilah mendapat keizinan mereka dan dikenakan cukai tanah. . Peraturan bertentangan dengan amalan tradisi masyarakat tempatan yang membolehkan mereka membuka tanah mengikut keperluan mereka tanpa membayar cukai.
4 Campur Tangan British Dalam Adat Resam Tempatan. . Sebagai penjajah, British memaksa mereka menerima nilai-nilai British yang amat bertentangan dengan budaya masyarakat tempatan. . Di Perak, J.W.W. Birch telah campur tangan dalam adat resam masyarakat Melayu yang diamalkan selama ini, iaitu amalan menggunakan orang suruhan. . Tindakan beliau ini ditentang oleh pemimpin dan masyarakat tempatan. 5 Pemimpin Tempatan Kehilangan Kuasa Dan Pengaruh Pentadbiran Terhadap Kawasan Dan Anak Buah Mereka . Kebanyakan pemimpin tempatan itu telah dilantik oleh sultan ataupun oleh masyarakatnya untuk mentadbir kawasan tersebut. . Dengan pelantikan itu mereka berkuasa untuk menjaga hal ehwal daerahnya seperti soal pentadbiran, perundangan, ekonomi dan sosial. H5c. Namun, penjajahan British terhadap daerah mereka menyebabkan pemimpin tempatan kehilangan kuasa