Sultan Kelantan: Perbezaan antara semakan

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Layar sejarah secara interaktif
← Suntingan sebelumnyaSuntingan berikutnya →
Kandungan dihapus Kandungan ditambah
VisualWikiteks
Teg-teg: Suntingan mudah alih Suntingan web mudah alih Advanced mobile edit
Smim90 (bincang | sumb.)
10,348 suntingan
Baris 46: Baris 46:
* 1597–1602: [[Sultan Muhammad Ibni Sultan Ibrahim]] ( Sultan Kelantan terakhir dari keturunan [[Iskandar Zulkarnain]])
* 1597–1602: [[Sultan Muhammad Ibni Sultan Ibrahim]] ( Sultan Kelantan terakhir dari keturunan [[Iskandar Zulkarnain]])
* 1602–1605: [[Sultan Addil ud-din ibni al-Marhum Nik Jamal ud-din]] (kali kedua), Raja of [[Kelantan]]
* 1602–1605: [[Sultan Addil ud-din ibni al-Marhum Nik Jamal ud-din]] (kali kedua), Raja of [[Kelantan]]
* 1605–1616: [[Sultan Samir ud-din ibni al-Marhum Nik Jamal ud-din]], Raja of [[Kelantan]], son of Nik Jamal ud-din bin Wan Abul Muzaffar, Deputy King of [[Champa]]
* 1605–1616: [[Sultan Samir ud-din ibni al-Marhum Nik Jamal ud-din]], Raja [[Kelantan]], anak kepada Nik Jamal ud-din bin Wan Abul Muzaffar, Timbalan Raja [[Champa]]
* 1610-1677: [[Che Siti Wan Kembang]] (Raja Wanita Pertama di Kelantan bagi wilayah [[Gunung Chinta Wangsa]], [[Ulu Kelantan]])
* 1616–1637: [[Sultan 'Abdu'l Kadir ibni al-Marhum Sultan Samir ud-din]]
* 1616–1637: [[Sultan 'Abdu'l Kadir ibni al-Marhum Sultan Samir ud-din]]


Semakan pada 09:13, 28 Oktober 2019

Sultan Kelantan Darul Naim Dan Segala Tanah Jajahan Takluknya
سلطان كلنتن
Wilayah/Negeri
Jata Tubuh Kebawah Duli Yang Maha Mulia Al-Sultan Kelantan
Penjawat kini
Sultan Muhammad V
sejak 13 September 2010
Butiran
GelaranKebawah Duli Yang Maha Mulia
Pewaris takhtaTengku Muhammad Faiz Petra ibni Almarhum Sultan Ismail Petra
Raja pertamaRaja Sang Tawal
Pembentukan1267; 757 tahun yang lalu (1267)
PersemayamanIstana Negeri, Kota Bharu

Sultan Kelantan atau Kebawah Duli Yang Maha Mulia Tuanku Al-Sultan (nama baginda), Sultan Kelantan dan Jajahan Takluknya, merupakan pemerintah kerajaan negeri Kelantan di bawah Kerajaan Persekutuan Malaysia. Kerajaan negeri Kelantan meliputi sempadan Siam di selatan Sungai Golok, timur Banjaran Titiwangsa sehingga ke Besut di sempadan Kelantan-Terengganu. Beberapa dinasti memerintah Kelantan bermula dari keturunan Maharaja Sriwijaya yang berundur ke Langkasuka (Pattani sekarang) selepas Sriwijaya runtuh diserang Kerajaan Chola pada abad ke-10. Perkahwinan diraja juga berlaku dengan Champa, Pattani dan Terengganu yang menyebabkan pertukaran dinasti apabila menantu raja menaiki takhta Kelantan.

Senarai Raja / Sultan Kelantan[1]

Dinasti Chermin

Dinasti Chermin atau kerajaan Chermin ialah kerajaan yang memerintah Langkasuka, Kelantan dan Singgora. Kerajaan ini pernah meluaskan jajahan takluknya hingga meliputi Kedah, Perak, utara Sumatera dan Campa. Keturunan Raja-raja kerajaan ini memerintah Kelantan dan Campa di Vietnam.

Majapahit II

Jajahan Patani Besar

Dinasti D'Raja Jembal

Dinasti D'Raja Jambu Pattani

  • 1721-1733: Long Bahar[6], adalah putera kepada Wan Daim bergelar Datu Pengkalan Tua (Raja Jambu, Pattani) dengan Che' Dewi anak Sri Bija Diraja Patani. Baginda kemudian menjadi Raja Patani pada tahun 1710 tetapi digulingkan oleh Raja Laksamana Dajang pada tahun 1714. sebelum itu baginda berkahwin dengan Raja Perempuan Pattani bernama Raja Mas Kelantan dan kemudian pula dengan Raja Pah. Baginda kemudian menjadi Raja pemerintah Kelantan dan ditabalkan di Kota Jembal bagi menggantikan mertuanya iaitu Sultan Umar yang mangkat pada tahun 1721 dengan persetujuan adinda isterinya iaitu Raja Kecil Sulung.[7]
  • 1734-1739: Raja Long Sulaiman[6] (Kali pertama)
  • 1739-1746: Interregnum (Perang Saudara)
  • 1746-1756: Raja Long Sulaiman[6] (Kali kedua)
  • 1756-1758: Raja Long Pandak[6]
  • 1758-1763: Raja Long Muhammad[6]
  • 1763-1795: Long Yunus[8]
  • 1795-1800: Yang Di-Pertuan Muda Tengku Muhammad[8] (putera ke-6 Sultan Mansur Terengganu, menggunakan gelaran Raja dan Yang Di Pertuan Muda Kelantan dan juga menantu Long Yunus)
  • 1800-1835: Sultan Muhammad I[9] (putera ke-6 Long Yunus)
  • 1835-1837: Yang Di-Pertuan Muda Long Zainal (putera ke-5 Long Yunus)
  • 1837-1886: Sultan Muhammad II[9] (Nama asal baginda ialah Long Senik Mulut Merah) mempunyai zuriat iaitu:

Salasilah Kesultanan Kelantan


Sultan Mansur Riayat Shah
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XVI )
Long Yunus
1763-1795
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XVII )
Tengku Muhammad
1795-1800
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Cik Ku Tuan Nawi
 
 
 
 
 
Long Ismail
(Raja Muda)
 
 
 
 
 
( XVIII )
Long Muhammad
(Sultan Muhammad I)
1800-1835
 
 
 
 
 
( XIX )
Long Zainal
1835-1837
 
 
 
 
 
Long Tan
(Tengku Temenggong Aria Pahlawan)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Long Muhammad
(Raja Patani)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XX )
Long Senik
(Sultan Muhammad II)
1837-1886
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XXI )
Sultan Ahmad
1886-1890
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tengku Puteri Cik
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tengku Long Abdul Ja'afar
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XXII )
Long Muhammad
(Sultan Muhammad III)
1890-1891
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XXIII )
Long Mansur
(Sultan Mansur)
1891-1900
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Long Idris
(Tengku Petra Semerak)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XXIV )
Tengku Long Senik
(Sultan Muhammad IV)
1900-1920
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tengku Long Zainal Abidin
(Raja Dewa)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tengku Muhammad Petra
(Tengku Sri Utama Raja)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XXV )
Sultan Ismail
1920-1944
 
( XXVI )
Sultan Ibrahim
1944-1960
 
Tengku Zainab
(Sultanah Zainab)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tengku Muhammad Hamzah
(Tengku Sri Maharaja)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tengku Long Ishak
 
 
 
 
 
Tengku Long Ahmad
(Tengku Panglima Raja)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tengku Abdullah
(Tengku Indra Petra)
 
 
( XXVII )
Sultan Yahya Petra
1960-1979
(Yang di-Pertuan Agong VI)
 
Tengku Petri
 
Tengku Abdul Rashid
Terengganu
 
Tengku Zainal Abidin
(Tengku Sri Akar Raja)
 
Tengku Azizah
 
Tengku Abdul Hamid
 
 
Tengku Abdul Aziz
(Tengku Sri Utama Raja)
 
Tengku Razaleigh
 
 
Tengku Zainab
(Raja Perempuan Zainab II)
 
Tengku Muhammad Zaid
 
Tengku Noor Asiah
 
Tengku Nora
(Sultanah Nora)
 
Tengku Zanariah
(Sultanah Zanariah)
 
Tunku Mahmud Iskandar
(Sultan Johor & Yang di-Pertuan Agong VIII)
 
Tengku Iskandar
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Tengku Ibrahim Petra
 
 
Tengku Merjan
(Tengku Puan Sri Utama Raja)
 
 
( XXIII )
Sultan Ismail Petra
1979-2010
 
 
Tengku Fauziah
(Raja Perempuan Perlis)
 
Tuanku Syed Sirajuddin
(Raja Perlis & Yang di-Pertuan Agong XII)
 
 
 
 
Tengku Anis
(Raja Perempuan)
 
 
 
 
Tengku Mohamad Rizam
(Tengku Temenggong)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
( XXIX )
Tengku Muhammad Faris Petra
(Sultan Muhammad V)
2010-kini
 
Tengku Muhammad Faiz Petra
(Tengku Mahkota)
 
Tengku Muhammad Fakhry Petra
 
Tengku Amalin A'ishah Putri
(Tengku Maharani Putri)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Petunjuk :       Sultan       Yang di-Pertuan Agong & Raja Permaisuri Agong

Sultan-Sultan Kelantan
Pemerintahan Sultan Keturunan Hubungan penyandang terdahulu
30 1763-1795 Long Yunus
31 1795-1800 Yang Di-Pertuan Muda Tengku Muhammad Sultan Mansur Riayat Shah (Terengganu) Menantu
32 1800-1835 Sultan Muhammad I Long Yunus Ipar
33 1835-1837 Yang Di-Pertuan Muda Long Zainal Long Yunus Kekanda
34 1837-1886 Sultan Muhammad II Long Tan bin Long Yunus Anakanda saudara
35 1886-1890 Sultan Ahmad (Tengah) ibni al-Marhum Raja Muhammad Tengku Muhammad Anakanda
36 1890-1891 Sultan Muhammad III Sultan Ahmad (Tengah) Anakanda
37 1891-1900 Sultan Mansur ibni al-Marhum Sultan Ahmad Sultan Ahmad (Tengah) Adinda
38 1900-1920 Sultan Muhammad IV Sultan Muhammad III Anakanda saudara
39 1920-1944 Sultan Ismail ibni al-Marhum Sultan Muhammad IV Sultan Muhammad IV Anakanda
40 1944-1960 Sultan Ibrahim ibni al-Marhum Sultan Muhammad IV Sultan Muhammad IV Adinda
41 1960-1979 Sultan Yahya Petra ibni al-Marhum Sultan Ibrahim Sultan Ibrahim Anakanda
42 1979-2010 Sultan Ismail Petra ibni al-Marhum Sultan Yahya Petra Sultan Yahya Petra Anakanda
43 2010-kini Sultan Muhammad V Sultan Ismail Petra Anakanda

Kerabat Diraja Kelantan

Sultan Kelantan meangkat kerabat-kerabatnya kepada jawatan Raja Bergelar untuk membantu pentadbiran negeri. Antara jawatan Raja-raja bergelar itu ialah:

  • Raja Kelantan; Jawatan pertama dalam kekananan bagi bakal sultan. Bagi mengelakkan kekeliruan dengan Sultan Kelantan, ia dimansuhkan semasa Sultan Ismail I. Sultan Muhammad IV hanya menggunakan gelaran Raja Kelantan sebelum perjanjian Bangkok 1909.
  • Raja Dewa; Sultan Ibrahim menabalkan mertua baginda iaitu Tengku Long Zainal Abidin bin Sultan Muhammad III sebagai DYTM Raja Dewa yang pada mulanya menjawat sebagai Raja Muda. Anankanda Sultan Ibrahim Tengku Besar Indra Petra Abdullah ditabal sebagai Raja Muda yang baharu.
  • Raja Muda: Jawatan kedua bagi kekananan bakal sultan. Diwujudkan semasa zaman Sultan Muhammad I. Yang pernah memegang jawatan ini ialah Long Ismail, Long Jenal, dan Long Zainal IV. Tidak semestinya Raja Muda menaiki takhta Kelantan. Sebagai contoh Sultan Muhammad II (Long Senik Mulut Merah) ialah putera Tengku Temenggong Aria Pahlawan Long Tan ibni DYTM Long Yunus.
  • Tengku Sri Indra Mahkota; jawatan ke-3 bagi bakal Sultan, dipendekkan gelaran menjadi Tengku Mahkota semasa Sultan Ibrahim.
  • Tengku Mahkota; Jawatan bagi menggantikan gelaran Tengku Sri Indra Mahkota, diwujudkan semasa zaman Sultan Ibrahim. Putera sulung Sultan Ibrahim iaitu Tengku Abdullah memakai gelaran Tengku Besar Indra Petra manakala adiknya Tengku Yahya Petra menjadi tengku mahkota dan berjaya menaiki takhta Kelantan dengan gelaran Sultan Yahya Petra. Penyandang sekarang ialah Tengku Muhammad Faiz Petra lbni Sultan Ismail Petra
  • Tengku Bendahara - Antara kerabat yang pernah memegang jawatan ini ialah Raja Bendahara Banggol
  • Tengku Temenggong - Tengku Mohamad Rizam bin Tengku Abdul Aziz. Antara kerabat yang pernah memegang jawatan ini ialah Raja Temenggong Aria Pahlawan
  • Tengku Laksamana - Tengku Abdul Halim Ibni Sultan Ibrahim
  • Tengku Panglima Raja - [13] Antara kerabat yang pernah memegang jawatan ini ialah Tengku Long Ahmad Ibni Tengku Temenggong Long Abdul Jaffar Ibni Sultan Muhammad II
  • Tengku Sri Maharaja - Antara kerabat yang pernah memegang jawatan ini ialah Tengku Haji Muhammad Hamzah Ibni Raja Muda Tengku Zainal Abidin
  • Tengku Sri Utama Raja - Tengku Abdul Aziz bin Tengku Muhammad Hamzah
  • Tengku Sri Akar Raja - Antara kerabat yang pernah memegang jawatan ini ialah Sultan Abdul Kadir Kamaruddin Syah Ibni Sultan Sulaiman Syarafuddin Syah (Raja Pattani terakhir yang dibuang negeri ke Kelantan) dianugerahi gelaran ini oleh Sultan Muhammad IV setelah berkahwin dengan Tengku Kembang Petri Binti Sultan Muhammad IV. Tengku Abdul Kadir adalah daripada keturunan Raja Muda Long Ismail ibni DYTM Long Yunus
  • Tengku Sri Kelana Diraja - Antara kerabat yang pernah memegang jawatan ini ialah Raja Aman Shah bin Raja Haji Shahar Shah
  • Tengku Kaya Perkasa - Tengku Mohamad Faziharudean bin Tengku Feissal. Antara kerabat yang pernah memegang jawatan ini ialah Tengku Feissal ibni Sultan Ibrahim

Rujukan

  • Zakiah Hanum (2004). Asal Usul Negeri-Negeri Malaysia. Times Editions-Marshall Cavendish. ISBN 9812326081.
  • Tun Ahmad Sarji bin Abdul Hamid (2011). The Encyclopedia of Malaysia : Volume 16, The Rulers of Malaysia. Archipelago Press. ISBN 9789813018549.

Nota kaki

  1. ^ a b Zakiah Hanum, 2004, ms 24
  2. ^ http://www.royalark.net/Malaysia/kelant2.htm
  3. ^ http://www.royalark.net/Malaysia/kelant2.htm
  4. ^ http://www.royalark.net/Malaysia/kelant2.htm
  5. ^ a b c d e f g h i "Kelantan". The Royal Ark. Christopher Buyers. 2008. Dicapai pada 3 Februari 2010.
  6. ^ a b c d e "Kelantan". The Royal Ark. Christopher Buyers. 2008. Dicapai pada 20 Januari 2010.
  7. ^ http://www.royalark.net/Malaysia/kelant3.htm
  8. ^ a b "Kelantan". The Royal Ark. Christopher Buyers. 2008. Dicapai pada 20 Januari 2010.
  9. ^ a b "Kelantan". The Royal Ark. Christopher Buyers. 2008. Dicapai pada 20 Januari 2010.
  10. ^ "Kelantan". The Royal Ark. Christopher Buyers. 2008. Dicapai pada 20 Januari 2010.
  11. ^ a b c d "Kelantan". The Royal Ark. Christopher Buyers. 2008. Dicapai pada 20 Januari 2010.
  12. ^ a b c "Kelantan". The Royal Ark. Christopher Buyers. 2008. Dicapai pada 20 Januari 2010.
  13. ^ Utusan Malaysia 04062010, Tengku Mohamad Rizam bergelar Tengku Panglima Raja
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Kelantan&oldid=4661163"