Klik gigian tenuis

Klik dental velar tenuis
k͡ǀ   k͡ʇ
ᵏǀ   ᵏʇ
ǀ   ʇ
Nombor AFA	177
Pengekodan
Entiti (perpuluhan)	ǀ​ʇ
Unikod (heks)	U+01C0 U+0287
Braille

Klik dental uvular tenuis
q͡ǀ   q͡ʇ
𐞥ǀ   𐞥ʇ

Rencana utama: Klik gigian

Klik dental tidak bersuara atau lebih tepatnya klik dental tenuis ialah konsonan klik yang terdapat terutamanya dalam bahasa-bahasa di selatan Afrika. Simbol dalam Abjad Fonetik Antarabangsa yang mewakili bunyi ini ialah ⟨ǀ⟩.

Simbol dalam Abjad Fonetik Antarabangsa untuk klik dental tenuis dengan artikulasi belakang velar ialah ⟨k͡ǀ⟩ atau ⟨k͜ǀ⟩, biasanya disingkatkan kepada ⟨kǀ⟩, ⟨ᵏǀ⟩ atau hanya ⟨ǀ⟩; simbol yang tidak lagi digunakan oleh IPA tetapi masih diutamakan oleh beberapa ahli linguistik ialah ⟨k͡ʇ⟩ atau ⟨k͜ʇ⟩, disingkatkan kepada ⟨kʇ⟩, ⟨ᵏʇ⟩ atau hanya ⟨ʇ⟩. Untuk klik dengan artikulasi belakang uvular, bentuk setaranya ialah ⟨q͡ǀ, q͜ǀ, qǀ, 𐞥ǀ⟩ dan ⟨q͡ʇ, q͜ʇ, qʇ, 𐞥ʇ⟩.

Kadangkala huruf pengiring ditulis selepas huruf klik, contohnya ⟨ǀk⟩ atau ⟨ǀᵏ⟩; ini mungkin sekadar pilihan ortografi, atau ia mungkin menunjukkan perbezaan dalam masa pelepasan bunyi.

Ciri-ciri

Ciri-ciri klik dental tenuis:

• Mekanisme arus udaranya ialah ingresif lidah (juga dikenali sebagai ingresif velar), yang bermaksud satu kantung udara yang terperangkap di antara dua penutupan direnggangkan melalui tindakan "menyedut" oleh lidah, bukannya digerakkan oleh glotis atau paru-paru/diafragma. Melepaskan penutupan di hadapan menghasilkan bunyi "klik". Klik bersuara dan sengau mempunyai arus udara egresif pulmonik yang serentak.
• Daerah artikulasinya ialah gigi (dental), yang bermaksud ia diartikulasikan dengan sama ada hujung lidah atau bilah lidah pada gigi atas, yang masing-masing dikenali sebagai apikal dan laminal. Sila maklum bahawa kebanyakan konsonan hentian dan likuida yang dikatakan sebagai gigian sebenarnya ialah gigi-gusi.
• Pembunyiannya ialah tak bersuara, tak berhembus dan tak berglotis, yang bermaksud ia dihasilkan tanpa getaran atau penyempitan pada pita suara, dan bunyi vokal yang mengikutinya bermula tanpa kelewatan ketara.
• Ia ialah konsonan oral, yang bermaksud udara hanya dibenarkan keluar melalui mulut sahaja.
• Ia juga ialah konsonan tengah, yang bermaksud ia dihasilkan dengan mengarahkan arus udara di tengah lidah, bukannya ke sisi.

Hadir dalam

Klik dental tenuis terdapat terutamanya dalam pelbagai rumpun bahasa Khoisan di selatan Afrika dan dalam beberapa bahasa Bantu jiran.

Bahasa	Perkataan	AFA	Maksud	Catatan
Zulu	icici	[îːk͜ǀíːk͜ǀi] = [îːᵏʇíːᵏʇi]	"subang"
Hadza	cinambo	[k͜ǀinambo] = [ᵏʇinambo]	"kelip-kelip"
Khoekhoe	ǀgurub	[k͜ǀȕɾȕp] = [ᵏʇȕɾȕp]	"daun kering musim luruh"