Pergi ke kandungan

Kuih bulan

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Kuih bulan
月饼
Kuih bulan
Kuih bulan Kantonis berintikan pes biji teratai
JenisPastri
Jenis sajianPencuci mulut
Tempat asalChina
Kawasan/rantauAsia Timur dan Asia Tenggara
Bahan utamaKerak: minyak sayuran
Inti: Pes kacang merah atau biji teratai, kuning telur asin, mungkin ada atau tiada ramuan tambahan
Tenaga makanan
(setiap 100 g hidangan)
Anggaran 416 calorie (1,740 kJ) kcal
Maklumat lainUnicode emoji 🥮
sunting · sunting di Wikidata
Lihat pendokumenan templat ini
Lihat pendokumenan templat ini
Kuih bulan
Tulisan Cina Tradisional月餅
Tulisan Cina Ringkas月饼
Hanyu Pinyinyuèbĭng
Maksud harfiahBiskut bulan

Kuih bulan (Jawi: ‏كويه بولن‎‎; Cina ringkas: 月饼; Cina tradisional: 月餅) ialah sejenis kuih hasil hasil perusahaan reroti Cina yang secara tradisinya dimakan ketika Pesta Pertengahan Musim Luruh.[1] Pesta ini pada awalnya mengenai kegiatan penuaian dan terdapat legenda yang menghubungkannya dengan memerhati bulan; dan kuih bulan dianggap sebagai satu makanan istimewa. Kuih bulan ditawar sesama rakan-rakan atau semasa keluarga berkumpula bagi meraikan pesta. Pesta Pertengahan Musim Luruh dianggap sebagai satu daripada empat perayaan paling penting dalam kebudayaan CIna.

Terdapat pelbagai jenis kuih bulan yang ada di China dan luar China dalam kalangan masyarakat Cina luar negara. Kuih bulan Kantonis ialah jenis yang paling terkenal. Kuih bulan Kantonis yang tradisional[2] ialah sejenis pastri berbentuk bulat, berukuran kira-kira 10 cm (4 in) diameter dan 3–4 cm (1 1⁄4–1 1⁄2 in) tebal, dengan isi yang tebal dan meriah kebiasaannya dibuat daripada pes biji teratai (isi lain biasanya termasuklah pes kacang merah atau kacang campur) yang dibalut dengan kerak nipis berukuran 2–3 mm (anggaran 1/8 inci) dan boleh juga mengandungi kuning telur dari telur asin itik.[3]

Kuih bulan biasanya dimakan dalam bentuk bebaji kecil, bersama-sama teh. Kini, ia menjadi adat bagi orang dan keluarga perniagaan untuk mempersembahkan kuih bulan kepada pelanggan atau keluarga sebagai hadiah,[4] sekaligus menggalakkan pasaran untuk kuih bulan mewah.

Sebagaimana Perayaan Pertengahan Musim Luruh disambut di pelbagai tempat di Asia disebabkan kewujudan masyarakat Cina di satu-satu kawasan,[5] kuih bulan boleh dinikmati di bahagian lain juga. Kuih bulan juga ada di negara-negara barat sebagai salah satu bentuk makanan istimewa.[6][7][8]

Sejarah

[sunting | sunting sumber]

Pada zaman purba, kek bulan dimakan semasa Perayaan Kuih Bulan sebagai makanan perayaan dan juga sebagai persembahan dalam upacara keagamaan. Menurut 《洛中見聞》, Tang Xizong pernah memerintahkan dapur diraja menyediakan kek bulan yang dibalut dengan kain sutera merah untuk dihadiahkan kepada para jinshi (sarjana baru) pada hari pesta tersebut. Dikatakan bahawa pada zaman Dinasti Song Utara, kek bulan dikenali sebagai "Gong Bing" (宮餅) dan popular di kalangan istana, namun turut tersebar ke kalangan rakyat biasa, di mana ia digelar "Xiao Bing" (小餅) dan "Yue Tuan" (月團), walaupun tiada bukti bertulis yang dapat mengesahkan hal ini. Dalam puisi 《留别廉守》 karya Su Dongpo, terdapat bait yang menyebut "小餅如嚼月，中有酥和飴" (kek kecil seperti mengunyah bulan, di dalamnya terdapat pastri dan manisan), tetapi masa peristiwa tersebut tidak dinyatakan sebagai sempena Pesta Pertengahan Musim Luruh.[9]

Istilah "kek bulan" (月餅) pertama kali muncul pada zaman Dinasti Song Selatan, dalam karya Wu Zimu 《Meng Liang Lu》, di mana ia disenaraikan bersama kuih lain seperti kuih teratai, kuih krisan dan kuih bunga plum, serta digolongkan sebagai "snek pasar yang dijual sepanjang tahun".[10] Zhou Mi dalam 《Wu Lin Jiu Shi》 juga menyebut "kek bulan" dalam bab mengenai hidangan kukus, tetapi tidak mengaitkannya dengan Pesta Pertengahan Musim Luruh.[11] Dalam karya-karya Song seperti 《Meng Liang Lu》, 《Wu Lin Jiu Shi》 dan 《Dongjing Meng Hua Lu》, makanan sempena Pesta Pertengahan Musim Luruh yang disebut hanyalah buah-buahan dan arak, tanpa sebarang rujukan kepada kek bulan.[12][13][14] Zheng Wangzhi, yang pernah memegang jawatan penting semasa Dinasti Song Utara dan Selatan, dalam karya 《Shan Fu Lu》 hanya menyebut "sup bulan" (玩月羹) sebagai makanan sempena perayaan, menunjukkan bahawa makanan perayaan ketika itu bukanlah sejenis kuih atau kek.[15]

Kek bulan benar-benar menjadi sebahagian daripada Pesta Pertengahan Musim Luruh pada zaman Dinasti Ming. Antara zaman Wanli hingga Chongzhen, karya Liu Ruoyu 《Zhuo Zhong Zhi》 mencatatkan bahawa: “Bermula dari hari pertama bulan kelapan, kek bulan dijual, disertai dengan buah tembikai dan akar teratai yang saling dihadiahkan. Menjelang malam ke-15, setiap keluarga menyediakan kek bulan dan buah-buahan untuk menunggu bulan terbit dan membakar kemenyan, diikuti dengan jamuan makan yang berlanjutan sehingga malam. Jika ada kek bulan yang berlebihan, ia disimpan di tempat kering dan sejuk sehingga hujung tahun untuk dikongsi seisi keluarga, dikenali sebagai ‘kuih perpaduan’.”[16] Pada zaman Wanli, Shen Bang, pegawai daerah Wanping, dalam karya 《Wan Shu Za Ji》 juga menyebut bahawa: “Pada bulan lapan, orang ramai membuat kek bulan untuk dihadiahkan sesama mereka. Saiznya berbeza-beza, dipanggil kek bulan. Pasar juga menghasilkan inti buah yang kreatif dan beraneka rupa, ada yang berharga hingga ratusan qian.”[17] Tian Rucheng dalam 《Xi Hu You Lan Zhi》 turut menyebut: “Hari ke-15 bulan lapan disebut Pesta Pertengahan Musim Luruh, masyarakat saling menghadiahkan kek bulan sebagai lambang perpaduan.”[18]

Pada zaman Dinasti Qing, terdapat buku masakan yang merekodkan kaedah pembuatan kek bulan secara terperinci. Sebagai contoh, penulis dan pakar perubatan wanita Zeng Yi dalam 《Zhong Kui Lu》 menerangkan kaedah membuat kek bulan berserbuk: “Gunakan tepung putih halus, separuh dikukus hingga masak tanpa terkena air, separuh lagi digunakan mentah dicampur minyak babi dan air sejuk untuk menguli. Doh yang telah dikukus juga diuli dengan minyak babi. Doh mentah dibentuk bola besar dan diisi doh masak sebagai bola kecil. Digelek hingga saiz secawan teh, dilipat empat segi, digolek semula, dilipat sekali lagi, barulah diisi inti dan dicetak dengan acuan. Akhirnya dibakar di atas dapur hingga masak.” Kaedah ini sangat mirip dengan kek bulan gaya Suzhou zaman ini.[19]

Puisi zaman Qing juga menggambarkan kaedah pembuatan dan inti kek bulan. Penyair Yuan Xuelan dalam puisi 《Yong Yue Bing》 (詠月餅) dengan teliti menerangkan proses pembuatan hingga ke saat menikmatinya: “Bentuknya berbeza seperti pakaian musim sejuk, namanya tercatat dalam senarai makanan. Dicipta dengan kepakaran tukang kuih, rupanya bagaikan bulan berseri. Masuk ke dapur, cahayanya menyilaukan fros, wap kukusan mengalir. Tepung diuli halus, dihiasi dengan warna merah jambu. Kaum bangsawan saling menghadiahkannya, makanan perayaan yang tidak boleh diabaikan…” Penyair Yang Guangfu dalam 《Song Nan Yue Fu》 juga menulis: “Kek bulan diisi inti buah pic, dihias manis dengan salji gula tebu,” menunjukkan bahawa inti kek bulan semakin beraneka dan mewah.

Revolusi Ming

[sunting | sunting sumber]

Terdapat juga satu cerita rakyat mengenai penggulingan pemerintahan Mongol itu dimudahkan oleh mesej-mesej diseludup dalam kuih bulan.

Kuih bulan telah digunakan sebagai medium oleh revolusioner Ming dalam usaha pengintipan mereka untuk secara rahsia mengagihkan surat-surat dengan tujuan menggulingkan pemerintah Mongolia China dalam dinasti Yuan.

Gaya Tradisional

[sunting | sunting sumber]

Inti

[sunting | sunting sumber]
Kek bulan yang dipotong menunjukkan inti pes biji teratai di sekeliling kuning telur (yang telah hancur) yang melambangkan "bulan"

Terdapat pelbagai jenis inti yang boleh didapati dalam kek bulan tradisional:

  • Pes biji teratai (蓮蓉, lián róng): Dianggap oleh sesetengah pihak sebagai inti kek bulan yang asal dan paling mewah, pes biji teratai boleh ditemui dalam semua jenis kek bulan.[perlu rujukan] Pes teratai putih mempunyai nilai yang lebih tinggi. Disebabkan harga pes teratai yang mahal, pes kacang ginjal putih kadangkala digunakan sebagai pengganti.
  • Pes kacang manis (豆沙, dòu shā): Pelbagai jenis pes biasa digunakan sebagai inti dalam pencuci mulut Cina. Walaupun pes kacang merah, yang diperbuat daripada kacang azuki, adalah yang paling biasa di seluruh dunia, terdapat pilihan tempatan dan asal yang menggunakan pes kacang hijau (kacang hijau) serta pes kacang hitam.
  • Pes jujube (棗泥, zǎo ní): Pes manis yang diperbuat daripada buah masak pokok jujube (kurma Cina). Pes ini berwarna merah tua, mempunyai rasa sedikit berbuah/berasap, dan sedikit masam. Bergantung pada kualitinya, pes jujube kadangkala boleh dikelirukan dengan pes kacang merah yang kadangkala juga digunakan sebagai pengganti.
  • Lima biji kekacang (五仁, wǔ rén) atau kekacang campuran: Inti ini terdiri daripada lima jenis kacang dan biji yang dicincang kasar, dicampurkan bersama sirap maltosa. Resipi berbeza mengikut wilayah, tetapi kekacang dan biji yang biasa digunakan termasuk: kacang walnut, biji labu, biji tembikai, kacang tanah, biji bijan, atau badam. Campuran inti ini juga mengandungi labu musim sejuk yang dikaramelis, daging ham Jinhua, atau kepingan gula batu sebagai penambah perisa.

Kulit

[sunting | sunting sumber]
Kek bulan dengan tulisan Cina 金門旦黃 (jinmen danhuang), yang bermaksud kek bulan ini mengandungi sebiji kuning telur dan dihasilkan oleh sebuah kedai roti bernama "Pintu Emas". Kek bulan biasanya mempunyai nama kedai roti dicetak di atasnya.

Kek bulan tradisional sangat berbeza bergantung kepada wilayah pengeluarannya. Kebanyakan wilayah menghasilkan kek bulan dengan pelbagai jenis inti, tetapi hanya dengan satu jenis kulit. Walaupun kek bulan vegetarian mungkin menggunakan minyak sayuran, banyak kek bulan menggunakan lemak babi dalam resipinya. Tiga jenis kulit kek bulan yang digunakan dalam masakan Cina ialah:[perlu rujukan]

  • Kenyal: Kulit ini mempunyai tona merah kecoklatan dan berkilat. Ia adalah jenis kulit paling biasa digunakan dalam kek bulan gaya Kantonis. Ia juga merupakan jenis kek bulan yang paling biasa dilihat di Amerika Utara dan banyak negara Barat. Kulit kek bulan kenyal dibuat menggunakan campuran sirap gula pekat, air alkali (碱水, natrium karbonat (碱 [Na2CO3]), tepung dan minyak, memberikan rasa kaya dan tekstur kenyal tetapi lembut. Kekenyalan boleh ditingkatkan dengan menambah sirap maltosa ke dalam adunan.
    • Doh ini juga dibakar dalam bentuk ikan atau anak babi (Cina ringkas: 猪仔饼; Yale Kantonis: jyū jái béng; secara harfiahnya "biskut anak babi") dan dijual di kedai roti sebagai snek kenyal. Ia sering dibungkus secara individu dalam bakul plastik kecil, melambangkan ikan yang ditangkap atau anak babi yang akan dijual.
  • Berkeping: Kulit berkeping biasanya dikaitkan dengan kek bulan gaya Suzhou dan Taiwan. Doh ini dibuat dengan menggulung lapisan doh berminyak dan tepung yang telah digoreng kering dalam minyak secara berselang-seli. Kulit ini mempunyai tekstur seperti pastri puff.
  • Lembut: Kek bulan dari beberapa wilayah di China sering dibuat dengan tekstur lembut, bukan berkeping atau kenyal. Tekstur kulit ini menyerupai pastri pendek yang digunakan dalam kerak pai atau tart dalam masakan Barat. Kulit ini dibuat terutamanya daripada campuran homogen gula, minyak, tepung dan air. Jenis kulit ini juga biasa digunakan dalam pastri Cina lain seperti tart telur.
  • Rapuh: Kek bulan gaya Yunnan diperbuat daripada pastri air panas yang menggabungkan pelbagai jenis tepung bersama minyak, garam, dan air panas untuk membentuk pastri yang padat dan rapuh yang agak jarang ditemui di tempat lain.[20]

Variasi Wilayah di China

[sunting | sunting sumber]
Kek bulan dari Malaysia
Kek bulan gaya Kantonis dengan dua kuning telur dan pes biji teratai (termasuk kuning telur itik masin dan pes biji teratai sebagai inti, serta pastri tepung gandum di permukaan)
Kek bulan gaya Kantonis dengan lima jenis kekacang (termasuk kacang gajus hancur, biji bijan hancur, badam hancur, walnut hancur, dan biji egusi hancur)
Kek bulan gaya Suzhou dengan inti daging babi cincang

Terdapat banyak variasi wilayah bagi kek bulan. Jenis-jenis kek bulan tradisional termasuk:

  • Kek bulan gaya Beijing: Gaya ini mempunyai dua variasi. Satu dipanggil di qiang yang dipengaruhi oleh kek bulan gaya Suzhou. Ia mempunyai doh yang ringan dan berangin berbanding doh berkeping. Variasi satu lagi dipanggil "fan mao" mempunyai doh putih yang berkeping. Dua inti yang paling popular ialah rasa hawthorn gunung dan bunga wistaria.
  • Kek bulan gaya Kantonis: Berasal dari wilayah Guangdong dan Guangxi, kek bulan gaya Kantonis mempunyai pelbagai variasi dan merupakan gaya kek bulan wilayah yang paling terkenal. Bahan-bahan inti termasuk pes biji teratai, pes biji tembikai, kekacang, ham, ayam, itik, babi panggang, cendawan, kuning telur dan sebagainya. Versi yang lebih mewah mengandungi empat kuning telur, melambangkan empat fasa bulan. Versi kontemporari (namun tidak tradisional) yang dijual di Hong Kong diperbuat daripada coklat, ais krim atau agar-agar.[21]
  • Kek bulan gaya Shanghai: Gaya ini diperbuat daripada pastri pendek yang kaya, rapuh dan bermentega tetapi tidak seperti kerak pai. Inti yang paling popular serupa dengan kek bulan manis gaya Kantonis seperti pes kacang merah manis, pes biji teratai, dan pes keladi dengan kuning telur di tengah-tengah inti.
  • Kek bulan gaya Hong Kong: Hong Kong telah mengembangkan gaya kek bulannya sendiri. Walaupun penduduk Hong Kong biasanya makan kek bulan gaya Kantonis, ciptaan tempatan seperti kek bulan kulit salji telah muncul sejak beberapa dekad lalu.
  • Kek bulan gaya Teochew: Ini ialah satu lagi variasi berkulit berkeping, tetapi lebih besar berbanding gaya Suzhou. Diameternya hampir sama dengan gaya Kantonis, tetapi lebih nipis. Pelbagai jenis inti digunakan, tetapi aroma lemak babi selepas dibakar sangat ditekankan. Masyarakat Teochew juga mempunyai kek bulan goreng (atau pastri teratai) (Cina ringkas: 莲花酥月饼; Cina tradisional: 蓮花酥月餅; pinyin: Liánhuā sū yuèbǐng) yang dimakan semasa Pesta Pertengahan Musim Luruh. Kek bulan ini digoreng, bukan dibakar. Inti keladi dan pastri berkeping adalah ciri istimewa kek bulan Teochew. Manisan klasik ini dikenali sebagai "la bia" (朥饼) di rantau Chaoshan di timur Guangdong, tempat asal masyarakat Teochew. "La" bermaksud lemak babi dalam bahasa Teochew yang dicampurkan dengan tepung untuk membuat pastri.
  • Kek bulan gaya Ningbo: Gaya ini juga diilhamkan oleh gaya Suzhou. Ia lazim di wilayah Zhejiang dan mempunyai lapisan kulit yang padat. Intinya adalah sama ada rumpai laut atau ham; ia juga terkenal dengan rasa pedas dan masinnya.
  • Kek bulan gaya Suzhou: Gaya ini bermula lebih seribu tahun yang lalu, dan terkenal dengan lapisan doh berkeping serta penggunaan gula dan lemak babi yang banyak. Terdapat lebih sedozen variasi dalam jenis wilayah ini. Kek bulan gaya Suzhou mempunyai versi manis dan versi berperisa, yang terakhir biasanya dihidangkan panas dan berinti daging babi cincang. Inti yang diperbuat daripada garam dan lada (椒鹽, jiāoyán) adalah biasa dalam kek bulan gaya Suzhou.
  • Kek bulan gaya Meizhou
  • Kek bulan gaya Min Selatan
  • Kek bulan gaya Wenzhou
  • Kek bulan gaya Yunnan: Ciri istimewanya ialah gabungan pelbagai jenis tepung untuk doh, termasuk tepung beras, tepung gandum, dan tepung soba, serta inti yang menggabungkan ham Xuanwei dan gula.

Gaya Kontemporari

[sunting | sunting sumber]
Kek bulan jeli dengan inti pes keladi

Seiring dengan berlalunya masa, baik kulit mahupun komposisi inti kek bulan telah dipelbagaikan, terutamanya disebabkan oleh keperluan komersial untuk meningkatkan jualan dalam menghadapi persaingan sengit antara pengeluar dan daripada jenis makanan lain. Sebahagian daripada perkembangan ini juga adalah untuk memenuhi perubahan citarasa pengguna serta kerana masyarakat kini lebih mementingkan aspek kesihatan. Oleh itu, kebanyakan gaya kontemporari ini amat popular terutamanya dalam kalangan masyarakat bandar yang moden, golongan muda Cina, dan juga masyarakat Cina perantauan. Walau bagaimanapun, kek bulan tradisional masih dijual bersama kek bulan kontemporari bagi memenuhi pelbagai pilihan individu.[22]

Antara bentuk awal kepelbagaian adalah dengan menukar inti menggunakan bahan-bahan yang dianggap luar biasa pada masa itu. Pes keladi (芋泥, yù ní), nanas dan durian adalah antara yang pertama diperkenalkan, khususnya dalam kalangan masyarakat Cina perantauan di Asia Tenggara. Kulit kek bulan juga turut berevolusi, khususnya dengan pengenalan "kek bulan kulit salji". Kek bulan ini berbeza daripada kek bulan tradisional kerana perlu disimpan di dalam peti sejuk dan berwarna putih di bahagian luar. Secara tradisional, warna putih melambangkan sesuatu yang negatif dalam budaya Cina, contohnya, orang akan memakai kolar putih semasa majlis pengebumian. Namun begitu, kek bulan berwarna putih ini tetap popular dalam kalangan remaja.[23] Kek bulan bersaiz mini juga telah diperkenalkan, sebahagiannya bagi memudahkan pemakanan individu tanpa perlu memotong kek bulan bersaiz besar.

Bagi menyesuaikan diri dengan gaya hidup yang mementingkan kesihatan masa kini, kek bulan tanpa lemak juga telah diperkenalkan. Sesetengahnya diperbuat daripada yogurt, jeli dan ais krim tanpa lemak. Para pelanggan kini boleh memilih saiz dan inti kek bulan yang sesuai dengan citarasa dan diet mereka. Demi kebersihan tambahan, setiap kek biasanya dibungkus dalam plastik kedap udara bersama paket pengawet makanan kecil.

Walaupun kek bulan gaya kontemporari semakin popular, ia juga mempunyai pengkritiknya. Bahan-bahan mewah telah menyebabkan harga meningkat, mencetuskan kebimbangan terhadap pembentukan "gelembung kek bulan" di China.[24] Pengkritik makanan kadangkala menegaskan bahawa "kek bulan coklat" sebenarnya hanyalah coklat yang dibentuk seperti kek bulan, bukan kek bulan yang benar-benar diperbuat daripada coklat, manakala ada yang mengadu bahawa rangkaian makanan hanya berusaha menghasilkan perisa eksotik untuk mengejar pasaran tanpa mengambil kira kesesuaian gabungan rasa.[25]

Inti

[sunting | sunting sumber]
Inti kek bulan

Inti dalam kek bulan gaya kontemporari telah dipelbagaikan sehingga merangkumi hampir apa sahaja yang boleh dijadikan pes. Kek bulan berinti keladi dan nanas, yang dahulunya dianggap barangan baharu, kini telah menjadi kebiasaan. Selain itu, inti yang terdiri daripada bahan seperti kopi, coklat, kekacang (contohnya, kacang walnut, kekacang campuran dan sebagainya), buah-buahan (contohnya, prun, nanas, tembikai, laici dan lain-lain), sayur-sayuran (contohnya, ubi keledek), dan juga ham telah ditambah untuk memberikan sentuhan moden kepada resipi tradisional.

Beberapa contoh lain termasuk:

Kek bulan berkulit salji berperisa buah-buahan
Kek bulan berkulit salji berperisa buah-buahan

Hidangan tradisional Cina seperti ginseng dan sarang burung diikuti oleh abalone dan sirip yu. Syarikat makanan asing juga turut merebut peluang ini. Häagen-Dazs adalah antara yang pertama mencipta kek bulan ais krim, dengan pilihan sama ada "tradisional", berkulit salji, atau menggunakan coklat Belgium/Switzerland putih, susu, dan coklat gelap. Rangkaian ais krim dan restoran lain turut memperkenalkan versi mereka sendiri. Bahan-bahan Barat lain seperti ganache champagne, wiski malt, karamel garam gunung berapi dan bahkan truffle hitam, kaviar dan foie gras juga telah dimasukkan ke dalam kek bulan.

Kulit

[sunting | sunting sumber]
Kek bulan jeli merah jambu dengan inti pes kacang merah

Kek bulan berkulit salji mula diperkenalkan ke pasaran pada awal 1980-an. Kek bulan ini, yang tidak dibakar dan disejukkan, biasanya mempunyai dua jenis kulit:

  • Pulut: Kulit dengan tekstur serupa dengan mochi. Ini adalah kek bulan kulit salji. Kek bulan ini dikenali secara kolokial sebagai "kek bulan kulit salji", "kek bulan kulit ais" atau "kek bulan salji" (冰皮 atau 冰皮月餅).[27]
  • Jeli: Kulit yang diperbuat daripada campuran agen pengentali seperti agar-agar, gelatin atau konjac dan diperisakan dengan pelbagai perisa buah-buahan.

Penggunaan di Negara dan Wilayah Lain

[sunting | sunting sumber]

Asia Timur

[sunting | sunting sumber]

Jepun

[sunting | sunting sumber]

Kek bulan di Jepun dikenali sebagai geppei (月餅), satu transliterasi daripada nama Cina. Reka bentuknya berasaskan kek bulan gaya Kantonis, dikaitkan dengan budaya Cina dan dijual sepanjang tahun, terutamanya di Chinatown di Jepun. Pes azuki (kacang merah) merupakan inti paling popular bagi kek bulan di Jepun, namun pelbagai jenis kacang lain serta buah berangan turut digunakan.

Taiwan

[sunting | sunting sumber]

Kek bulan yang paling tradisional di Taiwan menyerupai kek bulan dari selatan Fujian. Kek bulan Taiwan diisi dengan pes kacang merah manis, kadangkala dengan mochi di tengahnya. Kek bulan tradisional yang paling biasa dari Taiwan diisi dengan pes kacang hijau (lu dou) atau pes keladi, lazimnya dengan kuning telur itik masin dalam kek bulan kacang hijau, dan sama ada kuning telur masin atau inti berperisa dalam kek bulan keladi. Kek bulan Taiwan biasanya mempunyai kulit yang berkeping dan berbentuk bulat. Berbeza dengan corak timbul pada kek bulan gaya Kantonis, kek bulan Taiwan mempunyai cop merah dengan aksara Cina berunsur perayaan di bahagian atasnya.[28] Versi moden yang lebih bergaya di Taiwan merangkumi pelbagai jenis kek bulan yang rendah lemak, bebas lemak babi dan berinti ais krim. Perisa moden yang popular termasuk teh hijau, coklat, strawberi dan tiramisu.

Asia Tenggara

[sunting | sunting sumber]

Indonesia

[sunting | sunting sumber]

Di Indonesia, terdapat beberapa jenis kek bulan utama, daripada yang tradisional hingga ke yang moden. Kek bulan yang sangat tradisional telah wujud sejak kedatangan masyarakat Cina dan Jepun ke Indonesia. Kek bulan ini berbentuk bulat seperti bulan, berwarna putih dan lebih nipis daripada kek bulan biasa. Intinya mungkin termasuk daging babi, coklat, keju, susu, durian, nangka dan pelbagai buah-buahan eksotik lain yang dijadikan pes. Jenis kek bulan ini boleh didapati sepanjang tahun, manakala kek bulan moden biasanya hanya dijual semasa musim Pesta Pertengahan Musim Luruh.

Sebagai sebuah negara dengan majoriti Muslim, kek bulan di Indonesia kebanyakannya dibuat menggunakan bahan-bahan halal. Kulitnya biasanya diperbuat daripada minyak sayuran atau minyak kacang tanah[29] dan intinya diperbuat daripada pes kacang hijau.

Malaysia

[sunting | sunting sumber]

Terdapat tiga bandar utama di Malaysia yang mempunyai pelbagai jenis kek bulan, iaitu George Town, Kuala Lumpur dan Sabah. Kek bulan di Malaysia agak serupa dengan kek bulan tradisional Cina. Walau bagaimanapun, ramai yang lebih gemar menggunakan 100% biji teratai tulen dari Hunan untuk mengekalkan kualiti kek bulan. Jenis yang paling popular, terutamanya di Kuala Lumpur, ialah Kek Pes Biji Teratai Putih, Kek Bulan Kulit Salji, dan Kek Bulan Bijan Hitam dengan Kuning Telur.[30]

Singapura

[sunting | sunting sumber]
Set hadiah kek bulan oleh sebuah hotel terkemuka di Singapura.
Set hadiah kek bulan oleh sebuah hotel terkemuka di Singapura

Di Singapura, kek bulan merupakan hadiah mewah. Ia hadir dalam pelbagai perisa daripada kek bulan tradisional yang dibakar, kepada kek bulan gaya Teochew yang berkulit berkeping dan berinti keladi, hingga ke kek bulan kulit salji berinti pes buah sejuk. Kek bulan tradisional mempunyai inti asas seperti pes biji teratai merah, pes biji teratai putih atau pes kacang merah, dengan 0 hingga 4 biji kuning telur itik masin di dalamnya. Variasi lain termasuk penambahan bahan seperti kacang macadamia, osmanthus, kulit oren dan biji tembikai.

Kek bulan kulit salji di Singapura hadir dalam perisa seperti Lychee Martini, Baileys, Matcha Kacang Merah, durian, dan pelbagai pes buah-buahan.

Kek bulan merupakan hadiah mewah di Singapura dan sangat popular sebagai pemberian kepada pelanggan, rakan dan keluarga. Purata sekotak empat biji kek bulan berharga sekitar USD60. Banyak hotel dan restoran Cina mewah menawarkan kek bulan dalam kotak yang dihias indah dengan pelbagai ruang dan kancing berhias. Kotak kek bulan sering digunakan semula sebagai kotak barang kemas selepas musim perayaan berakhir.

Thailand

[sunting | sunting sumber]

Di Thailand, kek bulan (dalam bahasa Thai, ขนมไหว้พระจันทร์) dijual di kedai roti Thai-Cina semasa musim perayaan. Di Bangkok, kek bulan tradisional dan moden bukan sahaja terhad di Chinatown di Jalan Yaowarat, malah turut dijual di gerai-gerai pasar raya besar.

Vietnam

[sunting | sunting sumber]
Sekotak bánh nướng (kek bulan bakar) dan bánh dẻo (kek bulan pulut)
Kek bulan pulut Vietnam dengan inti pes kacang hijau dan kuning telur

Di Vietnam, kek bulan dikenali sebagai bánh trung thu[31] (secara harfiah bermaksud "kek pertengahan musim luruh"). Kek bulan Vietnam biasanya dijual sama ada secara individu atau dalam set empat biji. Terdapat dua jenis kek bulan: bánh nướng (kek bulan bakar) dan bánh dẻo (kek bulan pulut).

Bánh nướng dan bánh dẻo boleh dikatakan sebagai dua jenis kek istimewa di Vietnam. Ia amat popular dan hanya dijual semasa musim Tết Trung Thu. Kek bulan Vietnam lazimnya berbentuk bulat (berdiameter 10 cm) atau segi empat sama (panjang sekitar 7–8 cm) dan setebal 4–5 cm. Saiz yang lebih besar juga tidak jarang ditemui. Reka bentuknya banyak menyerupai kek bulan gaya Kantonis, walaupun sesetengahnya memaparkan imej seperti babi bersama anaknya, ikan, udang dan sebagainya.

Kek bulan Vietnam mempunyai dua bahagian asas: kulit dan inti. Bahan-bahan biasanya terdiri daripada jem, sosej kering, pes kacang hijau, garam, gula, minyak masak, lemak babi bergula, biji teratai, biji tembikai dan sebagainya. Berbanding varian lain, rasa kek bulan Vietnam cenderung lebih manis. Oleh itu, untuk mengimbangi rasa manis, kuning telur masin sering ditambah. Kek ini boleh dibakar atau dimakan terus.

Bánh nướng (kek bulan bakar) diperbuat daripada tepung gandum, minyak masak dan sirap ringkas yang direbus bersama malt. Selepas diisi dengan pelbagai kombinasi seperti kuning telur masin, sosej kering, pes kacang hijau, garam, gula, minyak, lemak babi bergula, biji teratai, biji tembikai, ia akan disapu kuning telur dan dibakar dalam ketuhar. Sapu kuning telur ini membantu melindungi kulit kek daripada menjadi kering dan menambah aroma. Kek ini perlu dipusingkan secara berterusan dalam ketuhar bagi mengelakkan hangus.

Bánh dẻo (kek bulan pulut) lebih mudah disediakan berbanding bánh nướng. Kulit dan inti telah dimasak terlebih dahulu. Kulitnya diperbuat daripada tepung pulut yang telah dipanggang, air bunga limau bali atau vanila dan sirap ringkas. Selepas mengadun tepung, inti yang serupa dengan kek bulan bakar akan dimasukkan ke dalam kulit, kemudian kek dimasukkan ke dalam acuan yang telah disapu lapisan tepung nipis untuk mengelakkan ia melekat. Kek ini boleh dimakan terus tanpa langkah tambahan. Walau bagaimanapun, bánh dẻo tidak sepopular bánh nướng.

Galeri

[sunting | sunting sumber]
  • Kek bulan bakar dari Vietnam
    Kek bulan bakar dari Vietnam
  • Kek bulan jenama komersial
    Kek bulan jenama komersial
  • Kek bulan
    Kek bulan
  • Kek bulan di Chengdu
    Kek bulan di Chengdu

Pautan luar

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ "MOONCAKE - Cambridge Dictionary".
  2. ^ "Traditional Mooncakes in China - 12 Types of Regional Variations". TravelChinaGuide.com. 2019-08-15. Dicapai pada 2022-09-08.
  3. ^ "10 Most Popular Mooncake Flavors - Which one do you like?". TravelChinaGuide.com. 2021-04-14. Dicapai pada 2022-09-08.
  4. ^ Asianweek Diarkibkan 26 Mei 2010 di Wayback Machine
  5. ^ "Mid-Autumn Festival". www.roots.gov.sg. Dicapai pada 2021-07-22.
  6. ^ "Mid-Autumn Festival in Other Asian Countries". Travelchinaguide.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 September 2018. Dicapai pada 27 May 2017.
  7. ^ Parulis-Cook, Sienna. "Mooncakes: China's Evolving Tradition". The Atlantic. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 September 2017. Dicapai pada 27 May 2017.
  8. ^ "Customs around the Mid-Autumn Festival". China Today. 2016-09-07. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 December 2018. Dicapai pada 27 May 2017.
  9. ^ "〈留別廉守〉". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  10. ^ "《夢梁錄》卷十六". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  11. ^ "《武林舊事》卷六". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  12. ^ "《夢梁錄》卷四「中秋」". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  13. ^ "《武林舊事》卷三「中秋」". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  14. ^ "《東京夢華錄》第八卷「中秋」". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  15. ^ "《膳夫錄》". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  16. ^ "《酌中志》卷二十飲食好尚紀略". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  17. ^ "《宛署雜記》". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-18. Dicapai pada 2021-08-18. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  18. ^ "《西湖遊覽志》卷四十四". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-19. Dicapai pada 2021-08-19. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  19. ^ "曾懿《古歡室集・中饋錄》第二十節". Diarkibkan daripada yang asal pada 2021-08-19. Dicapai pada 2021-08-19. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
  20. ^ "Types Of Mooncake – Moon Festival". Moonfestivalblog.com. Jun 2021. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 April 2022. Dicapai pada 13 April 2022.
  21. ^ 鳳凰衛視中文台, 12 September 2008
  22. ^ Yang, Lemei (15 Oktober 2017). "China's Mid-Autumn Day". Exproxy. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 September 2020. Dicapai pada 15 Februari 2019.
  23. ^ Sheila, McNamara (1996). "Mooncakes over Hong Kong". Far Eastern Economic Review. 159: 51. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 September 2020. Dicapai pada 19 Februari 2019.
  24. ^ "Is a High-End "Mooncake Bubble" Forming in China? « Jing Daily : The Business of Luxury and Culture in China". Diarkibkan daripada yang asal pada 6 September 2010. Dicapai pada 2010-09-19.
  25. ^ "Asia Tatler". Asiatatler.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 September 2020. Dicapai pada 2 Oktober 2018.
  26. ^ "8 new Hong Kong mooncake flavors for 2016: the best and the rest – our verdict". SCMP Food & Drink. 25 Ogos 2016. Diarkibkan daripada yang asal pada 31 Ogos 2018. Dicapai pada 31 Ogos 2018.
  27. ^ Tiffany Lam; Virginia Lau (29 September 2009). "The Mooncake Challenge". CNN Go. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Oktober 2012. Dicapai pada 11 Ogos 2012.
  28. ^ "Taiwanese Mooncake". Diarkibkan daripada yang asal pada 27 Mei 2022. Dicapai pada 24 Ogos 2022.
  29. ^ Media, Kompas Cyber (21 September 2021). "Apakah Kue Bulan Tradisional Selalu Mengandung Minyak Babi?". Kompas.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Oktober 2024. Dicapai pada 4 Oktober 2024.
  30. ^ "Top 10 mooncakes for 2014". Ccfoodtravel.com. 13 Ogos 2014. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 Oktober 2015.
  31. ^ "Origin and meaning of Vietnam mooncake". November 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 November 2020. Dicapai pada 23 September 2020.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuih_bulan&oldid=6581356"