Negara Berdaulat Tarekat Bektashi
Negara Berdaulat Tarekat Bektashi Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi (Albania) | |
|---|---|
| Status | Diusul |
| Ibu negara | Negara Berdaulat Tarekat Bektashi (negara kota) Templat:Wikidatacoord |
| Bahasa rasmi | Bahasa Albania |
| Agama | Tarekat Bektashi (agama negara) |
| Pemerintahan | |
• Dedebaba | Baba Mondi |
| Keluasan | |
• Jumlah | 0.11 km2 (0.042 bt2) |
| Sekarang sebahagian dari | Albania |
Negara Berdaulat Tarekat Bektashi (Albania: Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi; disebut [ʃtɛti sɔvɾan i uɾðɾit bɛktaʃi]) ialah sebuah negeri mikro Eropah dan negara kota milik tarekat sufi Bektashi cadangan yang akan terkeliling sepenuhnya dalam Tirana, ibu kota Albania, di Ibu Pejabat Dunia Bektashi semasa. Jika ditubuhkan, ia akan menjadi lebih kecil daripada Kota Vatikan dan menjadi negara dengan keluasan tanah terkecil di dunia, dengan jumlah keluasan tanah 27 ekar (0.11 km2).[1]
Rancangan untuk mewujudkan negeri itu telah dibincangkan oleh perdana menteri Albania Edi Rama dan disokong oleh ketua Tarekat Bektashi, Baba Mondi, dengan bekas menyatakan bahawa butiran lanjut berkenaan penubuhan negara itu akan didedahkan dalam masa terdekat. [2] Berdasarkan model Vatikan, bakal negara akan memberikan kewarganegaraan semata-mata kepada warga Bektashi dan pegawai kerajaan.[3] Penggubalan undang-undang dalam mewujudkan negara baharu dalam Albania bermula sejak September 2024. Perundangan itu memerlukan kelulusan daripada Parlimen Albania[1] melalui pindaan terhadap Perlembagaan Albania.[4]
Sejarah
[sunting | sunting sumber]Tarekat Bektashi ialah tarekat sufi yang berasal dari Empayar Uthmaniyah pada abad ke-13.[5] Asal usul komuniti ini dapat diejjak ke arah Kızılbaş dan Alevi. Ketika Janissari menjadi kuasa dominan dalam politik Uthmaniyah, mereka menerima Bektashisme sebagai agama kor, manakala Islam Sunnah mendominasi millet Muslim. Warga Bektashi telah menghadapi kekacauan daripada warga Syiah dan Sunnah yang menganggap Bektashi sebagai bidaah yang bukan berunsur Muslim. Pada tahun 1826, Mahmud II memansuhkan Janissari selepas Peristiwa Bermakna, dan seterusnya meluluskan fatwa yang mengharamkan Perintah Bektashi. Pembaharu Tanzimat enggan mempertimbangkan untuk memberikan warga Alevi atau Bektashi millet mereka sendiri. Alevi dan Bektashi terus mengamalkan agama mereka tanpa pengiktirafan negara serta pengekangan daripada pihak berkuasa. Ramai yang tinggal di kawasan luar bandar yang mempunyai kawalan kerajaan yang minimum seperti dataran tinggi Anatolia Timur dan Albania. Berikutan pembubaran Empayar Uthmaniyyah dan pembentukan Republik Turki sekular, Presiden Mustafa Kemal Atatürk menutup semua tekke, termasuk Tarekat Bektashi pada tahun 1925. Dengan itu, kepimpinan Bektashi memindahkan ibu pejabat mereka dari Turki ke Tirana.[6] Bektashi dan Alevi kini tidak diiktiraf sebagai minoriti agama oleh Perlembagaan Turki dan Direktorat Hal Ehwal Agama.[7]
Populariti Bektashi berkurangan di bawah bekas pemimpin komunis Albania Enver Hoxha yang mengharamkan agama pada tahun 1967.[6][8] Di bawah Hoxha, kerajaan membina gudang di bahagian tanah milik Ibu Pejabat Dunia Bektashi. Selepas kejatuhan komunisme di Albania, orang Bektashi kehilangan tanah lagi apabila pemaju swasta membina rumah di pinggir harta mereka tanpa kebenaran.[1] Pada 2023, Bektashi dianggarkan membentuk kira-kira 5% daripada populasi Albania.[9] Populasi Bektashi Turki lebih sukar untuk dianggarkan oleh kerana gabungan mereka dengan komuniti Alevi yang membentuk kira-kira 15% daripada penduduk Turki pada tahun 2006.[10]
Pada 21 September 2024, perdana menteri Albania Edi Rama mengumumkan rancangan untuk mewujudkan Negara Berdaulat Tarekat Bektashi sebagai tanda toleransi beragama, dan mempromosikan pandangan yang lebih positif tentang Islam di Albania dan seluruh dunia.[1]
Kerajaan dan pengiktirafan
[sunting | sunting sumber].jpg)
.jpg)
Penubuhan negara itu memerlukan kelulusan daripada Parlimen Albania.[1] Ia juga memerlukan pindaan kepada Perlembagaan Albania kerana Perkara 1(2) mengatakan "Republik Albania ialah sebuah negara kesatuan dan tidak boleh dibahagikan." Dua pertiga daripada penggubal undang-undang perlu meluluskan pindaan itu.[11]
Baba Mondi, Bektashi Dedebaba, menyatakan bahawa beliau akan berkhidmat sebagai ketua negara dalam peranannya sebagai pemimpin rohani sambil menekankan bahawa negara itu, jika ditubuhkan, tidak akan memiliki tentera, pengawal sempadan, atau mahkamah.[1] Negeri itu merancang untuk membenarkan pengambilan alkohol dan membenarkan wanita berpakaian mengikut kehendak mereka, berbeza dengan teokrasi Islam yang lebih konservatif.[1][12]
Dalam temu bual selepas pengumuman itu, Baba Mondi menyatakan bahawa kewarganegaraan di negara baharu akan dihadkan kepada ulama dan mereka yang terlibat dalam pentadbiran negara seperti gaya kewarganegaraan Kota Vatikan.[3][13] Beliau juga menyatakan kepercayaannya bahawa pemerolehan kedaulatan akan mengangkat Tarekat Bektashi, dan meningkatkan keupayaannya untuk memerangi ideologi radikal yang telah menjejaskan dunia Islam dan masyarakat antarabangsa.[3] Pasport mereka dirancang berwarna hijau, warna yang sangat simbolik dalam Islam.[1]
Baba Mondi menyatakan dalam temu bual tidak lama selepas pengumuman bahawa banyak negara, terutamanya yang menghadapi ekstremisme agama atau ketegangan, mempunyai kepentingan untuk menyokong gerakan agama yang aman dan sederhana seperti Tarekat Bektashi.[3] Beliau mencadangkan negara-negara seperti Arab Saudi, UAE, dan Qatar mungkin melihat nilai dalam menyokong tradisi Sufi Syiah oleh tarekatnya yang aman untuk mengukuhkan tafsiran Islam yang bersederhana.[3] Selain itu, beliau mencadangkan agar negara yang menghadapi cabaran dalaman dengan militan Islam seperti China boleh bersejajar dengan Tarekat Bektashi sebagai cara menentang ekstremisme tanpa mencetuskan perpecahan.[3] Perintah itu percaya bahawa seiring waktu, masyarakat antarabangsa akan mengiktiraf faedah menguatkan suara kesederhanaan, dan melihat Negara Berdaulat sebagai penyumbang berharga kepada usaha global dalam mempromosikan keamanan, toleransi dan dialog.[3]
Wartawan Albania Arbër Hitaj dan pakar keselamatan Illir Kulla berkata bahawa negara yang dirancang itu berkemungkinan serupa dengan Kesateria Malta (SMOM).[14][15] SMOM, sebuah perintah agama Katolik, diiktiraf sebagai entiti berdaulat di bawah undang-undang antarabangsa dan menjalin hubungan diplomatik dengan negara berdaulat, tetapi tidak seperti Vatikan, ia tidak mempunyai wilayah selain ibu pejabatnya dan bangunan lain yang dianggap luar wilayah.[16][17]
Pembangkang
[sunting | sunting sumber]Terdapat beberapa tentangan terhadap negeri yang dicadangkan itu. Komuniti Muslim Albania menggelar inisiatif itu sebagai "contoh yang berbahaya buat masa depan negara" dan mengkritik fakta bahawa ia tidak dibincangkan dengan pihak komuniti agama sebelum dicadangkan.[11] Wakil Persekutuan Alevi-Bektashi mengeluarkan kenyataan melalui rangkaian Azeri-Turki Haber Global menyatakan bahawa " Bektashisme dan negara agama adalah konsep yang tidak serasi antara satu sama lain."[18]
Rakyat Albania yang ditemu bual oleh Euronews memetik kebimbangan ekonomi dan ketakutan Albania berubah menjadi "negara Islam" sebagai kritikan mengenai negara Bektashi yang dirancang.[19] Selain itu, warga Albania yang ditemu bual oleh Balkan Insight menyifatkan negara rancangan itu sebagai pelalaian untuk memalingkan rakyat daripada skandal domestik yang didakwa terhadap Edi Rama dalam usaha untuk mendapatkan liputan berita yang menggalakkan.[20]
Besnik Sinani, seorang felo penyelidik di Pusat Teologi Muslim di Universiti Tübingen, berkata bahawa perbandingan dengan Vatikan "tidak menahan penelitian sejarah", dan memanggil cadangan itu sebagai "kes kejuruteraan agama kontemporari yang tidak pernah berlaku sebelum ini." Beliau seterusnya berkata beliau percaya ia akan "mengganggu susunan sejarah hubungan antara agama dan negara di Albania."[11]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b c d e f g h Higgens, Andrew (21 September 2024). "Albania Is Planning a New Muslim State Inside Its Capital". The New York Times. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 September 2024. Dicapai pada 21 September 2024.
- ^ "'A Vatican inside Tirana'/ Rama, for 'New York Times': It will be called the Sovereign State of the Bektashi Order". CNA. 21 September 2024. Dicapai pada 21 September 2024.
- ^ a b c d e f g "Exclusive Interview with the Head Father of the Bektashi Order: A New Sovereign State for Peace and Tolerance (English version)". Shqiptarja.com (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 21 September 2024. Dicapai pada 22 September 2024.
- ^ "Albania to set up Sufi Muslim Bektashi microstate". Deutsche Welle. 2024-09-26. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 September 2024. Dicapai pada 2024-09-24.
- ^ Adamec, Ludwig W. (2009). The A to Z of Islam (dalam bahasa Inggeris). Scarecrow Press. m/s. 60. ISBN 978-0-8108-7160-1. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 September 2024. Dicapai pada 21 September 2024.
- ^ a b Elsie, Robert (2001). A Dictionary of Albanian Religion, Mythology, and Folk Culture (dalam bahasa Inggeris). NYU Press. m/s. 29. ISBN 978-0-8147-2214-5. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 September 2024. Dicapai pada 21 September 2024.
- ^ Yonucu, D. (2024). "Sectarianism as racism: the collective punishment of Alevi communities in Turkey". Race & Class. 65 (3): 47–68. doi:10.1177/03063968231205144.
- ^ Hargitai, Quinn (24 February 2022). "The country that's famous for tolerance". BBC News. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 September 2024. Dicapai pada 21 September 2024.
- ^ "Census 2023" (PDF). Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 28 June 2024. Dicapai pada 23 September 2024.
- ^ Structure and Function in Turkish Society. Isis Press, 2006, p. 81.
- ^ a b c Elezi, Elona (2024-09-24). "Albania to set up Sufi Muslim Bektashi microstate". dw.com. Dicapai pada 2024-09-29.
- ^ De Ruiter, Emma. "Albania announces plan to create a Muslim version of the Vatican City". Euronews. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 September 2024. Dicapai pada 2024-09-22.
- ^ ""Exclusive Interview with the Head Father of the Bektashi Order: A New Sovereign State for Peace and Tolerance (English version)"". Shqiptarja. 21 September 2024. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 September 2024. Dicapai pada 21 September 2024.
- ^ ""Bektashi State", Arbër Hitaj: I support the idea, the model is closer to the "Order of Malta"". Bota Sot News. 2024-09-24. Dicapai pada 2024-09-29.
- ^ ""Similar to the order of Malta"/ Kulla reveals the "secrets" of the creation of the Bektashi state: There will be passports, banks, while the borders..." Alfapress. 2024-09-25. Dicapai pada 2024-09-29.
- ^ "Facts and figures about the Order of Malta". The Seattle Times. 2013-02-06. Dicapai pada 2024-09-29.
- ^ Karski, Karol (2012). "The International Legal Status of the Sovereign Military Hospitaller Order of St. John of Jerusalem of Rhodes and of Malta". International Community Law Review. Brill. 14 (1): 19–32. doi:10.1163/187197312x617674. ISSN 1871-9740.
The Order does not exercise territorial sovereignty over any territory, including its headquarters in Rome and Fort San Angelo, leased from Malta. Both are regarded only as exterritorial property.
- ^ "The Bektashis from Turkey against the Bektashi State in Tirana". Albania Daily News (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 25 September 2024. Dicapai pada 2024-09-25.
- ^ Si, Nen (2024-09-23). "For and against Bektashi state, citizens: Everything is being done for money". Euronews Albania (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 26 September 2024. Dicapai pada 2024-09-25.
- ^ Karaj, Vladimir. "Critics Pour Scorn on Albanian PM's 'Microstate' Plan for Bektashi Muslims". Balkan Insight. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 September 2024. Dicapai pada 25 September 2024.