Osman Aqçoqraqlı

Osman Aqçoqraqlı
Kelahiran	(1879-01-15)15 Januari 1879 Bakhchysarai, Empayar Rusia (kini Crimea)
Meninggal dunia	17 April 1938(1938-04-17) (umur 59) Simferopol, RSSA Crimea, RSPS Rusia, Kesatuan Soviet (kini Crimea)

Osman Nuri-Asan oğlu Aqçoqraqlı (15 Januari [G.L.: 3 Januari] 1879 – 17 April 1938) juga ditulis sebagai Aqchoqraqli atau Akchokrakli, ialah seorang penulis, wartawan, ahli sejarah, ahli arkeologi, ahli etnografi, dan guru Tatar Crimea.

Kehidupan awal

Osman Nuri-Asan oğlu Aqçoqraqlı dilahirkan di bandar Bakhchysarai dalam keluarga seorang ahli khat tulisan Arab pada 15 Januari 1879. Beliau mendapat pendidikan rendah di Madrasah Zincirli, kemudiannya belajar di gimnasium Daoud Pasha di Istanbul dari 1894 hingga 1896. Pada 1908, beliau berpindah ke Kaherah dan mula mengambil pelajaran peribadi tentang sejarah timur, kesusasteraan Arab, dan arkeologi dari Universiti al-Azhar. Apabila disoal oleh universiti, beliau secara sederhana akan merujuk kepada kelayakan pendidikannya sebagai pendidikan menengah yang tidak lengkap. Walau bagaimanapun, ini tidak menghalang universiti daripada mengambilnya. 

Kerjaya

Aqçoqraqlı memulakan kerjayanya di Saint Petersburg, mengajar kaligrafi di Fakulti Oriental Universiti Negara Saint Petersburg. Beliau juga mengambil bahagian dalam hiasan masjid di seluruh Bakhchysarai dan Saint Petersburg dengan hiasan dan ayat-ayat Al-Quran. Dari 1896 hingga 1900, beliau juga bekerja sebagai pembaca pruf dan penyusun taip di rumah penerbitan İlyas Borağanskiy, mentornya. Aqçoqraqlı kemudiannya ditugaskan untuk menterjemah karya sastera Rusia ke dalam bahasa Tatar Crimean, antaranya Air Pancut Bakhchisaray, Perkahwinan dan dongeng Ivan Krylov.

Dari 1901 hingga 1905, Aqçoqraqlı berkhidmat dalam Tentera Imperial Rusia. Dari 1906, beliau bekerja di pelbagai akhbar dan majalah Tatar, antaranya Ulfet di Saint Petersburg dan Shura di Orenburg.

Seperti kebanyakan intelektual Tatar Crime yang lain, Aqçoqraqlı mengambil inspirasi daripada Ismail Gasprinsky, dan bekerja di pejabat editorial Terciman milik Gasprinsky sebanyak dua kali, pada 1906 dan dari 1910 hingga 1916. Di Terciman, Aqçoqraqlı menggabungkan kemahiran kewartawanannya dengan pengetahuan daripada pendidikannya di Madrasah Zincirli. Beliau juga terlibat dalam kehidupan tempatan Bakhchysarai, berkhidmat sebagai salah satu daripada dua pengarah persatuan kredit bersama di bandar itu, dan sebagai bendahari Persatuan Perpustakaan Bakhchysarai. Dari 1913 hingga 1916, beliau juga belajar kaligrafi Rusia di Institut A. Cossodo di Odesa. Kemudian, pada 1921, Muzium Rumah Ismail Gasprinsky ditubuhkan atas kehendaknya, di rumah percetakan Terciman.

Pada tahun 1917, Aqçoqraqlı telah dipilih sebagai ahli Kurultai Republik Rakyat Crimea yang tidak bertahan lama. Beliau mengajar kaligrafi Turki dan oriental, cerita rakyat Crimean Tatar, dan etnografi Tatar Crimea di Universidi Taurida VI Vernadsky Kebangsaan dan Institut Pedagogi Tatar Crimea. Beliau juga kadang-kadang memberi syarahan di universiti Kyiv dan Kharkiv. Pada masa ini, dia menjadi kawan kepada Pavlo Tychyna dan Ahatanhel Krymsky. Beliau juga merupakan setiausaha akademik Muzium Muzium Khazanah Sejarah, Budaya dan Arkeologi Bakhchysarai di Istana Bakhchisaray.

Pada tahun 1923, Aqçoqraqlı telah dipilih sebagai ahli Persatuan Sejarah, Arkeologi dan Etnografi Taurida. Dari 1930 hingga 1931, beliau berkhidmat sebagai setiausahanya, dan menjadi setiausaha terakhir sebelum pembubaran organisasi. Pada 1925, bersama Üsein Bodaninsky, Aqçoqraqlı menemui manuskrip dastan Jan-Muhammed (effendi) abad ke-17, Tugay Bey di kampung Kapsikhor (kini Morske), sebuah karya yang hilang pada masa itu diceritakan sebagai antara karya terbaik kesusasteraan Tatar Crimea. Beliau mengumpul dan menerangkan kira-kira 400 tamga Crimean Tatar, dan mengkaji banyak epigraf Crimea sejak Zaman Pertengahan. Pada 1926, beliau menghadiri Kongres Turkologi Bersatu Pertama di Baku.

Kematian

Pada awal 1930-an, Aqçoqraqlı mula dikekang oleh pihak berkuasa Soviet atas tuduhan "nasionalisme", menyebabkan beliau dipecat dari Institut Pedagogi Tatar Crimea pada 1934. Selepas dipecat, beliau mengajar geografi pada satu tempoh di sekolah Komsomol sebelum berpindah bersama kakaknya di Baku. Walau bagaimanapun, masanya di Baku tidak lama; pada 5 April 1937, beliau telah ditangkap oleh NKVD, dan didakwa dengan "penyertaan dalam organisasi kontrarevolusioner nasionalis," (dinyatakan sebagai parti Tatar Crimea, Milliy Firqa) serta pengintipan. Beliau dihadapkan ke perbicaraan tunjukan yang dikendalikan oleh Kolegium Tentera Mahkamah Agung Kesatuan Soviet. Pada 17 April 1938, beliau didapati bersalah dan dijatuhi hukuman mati tembak pada hari yang sama.