Ati-ati merah
| Ati-ati merah | |
|---|---|
| |
| Permukaan daun ati-ati merah | |
Pengelasan saintifik 
| |
| Domain: | Eukaryota |
| Alam: | Plantae |
| Klad: | Trakeofit |
| Klad: | Eudikot |
| Klad: | Asterid |
| Order: | Lamiales |
| Keluarga: | Lamiaceae |
| Genus: | Coleus |
| Spesies: | C. scutellarioides
|
| Nama binomial | |
| Coleus scutellarioides (L.) Benth.
| |
| Sinonim[1] | |
| |
Ati-ati merah (dikenali sebagai Coleus scutellarioides dalam penamaan saintifik) merupakan spesies tumbuhan berbunga dalam keluarga Lamiaceae. Ati-ati merah merupakan tumbuhan tempatan rantau Asia Tenggara sehingga Australia.
Interpretasi
[sunting | sunting sumber]Ati-ati merah merupakan tumbuhan saka yang hidup semusim atau dalam jangka pendek, iaitu kira-kira tiga atau empat tahun.[2] Ati-ati merah boleh tumbuh setinggi satu meter, mempunyai cabang baik dan biasanya batangnya berliku membentuk sudut empat— namun kebanyakkan Coleus tumbuh kurang daripada 60 sentimeter.[3]
Bagi bentuk yang lebih pendek dan tumbuh melarat kadangkala digambarkan sebagai spesies yang berasingan (di bawah nama seperti Coleus pumilus atau Solenostemon pumilus).[3][4] Walaupun begitu, kini semua spesies itu dianggap sebahagian daripada C. scutellarioides yang berubah-ubah.[3] Dengan gaya penanaman moden dan hibrid, spesies telah berubah dari segi warna daun, corak serta bentuknya. Ati-ati merah yang telah dihidridkan mempunyai karakteristik daun yang agak berisi dan separa sukulen atau separa berair yang agak lembut. Saiznya berbeza-beza dari 1.5–10 cm (0.6–3.9 in) panjangnya dengan lebarnya sebanyak 1–6 cm (0.4–2.4 in). Daunnya biasanya membentuk bujur telur dan bersambungan dengan tangkainya (petiol) yang panjangnya mencecah 0.5–5 cm (0.2–2.0 in). Jidar daun dibahagikan kepada tahap yang berubah-ubah, dan terdapat bulu-bulu pada kedua-dua bahagian daun.[3]
Jambak bunga (infloresens) pula disokong pada hujung batang, seperti daun juga saiznya turut berubah-ubah yang boleh memanjang sehingga 4 cm (1.6 in). Bahagian sepal berbentuk seperti loceng, yang pada mulanya tumbuh pada julat panjang 1–2 mm (0.04–0.08 in) namun boleh memanjang sehingga 5–7 mm (0.2–0.3 in) apabila di dalam buah. Kelopaknya berwarna ungu kebiruan, bercantum antara satu sama lain dengan membentuk bunga labiate yang serupa dengan bentuk bibir. Panjang kelopak ialah 8–10 mm (0.3–0.4 in). Sebahagian stamen bercamtum dan dilitupi oleh bahagian bibir atas bunga. Bunga ati-ati merah dideskripsikan sebagai nutlet yang berwarna hitam yang panjangnya mencecah 1 mm (0.04 in).[3]
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "Coleus scutellarioides (L.) Benth". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. Dicapai pada 2020-07-31.
- ^ How to Grow and Care for Coleus by Alexandra Jones from MyDomaine. 20 September 2022. Retrieved 1 August 2024.
- ^ a b c d e Suddee, S.; Paton, A.J. & Parnell, J.A.N. (2004). "A Taxonomic Revision of Tribe Ocimeae Dumort. (Lamiaceae) in Continental South East Asia II. Plectranthinae". Kew Bulletin. 59 (3): 379–414. doi:10.2307/4110950. JSTOR 4110950.
- ^ Nguyen, P.; Quesenberry, K. & Clark, D. (2008). "Genetics of Growth Habit and Development of New Coleus (Solenostemon) Varieties with Trailing Habit and Bright Color". Journal of Heredity. 99 (6): 573–580. doi:10.1093/jhered/esn054. PMID 18603655.