Sengauan velar

IPA – nombor	119
IPA – teks	ŋ
IPA – imej
Entiti	ŋ
X-SAMPA	N
Kirshenbaum	N
Contoh bunyi

Sengauan velar ialah sejenis konsonan yang terdapat dalam sebilangan bahasa lisan. Bunyi ini dilambangkan oleh ŋ dalam Huruf Fonetik Antarabangsa (IPA), dan N dalam X-SAMPA. Lambang IPA-nya berupa huruf n kecil yang tertumbuh ekor yang menghadap ke kiri di bawah batang kanan huruf berkenaan.

Dalam bahasa Melayu, sengauan velar dilambangkan oleh dwihuruf ng, contohnya: nganga, sangka, sanggup, siang.

Ciri-ciri

Ciri-ciri sengauan velar:

• Cara artikulasinya adalah hentian, iaitu dihasilkan dengan menghalang aliran udara dalam saluran vokal.
• Daerah artikulasinya adalah velar, iaitu disebut dengan bahagian belakang lidah (dorsum) menyentuh lelangit lembut (velum).
• Jenis pembunyiannya ialah bersuara, iaitu pita vokal bergetar ketika penyebutan.
• Ini ialah satu konsonan sengauan, iaitu udara dibenarkan keluar melalui hidung.
• Ini ialah satu konsonan tengah, iaitu dihasilkan dengan membenarkan arus udara mengalir melalui tengah lidah dan bukan sisinya.
• Mekanisme arus udaranya adalah egresif pulmonik, iaitu disebut dengan menolak udara keluar dari paru-paru melalui saluran vokal, dan bukannya dari glotis atau mulut.

Bentuk varian

IPA	Description
ŋ	[ŋ] biasa
ŋ̊	[ŋ] tak bersuara
ŋ̍	[ŋ] sukuan
ŋ̈	[ŋ] bersuara mengah
ŋ̃	[ŋ] bersuara garau
ŋʷ	[ŋ] terbibir

Penggunaan

Bahasa		Perkataan	IPA	Erti	Catatan
Melayu		bangun	[baŋun]	'bangun'
Aleut		chaang	[tʃɑːŋ]	'lima'
Belanda		angst	[ɑŋst]	'ketakutan'	Rujuk fonologi bahasa Belanda
Catalonia		sang	[saŋ]	'darah'	Rujuk fonologi bahasa Catalonia
Cina	Kantonis	昂/ngong4	[ŋɔːŋ˩]	'mengangkat'	Rujuk Bahasa Kantonis Baku
	Mandarin	北京/Běijīng	[peɪ˨˩ tɕiŋ˥˥]	'Beijing'	Rujuk Bahasa Mandarin Baku
Hindi		रङ्ग	[rəŋɡ]	'warna'	Rujuk fonologi bahasa Hindi-Urdu
Inggeris		sing	[sɪŋ]	'menyanyi'	Terhad kepada koda suku kata. Rujuk fonologi bahasa Inggeris
Itali		anche	[ˈaŋke]	'juga'	Rujuk fonologi bahasa Itali
Jepun	Baku	南極/nankyoku	[naŋkʲokɯ]	'Kutub Selatan'	Rujuk fonologi bahasa Jepun
	loghat-loghat Timur	鍵/kagi	[kaŋi]	'kunci'
Jerman		lang	[laŋ]	'panjang'	Rujuk fonologi bahasa Jerman
Māori		ngā	[ŋa:]	'(kata sandang jamak)'
Perancis		parking	[paʀkiŋ]	'tempat letak kereta'	Rujuk fonologi bahasa Perancis
Poland		bank	[baŋk]	'bank'	Rujuk fonologi bahasa Poland
Sepanyol		domingo	[d̪o̞ˈmĩŋɡo̞]	'Ahad'	Rujuk fonologi bahasa Sepanyol
Swahili		ng'ombe	[ŋɔmbɛ]	'lembu'
Thai		งาน	[ŋaːn]	'kerja'
Vietnam		ưng	[ɯŋ]	'menerima'	Rujuk fonologi bahasa Vietnam

Bibliografi

• Anderson, Gregory D. S. (2008), "The Velar Nasal", dalam Haspelmath, Martin; Dryer, Matthew S; Gil, David; Comrie, Bernard, The World Atlas of Language Structures Online, Munich: Max Planck Digital Library, dicapai pada 2008-04-30 
• Carbonell, Joan F.; Llisterri, Joaquim (1992), "Catalan", Journal of the International Phonetic Association, 22 (1–2): 53–56 
• Gussenhoven, Carlos (1992), "Dutch", Journal of the International Phonetic Association, 22 (2): 45–47 
• Jassem, Wiktor (2003), "Polish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (1): 103–107 
• Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), "Castilian Spanish", Journal of the International Phonetic Association, 33 (2): 255–259 
• Merrill, Elizabeth (2008), "Tilquipan Zapotec", Journal of the International Phonetic Association, 38 (1): 107–114 
• Okada, Hideo (1991), "Phonetic Representation:Japanese", Journal of the International Phonetic Association, 21 (2): 94–97 
• Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), "Italian", Journal of the International Phonetic Association, 34 (1): 117–121 
• Wells, J.C. (1989), "Computer-Coded Phonemic Notation of Individual Languages of the European Community", Journal of the International Phonetic Association, 19 (1): 31–54