Temenggung Johor
Temenggung Johor atau Dato' Temenggung Seri Maharaja Johor ialah salah seorang anggota Majlis Orang Kaya yang ditubuhkan sendiri oleh Sultan Abdul Jalil Shah III. Temenggung Johor diberikan tugas untuk mengawal keselamatan Sultan dan menjaga keamanan Negeri serta berkuasa mengawasi segala teluk rantau jajahan Empayar Johor. Temenggung Johor telah diberikan kawasan pegangan oleh Sultan Johor iaitu tanah besar Johor dan Singapura sebagai wakil Sultan Johor-Riau, sama seperti Bendahara yang diberikan Pahang sebagai kawasan pegangan, Yang Dipertuan Muda memerintah Riau dan Raja Temenggung Muar di Muar. Keturunan Temenggung kemudiannya mengasaskan Kesultanan Johor Moden di tanah besar Johor dengan Sultan Johor Moden pertama dari Wangsa Temenggung ialah Sultan Sir Abu Bakar I.
Senarai Temenggung Johor dari Wangsa Temenggung / Al-Aydrus
[sunting | sunting sumber]| Temenggung | Tempoh berkhidmat | Nota | Rujukan |
|---|---|---|---|
| Temenggung Tun Abdul Jamal I (Ayah beliau ialah Bendahara Tun Abbas ibni Almarhum Sultan Abdul Jalil Riayat Shah IV) | 1757–1802 | Berketurunan Wangsa Bendahara / Al-Aydrus dan berkahwin dengan Raja Daeng Maimunah binti Opu Daeng Perani dari keturunan Wangsa Diraja Bugis Luwu dan keturunan mereka berdua dikenali sebagai Wangsa Temenggung | [1] |
| Temenggung Tun Abdul Hamid I | 1802–1803 | [2] | |
| Engku Muda Muhammad (de facto) | 1803–1806 | Menolak jawatan Temenggung kerana mahukan jawatan Yang Dipertuan Muda tetapi ditolak oleh Sultan Mahmud Shah III | [3][4] |
| Temenggung Tun Abdul Rahman I | 1806–8 Disember 1825 | Dikurniakan Johor dan Singapura serta pulau-pulau di sekitarnya sebagai kawasan pegangan oleh Sultan Mahmud Shah III | [5] |
| Tun Haji Abdullah (de facto) | 8 Disember 1825–19 Ogos 1841 | Tidak pernah ditabalkan secara rasmi sebagai Temenggung Johor | [6] |
| Temenggung Tun Daeng Ibrahim I | 19 Ogos 1841–31 Januari 1862 | Menjadi pemerintah Johor selepas menandatangani Perjanjian Setia 1855 | [7] |
| Temenggung Tun Abu Bakar I | 31 Januari 1862–30 Jun 1868 | Menjadi Maharaja Johor pada tahun 1868 dan kemudian menjadi Sultan Johor pada tahun 1886 | [8] |
Senarai Maharaja Johor dari Wangsa Temenggung / Al-Aydrus
[sunting | sunting sumber]| Maharaja | berkhidmat | Nota | Rujukan |
|---|---|---|---|
| Maharaja Abu Bakar I | 30 Jun 1868–13 Februari 1886 | Ditabalkan sebagai Maharaja Johor oleh Raja Ali Haji, sejarawan Bugis dan penasihat kepada Yang Dipertuan Muda Riau | [9][10] |
Senarai Sultan Johor dari Wangsa Temenggung / Al-Aydrus
[sunting | sunting sumber]| Sultan Johor | pemerintahan |
|---|---|
| Sultan Sir Abu Bakar I | 13 Februari 1886 – 4 Jun 1895 |
| Sultan Sir Ibrahim II | 7 September 1895 – 8 Mei 1959 |
| Sultan Sir Ismail I | 8 Mei 1959 – 10 Mei 1981 |
| Sultan Iskandar I | 11 Mei 1981 – 22 Januari 2010 |
| Sultan Ibrahim III | 23 Januari 2010 – kini |
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]- Daeng dan Andi - Gelaran Bangsawan Bugis
- Kesultanan Melaka
- Kesultanan Lingga-Riau
- Malaysia
- Sejarah Singapura
- Sultan Johor
Nota kaki
[sunting | sunting sumber]- ^ Buyong Adil (2020), Sejarah Johor: Edisi Semakan, halaman 129
- ^ Buyong Adil (2020), Sejarah Johor: Edisi Semakan, halaman 183 & 185
- ^ Buyong Adil (2020), Sejarah Johor: Edisi Semakan, halaman 185
- ^ R.O. Winstedt (2020), A History Of Johore 1365-1895, halaman 117
- ^ Buyong Adil (2020), Sejarah Johor: Edisi Semakan, halaman 185
- ^ "The Bendahara Dynasty". royalark.net. Diarkibkan daripada yang asal pada 17 Januari 2024. Dicapai pada 16 September 2024.
- ^ Buyong Adil (2020), Sejarah Johor: Edisi Semakan, halaman 249-251
- ^ Buyong Adil (2020), Sejarah Johor: Edisi Semakan, halaman 267, 274-275 & 302-304
- ^ R.O. Winstedt (2020), A History of Johore (1365-1895): Re-edited version, halaman 172
- ^ Buyong Adil (2020), Sejarah Johor: Edisi Semakan, halaman 275