Theodore von Kármán
Theodore von Kármán (Hungary: Kármán Tódor[nota 1]) [ˈkaːrmaːn ˈtoːdor]; 11 Mei 1881 – 6 May 1963) ialah seorang ahli matematik]], jurutera aeroangkasa dan ahli fizik kelahiran Hungary. Beliau bertanggungjawab menemukan banyak dalam bidang aerodinamik, malah merupakan tokoh paling dikenali dan berpengaruh dalam bidang ini pada abad ke-20.[3][4][5][6]
Awal hidup[sunting | sunting sumber]
Kármán Tódor lahir dalam sebuah keluarga bangsa Yahudi di Budapest, Austria-Hungary kepada Kohn Ilka[7][8] Beliau turut mempunyai pertalian keluarga dengan Judah Loew ben Bezalel, seorang agamawan (rabai) yang paling berpengaruh dalam bidang pengajian agama Yahudi.[1]
Beliau menjalani bidang kejuruteraan di Universiti Teknikal Diraja Jòzsef (kini Universiti Teknologi dan Ekonomi Budapest. Beliau meneruskan pengajiannya di Universiti Göttingen di Empayar Jerman pada 1902 serta mendapat ijazah kedoktorannya enam tahun kemudian; beliau turut menjadi pengajar di institut tersebut selama empat tahun.
Beliau dilantik sebagai pengarah institut Aeronautik Universiti RWTH Aachen pada 1912. Tempoh jawatannya di sana terganggu berikutan tercetusnya Perang Dunia Pertama, di mana beliau berkhidmat dalam Tentera Darat Austria-Hungary dari tahun 1915 sehingga 1918.
Kármán mula tidak senang dengan keadaan politik di benua Eropah yang semakin bergolak dengan sentimen nasionalis, maka beliau berhijrah ke Amerika Syarikat pada tahun 1930 di mana beliau mendapat tawaran mengarah Makmal Aeronautik Guggenheim di Institut Teknologi California dengan Frank Wattendorf sebagai pembantunya.
Kerjaya saintifik[sunting | sunting sumber]
Nota[sunting | sunting sumber]
- ^ nama orang Hungary mengikut turutan di mana nama keluarga didahulukan sebelum nama sendiri menyusul.
Rujukan[sunting | sunting sumber]
- ^ a b Goldstein, S. (1966). "Theodore von Karman 1881–1963". Biographical Memoirs of Fellows of the Royal Society. 12: 334–365. doi:10.1098/rsbm.1966.0016.
- ^ a b "Theodore von Kármán". Mathematics Genealogy Project.
- ^ Chang, Iris, Thread of the silkworm, Basic Books, 1996, pages 47–60
- ^ Greenberg, J. L.; Goodstein, J. R. (1983). "Theodore von Karman and Applied Mathematics in America". Science. 222 (4630): 1300–1304. Bibcode:1983Sci...222.1300G. doi:10.1126/science.222.4630.1300. PMID 17773321.
- ^ O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Theodore von Kármán", arkib MacTutor History of Mathematics, Universiti St Andrews.
- ^ Sears, W. R. (1965). "Some Recollections of Theodore von Kármán". Journal of the Society for Industrial and Applied Mathematics. 13: 175–183. doi:10.1137/0113011.
- ^ von Kármán, Theodore; Edson, Lee (1967). The Wind and Beyond. Budapest: Akadémiai Kiadó. m/s. 12. ISBN 9630567644.
- ^ https://www.ias.ac.in/article/fulltext/reso/010/08/0002-0003
Bacaan lanjut[sunting | sunting sumber]
- D. S. Halacy, Jr., Father of Supersonic Flight: Theodor von Kármán (1965).
- M. H. Gorn, The Universal Man: Theodore von Kármán's Life in Aeronautics (Smithsonian Institution Press, Washington, 1992).
- G. Gabrielli, "Theodore von Kármán", Atti Accad. Sci. Torino Cl. Sci. Fis. Mat. Natur. 98 (1963/1964), 471–485.
- J. L. Greenberg and J. R. Goodstein, "Theodore von Kármán and applied mathematics in America," A century of mathematics in America II (Providence, R.I., 1989), 467–477.
- R. C. Hall, "Shaping the course of aeronautics, rocketry, and astronautics: Theodore von Kármán, 1881–1963," J. Astronaut. Sci. 26 (4) (1978), 369–386.
- J. Polásek, "Theodore von Kármán and applied mathematics" (Czech), Pokroky Mat. Fyz. Astronom. 28 (6) (1983), 301–310.
- Wattendorf, F. L. (1956). "Theodore von Kármán, international scientist". Z. Flugwiss. 4: 163–165.
- Wattendorf, F. L.; Malina, F. J. (1964). "Theodore von Kármán, 1881–1963". Astronautica Acta. 10: 81.