Tribologi

Kajian awal tribologi oleh Leonardo da Vinci

Tribologi ialah bidang kajian sains dan teknologi tentang geseran, kehausan dan pelinciran serta pembangunan teknologi dalam mengoptimisasikan proses geseran. Tribologi melibatkan jurutera mekanik, ahli kimia, ahli fizik dan ahli sains bahan. Perkataan "tribologi" datang dari Greek τρίβω ("tribo") bermakna "(saya) gosok" (akar τριβ-), dan λόγος ("logos") bermakna 'prinsip atau logik'.

Fungsi tribologi

Tribologi melibatkan kajian seperti geseran, pelinciran, dan hakisan di dalam bearing, alat transmisi, enjin, dan elemen-elemen mesin yang lain. Pemilihan bahan, saduran permukaan dan topografi permukaan merupakan asas penyelidikan tribologi kini.

Teknologi pelinciran yang berkait rapat dengan tribologi merupakan teknik mengurangkan daya geseran dan hakisan menerusi bahan pelincir dan penggunaan bahan pelincir pada kawasan geseran.

Daya geseran tidak semestinya perlu dikurangkan pada setiap masa dan situasi. Sebagai contoh, daya geseran yang berkurangan pada gear-gear yang bersambungan di dalam sesebuah alat transmisi akan mengakibatkan proses menukar gear kurang efektif. Sehubungan itu, tribologi diperlukan untuk mengkaji daya geseran dalam alat-alat transmisi.

Orang-orang penting

Berikut merupakan orang-orang yang menyumbang dalam memajukan bidang tribologi

• Leonardo da Vinci
• Guillaume Amontons memperkenalkan Peraturan Amonton : Daya geseran adalah berkadar terus dengan daya normal dan tidak dipengaruhi oleh kawasan bersentuhan yang terlibat; da Vinci telah menjumpai hubung kait ini 100 tahun lebih awal.
• Richard Stribeck memperkenalkan Rajah Stribeck yang memaparkan hubungkait antara daya geseran dan kelajuan geseran dalam geseran hidrodinamik.
• Frank Philip Bowden dan David Tabor menerbitkan buku tribologi moden pada 1950.