Yantra
Yantra mempunyai kedudukan yang penting dalam amalan ritual Hindu. Yantra ialah satu rajah geometri yang terukir pada kepingan emas, perak atau tembaga. Ia juga boleh dilukis di atas daun bhurja (sejenis pokok birch). Ia mewakili sesuatu dewa atau dewi. Setiap dewa dalam agama Hindu mempunyai yantra tersendiri.
Etimologi
[sunting | sunting sumber]Yantra bermaksud "yang menahan dan melindungi".
Pada asalnya, perkataan yantra bermaksud alat atau jentera. Namun dalam kesusasteraan Tantra, ia telah mengambil makna yang berbeza sepenuhnya. Ia merujuk kepada rajah mistik yang membantu seorang sadhaka atau penekun rohani untuk mengawal (yam = mengawal) enam nafsunya dan dengan itu melindunginya (tra = melindungi).[1]
Yantra ialah satu rajah geometri yang terukir pada kepingan emas, perak atau tembaga. Ia juga boleh dilukis di atas daun bhurja (sejenis pokok birch). Ia mewakili sesuatu dewa atau dewi. Setiap dewa dalam panteon Hindu mempunyai yantra tersendiri.
Pemujaan
[sunting | sunting sumber]Sebelum digunakan, yantra mesti disucikan terlebih dahulu—proses ini disebut samskara—menggunakan upacara tertentu. Setelah disucikan, ia boleh digunakan dalam penyembahan. Semasa upacara penyembahan, yantra boleh digunakan bersama dengan arca dewa atau kalasha (bekas air suci) yang telah dipanggil masuk roh dewa ke dalamnya.
Dalam upacara tantra, yantra digunakan untuk melaksanakan enam jenis hasil yang dikenali sebagai satkarma:
- Vasikaraṇa – mengawal atau memikat seseorang
- Stambhana – membuat seseorang kaku atau tidak bergerak
- Vidveṣaṇa – menimbulkan kebencian
- Uccaṭana – menghalau seseorang atau sesuatu
- Marana – mematikan atau membunuh
- Santika-Paustika – untuk kedamaian dan kesejahteraan
Yantra yang dilukis pada kertas kecil, daun bhurja, atau kepingan tembaga nipis, dan dimasukkan ke dalam loket logam, boleh dipakai di lengan atau leher untuk tujuan-tujuan tertentu. Bentuk ini dikenali sebagai dharana yantra. Namun, perlu berhati-hati agar ia tidak terkena tanah atau benda-benda yang dianggap najis seperti mayat, kerana itu akan menyebabkan yantra kehilangan kuasanya.
Jenis Yantra
[sunting | sunting sumber]Senarai ringkas beberapa jenis yantra dan kesannya:
- Yantra Ganapati – untuk memberikan kekayaan dan kemakmuran
- Yantra Bhadrakali – untuk memberikan ilmu pengetahuan, kekuatan dan kesihatan
- Yantra Sudarsana – untuk menyembuhkan penyakit dan menghalau roh jahat
- Yantra Sarabha – untuk merawat penyakit sawan (epilepsi)
- Yantra Subrahmanya – untuk menghalau roh jahat
- Yantra Hanuman – untuk kekuatan tubuh dan keselamatan dalam perjalanan
- Yantra Camunda – untuk menyebabkan kematian musuh
Bahan
[sunting | sunting sumber]Tempoh kekuatan yantra bergantung kepada bahan ukiran:
| Bahan Yantra | Tempoh Keberkesanan |
|---|---|
| Plat emas | Sepanjang hayat |
| Plat perak | Dua puluh tahun |
| Daun bhurja | Dua belas tahun |
| Plat tembaga | Enam tahun |
Matrika Yantra
[sunting | sunting sumber]
Matrikayantra ialah "rajah esoterik huruf-huruf matrika atau aksara abjad Sanskrit".
Mantra ialah satu formula mistik yang lazimnya digunakan dalam upasana (ibadat dan meditasi) serta japa (pengulangan suci). Terdapat beberapa kaedah untuk menjadikan sesuatu mantra benar-benar berkesan sebelum ia boleh digunakan. Langkah pertama dalam proses ini dikenali sebagai janana, iaitu pengekstrakan huruf-huruf mantra daripada sebuah yantra atau rajah mistik yang dilukis secara khusus. Rajah ini dinamakan Matrika Yantra.[2]
Rajah ini boleh dilukis menggunakan benang halus daripada bunga tertentu, atau menggunakan candana (pes cendana), atau bhasma (abu suci yang digunakan dalam penyembahan Siva). Permukaan asasnya biasanya terdiri daripada plat emas, perak atau tembaga.
Struktur yantra ini terdiri daripada lapan kelopak yang dikelilingi oleh satu petak dengan empat pintu masuk. Di tengah-tengahnya terdapat satu bulatan kecil, dan dari bulatan itu memancar laluan ke setiap kelopak. Semua huruf dalam abjad Sanskrit dimasukkan ke dalam rajah ini mengikut susunan tertentu.
Kaedah sebenar untuk mengekstrak mantra yang diperlukan daripada yantra ini mestilah dipelajari secara langsung daripada guru (guru rohani).
Lihat juga
[sunting | sunting sumber]Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ Swami Harshananda, A Concise Encyclopaedia of Hinduism
- ^ Swami Harshananda, A Concise Encyclopaedia of Hinduism