Yuga

Yuga dalam agama Hindu umumnya digunakan untuk merujuk kepada suatu zaman atau tempoh masa.

Dalam Rigveda, yuga merujuk kepada generasi, suatu tempoh masa (sama ada panjang atau pendek), atau juga bermaksud kuk (penyatuan dua perkara). Dalam Mahabharata, perkataan yuga dan kalpa (satu hari Brahma) digunakan secara berganti untuk menggambarkan kitaran penciptaan dan kemusnahan.

Dalam teks pasca-Veda, perkataan "yuga" dan "zaman" biasanya merujuk kepada catur-yuga (chatur yuga), iaitu satu kitaran empat zaman dunia—seperti dalam Surya Siddhanta dan Bhagavad Gita (sebahagian daripada Mahabharata)—kecuali jika dihadkan secara khusus kepada salah satu zaman kecilnya: Satya (Krita) Yuga, Treta Yuga, Dvapara Yuga, atau Kali Yuga.

Istilah "yuga" juga boleh mewakili angka 4. Dalam astronomi India awal, ia merujuk kepada kitaran lima tahun yang bermula dengan pertemuan matahari dan bulan pada ekuinoks musim luruh.^[1]

Etimologi

Yuga (Sanskrit: युग) bermaksud "kuk" (penyatuan dua perkara), "generasi", atau "suatu tempoh masa" seperti zaman. Ejaan kunonya ialah yug, dengan bentuk lain seperti yugam, yugananam, dan yuge, berasal daripada kata dasar yuj (Sanskrit: युज्, bererti ‘mengikat atau menghubungkan’), dipercayai berpunca daripada yeug- (Proto-Indo-Eropah: bererti ‘mengikat atau menyatukan’).

Tempoh dan Struktur

Konsep kala atau masa yang dikembangkan oleh kitab-kitab Hindu, daripada unit terkecil hinggalah ke tahap paling besar, boleh dikatakan amat menakjubkan.^[2]

Nimesa, masa yang diambil untuk sekelip mata, dianggap sebagai unit terkecil.
Unit terbesar, untuk menjelaskan konsep yuga, ialah satu hari Brahma, pencipta yang berkepala empat. Ia dipanggil kalpa. Dalam kiraan tahun manusia, ia bersamaan dengan 4.32 bilion tahun (4.32 x 10⁹).

Satu kalpa mengandungi 1000 mahayuga. Setiap mahayuga—juga dikenali sebagai caturyuga—terdiri daripada empat yuga yang masyhur: Krita, Treta, Dvapara, dan Kali.

Jadual berikut memberikan gambaran tentang keempat-empat yuga tersebut dalam kiraan tahun dewa dan tahun manusia, dengan satu tahun dewa bersamaan 360 tahun manusia:

Yuga	Tahun Dewa	Tahun Manusia
Satya Yuga	4800	1,728,000
Treta Yuga	3600	1,296,000
Dvapara Yuga	2400	864,000
Kali Yuga	1200	432,000

Setiap yuga didahului oleh tempoh singkat yang dipanggil sandhya dan diikuti dengan satu lagi tempoh yang dipanggil sandhyamsa.

Krita Yuga didahului oleh 400 tahun dewa (sandhya) dan diikuti oleh 400 tahun dewa (sandhyamsa).
Treta Yuga: 300 + 300 tahun dewa.
Dvapara Yuga: 200 + 200 tahun dewa.
Kali Yuga: 100 + 100 tahun dewa.

Keterangan yang diberikan di atas berdasarkan yang lazim ditemui dalam Itihasa dan Purana.^[3]

Namun demikian, makna dan konsep yuga telah mengalami perubahan dari masa ke masa. Dalam Vedangajyotisa (syair 5), ia merujuk kepada tempoh lima tahun. Dalam Rigveda (3.26.3), ia bermaksud hanya sehari atau suatu tempoh yang sangat singkat. Di tempat lain, nama Krita dan sebagainya digunakan untuk menunjukkan angka yang diperoleh melalui lontaran dadu.^[4]

Lihat juga

Rujukan

^ Cush, Denise; Robinson, Catherine A.; York, Michael, eds. (2008). Encyclopedia of Hinduism. London; New York: Routledge. pp. 1043–1044. ISBN 978-0-7007-1267-0. OCLC 62133001.
^ Swami Harshananda, A Concise Encyclopaedia of Hinduism
^ Vishnupurana 1.3; 6.3
^ Chandogya Upanishad 4.1.4

[1] Cush, Denise; Robinson, Catherine A.; York, Michael, eds. (2008). Encyclopedia of Hinduism. London; New York: Routledge. pp. 1043–1044. ISBN 978-0-7007-1267-0. OCLC 62133001.

[2] Swami Harshananda, A Concise Encyclopaedia of Hinduism

[3] Vishnupurana 1.3; 6.3

[4] Chandogya Upanishad 4.1.4

[1]

[2]

[3]

[4]