Penyakit koronavirus 2019

Sunting pautan
Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Rencana ini mengenai penyakit. Untuk virus, sila lihat SARS-CoV-2. Untuk wabak, sila lihat pandemik koronavirus.
Penyakit koronavirus 2019
Wikipedia tidak memberikan nasihat perubatan profesional Penafian perubatan
Nama lain
COVID-19
  • Penyakit pernafasan akut 2019-nCoV
  • Pneumonia koronavirus baru[1]
Simptom
PengkhususanInfeksiologi, Pulmonologi, virologi, epidemiologi, perubatan kecemasan Sunting ini di Wikidata
GejalaDemam, batuk, sesak nafas
KerumitanViral pneumonia, sindrom kesusahan pernafasan akut, kegagalan buah pinggang
PuncaSARS-CoV-2
Ujian PCR, pengimejan perubatan
RawatanSimptomatik dan sokongan
sunting
Lihat pendokumenan templat ini
Lihat pendokumenan templat ini

Penyakit koronavirus 2019 (COVID-19),[2] juga dikenali sebagai penyakit pernafasan akut 2019-nCoV, ialah satu penyakit berjangkit yang disebabkan oleh SARS-CoV-2 (novel koronavirus 2019), sejenis virus yang berkait rapat dengan virus SARS.[3][4] Penyakit ini telah ditemui dan mengakibatkan pandemik berterusan.[5][6]

Cara utama jangkitan pada manusia adalah penularan manusia ke manusia yang biasanya terjadi melalui titisan pernafasan dari individu yang dijangkiti apabila mereka bersin, batuk, atau tamat tempoh.[7] Penyakit ini mempunyai tempoh inkubasi antara 2 dan 14 hari.[8] Penularan boleh dikurangkan dengan selalu mencuci tangan, mengamalkan kebersihan dengan baik, dan memakai topeng pembedahan.[9][10][11]

Penyakit ini pada mulanya mungkin menunjukkan "dirinya" dengan tanpa gejala atau beberapa gejala, atau mungkin menjadi demam, batuk, sesak nafas, rasa sakit pada otot, dan keletihan,[12] dengan perkembangan selanjutnya menjadi radang paru-paru, sindrom kesusahan akut pernafasan, dan kematian. Tiada vaksin ataupun rawatan yang efektif untuk penyakit ini, dengan usaha yang biasanya terhad kepada pengurusan simptom dan langkah-langkah sokongan.[13]

Kes-kes pada awalnya dikenali di Wuhan, ibu negeri wilayah Hubei di China pada Disember 2019. Selepas itu, jangkitan ini telah dilaporkan di seluruh dunia. Kes-kes yang dilaporkan di luar China kebanyakannya berlaku pada orang yang baru-baru ini mengembara ke Tanah besar China, namun beberapa kes penyebaran tempatan juga berlaku. Lebih daripada 1.500 kematian telah dilaporkan di Tanah besar China, dan 4 kematian di bahagian lain di dunia.[14]

Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) dan Pusat untuk Kawalan Penyakit A.S. (CDC) mencadangkan bahawa sesiapa yang mengesyaki dirinya membawa virus hendaklah menggunakan topeng muka pembedahan dan meminta nasihat perubatan dengan menelefon doktor selain terus pergi ke klinik.[15][16] WHO telah mengisytiharkan bahawa wabak koronavirus 2019–20 menjadi Darurat Kesihatan Awam Keprihatinan Antarabangsa (PHEIC).[17][18] Sehingga 11 Februari 2020, hanya Tanah Besar China disenaraikan sebagai kawasan dengan penyebaran penyakit dalam kalangan komuniti yang berterusan.[19]

Tanda-tanda dan simptom[sunting | sunting sumber]

Mereka yang dijangkiti mungkin membawa penyakit atau mempunyai simptom seperti demam, batuk, sesak nafas.[20][21][22] Cirit birit atau simptom-simptom saluran pernafasan atas (contoh: bersin, hidung berair, sakit tekak) adalah kurang kerap.[23] Kes boleh meningkat menjadi radang paru-paru teruk, kegagalan beberapa organ, dan kematian.[5][24]

Tempoh inkubasi, masa untuk pendedahan untuk bermula, ialah dianggarkan di antara 2 hingga 10 hari oleh Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO),[25] dan 2 hingga 14 hari oleh Pusat Kawalan dan Pencegahan Penyakit A.S. (CDC).[22]

Punca[sunting | sunting sumber]

Mengimbas imej mikroskop elektron SARS-CoV-2 (kuning). Kredit: NIAID-RML
Rencana utama: SARS-CoV-2

Punca penyakit ini ialah disebabkan virus yang dipanggil sindrom pernafasan akut teruk koronavirus 2 (SARS-CoV-2), juga dikenali sebagai novel koronavirus 2019 (2019-nCoV).[3] Virus tersebut difikirkan mempunyai asal zoonosis.[26]

Cara utama penularan adalah melalui titisan pernafasan dari individu yang dijangkiti di mana mereka bersin atau batuk atau menghembuskan nafas.[7] Pegawai-pegawai di Shanghai mengesahkan beberapa mod penularan, termasuk penularan secara langsung, penularan melalui sentuhan, dan penularan melalui aerosol. Penularan melalui sentuhan dan aerosol terjadi apabila seseorang menyentuh permukaan yang tercemar dengan titisan pernafasan dan penyedutan udara yang tercemar dengan titisan pernafasan.[27]

Diagnosis[sunting | sunting sumber]

Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) Kit ujian makmal CDC untuk novel koronavirus (2019-nCoV).[28]]] Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) telah menerbitkan beberapa protokol ujian untuk penyakit ini.[29][30] Ujian ini menggunakan masa sebenar tindak balas rantai polimeras transkripsi terbalik (rRT-PCR).[31] Ujian ini boleh dilakukan terhadap pernafasan atau sampel darah.[32] Keputusan biasanya dikeluarkan dalam beberapa jam atau hari.[33][34] Saintis dari China dapat mengasingkan jenis koronavirus dan menerbitkan urutan genetik, supaya makmal di seluruh dunia dapat membangunkan ujian PCR tanpa bantuan untuk mengesan jangkitan oleh virus.[5][35][36][37][38]

Garis panduan diagnostik yang dikeluarkan oleh Hospital Zhongnan dari Universiti Wuhan mencadangkan kaedah untuk mengesan jangkitan berdasarkan ciri klinikal dan risiko epidemiologi. Ini melibatkan dengan mengenal pasti pesakit yang mempunyai sekurang-kurangnya dua gejala berikut: selain sejarah perjalanan ke Wuhan atau hubungan dengan pesakit yang dijangkiti: demam, ciri pengimejan radang paru-paru, kiraan sel darah putih yang normal atau kurang, atau kiraan limfosit yang kurang.[39]

Pencegahan[sunting | sunting sumber]

Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) telah menerbitkan langkah-langkah pencegahan untuk mengurangkan peluang mendapat jangkitan. Pencadangan adalah sama seperti yang telah diterbitkan untuk koronavirus lain dan termasuk: cuci tangan dengan kerap menggunakan sabun dan air, tidak memegang mata, hidung, atau mulut dengan tangan yang tidak dibasuh, dan mengamalkan kebersihan pernafasan yang baik.[40][41]

Penggunaan topeng muka oleh orang yang sihat di tempat awam belum lagi dicadangkan.[42][43][11]

Untuk mengelakkan penularan, Pusat Kawalan dan Pencegahan Penyakit (CDC) mencadangkan bahawa individu yang dijangkiti untuk tinggal di rumah kecuali ingin mendapatkan rawatan perubatan: hubungi terlebih dahulu sebelum melawat pembekal penjagaan kesihatan, gunakan topeng muka (terutamanya di tempat awam), tutup mulut dan hidung ketika batuk, dan bersin menggunakan tisu, kerap mencuci tangan dengan sabun dan air, dan elakkan berkongsi barangan peribadi.[44]

Pengurusan[sunting | sunting sumber]

Memandangkan tiada antivirus yang spesifik untuk penyakit ini, hasil manifestasi klinikal dan komplikasi diuruskan dengan terapi sokongan. Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) telah menerbitkan rawatan cadangan rawatan terperinci untuk pesakit yang dimasukkan ke hospital dengan jangkitan pernafasan akut teruk (SARI) apabila jangkitan nCoV disyaki.[45] WHO juga mencadangkan sukarelawan untuk mengambil bahagian dalam percubaan terkawal secara rawak untuk ujian keberkesanan dan keselamatan rawatan yang berpotensi.[46]

Kajian terhadap rawatan berpotensi untuk penyakit ini ditubuhkan pada Januari 2020, dan terapi baharu mungkin mengambil masa hingga 2021 untuk membangun.[47] Terdapat juga ujian remedesivir perencat polimeras RNA,[48][49][50] dan interferon beta.[50] Pada akhir bulan Januari 2020, pengkaji perubatan dari China meluahkan niat untuk memulakan ujian klinikal terhadap remdesivir, klorokuin, dan lopinavir/ritonavir.[51] Memandangkan mereka mempunyai kesan terhadap koronavirus lain[52][53] dan mod tindakan yang mencadangkan ianya efektif,[54] lopinavir/ritonavir telah menjadi sasaran kajian dan analisis signifikan. Suruhanjaya Kesihatan Negara China cawangan Beijing menyatakan bahawa pada masa ini tiada perubatan antivirus yang efektif. Penggunaan lopinavir/ritonavir telah dicadangkan sebagai sebahagian daripada rancangan rawatan.[55] Ubat ini boleh didapati melalui insuran kesihatan di beberapa buah negara.[56]

Perubatan alternatif[sunting | sunting sumber]

Pihak berkuasa kesihatan China mencadangkan penggunaan perubatan tradisional Cina (TCM) untuk mencegah atau merawat penyakit. Pada 22 Januari, Suruhanjaya Kesihatan Negara meletakkan TCM pada isu ketiga dalam diagnostik COVID dan rancangan rawatan.[57] Pada 2 Februari, pegawai-pegawai dari Wuhan memerintahkan semua pesakit untuk diletakkan terhadap rawatan spesifik TCM.[58][59] Pada 14 Februari, Wuhan membuka hospital berorientasikan TCM buat sementara waktu.[60] Keberkesanan dan keselamatan TCM tidak ditubuhkan dalam jangkitan koronavirus.[61][62]

Psikologi[sunting | sunting sumber]

Individu yang dijangkiti mungkin mengalami kesusahan akibat kuarantin, peraturan ketat pengembaraan, kesan sampingan rawatan, atau takut terhadap jangkitan itu sendiri. Untuk menyampaikan kebimbangan ini, Suruhanjaya Kesihatan Negara China menerbitkan garis panduan negara untuk campur tangan krisis psikologi pada 27 Januari 2020.[63][64]

Prognosis[sunting | sunting sumber]

Data awal menunjukkan bahawa di antara 41 kes pertama disahkan yang dimasukkan ke hospital di Wuhan, 13 (32%) individu memerlukan rawatan rapi, dan 6 (15%) individu meninggal dunia.[23] Antara yang telah meninggal dunia, banyak di antara mereka mempunyai kondisi sebelumnya, termasuk darah tinggi, kencing manis, atau penyakit kardiovaskular.[65]

Dalam kes awal yang mengakibatkan kematian, masa median penyakit didapati adalah 14 hari, dengan jangka masa enam hingga 41 hari.[66]

Epidemiologi[sunting | sunting sumber]

Rencana utama: Wabak koronavirus Wuhan 2019–20

Secara keseluruhan, kadar kematian dan morbiti akibat jangkitan tidak ditubuhkan dengan sempurna; sementara kadar kes kematian berubah setiap masa semasa wabak terkini, kadaran jangkitan yang berkembang ke penyakit diagnosis yang masih tidak jelas.[67][68] Walau bagaimanapun, penyelidikan awal telah menunjukkan kadar kes kematian antara 2% dan 3%,[69] dan pada Januari 2020, WHO mencadangkan bahawa kadar kes kematian lebih kurang sebanyak 3%.[70] Kajian yang dibuat oleh Imperial College menunjukkan dalam kalangan 55 kes maut didapati bahawa jangkaan awal kematian mungkin terlalu tinggi kerana jangkitan asimptomatik terlepas pandang. Mereka menganggarkan nisbah minimum kematian jangkitan (kematian di kalangan yang dijangkiti) berkisar dari 0.8% apabila termasuk pembawa tanpa gejala hingga 18% apabila hanya termasuk kes melibatkan gejala dari wilayah Hubei.[71]

Kajian[sunting | sunting sumber]

Vaksin[sunting | sunting sumber]

Banyak organisasi yang menggunakan genom yang diterbitkan untuk membangunkan vaksin yang mungkin boleh menentang SARS-CoV-2. Badan-badan yang membangunkan vaksin termasuk Pusat Kawalan dan Pencegahan Penyakit China,[72][73] Universiti Hong Kong,[74] dan Hospital Shanghai Timur[74] Tiga projek vaksin disokong oleh Gabungan Untuk Inovasi Kesiapsiagaan Epidemik (CEPI), termasuk projek-projek oleh syarikat bioteknologi Moderna[75] dan Inovio Pharmaceuticals dan yang lain oleh Universiti Queensland. Institut Kesihatan Kebangsaan Amerika Syarikat (NIH) bekerjasama dengan Moderna untuk membuat vaksin RNA yang sepadan dengan lonjakan permukaan koronavirus, dan bercadang untuk memulakan percubaan manusia menjelang Mei 2020. Inovio Pharmaceuticals sedang membangunkan vaksinasi berasaskan DNA dan bekerjasama dengan firma China, merancang ujian klinikal manusia pada musim panas di Hemisfera Utara dalam tahun 2020.[76] Di Australia, Universiti Queensland sedang mengkaji kemungkinan potensi vaksin pengapit molekul yang akan mengubah genetik protein secara genetik untuk merangsang tindak balas imun. Di Kanada, Pusat Vaksin Antarabangsa (VIDO-InterVac), Universiti Saskatchewan, sedang menjalankan sebuah pembangunan vaksin, bertujuan untuk memulakan ujian pada haiwan dalam bulan Mac 2020 dan ujian manusia pada tahun 2021.

Pada Januari 2020, Syarikat Farmasi Janssen mula bekerja untuk membangunkan vaksin, menggunakan teknologi yang sama seperti vaksin percubaan Ebola.[77] Pada bulan berikutnya, Lembaga Penyelidikan dan Kemajuan Bioperubatan (BARDA) dari Jabatan Kesihatan dan Perkhidmatan Masyarakat Amerika Syarikat mengumumkan bahawa ia akan bekerjasama dengan Janssen dan, kemudian, Sanofi Pasteur untuk membangunkan vaksin.[78][79] Sanofi sebelum ini telah mengusahakan vaksin untuk SARS dan dinyatakan menyatakan bahawa ia mempunyai calon vaksin dalam tempoh enam bulan yang boleh siap untuk diuji kepada manusia dalam tempoh satu tahun hingga 18 bulan.[78]

Pada 26 Februari, 2020, seorang pegawai kesihatan A.S. dari Institut Alergi dan Penyakit Berjangkit Kebangsaan berkata, ia akan mengambil masa "sekurang-kurangnya setahun hingga setengah tahun" dalam membangunkan vaksin untuk koronavirus.[80]

Istilah[sunting | sunting sumber]

Pada 11 Februari 2020, Pertubuhan Kesihatan Sedunia mengumumkan bahawa "COVID-19" akan menjadi nama rasmi penyakit ini. Ketua Pertubuhan Kesihatan Sedunia, Tedros Adhanom Ghebreyesus berkata "CO" bermaksud "corona" (korona), "VI" untuk "virus" dan "D" untuk "disease" (penyakit), sementara angka "19" bermaksud tahun penyakit tersebut wujud. Penyakit ini kali pertama dikenalpasti pada 31 Disember 2019. Tedros berkata bahawa nama ini telah dipilih untuk mengelakkan rujukan terhadap lokasi spesifik geografi, spesies haiwan, atau sekumpulan orang selaras dengan cadangan antarabangsa untuk penamaan yang bertujuan menghalang stigmatisasi.[81]

Lihat juga[sunting | sunting sumber]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ "国家卫生健康委关于新型冠状病毒肺炎暂命名事宜的通知". 7 Februari 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-16. Dicapai pada 9 Februari 2020.
  2. ^ World Health Organization (11 Februari 2020). Novel Coronavirus (‎‎‎2019-nCoV)‎‎‎: situation report, 22 (PDF) (Laporan). World Health Organization.CS1 maint: date and year (link)
  3. ^ a b Gorbalenya, Alexander E. (2020-02-11). "Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus – The species and its viruses, a statement of the Coronavirus Study Group". bioRxiv (dalam bahasa Inggeris): 2020.02.07.937862. doi:10.1101/2020.02.07.937862. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 Februari 2020. Dicapai pada 11 Februari 2020.
  4. ^ "Coronavirus disease named Covid-19". BBC News (dalam bahasa Inggeris). 2020-02-11. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 February 2020. Dicapai pada 2020-02-11.
  5. ^ a b c Hui DS, I Azhar E, Madani TA, Ntoumi F, Kock R, Dar O, Ippolito G, Mchugh TD, Memish ZA, Drosten C, Zumla A, Petersen E. The continuing 2019-nCoV epidemic threat of novel coronaviruses to global health – The latest 2019 novel coronavirus outbreak in Wuhan, China. Int J Infect Dis. 2020 Jan 14;91:264–266. doi:10.1016/j.ijid.2020.01.009. PMID 31953166.penerbitan akses terbuka - percuma untuk dibaca
  6. ^ "Q&A on coronaviruses". Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO). Diarkibkan daripada yang asal pada 20 Januari 2020. Dicapai pada 27 Januari 2020.
  7. ^ a b "Q & A on novel coronavirus". European Centre for Disease Prevention and Control (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 5 February 2020. Dicapai pada 2020-02-11.
  8. ^ "Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) | CDC". www.cdc.gov (dalam bahasa Inggeris). 2020-02-10. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 January 2020. Dicapai pada 2020-02-11.
  9. ^ "Do you need to wear a mask to protect yourself from the coronavirus?". The Feed (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 11 February 2020. Dicapai pada 2020-02-11.
  10. ^ "MOH | Updates on 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) Local Situation". www.moh.gov.sg. Dicapai pada 2020-02-11.
  11. ^ a b Health, Australian Government Department of (2020-01-21). "Novel coronavirus (2019-nCoV)". Australian Government Department of Health (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-02-11.
  12. ^ Wang D, Hu B, Hu C, Zhu F, Liu X, Zhang J, Wang B, Xiang H, Cheng Z, Xiong Y, Zhao Y, Li Y, Wang X, Peng Z (February 2020). "Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients With 2019 Novel Coronavirus-Infected Pneumonia in Wuhan, China". JAMA. doi:10.1001/jama.2020.1585. PMID 32031570.
  13. ^ "Prevention and Treatment". Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 9 August 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 Disember 2019. Dicapai pada 21 Januari 2020.
  14. ^ "Tracking coronavirus: Map, data and timeline". BNO News. 10 Februari 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 Januari 2020. Dicapai pada 10 Februari 2020.
  15. ^ CDC (2020-02-11). "2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV)". Centers for Disease Control and Prevention (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-02-15.
  16. ^ "Advice for public". www.who.int (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-02-15.
  17. ^ "Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)". www.who.int (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 31 January 2020. Dicapai pada 2020-02-11.
  18. ^ "Hundreds of evacuees to be held on bases in California; Hong Kong and Taiwan restrict travel from mainland China - The Washington Post". Diarkibkan daripada yang asal pada 7 February 2020. Dicapai pada 11 February 2020.
  19. ^ "Areas with presumed ongoing community transmission of 2019-nCoV". European Centre for Disease Prevention and Control (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 3 February 2020. Dicapai pada 2020-02-11.
  20. ^ Chen, Nanshan; Zhou, Min; Dong, Xuan; Qu, Jieming; Gong, Fengyun; Han, Yang; Qiu, Yang; Wang, Jingli; Liu, Ying; Wei, Yuan; Xia, Jia'an (2020-01-30). "Epidemiological and clinical characteristics of 99 cases of 2019 novel coronavirus pneumonia in Wuhan, China: a descriptive study". The Lancet (dalam bahasa English). 0 (10223): 507–513. doi:10.1016/S0140-6736(20)30211-7. ISSN 0140-6736. PMID 32007143.CS1 maint: unrecognized language (link)
  21. ^ Hessen, Margaret Trexler (27 January 2020). "Novel Coronavirus Information Center: Expert guidance and commentary". Elsevier Connect. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 January 2020. Dicapai pada 31 January 2020.
  22. ^ a b "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Symptoms". Centers for Disease Control and Prevention. United States. 10 February 2020.
  23. ^ a b Huang, Chaolin; Wang, Yeming; Li, Xingwang; Ren, Lili; Zhao, Jianping; Hu, Yi; Zhang, Li; Fan, Guohui; Xu, Jiuyang; Gu, Xiaoying; Cheng, Zhenshun (24 January 2020). "Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China". Lancet. 395 (10223): 497–506. doi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5. ISSN 0140-6736. PMID 31986264.
  24. ^ "Q&A on coronaviruses". who.int. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 January 2020. Dicapai pada 27 January 2020.
  25. ^ World Health Organization (2020). Novel Coronavirus (‎‎‎2019-nCoV)‎‎‎: situation report, 6 (PDF) (Laporan). World Health Organization.
  26. ^ Zhou, Peng; Yang, Xing-Lou; Wang, Xian-Guang; Hu, Ben; Zhang, Lei; Zhang, Wei; Si, Hao-Rui; Zhu, Yan; Li, Bei; Huang, Chao-Lin; Chen, Hui-Dong; Chen, Jing; Luo, Yun; Guo, Hua; Jiang, Ren-Di; Liu, Mei-Qin; Chen, Ying; Shen, Xu-Rui; Wang, Xi; Zheng, Xiao-Shuang; Zhao, Kai; Chen, Quan-Jiao; Deng, Fei; Liu, Lin-Lin; Yan, Bing; Zhan, Fa-Xian; Wang, Yan-Yi; Xiao, Gengfu; Shi, Zheng-Li (23 January 2020). "Discovery of a novel coronavirus associated with the recent pneumonia outbreak in humans and its potential bat origin". bioRxiv (dalam bahasa Inggeris): 2020.01.22.914952. doi:10.1101/2020.01.22.914952. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 January 2020. Dicapai pada 5 February 2020.
  27. ^ 江巍. "Shanghai officials reveal novel coronavirus transmission modes - Chinadaily.com.cn". www.chinadaily.com.cn. Dicapai pada 2020-02-13.
  28. ^ CDC (2020-02-05). "CDC Tests for 2019-nCoV". Centers for Disease Control and Prevention (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-02-12.
  29. ^ Schirring, Lisa; 2020 (16 January 2020). "Japan has 1st novel coronavirus case; China reports another death". CIDRAP. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 January 2020. Dicapai pada 16 January 2020.CS1 maint: numeric names: authors list (link)
  30. ^ "Laboratory testing for 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) in suspected human cases: Interim guidance". World Health Organization. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 January 2020. Dicapai pada 28 January 2020.
  31. ^ "2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Summary". Centers for Disease Control and Prevention. 30 January 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 January 2020. Dicapai pada 30 January 2020.
  32. ^ "Real-Time RT-PCR Panel for Detection 2019-nCoV". Centers for Disease Control and Prevention. 29 January 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 January 2020. Dicapai pada 1 February 2020.
  33. ^ Brueck, Hilary (30 January 2020). "There's only one way to know if you have the coronavirus, and it involves machines full of spit and mucus". Business Insider. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 February 2020. Dicapai pada 1 February 2020.
  34. ^ "Curetis Group Company Ares Genetics and BGI Group Collaborate to Offer Next-Generation Sequencing and PCR-based Coronavirus (2019-nCoV) Testing in Europe". GlobeNewswire News Room. 30 January 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 31 January 2020. Dicapai pada 1 February 2020.
  35. ^ "Undiagnosed pneumonia – China (HU) (01): wildlife sales, market closed, RFI Archive Number: 20200102.6866757". Pro-MED-mail. International Society for Infectious Diseases. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 January 2020. Dicapai pada 13 January 2020.
  36. ^ Cohen, Jon; Normile, Dennis (17 January 2020). "New SARS-like virus in China triggers alarm" (PDF). Science. 367 (6475): 234–235. doi:10.1126/science.367.6475.234. ISSN 0036-8075. PMID 31949058. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 11 February 2020. Dicapai pada 11 February 2020.
  37. ^ Parry, Jane (January 2020). "China coronavirus: cases surge as official admits human to human transmission". British Medical Journal. 368: m236. doi:10.1136/bmj.m236. ISSN 1756-1833. PMID 31959587.
  38. ^ Voytko, Lisette. "WHO Declares Coronavirus A Global Health Emergency, Praises China's 'Extraordinary Measures'". Forbes. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 February 2020. Dicapai pada 1 February 2020.
  39. ^ Jin, Ying-Hui; Cai, Lin; Cheng, Zhen-Shun; Cheng, Hong; Deng, Tong; Fan, Yi-Pin; Fang, Cheng; Huang, Di; Huang, Lu-Qi; Huang, Qiao; Han, Yong (2020-02-06). "A rapid advice guideline for the diagnosis and treatment of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) infected pneumonia (standard version)". Military Medical Research. 7 (1): 4. doi:10.1186/s40779-020-0233-6. ISSN 2054-9369. PMC 7003341. PMID 32029004.
  40. ^ "Coronavirus | About | Prevention and Treatment | CDC". www.cdc.gov (dalam bahasa Inggeris). 2020-02-03. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 December 2019. Dicapai pada 2020-02-10.
  41. ^ "Advice for public". www.who.int (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 26 January 2020. Dicapai pada 2020-02-10.
  42. ^ Health, Australian Government Department of (2020-01-21). "Coronavirus (COVID-19)". Australian Government Department of Health (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-02-15.
  43. ^ "MOH | Updates on 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) Local Situation". www.moh.gov.sg. Dicapai pada 2020-02-11.
  44. ^ CDC (2020-02-11). "What to do if you are sick with 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV)". Centers for Disease Control and Prevention (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-02-13.
  45. ^ "Clinical management of severe acute respiratory infection when novel coronavirus (nCoV) infection is suspected". www.who.int (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-02-13.
  46. ^ Nebehay, Stephanie; Kelland, Kate; Liu, Roxanne (2020-02-05). "WHO: 'no known effective' treatments for new coronavirus". Thomson Reuters. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-02-05. Dicapai pada 2020-02-05.
  47. ^ Lu H. Drug treatment options for the 2019-new coronavirus (2019-nCoV). Biosci Trends. 28 Jan 2020. doi:10.5582/bst.2020.01020
  48. ^ Holshue, Michelle L.; DeBolt, Chas; Lindquist, Scott; Lofy, Kathy H.; Wiesman, John; Bruce, Hollianne; Spitters, Christopher; Ericson, Keith; Wilkerson, Sara; Tural, Ahmet; Diaz, George (2020-01-31). "First Case of 2019 Novel Coronavirus in the United States". New England Journal of Medicine (dalam bahasa Inggeris): NEJMoa2001191. doi:10.1056/NEJMoa2001191. ISSN 0028-4793. PMID 32004427.
  49. ^ Xu, Zhijian; Peng, Cheng; Shi, Yulong; Zhu, Zhengdan; Mu, Kaijie; Wang, Xiaoyu; Zhu, Weiliang (28 January 2020). "Nelfinavir was predicted to be a potential inhibitor of 2019 nCov main protease by an integrative approach combining homology modelling, molecular docking and binding free energy calculation". bioRxiv: 2020.01.27.921627. doi:10.1101/2020.01.27.921627 – melalui www.biorxiv.org.
  50. ^ a b Paules, Catharine I.; Marston, Hilary D.; Fauci, Anthony S. (23 January 2020). "Coronavirus Infections—More Than Just the Common Cold". JAMA. doi:10.1001/jama.2020.0757. PMID 31971553.
  51. ^ Wang M, et al. Remdesivir and chloroquine effectively inhibit the recently emerged novel coronavirus (2019-nCoV) in vitro. Cell Res (2020). doi:10.1038/s41422-020-0282-0
  52. ^ Zumla, Alimuddin; Hui, David S.; Azhar, Esam I.; Memish, Ziad A.; Maeurer, Markus (2020-02-05). "Reducing mortality from 2019-nCoV: host-directed therapies should be an option". The Lancet (dalam bahasa English). 0. doi:10.1016/S0140-6736(20)30305-6. ISSN 0140-6736. PMID 32035018.CS1 maint: unrecognized language (link)
  53. ^ Yu, Fei; Du, Lanying; Ojcius, David M.; Pan, Chungen; Jiang, Shibo (2020-02-01). "Measures for diagnosing and treating infections by a novel coronavirus responsible for a pneumonia outbreak originating in Wuhan, China". Microbes and Infection (dalam bahasa Inggeris). doi:10.1016/j.micinf.2020.01.003. ISSN 1286-4579. PMID 32017984.
  54. ^ Lin, Shen; Shen, Runnan; Guo, Xushun (2020-02-03). "Molecular Modeling Evaluation of the Binding Abilities of Ritonavir and Lopinavir to Wuhan Pneumonia Coronavirus Proteases". bioRxiv (dalam bahasa Inggeris): 2020.01.31.929695. doi:10.1101/2020.01.31.929695.
  55. ^ "China names HIV drugs as part of treatment plan for Wuhan virus". The Japan Times Online (dalam bahasa Inggeris). 2020-01-26. ISSN 0447-5763. Dicapai pada 2020-02-14.
  56. ^ "Interferon, Kaletra to get insurance benefit for new coronavirus treatment - Korea Biomedical Review". www.koreabiomed.com (dalam bahasa Korea). 2020-02-04. Dicapai pada 2020-02-14.
  57. ^ "新冠肺炎治疗：讲究实证的西医和自我定位的中药" [Treating the novel conoravirus: the empirical Western medicine and the self-positioning Chinese medicine]. BBC News (dalam bahasa Cina). 14 February 2020.
  58. ^ "中医来了！8个防治"协定方" 辅助治疗新型冠状病毒感染肺炎" [Here comes Chinese medicine! 8 "agreed-on prescriptions" help prevent and treat the new coronavirus pneumonia]. CCTV News. Dicapai pada 15 February 2020.
  59. ^ "武汉要求所有患者必须吃中药 网民质疑" [Wuhan wants all patients put on TCM; Netizens question]. Epoch Times (dalam bahasa Cina). 4 February 2020. Dicapai pada 15 February 2020.
  60. ^ "Virus-hit Wuhan opens first TCM-oriented temporary hospital". Xinhua.
  61. ^ "Dispelling the myths around the new coronavirus outbreak". www.aljazeera.com. Dicapai pada 8 February 2020.
  62. ^ Wee, Sui-Lee (5 February 2020). "In Coronavirus, China Weighs Benefits of Buffalo Horn and Other Remedies". The New York Times.
  63. ^ Xiang, Yu-Tao; Yang, Yuan; Li, Wen; Zhang, Ling; Zhang, Qinge; Cheung, Teris; Ng, Chee H (4 February 2020). "Timely mental health care for the 2019 novel coronavirus outbreak is urgently needed". The Lancet Psychiatry (dalam bahasa Inggeris): S2215036620300468. doi:10.1016/S2215-0366(20)30046-8. PMID 32032543.
  64. ^ Kang, Lijun; Li, Yi; Hu, Shaohua; Chen, Min; Yang, Can; Yang, Bing Xiang; Wang, Ying; Hu, Jianbo; Lai, Jianbo; Ma, Xiancang; Chen, Jun (5 February 2020). "The mental health of medical workers in Wuhan, China dealing with the 2019 novel coronavirus". The Lancet Psychiatry (dalam bahasa Inggeris): S221503662030047X. doi:10.1016/S2215-0366(20)30047-X. PMID 32035030.
  65. ^ "WHO Director-General's statement on the advice of the IHR Emergency Committee on Novel Coronavirus". who.int.
  66. ^ Wang, Weier; Tang, Jianming; Wei, Fangqiang (2020). "Updated understanding of the outbreak of 2019 novel coronavirus (2019‐nCoV) in Wuhan, China". Journal of Medical Virology. doi:10.1002/jmv.25689. PMID 31994742.
  67. ^ "Limited data on coronavirus may be skewing assumptions about severity". STAT (dalam bahasa Inggeris). 2020-01-30. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 February 2020. Dicapai pada 2020-02-01.
  68. ^ Sparrow, Annie. "How China's Coronavirus Is Spreading—and How to Stop It". Foreign Policy (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 31 January 2020. Dicapai pada 2020-02-02.
  69. ^ "Wuhan Coronavirus Death Rate - Worldometer". www.worldometers.info (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 31 January 2020. Dicapai pada 2020-02-02.
  70. ^ "WHOが"致死率３％程度" 専門家「今後 注意が必要」" (dalam bahasa Jepun). NHK. 24 Januari 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 Januari 2020. Dicapai pada 3 Februari 2020.
  71. ^ "Report 4: Severity of 2019-novel coronavirus (nCoV)" (PDF) (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 10 Februari 2020. Dicapai pada 10 Februari 2020.
  72. ^ "China CDC developing novel koronavirus vaccine". Xinhua (dalam bahasa Inggeris). 26 Januari 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 Januari 2020. Dicapai pada 28 Januari 2020.
  73. ^ "Chinese scientists race to develop vaccine as coronavirus death toll jumps". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). 26 Januari 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 Januari 2020. Dicapai pada 28 Januari 2020.
  74. ^ a b Cheung, Elizabeth (28 Januari 2020). "Hong Kong researchers have developed coronavirus vaccine, expert reveals". South China Morning Post (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 28 Januari 2020. Dicapai pada 28 Januari 2020.
  75. ^ Business, Hanna Ziady, CNN. "Biotech company Moderna says its coronavirus vaccine is ready for first tests". CNN (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2 Mac 2020.
  76. ^ Mazumdar, Tulip (30 Januari 2020). "Coronavirus: Scientists race to develop a vaccine". BBC News Online (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 30 Januari 2020. Dicapai pada 3 Februari 2020.
  77. ^ Mishra, Manas (29 Januari 2020). "Johnson & Johnson working on vaccine for deadly coronavirus". Reuters (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 29 Januari 2020. Dicapai pada 19 Februari 2020. Unknown parameter |name-list-format= ignored (bantuan)
  78. ^ a b Branswell, Helen (18 Februari 2020). "Sanofi announces it will work with HHS to develop coronavirus vaccine". Stat (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 19 Februari 2020. Dicapai pada 19 Februari 2020. Unknown parameter |name-list-format= ignored (bantuan)
  79. ^ "HHS Engages Sanofi's Recombinant Technology for 2019 Novel Coronavirus Vaccine". U.S. Department of Health & Human Services (HHS) (Siaran akhbar) (dalam bahasa Inggeris). 14 Februari 2020. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 Februari 2020. Dicapai pada 19 Februari 2020.
  80. ^ Deese, Kaelan (26 Februari 2020). "Health official says coronavirus vaccine will take 'at least a year to a year and a half' to develop". TheHill (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 26 Februari 2020. Unknown parameter |name-list-format= ignored (bantuan)
  81. ^ "Novel coronavirus named 'Covid-19': WHO". TODAYonline. Dicapai pada 11 February 2020.

Bacaan lanjut[sunting | sunting sumber]

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Agensi kesihatan[sunting | sunting sumber]

Direktori[sunting | sunting sumber]

Jurnal perubatan[sunting | sunting sumber]

Garis panduan perubatan[sunting | sunting sumber]

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Penyakit_koronavirus_2019&oldid=5725221"