Lihat sumber bagi Bani Aghlab

{{Infobox former country
|native_name = Banū al-Aghlab (بنو الأغلب)
|conventional_long_name = Dinasti Aghlabid 
|common_name = Aghlabid 
|continent=Afrika
|region = Afrika Utara
|country = Kebanyakan wilayah Tunisia, timur Algeria dan sebahagian Libya
| image_map = Aghlabid in 900 ad.png 
|year_start = 800
|year_end = 909
|event1 = Dijatuhkan oleh Fatimiyyah
|date_event1 = 909
|p1 = Khilafah Abbasiyyah
|s1 = Khilafah Fatimiyyah
|common_languages = [[bahasa Barbar|Barbar]], [[Arab]], [[Rom Afrika|Latin Afrika]]
|religion = [[Sunni Islam]] ([[Maliki]])
|capital = [[Kairouan]]
|status= Emiriah separa-merdeka, dinaungi atau tunduk kepada Abbasiyyah, tetapi de facto merdeka sejak tahun 801.<ref>[https://books.google.fr/books?id=akGIpgEV-D4C&pg=PA58&dq=aghlabid+independant+abbasid&hl=fr&sa=X&ei=AmtvVbaLIMajU_O9g9AI&ved=0CCkQ6AEwAQ#v=onepage&q&f=false Historical Dictionary of Algeria  - Phillip C. Naylor]</ref><ref>[https://books.google.fr/books?id=lPaNiy3YisIC&pg=PA33&dq=aghlabid+%22independent%22+%22Abbasid%22&hl=fr&sa=X&ei=h2xvVeT5DcLbU_mogIAH&ved=0CB8Q6AEwADg8#v=onepage&q&f=false Libya. Ediz. Inglese  - Anthony Ham]</ref><ref>Islam: An Illustrated History - Greville Stewart Parker Freeman-Grenville,Stuart Christopher Munro-Hay [https://books.google.fr/books?id=3fKoAwAAQBAJ&pg=PA57&dq=aghlabid+%22independent%22+%22Abbasid%22&hl=fr&sa=X&ei=rmtvVf_OOcX8UoH7gaAH&ved=0CC0Q6AEwAjgU#v=onepage&q=aghlabid%20%22independent%22%20%22Abbasid%22&f=false]</ref>
|leader1 = Ibrahim I ibn al-Aghlab ibn Salim
|year_leader1 = 800–812
|leader2 =  Abu Mudhar Ziyadat Allah III ibn Abdallah
|year_leader2 = 903–909
|currency = [[Dinar]] Aghlabid<ref>Logistics of Warfare in the Age of the Crusades: Proceedings of a Workshop - John H. Pryor, p187 [https://books.google.fr/books?id=ntMeWddadwAC&pg=PA187&dq=aghlabid+dinar&hl=fr&sa=X&ei=MW1vVYjMMMHEUuLsgbgH&ved=0CDQQ6AEwAg#v=onepage&q&f=false]</ref>
|today = {{flag|Algeria}}<br>{{flag|Tunisia}}<br>{{flag|Libya}}<br>{{flag|Malta}}<br>{{flag|Italy}}
}}
[[Fail:Aghlabids_Dynasty_800_-_909_(AD).PNG |thumb|300px|Dinasti Aghlabiyah semasa kemuncaknya]]
[[Fail:Akcistern.jpg|thumb|kiri|300px|Takungan air Aghlabiyah di [[Kairouan]]]]
[[Fail:Dinar Aghlabide - 192 AH (obverse-reverse).jpg|thumb|Dinar emas semasa era [[Ibrahim I ibn al-Aghlab]] (184-196 AH), tanpa nama (tetapi moto dinasti 'Ghalab' tertera di belakangnya), tiada nama pengeluar (kemungkinan [[Kairouan]], [[Ifriqiya]]). Dikeluarkan pada 192 AH (807/808 AD). Dipulihara di {{ill|fr|Musée national d'art islamique de Raqqada}}.]]
{{History of the Arab States}}
{{History of Tunisia}}
'''Aghlabid''' ({{lang-ar|<big>الأغالبة</big>}}) merupakan sebuah dinasti para emir berkuturan Arab<ref>C.E. Bosworth, ''The New Islamic Dynasties'', (Columbia University Press, 1996), 31.</ref> daripada Bani Anbar bin Amr daripada [[Bani Tamim]]<ref>[https://al-maktaba.org/book/9793/229#p1] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210122000302/https://al-maktaba.org/book/9793/229#p1 |date=22 يناير 2021}}</ref>, yang memerintah [[Ifriqiya]], bagi pihak [[khalifah]] [[khilafah Abbasiyyah|Abbasiyyah]] kira-kira satu abad, sehingga dijatuhkan oleh [[khilafah Fatimiyyah]].

== Sejarah ==
Pada tahun 800, Khalifah Abbasiyah [[Harun al-Rashid]] telah melantik [[Ibrahim I ibn al-Aghlab]] sebagai [[Emir]] Ifriqiya yang akan diwarisi turun-temurun sebagai jawapan kepada keadaan huru-hara yang telah berleluasa di wilayah tersebut berikutan jatuhnya [[Muhallabiyah]]. Dia dikehendaki mengawal satu kawasan yang merangkumi timur [[Algeria]], [[Tunisia]] dan [[Tripolitania]]. Walaupun hanya bebas dan berkuasa pada nama, dinastinya masih lagi mengiktiraf ketuanan Abbasiyah.

Ibukota yang baru, [[al-Abbasiyyah]], diasaskan di luar [[Kairouan]], untuk melepaskan diri daripada penentangan fuqaha dan ulama [[Maliki]] yang mengecam apa yang dilihat mereka sebagai kehidupan tidak bertuhan Aghlabiyah, dan tidak menyukai layanan berat sebelah terhadap orang Islam [[Barbar]]. Sebagai tambahan, benteng-benteng pertahanan perbatasan ([[Ribat]]) dibina di [[Sousse]] dan [[Monastir, Tunisia|Monastir]].

Semasa zaman pemerintahan [[Ziyadat Allah I]] ([[817]]-[[838]]), krisis pemberontakan pasukan tentera Arab meletus pada tahun 824 yang tidak dapat dipatahkan sehinggalah tahun 836 dengan bantuan orang Barbar. Penaklukan Sicily daripada Byzantine sejak tahun 827 diketuai oleh [[Asad ibn al-Furat]] adalah satu cubaan untuk mengawal pasukan tentera sukar dikawal itu - ia hanya dapat dicapai secara perlahan dan hanya pada tahun 902 kota kara Byzantine terakhir dapat ditawan. Serbuan ke dalam tanah besar Itali berlaku sehingga kurun ke-10. Secara beransur-ansur Aghlabiyah kehilangan kuasa kawalan ke atas tentera Arab di Sicily dan satu dinasti baru, [[Kalbiyah]] muncul di sana.

Kerajaan Aghlabiyah mencapai puncaknya semasa zaman pemerintahan [[Ahmad ibn Muhammad]] ([[856]]-[[863]]). Ifriqiya menjadi satu kuasa ekonomi yang ketara berkat kesuburan tanah pertaniannya dengan dibantu oleh perluasan sistem pengairan [[Empayar Rom|Rom]]. Ia menjadi tumpuan perdagangan antara dunia Islam dan Byzantine dan Itali, terutamanya perdagangan hamba abdi yang menguntungkan. Kairawan menjadi pusat pengajian yang paling penting di [[Maghrib]], terutamanya dalam bidang [[ilmu kalam]] dan [[fikah]], dan menjadi tempat pertemuan bagi para penyair.

Kejatuhan dinasti tersebut bermula semasa zaman pemerintahan [[Ibrahim II (Aghlabiyah)|Ibrahim II ibn Ahmad]] ([[875]]-[[902]]). Penguasaan ke [[Calabria]] jatuh ke tangan Byzantium, satu serangan oleh [[Tuluniyah]] [[Mesir]] telah dipatahkan dan satu pemberontakan orang Barbar telah ditumpaskan dengan banyak nyawa yang melayang. Sebagai tambahan, pada tahun 893 wujud pergerakan [[Syiah]] [[Fatimiyah]] di kalangan orang Barbar [[Kutama]] melalui misi [[Ubayd Allah Said]] yang membawa kepada penggulingan Aghlabiyah pada tahun 909.

== Pemerintah Aghlabiyah ==
* [[Ibrahim I ibn al-Aghlab]] ibn Salim ([[800]]-[[812]])
* [[Abdullah I ibn Ibrahim]] ([[812]]-[[817]])
* [[Ziyadat Allah I]] ibn Ibrahim ([[817]]-[[838]])
* [[al-Aghlab Abu Affan]] ibn Ibrahim ([[838]]-[[841]])
* [[Muhammad I Abul-Abbas]] ibn al-Aghlab Abi Affan ([[841]]-[[856]])
* [[Ahmad ibn Muhammad]] ([[856]]-[[863]])
* [[Ziyadat Allah II]] ibn Abil-Abbas ([[863]])
* [[Muhammad II (Aghlabiyah)|Muhammad II ibn Ahmad]] ([[863]]-[[875]])
* [[Ibrahim II (Aghlabiyah)|Ibrahim II ibn Ahmad]] ([[875]]-[[902]])
* [[Abdullah II (Aghlabiyah)|Abdullah II ibn Ibrahim]] ([[902]]-[[903]])
* [[Ziyadat Allah III]] ibn Abdillah ([[903]]-[[909]])

== Lihat juga ==
* [[Sejarah Islam di selatan Itali]]
* [[Sejarah Tunisia]]

== Rujukan ==
<references />

[[Kategori:Dinasti Aghlab]]
[[Kategori:Penubuhan 800]]
[[Kategori:Pembubaran 909]]
[[Kategori:Dinasti Arab]]
[[Kategori:Perang Arab–Byzantine]]