Sempadan maritim
Sempadan maritim ialah pembahagian bayangan kawasan permukaan air Bumi berdasarkan kriteria fisiografi atau geopolitik. Oleh itu, ia biasanya mengehadkan kawasan hak eksklusif negara ke atas sumber mineral dan biologi,[1] merangkumi ciri, had dan zon maritim.[2] Secara amnya, sempadan maritim digariskan pada jarak tertentu dari garis pantai sesuatu bidang kuasa. Walaupun di sesetengah negara istilah sempadan maritim mewakili sempadan negara maritim[3] yang diiktiraf oleh Konvensyen Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu mengenai Undang-undang Laut, sempadan maritim biasanya berfungsi untuk mengenal pasti pinggir perairan antarabangsa.
Sempadan maritim wujud dalam konteks perairan wilayah, zon bersempadan, dan zon ekonomi eksklusif; bagaimanapun, istilah tersebut tidak merangkumi sempadan tasik atau sungai, yang dianggap dalam konteks sempadan darat.
Beberapa sempadan maritim masih tidak dapat ditentukan walaupun terdapat usaha untuk menjelaskannya. Ini dijelaskan oleh pelbagai faktor, beberapa daripadanya melibatkan masalah serantau.[4]
Persempadanan sempadan maritim mempunyai implikasi strategik, ekonomi dan alam sekitar.[5]
Terminologi[sunting | sunting sumber]
Ciri-ciri[sunting | sunting sumber]
Ciri-ciri yang mempengaruhi sempadan maritim termasuk pulau dan dasar laut tenggelam di pentas benua.[2]
Proses persempadanan di lautan merangkumi pemanjangan semula jadi ciri geologi dan wilayah terpencil. Proses mewujudkan sempadan "kedudukan" merangkumi perbezaan antara kontroversi yang diselesaikan sebelum ini serta yang belum diselesaikan.[6]
Sempadan[sunting | sunting sumber]
Had sempadan maritim dinyatakan dalam poligaris dan dalam lapisan poligon kedaulatan dan kawalan,[7] dikira daripada pengisytiharan garis dasar. Syarat-syarat di mana sesebuah negara boleh menetapkan garis dasar tersebut diterangkan dalam Konvensyen Undang-undang Laut Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (UNCLOS). Garis pangkal sesebuah negara boleh menjadi garis air rendah, garis dasar lurus (garisan yang merangkumi teluk, muara, perairan pedalaman,...) atau gabungan kedua-duanya.[1]
Pengelasan[sunting | sunting sumber]
Ruang maritim boleh dibahagikan kepada kumpulan berikut berdasarkan status undang-undangnya:
- Ruang maritim di bawah kedaulatan dan kuasa (kuasa pemerintah) negara pantai: perairan dalam, laut wilayah, dan perairan kepulauan,
- Ruang maritim dengan rejim undang-undang campuran, yang terletak di bawah kedua-dua bidang kuasa negara pantai dan di bawah undang-undang antarabangsa: zon bersebelahan, pelantar benua dan zon ekonomi eksklusif, dan
- Ruang maritim yang boleh digunakan oleh semua negara (termasuk aratk eliling) pada asas yang sama: laut lepas.
Walaupun banyak ruang maritim boleh diklasifikasikan sebagai milik kumpulan yang sama, ini tidak membayangkan bahawa mereka semua mempunyai rejim undang-undang yang sama. Selat dan terusan antarabangsa mempunyai status undang-undang tersendiri juga.[8]
Zon[sunting | sunting sumber]
Zon sempadan maritim dinyatakan dalam had sepusat di sekeliling pantai dan garis pangkal ciri.[1]
- Perairan pedalaman — zon di dalam garis dasar.
- Laut wilayah — zon memanjang 12 nm daripada garis dasar.[2]
- Zon bersebelahan — kawasan memanjang 24 nm daripada garis dasar.[2]
- Zon Ekonomi Eksklusif — kawasan seluas 200 nm. daripada garis dasar kecuali apabila ruang antara dua negara kurang daripada 400 nm.[2]
Dalam kes zon bertindih, sempadan dianggap mematuhi prinsip jarak sama atau ia diterangkan secara khusus dalam apa-apa perjanjian pelbagai hala.[1]
Sejarah[sunting | sunting sumber]
Konsep sempadan maritim adalah konsep yang agak baharu.[1] Rekod sejarah ialah latar belakang untuk menilai isu sempadan.[9] Penilaian hak bersejarah dikawal oleh rejim undang-undang yang berbeza dalam undang-undang antarabangsa adat, termasuk penyelidikan dan analisis berdasarkan:
- pemerolehan dan penjajahan[10]
- kewujudan hak secara ipso facto dan ab initio.[10]
Kajian perjanjian mengenai sempadan maritim adalah penting sebagai (a) sebagai sumber undang-undang antarabangsa am atau khusus; (b) sebagai bukti undang-undang adat yang sedia ada; dan (c) sebagai bukti perkembangan adat resam.[11] Perkembangan "undang-undang adat" memberi kesan kepada semua negara.
Perhatian yang diberikan subjek ini telah berkembang melangkaui norma konvensional seperti had tiga batu.
Pertikaian[sunting | sunting sumber]
Kontroversi tentang perairan wilayah cenderung merangkumi dua dimensi: (a) kedaulatan wilayah yang merupakan warisan sejarah; dan (b) hak dan kepentingan bidang kuasa yang berkaitan dalam sempadan maritim, yang terutamanya disebabkan oleh tafsiran yang berbeza mengenai undang-undang laut.[12] Satu contoh perkara ini boleh dikaji semula dalam konteks pertikaian maritim Kuwait-Iraq yang berterusan mengenai laluan air Khawr Abd Allah.
Banyak pertikaian telah diselesaikan melalui rundingan,[13] tetapi tidak semuanya.
Rujukan[sunting | sunting sumber]
- ^ a b c d e VLIZ Maritime Boundaries Geodatabase, General info; retrieved 19 Nov 2010
- ^ a b c d e Geoscience Australia, Maritime definitions[pautan mati]; retrieved 19 Nov 2010
- ^ United States Department of State, Maritime boundaries ; retrieved 19 Nov 2010.
- ^ Valencia, Mark J. (2001). [ Maritime Regime Building: Lessons Learned and Their Relevance for Northeast Asia, pp. 149-166.], m/s. 149, di Buku Google
- ^ Geoscience Australia, Law of the Sea and Maritime Jurisdiction Project.
- ^ Koo, Min Gyu. (2010). [ Disputes and Maritime Regime Building in East Asia, p. 2] di Buku Google citing Friedrich V. Kratochwil, Paul Rohrlich, Harpreet Mahajan. (1985). Peace and disputed sovereignty, p. 20.
- ^ VLIZ, Intro
- ^ capt. Enchev, V. (2012), Fundamentals of Maritime Law ISBN 978-954-8991-69-8
- ^ Koo, [ p. 10.] di Buku Google
- ^ a b Jagota, S. P. [ Maritime Boundaries, p. 183.], m/s. 183, di Buku Google
- ^ Jagota, S. P. [ Maritime Boundaries, p. 69.], m/s. 69, di Buku Google
- ^ Ji Guoxing. (1995). "Maritime Jurisdiction in the Three China Seas," p. 3, UC Berkeley: UC Institute on Global Conflict and Cooperation; retrieved 15 Nov 2010.
- ^ Chris Carleton et al. (2002). [ Developments in the Technical Determination of Maritime Space, p. 43.], m/s. 43, di Buku Google; excerpt, "By far the preferred method of handling disputes among states, including those related to maritime boundaries, is through bilateral negotiations. In contrast to other methods, negotiations may be regarded as a universally accepted means...."
