Rayy

Lihat Rayshahr untuk Pusat Pendidikan Empayar Sasan di Wilayah Fars.

Ray رئ
Daerah Tehran
Makam Shah-Abdol-Azim
Country	Iran
Wilayah	Tehran
Wilayah	Ibu kota Wilayah Rayy, tetapi di dalam Wilayah Tehran
Zon waktu	UTC+3:30 (IRST)
• Musim panas (DST)	UTC+4:30 (IRDT)

Rey, Rayy, Rhages atau Rages (ری dalam bahasa Parsi; Ῥάγαιcode: grc is deprecated (Rhágai) dalam Greek, Rhagae dalam Latin) juga dikenali dengan Shahr-e Rey (Parsi: شهر ریcode: fa is deprecated ), ialah bandar tertua di luar wilayah Tehran, Iran.

Sejarah dan kebudayaan

Lihat juga: Rey, Iran, sebagai objektif ketenteraan

Bandar ini dianggarkan berusia lebih 5 ribu tahun, dan dibina di zaman Empayar Medes. Ia dikenali pada Zaman Klasik sebagai Rhagae. Ia disebut beberapa kali dalam buku Apocrypha Kitab Bible. Namanya berasal sebelum zaman Medes. Sesetengah ahli sejarah menganggap bangunannya berpunca daripada raja mitologi kuno, manakala sebahagian yang lain pula mempercayai Ray merupakan bekas pusat dinasti seorang pemimpin Majusi.

Ray memiliki lebih banyak tugu-tugu bersejarah daripada banyak bandar-bandar kuno. Antaranya tugu tersebut ialah kota Gebri yang berusia 3,000 tahun, bukit Cheshmeh Ali (5,000 tahun), makam Bibi Shahr Banoo yang berusia 1,000 tahun dan karavansarai Shah Abbasi. Ia merupakan tempat kediaman tokoh sains zaman lampau seperti Zakaria al-Razi.

Bandar Rayy mengalami kerosakan teruk berikutan penaklukan Mongol dan lama kelamaan ia kehilangan kedudukannya kepada Tehran yang terletak berdekatannya.

Rayy memiliki makam masyhur seorang wali Shia, Shah-Abdol-Azim, dan juga sebuah menara abad ke-12, yang digelar Borj e Toghrol.

Terdapat juga satu makam peringatan Puteri Shahr Banu, anak sulung pemerintah terakhir Empayar Sasan. Beliau ibu kepada Ali Zayn al Abidin, Imam Keempat kaum Shia melalui perkahwinannya dengan Saidina Hussein ibni Ali, cucu Nabi Muhammad s.a.w.. Sebuah bukit berdekatan juga dinamakan sempena Puteri Shahr Banu. Namun, terdapat beberapa sumber yang menyandarkan makam tersebut kepada Anahita, tuhan air dan kesuburan dan mendakwa makam tersebut diberi nama baharu apabila orang Parsi memeluk Islam bagi memeliharanya daripada ancaman.

Antara tarikan utama yang masih kekal

• Bukit Cheshmeh Ali:

Sebuah bukit dengan mata air. Pada tahun 1933-6 bukit Cheshmeh Ali telah digali oleh para ahli arkeologi daripada Boston Fine Arts Museum Muzium University, Universiti Pennsylvania yang diketuai Dr Erich Schmidt. Pasukan ini berjaya menjumpa artifak berusia 7,000 ribu tahun. Beberapa artifak dipamerkan di Iran, Chicago dan Philadelphia.

Bukit ini, yang sekarang hampir mendaji sebuah dataran akibat projek hartanah pada tahun 1980 dan 1900-an menjadi penempatan Aryan kira-kira 6,000 dahulu. Oleh sebab Ray menjadi pusat peranginan semasa pemerintah dinasti Qajar, Fath Ali Shah sering bersiar-siar dan mengembara di bandar Ray. Pada tahun 1831 potretnya his dan beberapa putera Qajar dipahat pada sebuah batu di bukit Cheshmeh Ali dan kawasan sekeliling potret dihiasi ketulan batu leler yang dipahat penuh dengan puisi.

• Menara Toghrol:

Struktur seni bina ini ditegakkan pada tahun 1140 ekoran perintah Toghrol selepas beliau memindahakan ibu kotanya dari Neyshabour ke Ray semasa zaman pemerintahan Seljuk. Menara setinggi 20 meter dan permukaan luarannya dibahagikan kepada 24 bahagian. Selain daripada menampilkan kecantikan dan daya ketahanan, bahagian-bahagian ini juga melambangkan cakerawala dan sukatan masa (24 jam , sehari semalam).

• Karavansarai Shah Abbasi:

Satu daripada kompleks perumahan dan perdagangan kuno yang digunakan sebagai rumah persinggahan oleh para peniaga dan terletak berdekatan Bazar. Terdapat empat beranda dan dikelilingi oleh batu bata, tempat ini dahulunya digunakan sebagai pasar perniagaan oleh para peniaga.

Orang terkenal yang lahir di Shahr-e-Rey

• Rhazes @ Ar-razi
• Amin Razi
• Harun al-Rashid
• Fakhr al-Din al-Razi
• Najmeddin Razi (asal)
• Morteza Avini
• Javad Nekounam
• Hadi Saei
• Alireza Dabir

Lihat juga

• Perkuburan Shah-Abdol-Azim
• Behesht-e Zahra
• Perkuburan Ebn-e Babooyeh

Pautan luar

• The Tehran province Cultural Heritage Organization.
• Archeological site of an ancient Fire Temple near Ray.
• Background on the 1934-1936 joint expedition financed by the University Museum at the University of Pennsylvania and the Boston Museum of Fine Arts led by Erich Schmidt

• Ali Spring (Cheshmeh Ali), Ray
• Toqrol Tower, Ray