Lihat sumber bagi Prinsip pengecualian Pauli

'''Prinsip pengecualian Pauli''' merupakan prinsip [[mekanik kuantum]] yang dirumuskan oleh [[Wolfgang Pauli]] pada [[1925]]. Prinsip ini adalah penting kerana menerangkan mengapa bahan memenuhi ruangnya sendiri dan tidak membenarkan bahan lain melaluinya tetapi membenarkan cahaya dan sinaran melepasinya. Ia menyatakan yang dua fermion [[zarah seiras|seiras]] boleh mengisi [[keadaan kuantum]] yang sama ''serentak''. Pernyataan yang lebih tegas bagi prinsip ini ialah, bagi dua fermion seiras, jumlah fungsi gelombang adalah anti simetri. Bagi elektron dalam atom tunggal, ia menyatakan yang dua elektron tidak boleh mempunyai empat nombor kuantum yang sama, iaitu ''n'', ''l'', dan ''m<sub>l</sub>'' boleh sama, ''m<sub>s</sub>'' mesti berbeza yang menunjukkan elektron mempunyai spin berlawanan.

Prinsip pengecualian Pauli secara matematiknya menurut pengoperasi putaran bagi dua zarah seiras dengan [[spin]] separuh integer.

== Am ==
Prinsip pengecualian Pauli adalah prinsip penting dalam fizik, terutamanya disebabkan tiga jenis zarah yang menjadi unsur bahan biasa iaitu [[elektron]], [[proton]], dan [[neutron]] yang bergantung kepadanya. Maka, semua zarah bahan memaparkan perlakuan mengisi ruang. Prinsip pengecualian Pauli menguatkan lagi perwatakan atau ciri bahan dari kestabilan bahan berskala besar hinggalah kepada kewujudan [[jadual berkala unsur]].

Prinsip pengecualian Pauli mengikut takrifan pengoperasi momentum sudut (pengoperasi putaran) dalam mekanik kuantum. Penukaran zarah dalam sistem dua zarah seiras (iaitu bersamaan dengan putaran setiap zarah sama dengan 180 darjah) menghasilkan sama ada perubahan tanda [[fungsi gelombang]] sistem (apabila zarahn mempunyai spin separuh integer) atau tidak (apabila zarah mempunyai spin integer). Maka, dua zarah seiras bagi spin separuh integer tidak boleh berada di kedudukan kuantum yang sama - kerana fungsi gelomnang bagi sistem itu haruslah sama dengan lawannya - dan satu-satunya fungsi gelombang yang memenuhi syarat ini adalah fungsi gelombang yang kosong.

[[Zarah keunsuran|Zarah]] dengan fungsi gelombang anti simetri dipanggil [[fermion]] - dan mematuhi Prinsip pengecualian Pauli. Selain elektron, proton dan neutron, zarah ini termasuklah [[neutrino]] dan [[kuark]] (yang membentuk proton dan neutron), begitu juga beberapa atom seperti helium-3. Semua fermion mempunyai "spin separuh integer" iaitu mempunyai nilai [[momentum sudut]] iaitu <math>\hbar = h/2\pi</math> ([[pemalar Planck]] dibahagikan 2π) didarabkan separuh integer (1/2, 3/2, 5/2, dll.). Dalam teori mekanik kuantum, fermion diperihalkan sebagai "keadaan anti simetri", yang diterangkan dengan terperinci dalam [[zarah seiras]].

Zarah dengan spin integer mempunyai fungsi gelombang simetri dan dipanggil [[boson]]; berbeza dengan fermion, mereka boleh mengisi keadaan kuantum yang sama. Contoh boson ialah [[foton]] dan [[boson W dan Z]].

== Lihat juga ==
* [[Daya penukaran]]
* [[Tindakan bersaling tukar ganti]]
* [[Simetri penukaran]]
* [[Petua Hund]]

== Rujukan ==
{{Reflist}}

* {{cite book | author=Dill, Dan | title=Notes on General Chemistry (2nd ed.) | chapter = Chapter 3.5, Many-electron atoms: Fermi holes and Fermi heaps | publisher=W. H. Freeman | year=2006 | id=ISBN 1-4292-0068-5 }}
* {{cite book | author=Griffiths, David J.|title=Introduction to Quantum Mechanics (2nd ed.) | publisher=Prentice Hall |year=2004 |id=ISBN 0-13-805326-X}}
* {{cite book | author=[[Liboff, Richard L.]] | title=Introductory Quantum Mechanics | publisher=Addison-Wesley | year=2002 | id=ISBN 0-8053-8714-5}}
* {{cite book | author=Massimi, Michela | title=Pauli's Exclusion Principle | publisher=Cambridge University Press | year=2005 | id=ISBN 0-521-83911-4}}
* {{cite book | author=Tipler, Paul; Llewellyn, Ralph | title=Modern Physics (4th ed.) | publisher=W. H. Freeman | year=2002 | id=ISBN 0-7167-4345-0}}

== Pautan luar ==
* [http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1945/pauli-lecture.html Nobel Lecture: Exclusion Principle and Quantum Mechanics] Pauli's own account of the development of the Exclusion Principle.
* [http://www.energyscience.org.uk/essays/ese06.htm The Exclusion Principle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090326224309/http://www.energyscience.org.uk/essays/ese06.htm |date=2009-03-26 }} (1997), Pauli's exclusion rules vs. the Aspden exclusion rules, radiation factor, Larmor radiation formula, elliptical motion, quantum states, electron shells, nature of ferromagnetism, etc.

{{Konfigurasi elektron}}

[[Kategori:Konsep asas fizik]]
[[Kategori:Fizik]]
[[Kategori:Ikatan kimia]]