Torpedo Type 93
| Torpedo Type 93 | |
|---|---|
 Torpedo Type 93, didapati dari Point Cruz, Guadalcanal, dipamerkan diluar Ibu Pejabat Tentera Laut U.S. di Washington, D.C., semasa Perang Dunia II. | |
| Jenis | Torpedo |
| Tempat asal | Empayar Jepun |
| Sejarah perkhidmatan | |
| Dalam perkhidmatan | 1933–1945 |
| Digunakan oleh | Tentera Laut Imperial Jepun |
| Perang | Perang Dunia Kedua |
| Sejarah pengeluaran | |
| Pereka | Laksamana Muda Kaneji Kishimoto dan Kapten Toshihide Asakuma |
| Direka | 1928–1933 |
| Aneka | Torpedo Type 97, Torpedo Type 95 |
| Spesifikasi | |
| Berat | 2.7 tonne (5952.48 lb) |
| Panjang | 9 meter (29 ka 6 5⁄16 in) |
| Diameter | 610 mm (2 ka 1⁄64 in) |
| Jarak tembakan efektif | 22,000 metres (at 48–50 knot (89–93 km/j; 55–58 mph)) |
| Jarak tembakan maksimum | 40,400 metres (at 34–36 knot (63–67 km/j; 39–41 mph)) |
| Warhead weight | 490 kg (1080.27 lb) |
| Bebaling | Udara kaya oksigen |
| Kelajuan | 52 knot (96 km/j; 60 mph) |
Platform pelancaran | Kapal permukaan |
Type 93 (Jepun: 九三式魚雷, dinamakan sempena takwim Jepun Imperial tahun 2593) merupakan torpedo 61 cm (24 in)-ukurlilit bagi Tentera Laut Imperial Jepun (Imperial Japanese Navy - IJN), dilancarkan dari kapal permukaan. Ia biasanya dirujuk sebagai Tombak Panjang[1] oleh kebanyakan sejarahwan tentera laut bahasa Inggeris moden, nama gelaran yang diberikan selepas perang oleh Samuel Eliot Morison,[2] Ketua ahli sejarah daripada Tentera Laut Amerika Syarikat, yang menghabiskan sebahagian besar perang dalam Teater Pasifik. Dalam rujukan Jepun, istilah Sanso gyorai (Jepun: 酸素魚雷, harafian. "torpedo oksogen") turut digunakan, merujuk kepada sistem pendorongan itu.[3] Ia adalah torpedo tentera laut yang paling maju di dunia pada masa itu.[4][5]
Sejarah dan perkembangan[sunting | sunting sumber]
Pembangunan Type 93 (selaras dengan model kapal selam, torpedo Type 95) bermula di Jepun pada tahun 1928, di bawah naungan Laksama Muda Kaneji Kishimoto dan Kapten Toshihide Asakuma. Reka bentuk torpedo telah diilhamkan dari torpedo oksigen diperkaya British yang digunakan pada kapal tempur Nelson. Pada masa itu, musuh yang berpotensi yang paling kuat pada Tentera Laut Jepun adalah Tentera Laut Amerika Syarikat Armada Pasifik. Doktrin Tentera Laut Amerika Syarikat, menganggap serangan oleh Jepun pada Filipina (sebuah komanwel Amerika pada masa itu), menjerumus pada garis pertempuran bertarung membuka jalan di Lautan Pasifik, membebaskan atau menawan semula Filipina, dan memusnahkan armada Jepun. Oleh kerana IJN kurang sedikit kapal perang berbanding Tentera Laut Amerika Syarikat, ia merancang untuk menggunakan pasukan ringan (kapal penjajap ringan, pembinasa dan kapal selam) untuk mengurangkan armada Tentera Laut AS dalam pertempuran kecil-kecilan, kebanyakannya pada waktu malam. Selepas jumlah kapal perang Amerika telah cukup dikurangkan, IJN akan menghantar kapal perangnya yang mungkin masih segar dan tidak rosak untuk menghabiskan sisa-sisa armada Amerika Syarikat pada satu pertempuran kemuncak besar. (Ini pada dasarnya apa yang "Rancangan Perang Merah Bata" Tentera Laut Amerika Syarikat jangkakan.)
Tentera Laut Jepun membuat pelaburan yang besar bagi membangunkan torpedo besar, berat, dan jarak jauh, Type 93. Torpedo adalah satu-satunya senjata yang memberikan kapal perang kecil, seperti pemusnah, potensi untuk melumpuhkan atau menenggelamkan kapal perang. Penyelidikan torpedo IJN dan pembangunan tertumpu pada menggunakan oksigen sangat dimampatkan berbanding udara termampat sebagai pengoksida bahan api dalam sistem pendorongan torpedo ini. Torpedo ini menggunakan apa yang biasanya enjin pemanas basah yang membakar bahan api seperti metanol atau etanol. Kerana udara hanya 21% oksigen (dan 78% nitrogen), oksigen tulen memberikan lima kali lebih banyak pengoksida bagi jumlah tangki yang sama, sekali gus meningkatkan julat torpedo. Di samping itu, ketiadaan nitrogen lengai menyebabkan pelepasan gas ekzos yang kurang, yang terdiri daripada hanya karbon dioksida, yang mudah larut dalam air, dan wap air, dengan itu amat mengurangkan gelembung-tanda laluan.
Oksigen termampat adalah merbahaya untuk dikendalikan dan memerlukan penyelidikan dan pembangunan yang panjang, apatah lagi latihan tambahan bagi juru torpedo kapal perang, bagi kegunaan operasi selamat. Akhirnya, pembangunan senjata IJN jurutera mendapati bahawa dengan menghidupkan enjin torpedo dengan udara termampat, dan kemudian beransur-ansur beralih kepada oksigen tulen, mereka dapat mengatasi masalah letupan yang menjejaskannya sebelum ini. Untuk menyembunyikan penggunaan oksigen tulen dari anak-anak kapal dan mana-mana potensi musuh, tangki oksigen dinamakan tangki udara sekunder. Torpedo oksigen tulen pertama kali digunakan oleh IJN pada tahun 1935.
Type 93 mempunyai jarak maksimum 40 km 40 km (21.6 nmi; 24.9 bt) pada 38 knot (70 km/j; 44 mph) dengan 490 kg (1,080 lb) kepala peledak bahan letupan tinggi. Julat jauhnya, kelajuan tinggi, dan kepala peledak berat memberikan hentaman menggerunkan dalam pertempuran permukaan. Sebaliknya, torpedo Perang Dunia II permukaan piawaian Tentera Laut Amerika Syarikat melancarkan Mark 15 21 in (53 cm), mempunyai jarak maksimum 15,000 yd (14 km; 7.4 nmi) pada 26.5 knot (49.1 km/j; 30.5 mph), atau 6,000 yd (5.5 km; 3.0 nmi) pada 45 knot (83 km/j; 52 mph), dengan kepala peledak jauh lebih kecil 375 kg (827 lb); torpedo daripada negara-negara Bersekutu lain juga tidak mempunyai julat yang lebih jauh. Type 93 telah dilancarkan dari tiub torpedo 61 cm (24 in) yang dipasang pada dek kapal pemusnah IJN dan kapal perang; beberapa kapal pemusnah Jepun, tidak seperti kapal-kapal tentera laut lain, memasang barisan tiub torpedo mereka dalam menara yang menawarkan perlindungan terhadap serpihan, dan mempunyai pemuat tiub. IJN melengkapi hampir semua kapal perang mereka dengan torpedo Type 93.
Dalam pertempuran permukaan awal 1942-1943, kapal pemusnah dan kapal perang Jepun dapat melancarkan torpedo mereka daripada kira-kira 20 km (11 nmi; 12 bt) kearah kapal perang Berikat yang tidak syak apa-apa ketika mereka cuba mendekati untuk merapatkan julat meriam. Kapal perang Berikat menjangkakan bahawa, sekiranya torpedo telah digunakan, ia akan dilancarkan tidak lebih daripada 10 km (5.4 nmi; 6.2 bt), julat biasa torpedo mereka sendiri. Banyak hentaman torpedo dialami oleh kapal perang Berikat dalam pertempuran sedemikian mendorong pegawai-pegawai mereka untuk mempercayai bahawa torpedo telah dilancarkan oleh kapal selam yang Jepun tidak dapat dikesan, yang beroperasi bersama-sama dengan kapal-kapal perang permukaan. Kadang-kala, Type 93 sesat menghentam kapal pada jarak yang lebih jauh daripada sasaran yang dimaksudkan, yang mendorong pada pihak Berikat kadang-kala mengesyaki kapal mereka telah terkena periuk api. Keupayaan Type 93 kebanyakannya tidak diketahui oleh pihak Berikat sehingga satu contoh utuh ditawan pada tahun 1943.
Satu versi 17.7 in (450 mm), torpedo Type 97, kemudian dibangunkan bagi kapal selam kerdil, tetapi tidak berjaya, dan digantikan dalam operasi dengan torpedo Type 91. Sati versi 21 in (53 cm) bagi kegunaan beberapa kapal selam IJN submarines yang dinamakan torpedo Type 95, dan akhirnya berjaya.
Satu kelemahan Type 93 adalah bahawa ia adalah jauh lebih cenderung untuk meletup disebabkan oleh kejutan berbanding torpedo udara termampat. Letupan dari satu Type 93, dengan kepala peledak berat, biasanya cukup untuk menenggelamkan kapal pembinasa, atau merosakkan dengan teruk satu penjajap, yag membawanya. Ketika serangan udara Amerika terhadap kapal IJN menjadi lebih kerap, para kepala kapal pembinasa dan kapal perang yang diserang dari udara perlu memutuskan sama ada atau tidak untuk membuang torpedo bagi menghalang ia daripada meletup ketika serangan.
Dalam satu contoh, penjajap berat Chikuma bernasib baik kerana telah membuang torpedo Type 93nya sebelum terkena bom dari beberapa pengebom junam USN di Pertempuran Kepulauan Santa Cruz. Semasa Pertempuran Samar (di timur Filipina ) peluru lima inci (127 mm) dari kapal pengangkut pengiring USS White Plains[6] menghentam penjajap berat Chokai. Sungguhpun dalam keadaan biasa peluru sebesar ini tidak akan merosakkan dengan serius penjajap berat, peluru ini meletupkan torpedo kapal penjajap ini, melumpuhkan kemudi dan enjinnya; dia ditenggelamkan dengan sengaja pada hari berikutnya.
Nota[sunting | sunting sumber]
Rujukan[sunting | sunting sumber]
- ^ Boyne 1995, m/s. 127, 254.
- ^ Morison 1950, m/s. 195.
- ^ 佐藤和正, 『太平洋海戦 1 進攻篇』. ISBN 4062037416
- ^ Morison 1984, m/s. 23–25.
- ^ Peck, Michael (March 20, 2016). "Japan's Super Torpedo was the Hypersonic Missile of World War II". National Interest. Dicapai pada March 20, 2016.
- ^ Hornfischer 2004, m/s. 309.
Bibliografi[sunting | sunting sumber]
- Boyne, Walter (1995). Clash of Titans. NY, USA: Simon and Schuster. ISBN 978-0-684-80196-4.CS1 maint: ref=harv (link)
- Brown, David (1990). Warship Losses of World War Two. London, Great Britain: Arms and Armour. ISBN 978-0-85368-802-0.CS1 maint: ref=harv (link)
- Hornfischer, James D. (2004). Last Stand of the Tin Can Sailors. Bantam. ISBN 0-553-80257-7.CS1 maint: ref=harv (link)
- Morison, Samuel Eliot (1950). History of United States Naval Operations in World War II: Breaking the Bismarcks Barrier. New York.CS1 maint: ref=harv (link)
- Morison, Samuel Eliot (1984). History of United States Naval Operations in World War Two. 3. Boston, USA: Little, Brown, and Company.CS1 maint: ref=harv (link)
- Shigetaka, Onda (November 1988). "Chapter 5, Between "Kaiten" and "Ohka"". "Tokko" or Kamikaze attack (dalam bahasa Japanese). Tokyo, Japan: Kodan-sha. ISBN 978-4-06-204181-2.CS1 maint: unrecognized language (link) CS1 maint: ref=harv (link)
Bacaan lanjut[sunting | sunting sumber]
- Hone, Thomas C. (September 1981). "The Similarity of Past and Present Standoff Threats". Proceedings of the United States Naval Institute. Annapolis, Maryland. 107 (9): 113–116. ISSN 0041-798X.
- Ito, Yoji; Sendo, Michio; Shiga, Fujio (November 1976) [1952]. "Torpedo (by Rai Jungo)". "Kimitu Heiki no Zenbo" or The full particulars of secret weapons (dalam bahasa Japanese). Tokyo, Japan: Hara-shobo.CS1 maint: unrecognized language (link)