Pecah periuk

Pecah periuk; Jejarum
	Ixora coccinea
Pengelasan saintifik
Alam:	Tumbuhan
(tanpa pangkat):	Trakeofit
(tanpa pangkat):	Angiosperma
(tanpa pangkat):	Eudikotiledon
Order:	Gentianales
Keluarga:	Rubiaceae
Subkeluarga:	Ixoroideae
Tribus:	Ixoreae
Genus:	Ixora
Spesies jenis
	Ixora coccinea; L.
Spesies
	sekitar 544 spesies, lihat teks
Sinonim
	Senarai Becheria Ridl.; Bemsetia Raf.; Captaincookia N.Hallé; Charpentiera Vieill.; Doricera Verdc.; Hitoa Nadeaud; Myonima Comm. ex A.Juss.; Panchezia Montrouz.; Patabea Aubl.; Schetii Adans.; Siderodendrum Schreb.; Sideroxyloides Jacq.; Thouarsiora Homolle ex Arènes; Tsiangia H.H.Hsue & P.T.Li; Versteegia Valeton; ;

Pecah periuk, jarum-jarum, jejarum, siantan, seganding atau seganding jantan ialah sejenis pokok renek berbunga dalam genus Ixora^[3]^[4] keluarga Rubiaceae.^[1] Genus ini mempunyai 544 spesies.^[2] Pokok renek ini didapati di kawasan tropika dan subtropika seluruh dunia, terutamanya India.

Pokok ini banyak ditanam di kawasan perumahan serta taman-taman, dan juga sesuai untuk dijadikan tanaman pagar.

Penamaan[sunting | sunting sumber]

Nama jarum-jarum (Jawi: ‏جاروم٢‎code: ms is deprecated ‎) dan jejarum (Jawi: ‏‏ججاروم‎‎‎code: ms is deprecated ‎) diberikan kerana stigma bunganya yang nipis seperti jarum.^[5]^:284–285

Botani[sunting | sunting sumber]

Tingginya pokok pecah periuk sehingga tiga meter. Batangnya berwarna perang dan liat, dan daunnya berbentuk bujur. Saiz daun untuk Ixora javanica adalah lebih besar iaitu 12-20 sentimeter panjang dan 4-6 sentimeter lebar, berbanding dengan daun Ixora coccinea yang hanya berukuran 7-10 sentimeter panjang dan 3-5 sentimeter lebar.

Bunga pokok ini besar dan berjambak-jambak di hujung dahan. Warna bunga untuk kedua-dua spesies termasuk merah, jingga, kuning, dan merah jambu. Walau bagaimanapun, spesies Ixora coccinea juga mempunyai bunga putih.

Buahnya berwarna hijau dan menjadi merah apabila masak.

Penanaman[sunting | sunting sumber]

Spesies-spesies tumbuhan Ixora lebih suka tanah berasid dan merupakan pilihan sesuai untuk bonsai.

Spesies terpilih[sunting | sunting sumber]

Ixora chinensis
Ixora coccinea yang berasal dari Hindia Timur, tetapi kini juga boleh didapati di Malaysia dan Indonesia
Ixora javanica yang berasal dari Malaysia dan Indonesia

Kegunaan[sunting | sunting sumber]

Bunga pokok ini yang berwarna merah biasanya digunakan dalam upacara sembahyang agama Hindu dan dalam membuat ubat-ubatan masyarakat orang India.

Galeri[sunting | sunting sumber]

Bunga jejarum yang berwarna putih.
Bunga jejarum kuning
Bunga jejarum
Jejarum muda

Rujukan[sunting | sunting sumber]

^ ^a ^b "Ixora L., Sp. Pl.: 110 (1753)". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. 2024. Dicapai pada 1 Mei 2024.
^ ^a ^b "Ixora L." World Flora Online. The World Flora Online Consortium. 2022. Dicapai pada 1 Jun 2022.
^ "Ixora". Kamus Bahasa Melayu. Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia. 2017.
^ Hean Chooi Ong (2006). Tanaman hiasan: khasiat makanan & ubatan. Kuala Lumpur: Utusan Publications. m/s. 44–45, 228–231. ISBN 9789676118929.
^ Burkill, Isaac Henry (April 1930). "An Index to the Malay Vernacular Names with comments". The Gardens' Bulletin; Straits Settlements. 3 (6 (bahagian 2)): 274–321 – melalui Perpustakaan Warisan Biokepelbagaian.

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

[RBGK-1] "Ixora L., Sp. Pl.: 110 (1753)". Plants of the World Online. Royal Botanic Gardens, Kew. 2024. Dicapai pada 1 Mei 2024.

[WFO-2] "Ixora L." World Flora Online. The World Flora Online Consortium. 2022. Dicapai pada 1 Jun 2022.

[3] "Ixora". Kamus Bahasa Melayu. Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia. 2017.

[HCO-4] Hean Chooi Ong (2006). Tanaman hiasan: khasiat makanan & ubatan. Kuala Lumpur: Utusan Publications. m/s. 44–45, 228–231. ISBN 9789676118929.

[ItMVN-5] Burkill, Isaac Henry (April 1930). "An Index to the Malay Vernacular Names with comments". The Gardens' Bulletin; Straits Settlements. 3 (6 (bahagian 2)): 274–321 – melalui Perpustakaan Warisan Biokepelbagaian.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]