Lihat sumber bagi Kebun Raya Bogor

{{Infobox park
| name = Kebun Raya Bogor
| photo = Bbg001.jpg
| photo_width = 150px
| photo_caption = Pintu masuk Kebun Raya Bogor.
| photo_alt = 
| map = 
| map_width =
| map_caption = 
| map_alt = 
| label = Pintu masuk Kebun Raya Bogor.
| label_position = right
| region = 
| type = [[Taman botani]]
| location = {{flagicon image|City Flag of Bogor.svg}}  [[Bogor]], [[Jawa Barat]]
| nearest_city =
| area = {{convert|87|ha|acre km2}}
| elevation = 
| created = {{start date|1817|5|18}}
| founder = [[Caspar Georg Carl Reinwardt]]
| etymology = 
| operator = [[Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia]]
| visitation_num = 
| visitation_year = 
| visitation_ref = 
| status = Buka
| awards = 
| camp_sites = 
| hiking_trails = 
| other_info = 
| publictransit = {{rint|jakarta|red}} {{rint|jakarta|yellow}} {{rws|Bogor}}
| website = [http://kebunraya.id/bogor kebunraya.id/bogor]
}} 

'''Kebun Raya Bogor''' di [[Indonesia]] ialah sebuah [[taman botani]] yang terletak di [[Bogor]], {{convert|60|km|}} ke selatan dari Jakarta pusat. Ia dikendalikan oleh [[Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia]] atau LIPI. Taman tersebut terletak di pusat bandar dan bersempadan dengan kawasan istana presiden iaitu [[Istana Bogor]]. Ia meliputi kawasan dengan {{convert|87|ha|acre}} dan mengandungi 13,983 jenis [[pokok]] dan [[tumbuhan]] berlainan yang rencam asal usul.

Taman botani ini yang seluas 87 [[hektar]] dibina pada tahun 1817, dan merupakan usaha Prof. Dr. [[Caspar Georg Carl Reinwardt]], seorang [[ahli botani]] dari [[Belanda]]. Terdapat 20,000 tanaman di sini yang tergolong dalam 6,000 [[spesies]].

==Sejarah==
===Latar belakang===
[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Gedenksteen van T.S. Raffles de oprichter van 's Lands Plantentuin voor zijn vrouw O.M. Raffles langs de Kanarielaan in 's Lands Plantentuin te Buitenzorg West-Java TMnr 10010771.jpg|right|thumb|Tugu ingatan Puan Raffles 1915.]]
Kawasan yang kini menjadi Taman Botani Bogor ialah sebahagian daripada ''samida'' (hutan buatan) yang paling tidak didirikan sekitar era ketika [[Sri Baduga Maharaja]] (Prabu Siliwangi, 1474-1513) memerintah [[Kerajaan Sunda]], sesuai dengan yang tertulis pada [[prasasti Batutulis]]. Hutan ini dibangunkan untuk mengawasi [[benih]] pokok langka.<ref name="historybookjava">{{cite book |author1=Masatoshi Iguchi |title=Java Essay: The History and Culture of a Southern Country |url=https://books.google.com/books?id=oQ5TBgAAQBAJ&q=history+of+bogor+botanical+garden+book&pg=PA161 |access-date=Februari 19, 2015 |year=1999 |publisher=Masatoshi Iguchi |isbn= 978-1784621513 |pages=161–163}}</ref> Hutan itu tinggal terbiar selepas kerajaan tersebut runtuh pada abad ke-16. Pada 1744, [[Syarikat Hindia Timur Belanda]] mendirikan [[taman]] dan [[rumah agam]] di tapak yang sekarang menjadi taman botani di Buitenzorg (kini disebut Bogor). 

Selepas [[Perang Jawa Belanda-England|kejayaan serangan British di Jawa pada 1811]], [[Stamford Raffles]] dilantik menjadi gabenor leftenan dan beliau menjadikan Istana Buitenzorg sebagai kediamannya. Beliau telah melandskap kembali taman itu menjadi [[taman ala Inggeris]].<ref name="Krbogor">[http://www.krbogor.lipi.go.id/id/Sejarah-Kebun-Raya-Bogor.html Sejarah Kebun Raya Bogor], krbogor.lipi.go.id</ref> [[Isteri]]nya [[Olivia Mariamne Devenish|Olivia Mariamne Raffles]], meninggal di Buitenzorg pada 26 November 1819 dan dikebumikan di [[Batavia]]. Sebuah tugu peringatan didirikan di taman itu untuk memperingatinya.<ref>[http://www.dodenakkers.nl/artikelen/buitenland/252-bogor.html KERKHOF IN DE PLANTENTUIN (KEBUN RAYA) VAN BUITENZORG (BOGOR) IN WEST-JAVA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150217191559/http://www.dodenakkers.nl/artikelen/buitenland/252-bogor.html |date=2015-02-17 }}, dodenakkers.nl</ref> 

==Bentuk dan susun atur==
===Kolam Gunting===
Di selatan Istana Bogor, [[kolam]] buatan  ini menjadi [[habitat]] bagi [[hidupan liar]] di Kebun Raya Bogor. Salah satu penghuni paling ketaranya ialah teratai ''[[Victoria amazonica]]''. Benihnya dikirimkan dari [[Taman Botani Amsterdam]] pada 1960.<ref>[http://travel.detik.com/read/2014/11/03/122830/2737200/1519/wah-ada-teratai-raksasa-dari-amazon-di-kebun-raya-bogor Wah! Ada Teratai Raksasa dari Amazon di Kebun Raya Bogor]. ''Detik'', November 3, 2014.</ref> Tugu bagi memperingati isteri Raffles dan Reinwardt turut terletak berdekatan kolam. 

===Perkuburan Belanda===
[[File:Diverse graven (Prins, De Eerens) op Makam Belanda, Bogor.jpg|right|thumb|Kubur Belanda (Prins, De Eerens) di Taman Botani Bogor]]
Berdekatan bahagian himpunan [[buluh]] Istana Bogor, terdapat perkuburan kecil dengan batu nisan Belanda. Salah satu makam yang ketara kepunyaan seorang gabenor terdahulu, D. J. De Eerens yang menjawat pada 1836 ke 1840. Terdapat 42 nisan dengan 38 orangnya dikenal pasti. Nisan tertuanya bertanggal 2 Mei 1784 yang lepas.<ref name="Krbogor-3">{{cite web|url=http://www.krbogor.lipi.go.id/id/isirow/isi_statis/61.html|title=Komplek pemakaman belanda|first=PKT Kebun|last=Raya-LIPI}}</ref>

===Taman Araceae===
Bersebelahan [[bank biji benih|tabung benih]] taman tersebut, sebuah kawasan yang diperuntukkan bagi spesies tumbuhan [[Araceae]] dibangunkan pada 2010. Taman ini terdiri daripada banyak jenis ''[[Schismatoglottis]]'', ''[[Homalomena]]'', ''[[Colocasia]]'' dan beberapa jenis [[pokok memanjat|pepanjat]] semacam ''[[Philodendron]]'' dan ''[[Raphidophora]]''. Lebih kurang 10 batang pokok dengan ketinggian lebih daripada {{convert|2|m}} ditanam di kawasan ini, berperanan menjadi pelindung terhadap dedahan langsung matahari.<ref name="Krbogor-4">{{cite web|url=http://www.krbogor.lipi.go.id/id/isirow/isi_statis/93.html|title=Taman Araceae|first=PKT Kebun|last=Raya-LIPI}}</ref>

===Taman Teijsmann===
[[File:Teijsmann Garden at Bogor Botanical Garden, Indonesia.jpg|alt=Teijsmann Garden at Bogor Botanical Garden.|thumb|Taman Teijsmann di Taman Botani  Bogor.]]
Sebuah taman kecil dengan susun atur kebun mawar Perancis dibangunkan pada 1884 oleh M. Treub. Sesuai namanya, taman ini dibangunkan menjadi kenangan pada Johannes Elias Teijsmann atas sumbangan beliau dalam perkembangan taman tersebut. Di pusat taman itu, terletak tugu Teijismann, tegak dengan [[granit]] dari [[Berlin]].<ref name="Krbogor-5">{{cite web|url=http://www.krbogor.lipi.go.id/id/isirow/isi_statis/55.html|title=Taman Teisjmann|first=PKT Kebun|last=Raya-LIPI}}</ref>
<!--
===Taman Ubatan===

===Taman Mexico=== 

===Taman Soedjana Kassan===-->

===Anggerik===
[[File:Orchid house Bogor Botanical Garden.JPG|right|thumb|Rumah anggerik di Taman Botani  Bogor.]]
Himpunan [[anggerik]] di Taman Botani Bogor lebih tertumpu kepada spesies liar, kira-kira sebilangan 500 spesies daripada lebih 100 [[genus]]. ''[[Anggerik harimau|Grammatophyllum spesiosum]]'', spesies anggerik terbesar di dunia pun sebahagian daripada himpunan ini. Spesimen yang terlihat dalam himpunan taman ini adalah sama ada spesimen asli yang dikumpulkan dari hutan ataupun anak-anak spesimen tersebut yang telah dibiakkan. Sungguhpun himpunan anggerik di Taman Botani Bogor terbibit lebih awal lagi, ia tidak lengkap sehinggalah 1927 di mana himpunan ini dipindahkan ke [[rumah hijau]].<ref name="Satwa-3">[http://www.bogor.indo.net.id/kri/orchid.htm Orchid Collection] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20110721122136/http://www.bogor.indo.net.id/kri/orchid.htm |date=Julai 21, 2011 }}</ref>

==Pengarah Taman==
[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Portret van R.H.C.C. Scheffer directeur van 's Lands Plantentuin in Buitenzorg TMnr 10018639.jpg|thumb|150px|upright|[[Rudolph Herman Christiaan Carel Scheffer]] (1844–1880)]]
*1817–1822 : [[Caspar Georg Carl Reinwardt]] (1773–1854)
*1823–1826 : [[Carl Ludwig Blume]] (1789–1862)
*1830–1869 : [[Johannes Elias Teijsmann]] (1808–1882)
*1869–1880 : [[Rudolph Herman Christiaan Carel Scheffer]] (1844–1880)
*1880–1910 : [[Melchior Treub]] (1851–1910)
*1910–1918 : J.C. Koningsberger
*1918–1932 : Willem Marius Docters van Leeuwen (1880–1960)
*1932–1939 : K.W. Dammerman
*1939–1940 : [[Lourens Baas Becking|L.G.M. Baas Becking]]
*1940–1941 : T.H. Honert
*1941–1943 : [[Dirk Fok van Slooten]] (1891–1953)
*1943–1945 : [[Takenoshin Nakai]] (1882–1952)
*1946–1948 : L.G.M. Baas Becking
*1948–1949 : Dirk Fok van Slooten
*1949–1959 : Kusnoto Setyodiwirjo
*1959–1969 : Soedjana Kassan
*1969–1981 : Didin Sastrapradja
*1981–1983 : Made Sri Prana
*1983–1987 : Usep Sutisna
*1987–1990 : Sampurno Kadarsan
*1990-1997 : Suhirman
*1997-2002 : Dedi Darnaedi
*2002-2008 : Irawati
*2008-2013 : Mustaid Siregar
*2013-2019 : Didik Widyatmoko
*2019–sekarang : R. Hendrian 

==Galeri==
<gallery mode="packed">
File:OrchidHouse White.JPG|<small>''[[Phalaenopsis amabilis]]'' di rumah anggerik</small>
File:Bungaapaini3.jpg|<small>''[[Billbergia pyramidalis]]''</small>
File:RIBogorVictoriaRegia.jpg|<small>Bunga ''[[Victoria amazonica]]''</small>
File:RIBogorSeerose.jpg|<small>Telepok di dalam kolam</small>
File:MD Grey Pansy.jpg|<small>Si banci kelabu (''[[Junonia atlites]]'')</small>
</gallery>

==Lihat juga==
* [[Taman Botani Diraja, Kew]]
* [[Taman Botani Putrajaya]]

==Rujukan==
{{Reflist}}