Kelakuan seksual berisiko

Kelakuan seksual berisiko ialah kegiatan seksual manusia yang boleh meningkatkan peluangnya seseorang yang melakukannya tertular penyakit kelamin atau menyebabkan kehamilan.^[1] Kelakuan seksual berisiko dapat bermaksud dua hal iaitu kelakuan itu sendiri atau penerangan kelakuan dari pasangan. Kelakuan tersebut dapat berupa hubungan seks melalui faraj, oral, atau anal.

Deskripsi[sunting | sunting sumber]

Beberapa tingkah laku seksual berisiko ialah:^[2]^[3]

Seks tanpa menggunakan perlindungan (seperti: kondom)

Sentuhan mulut dan alat kelamin tanpa perlindungan (seks oral)
Melakukan hubungan seksual pada usia muda
Berbilang pasangan seks

Seks anal tanpa perlindungan
Melakukan hubungan seks dengan pasangan yang telah menggunakan dadah suntikan
Bekerja di dunia porno
Mempunyai pasangan yang terlibat dalam tingkah laku seksual berisiko

Selain itu, perilaku lainnya seperti penggunaan alkohol dan obat-obatan terlarang sangat meningkatkan risiko terhadap penyakit lain seperti gonorea, klamidia, trikomoniasis, hepatitis B, dan HIV/AIDS. Trauma dari seks anal juga telah diidentifikasi sebagai perilaku seksual berisiko.^[4] Remaja dapat memiliki kehidupan seks yang aktif namun tanpa disertai pengetahuan yang cukup mengenai pencegahan penularan PMS atau kehamilan. Perilaku seksual berisiko juga dapat memunculkan risiko penyakit lain selain PMS seperti kanker serviks, kehamilan ektopik, hingga infertilitas.^[4]

Tingkah laku lain seperti penggunaan kondom yang tidak konsisten, penggunaan alkohol, penyalahgunaan dadah, kemurungan, kekurangan sokongan sosial, status penjara, tinggal bersama pasangan, dan pernah menjadi mangsa gangguan seksual juga dikaitkan dengan tingkah laku seksual yang berisiko. Walau bagaimanapun, kajian lanjut diperlukan untuk mengetahui sama ada faktor ini mempunyai hubungan sebab akibat dengan tingkah laku seksual berisiko atau tidak.^[5]^[6] Di samping itu, tingkah laku lain seperti penggunaan alkohol dan dadah yang menyalahi undang-undang sangat meningkatkan risiko penyakit lain seperti gonorea, klamidia, trikomoniasis, hepatitis B, dan HIV/AIDS. Trauma daripada seks dubur juga telah dikenal pasti sebagai tingkah laku seksual yang berisiko.^[4] Remaja boleh menjalani kehidupan seks yang aktif tetapi tanpa pengetahuan yang mencukupi tentang pencegahan jangkitan STD atau kehamilan. Tingkah laku seksual yang berisiko juga boleh meningkatkan risiko penyakit selain STD, seperti kanser serviks, hingga ketidaksuburan.^[4]

Intervensi[sunting | sunting sumber]

Pengurangan risiko kesihatan seksual boleh termasuk latihan motivasi, bercakap secara tegas tentang seks, dan pendidikan serta campur tangan tentang seks dan kesihatan reproduktif. Kaunseling boleh digunakan kepada orang yang mempunyai kesihatan mental yang lemah untuk meningkatkan pengetahuan, sikap dan tingkah laku dalam seks yang boleh menjejaskan pengurangan tingkah laku seksual berisiko.^[3]

Lihat juga[sunting | sunting sumber]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

^ Dimbuene, Zacharie Tsala; Emina, Jacques B.O.; Sankoh, Osman (2014). "UNAIDS 'multiple sexual partners' core indicator: promoting sexual networks to reduce potential biases". Global Health Action. 7 (1): 23103. doi:10.3402/gha.v7.23103. ISSN 1654-9716. PMC 3955766. PMID 24647127.
^ "High Risk Sexual Behaviour". British Columbia, HealthLinkBC. May 27, 2016. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-03-21. Dicapai pada April 21, 2017. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)
^ ^a ^b Pandor, Abdullah; Kaltenthaler, Eva; Higgins, Agnes; Lorimer, Karen; Smith, Shubulade; Wylie, Kevan; Wong, Ruth (2015). "Sexual health risk reduction interventions for people with severe mental illness: a systematic review". BMC Public Health. 15 (1): 138. doi:10.1186/s12889-015-1448-4. PMC 4330652. PMID 25886371.
^ ^a ^b ^c ^d Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; teks bagi rujukan medscape tidak disediakan
^ Engstrom, M, Winham, KM, & Gilbert, L. Types and characteristics of childhood sexual abuse: How do they matter in HIV sexual risk behaviors among women in methadone treatment in New York City? Substance Use & Misuse, 2016; 51:3, 277-294
^ Icard LD, Jemmott, John B., I., II, Teitelman A, O’Leary A, Heeren GA. Mediation effects of problem drinking and marijuana use on HIV sexual risk behaviors among childhood sexually abused South African heterosexual men. Child Abuse & Neglect, 2014; 38(2): 234-242

[DimbueneEmina2014-1] Dimbuene, Zacharie Tsala; Emina, Jacques B.O.; Sankoh, Osman (2014). "UNAIDS 'multiple sexual partners' core indicator: promoting sexual networks to reduce potential biases". Global Health Action. 7 (1): 23103. doi:10.3402/gha.v7.23103. ISSN 1654-9716. PMC 3955766. PMID 24647127.

[hl2-2] "High Risk Sexual Behaviour". British Columbia, HealthLinkBC. May 27, 2016. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-03-21. Dicapai pada April 21, 2017. Unknown parameter |dead-url= ignored (bantuan)

[PandorKaltenthaler2015-3] Pandor, Abdullah; Kaltenthaler, Eva; Higgins, Agnes; Lorimer, Karen; Smith, Shubulade; Wylie, Kevan; Wong, Ruth (2015). "Sexual health risk reduction interventions for people with severe mental illness: a systematic review". BMC Public Health. 15 (1): 138. doi:10.1186/s12889-015-1448-4. PMC 4330652. PMID 25886371.

[medscape-4] Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; teks bagi rujukan medscape tidak disediakan

[5] Engstrom, M, Winham, KM, & Gilbert, L. Types and characteristics of childhood sexual abuse: How do they matter in HIV sexual risk behaviors among women in methadone treatment in New York City? Substance Use & Misuse, 2016; 51:3, 277-294

[6] Icard LD, Jemmott, John B., I., II, Teitelman A, O’Leary A, Heeren GA. Mediation effects of problem drinking and marijuana use on HIV sexual risk behaviors among childhood sexually abused South African heterosexual men. Child Abuse & Neglect, 2014; 38(2): 234-242

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]