Lihat sumber bagi Serangan dan penaklukan Mongol

{{Infobox military conflict
| conflict = Serangan dan penaklukan Mongol
| image = [[File:Mongol Empire map.gif|280px|Peta animasi menunjukan perkembangan Empayar Mongol]]
| caption = Perluasan Empayar Mongol 1206–94
| date = 1206–1337
| place = [[Eurasia]]
| map_type= |map_size= |map_caption=
| territory =
| result = {{longitem|'''Penaklukan Mongol ke atas sebahagian besar Eurasia'''}}
* Pengasasan [[Empayar Mongol]]
* Penghapusan {{hlist|class=nowraplinks|style=padding-left:1.0em;line-height:1.35em; |[[Alania]] |[[Assassins]] |[[Cumania]] |[[Kerajaan Beraja Dali|Dali]] |[[Dinasti Jin (1115–1234)|Dinasti Jin]] |[[Qara Khitai]] |[[Dinasti Khwarazmia|Empayar Khwarazmia]] |[[Rus' Kiev]] |[[Khanate Kimek]] |[[Dinasti Song]] |[[Serangan Mongol ke atas Chechnya|Dzudzurketia {{smaller|(Chechnya)}}]] |[[Persekutuan Tatar]] |[[Volga Bulgaria]] |[[Xia Barat]]}}
* [[Vasal|Pengvasalan]] ke atas {{hlist|class=nowraplinks|style=padding-left:1.0em;line-height:1.35em; |[[Prinsipaliti Antioch|Antioch]] |[[Kerajaan Beraja Cilicia Armenia|Cilicia Armenia]] |[[Kaunti Tripoli]] |[[Kerajaan Beraja Dali|Raja Dali]] |[[Kerajaan Beraja Georgia]]|[[Goryeo]] |[[Republik Novgorod|Novgorod]] |[[Republik Pskov|Pskov]] |[[Kerajaan Beraja Qocho|Qocho]] |[[Kesultanan Rum|Rum]] |[[Empayar Bulgaria Kedua]] |[[Kerajaan Beraja Sukhothai]] |[[Empayar Trebizond|Trebizond]]| [[Kerajaan Beraja Serbia (Zaman Pertengahan)|Serbia]]|}}
* Kehancuran {{hlist|class=nowraplinks|style=padding-left:1.0em;line-height:1.35em; |[[Fragmented Poland|Poland Timur]] |[[Kerajaan Beraja Bohemia|Bohemia]] | [[Kerajaan Beraja Hungary|Hungary]] |[[Duchy Besar Lithuania|Lithuania]] |[[Thrace Byzantine|Thrace]]}}
* {{longitem|Penaklukan separuh jalan ke atas [[Benua Kecil India]] dan [[Asia Tenggara]]}}
* {{longitem|Kegagalan untuk menguasai [[Shogunate Kamakura|Jepun]] dan [[Kesultanan Mamluk (Kaherah)|Kesultanan Mamluk]]}}
* Kemunculan ''[[Pax Mongolica]]''
}}
{{Campaignbox Mongol invasions}}
[[Imej:Mongol Empire map.gif|thumb|right|350px|Perluasan Empayar Mongol]]

'''Serangan dan penaklukan Mongol''' berlangsung sepanjang kurun ke-13, menghasilkan sebuah [[Empayar Mongol]] yang besar yang mana menjelang tahun 1300, merangkumi sebahagian besar [[Asia]] dan [[Eropah Timur]]. Sejarawan mencadangkan bahawa [[kemusnahan di bawah Empayar Mongol|serbuan dan serangan Mongol]] merupakan antara [[senarai perang dan malapetaka mengikut jumlah kematian|konflik paling berdarah]] dalam sejarah manusia. Selain itu, mereka juga membawa [[wabak bubonik]] bersama-sama mereka, menyebarkannya hampir ke seluruh Asia dan Eropah dan menjadi antara penyebab kehilangan nyawa dalam [[Black Death]].<ref>Robert Tignor et al. ''Worlds Together, Worlds Apart A History of the World: From the Beginnings of Humankind to the Present'' (2nd ed. 2008) ch 11 pp 472-75 and map p 476-77</ref><ref>Vincent Barras and Gilbert Greub. "History of biological warfare and bioterrorism" in '' Clinical Microbiology and Infection'' (2014) 20#6 pp 497-502.</ref><ref>Andrew G. Robertson, and Laura J. Robertson. "From asps to allegations: biological warfare in history," ''Military medicine'' (1995) 160#8 pp: 369-373.</ref><ref>Rakibul Hasan, "Biological Weapons: covert threats to Global Health Security." ''Asian Journal of Multidisciplinary Studies'' (2014) 2#9 p 38. [http://www.ajms.co.in/sites/ajms/index.php/ajms/article/viewFile/559/488 online]</ref>

Empayar Mongol muncul dalam kurun ke-13 melalui siri-siri serangan dan penaklukan ke seluruh Asia Tengah dan Barat, dan tiba di Eropah Timur menjelang tahun 1240-an.

[[Senarai serbuan Mongol dan Tatar ke atas negeri-negeri Rusia|Serbuan ke atas Rusia]] oleh [[Tartar]] dan Mongol terus berlangsung selepas [[Perpecahan Empayar Mongol|kejatuhan Empayar Mongol]] sekitar tahun 1260. Penaklukan wilayah di China oleh Mongol berterusan sehingga kurun ke-14 di bawah [[Dinasti Yuan]], sementara puak-puak di Parsi kekal wujud sehingga kurun ke-15 di bawah [[Empayar Timurid]]. Di India, kekuasaan Mongol kekal sehingga kurun ke-19 melalui [[Empayar Mughal]].

== Asia Tenggara==
{{main|Serangan pertama Mongol ke atas Burma|l1=Serangan pertama|Serangan kedua Mongol ke atas Burma|l2= dan kedua Mongol ke atas Burma|Serangan Mongol ke atas Vietnam|l3=serangan ke atas Vietnam|Serangan Mongol ke atas Jawa|l4=serangan ke atas Jawa}}


[[Dinasti Yuan]] yang dipimpin oleh Kublai Khan [[Seranga pertama Mongol ke atas Burma|menceroboh Burma antara tahun 1277 dan 1287]], mengakibatkan kehancuran dan perpecahan [[Kerajaan Beraja Pagan]]. Bagaimanapun, [[Serangan kedua Mongol ke atas Burma|serangan pada tahun 1301]] berjaya diundurkan oleh [[Kerajaan Beraja Myinsaing]], Burma. [[Serangan Mongol ke atas Vietnam]] (kemudian dikenali sebagai [[Đại Việt]]) dan [[Serangan Mongol ke atas Jawa|Jawa]] membawa kekalahan kepada Mongol, walaubagaimanapun kebanyakan negara di [[Asia Selatan]] bersetuju untuk membayar ufti untuk mengelakkan pertumpahan darah.<ref>[https://books.google.com/books?id=6UHi9JXNokEC&pg=PA120&dq=tran+fujian&hl=en&sa=X&ei=XiPNVPrfH4WgNsWpgagC&ved=0CCQQ6AEwAQ#v=onepage&q=tran%20fujian&f=false Taylor 2013], p. 120.</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=6UHi9JXNokEC&pg=PA103#v=onepage&q&f=false Taylor 2013], p. 103.</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=gyPjBevBHxcC&pg=PA159&dq=tran+fujian&hl=en&sa=X&ei=XiPNVPrfH4WgNsWpgagC&ved=0CD8Q6AEwBg#v=onepage&q=tran%20fujian&f=false ed. Hall 2008], [https://books.google.com/books?id=nZaaAAAAQBAJ&pg=PA159&dq=tran+fujian&hl=en&sa=X&ei=XiPNVPrfH4WgNsWpgagC&ved=0CDoQ6AEwBQ#v=onepage&q=tran%20fujian&f=false p. 159].</ref><ref name="books.google.com">[https://books.google.com/books?id=ZHD4Asj0FagC&pg=PT90&dq=Tran+Chen+Fujian&hl=en&sa=X&ei=9AzMVM66BIfbsAShsIDgCQ&ved=0CDIQ6AEwAg#v=onepage&q=Tran%20Chen%20Fujian&f=false eds. Dutton & Werner & Whitmore 2013] [https://books.google.com/books?id=ZHD4Asj0FagC&pg=PT90&dq=tran+fujian&hl=en&sa=X&ei=di7NVJKXCovEggSwpYKgCQ&ved=0CEgQ6AEwCDg8#v=onepage&q=tran%20fujian&f=false .]</ref><ref name="Gunn 2011">[https://books.google.com/books?id=E10tnvapZt0C&pg=PA112&dq=tran+fujian&hl=en&sa=X&ei=XiPNVPrfH4WgNsWpgagC&ved=0CC8Q6AEwAw#v=onepage&q=tran%20fujian&f=false Gunn 2011], p. 112.</ref><ref name="Embree & Lewis 1988">[https://books.google.com/books?id=cNwpAQAAMAAJ&q=tran+fujian&dq=tran+fujian&hl=en&sa=X&ei=1iPNVKSgKoS4ggTd6oDgCw&ved=0CCIQ6AEwATge Embree & Lewis 1988], [https://books.google.com/books?id=cNwpAQAAMAAJ&q=In+particular,+the+Tran+from+Fujian+in+South+China+had+built+up+their+power+in+the+southern+Red+River+delta+on+a+commercial+base+%28fishing%29.+Now+the+family+became+a+force+in+the+capital+by+intermarrying+with+the+Ly,+and+soon+it+took+the+throne+for+...&dq=In+particular,+the+Tran+from+Fujian+in+South+China+had+built+up+their+power+in+the+southern+Red+River+delta+on+a+commercial+base+%28fishing%29.+Now+the+family+became+a+force+in+the+capital+by+intermarrying+with+the+Ly,+and+soon+it+took+the+throne+for+...&hl=en&sa=X&ei=yCXNVP2-FcKPsQSTioCYCA&ved=0CB8Q6AEwAA p. 190.]</ref><ref name="Woodside 1971">[https://books.google.com/books?id=0LgSI9UQNpwC&pg=PA8&dq=tran+fukien&hl=en&sa=X&ei=Fi_NVITUN6XjsASAvoKoDg&ved=0CFwQ6AEwCQ#v=onepage&q=tran%20fukien&f=false Woodside 1971], p. 8.</ref>

== Eropah ==
{{main|Serangan Mongol ke atas Eropah}}
[[File:Bitwa pod Legnicą.jpg|thumb|left|[[Pertempuran Legnica]] berlaku semasa [[Serangan pertama Mongol ke atas Poland]].]][[File:Spisska nova ves...castle.jpg|thumb|200px|[[Serangan Mongol ke atas Eropah|Serangan Mongol pada kurun ke-13]] menyebabkan pembinaan istana kota batu yang kukuh, seperti [[Istana kota Spiš]] di [[Slovakia]].]]
Mongol menyerang dan memusnahkan [[Volga Bulgaria]] dan [[Rus' Kiev]], sebelum [[Serangan pertama Mongol ke atas Poland|menyerbu Poland]], [[Kerajaan Beraja Hungary|Hungary]] dan [[Empayar Bulgaria Kedua|Bulgaria]], dan lain-lain. Selama tiga tahun (1237–1240), Mongol memusnahkan dan melenyapkan kesemua kota-kota utama di Rusia kecuali [[Novgorod]] dan [[Pskov]].<ref name="parallelsixty.com">{{Cite web |url=http://www.parallelsixty.com/history-russia.shtml |title=History of Russia, Early Slavs history, Kievan Rus, Mongol invasion |access-date=2016-10-14 |archive-date=2018-02-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180201064748/http://www.parallelsixty.com/history-russia.shtml |url-status=dead }}</ref>

[[Giovanni da Pian del Carpine]], utusan Paus kepada Khan Besar Mongol, mengembara melalui [[Kiev]] pada bulan Februari 1246 dan menulis:{{Quote|text=Mereka [orang Mongol] telah menyerang Rus, di mana mereka membuatkan keadaan kacau-bilau, memusnahkan kota-kota dan kubu-kubu dan menyembelih manusia; dan mereka juga telah mengepung Kiev, ibu kota bagi Rus; selepas mereka mengepung kota untuk jangka masa yang panjang, mereka menawannya dan membunuh penduduknya. Apabila meneruskan perjalan melalui daratan kami menjumpai tengkorak dan tulang manusia yang tidak terkira banyaknya di atas tanah. Kiev adalah sebuah kota yang besar yang mempunyai ramai penduduk, tetapi kini tiada penghuni, kini terdapat kurang daripada dua ratus buah rumah dan penduduknya dijadikan hamba.<ref>[https://tspace.library.utoronto.ca/citd/RussianHeritage/4.PEAS/4.L/12.III.5.html The Destruction of Kiev]</ref>|sign=|source=}}

Serangan-serangan Mongol menyebabkan perpindahan penduduk pada skala yang tidak pernah dilihat sebelumnya di tengah Asia dan timur Eropah. Khabar akan kedatangan gerombolan Mongol menyebabkan ketakutan dan panik di kalangan penduduk.<ref name="Diana Lary 2012 49">{{cite book |author=Diana Lary |title=Chinese Migrations: The Movement of People, Goods, and Ideas over Four Millennia |url=https://books.google.com/books?id=w_FDAXMsq1QC&pg=PT49 |year=2012 |publisher=Rowman & Littlefield |page=49}}</ref>

==Garis masa==
*[[Genghis Khan| 1205&ndash;1209 : Pencerobohan Barat China]]
*[[Dinasti Yuan| 1211&ndash;1234 : Pencerobohan Utara China]]
*[[Pencerobohan Mongol di Asia Tengah| 1218&ndash;1220 : Pencerobohan Asia Tengah]] (timur laut jajahan [[Empayar Parsi]])
*[[Pencerobohan Mongol di Georgia|1220-1223, 1235-1330 : Pencerobohan Georgia dan Caucasus]] (utara dan barat laut Parsi)
*[[Perang Sungai Kalka| 1220&ndash;1224 : Pencerobohan Cumans]]
*[[Pencerobohan Mongol di Volga Bulgaria| 1223&ndash;1236 : Pencerobohan Volga Bulgaria]]
*[[Pencerobohan Mongol di Korea| 1231&ndash;1259 : Pencerobohan Korea]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah]]
*[[Pencerobohan Mongol di Rus| 1237&ndash;1242 : Pencerobohan Rus]]
*[[Perang Legnica| 1241 : Pencerobohan Poland, Lithuania dan Bohemia]]
*[[Perang Muhi| 1241 : Pencerobohan Hungary]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1241 : Pencerobohan Austria dan timur laut Itali]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1242 : Pencerobohan Serbia dan Bulgaria]]
*[[Perang Köse Dag|1241-1244 : Pencerobohan Anatolia]]
*[[Perikatan Franco-Mongol| 1251-1259 : Pencerobohan Parsi, Syria dan Mesopotamia]]
*1252-1472 kempen ketenteraan Mongol di Rusia
*[[Trần Hưng Đạo| 1257, 1284, 1287 : Pencerobohan Vietnam]]
*[[Perang Baghdad (1258)| 1258 : Pencerobohan Baghdad]]
*[[Pencerobohan Mongol di Rus| 1258-1259 : Pencerobohan Galych-Volhynia]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1259 : Serbuan ke atas Lithuania dan Poland]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1264-1265 : Serbuan ke atas Bulgaria dan Thrace]]
*[[Penjajahan Mongol terhadap Jepun| 1274, 1281 : Pencerobohan Jepun]] 
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1274 : Serbuan ke atas Bulgaria]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1275, 1277 : Serbuan ke atas Lithuania]]
*[[Perang Ngasaunggyan| 1277 : Pencerobohan Burma]]
*[[Perang Yamen| 1279 : Pencerobohan Selatan China]]
*[[Perang Homs Kedua| 1281 : Pencerobohan Syria]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1285 : Pencerobohan Hungary]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1285 : Serbuan ke atas Bulgaria]]
*[[Perang Pagan| 1287 : Pencerobohan Burma]]
*[[Pencerobohan Mongol di Eropah| 1287 : Serbuan ke atas Poland]]
*[[Kublai Khan| 1293 : Pencerobohan Jawa]]
*[[Zafar Khan|1297, 1299 : Pencerobohan India]]
*[[Pencerobohan Mongol di Syria (1299)| 1299 : Pencerobohan Syria]]
*[[Pencerobohan Mongol di India|1222-1327 : Pencerobohan India]]
*[[Pencerobohan Mongol di Myanmar (1300)]]
*[[Perang Shaqhab| 1303 : Pencerobohan Syria]]
*1312 : Pencerobohan Syria

== Lihat juga ==
* [[Empayar Mongol]]
* [[Pencerobohan Tatar]]

== Pautan luar ==
* [https://tspace.library.utoronto.ca/citd/RussianHeritage/4.PEAS/4.L/12.III.5.html The Destruction of Kiev]
* [http://www.sfusd.k12.ca.us/schwww/sch618/Ibn_Battuta/Battuta's_Trip_Three.html Battuta's Travels: Part Three - Persia and Iraq]
* [http://www.britannica.com/eb/article-34789/Hungary The Mongol invasion: the last Arpad kings]
* [http://countrystudies.us/vietnam/9.htm The Tran Dynasty and the Defeat of the Mongols]

[[Kategori:Empayar Mongol]]