Bahagian pentadbiran di Taiwan

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Pentadbiran Taiwan (Republik China) terdiri daripada termasuk Pulau Taiwan dan pulau-pulau sekitar, serta Kepulauan Penghu. Bermula dari zaman penjajahan Belanda dan Sepanyol, ketika Sepanyol pernah mendirikan tiga wilayah di utara Taiwan. Seiring dengan undang-undang dan peraturan yang berkenaan dengan Republik China, kini, pentadbiran Taiwan terbahagi kepada satu wilayah (iaitu Wilayah Taiwan) dan enam bandar raya tadbiran langsung (Taipei, Taipei Baru, Taoyuan, Taichung, Tainan, Kaohsiung). Wilayah Taiwan pula terbahagi lagi kepada 11 jajahan dan tiga bandar raya.[1]

Selain daripada pulau Taiwan, Kepulauan Matsu, Kinmen dan Wuqiu yang berhampiran dengan Tanah Besar China, juga terletak di bawah bidang kuasa pemerintahan Republik China. Pulau-pulau tersebut tidak terletak di bawah "Wilayah Taiwan", tetapi sebaliknya di bawah Wilayah Fujian. Republik China yang mentadbir Taiwan dan pulau-pulau tersebut sebenarnya juga secara teknikal menuntut Tanah Besar China (di bawah pentadbiran Republik Rakyat China) sebagai wilayahnya, dan hal ini disahkan oleh Konsensus 1992 yang dipersetujui oleh kedua-dua pihak, di mana hanya wujud satu negara China di dunia, dan setiap pihak boleh mentafsir erti "satu negara China" ini mengikut definisi sendiri.[2] Negara Republik China ditubuhkan di Tanah Besar China pada tahun 1912, tetapi dilarikan ke Taiwan setelah Kuomintang kalah kepada Parti Komunis China yang menubuhkan Republik Rakyat China dalam Perang Saudara pada tahun 1949.

Bahagian-bahagian pentadbiran masa kini[sunting | sunting sumber]

Peta Taiwan No. Nama Bendera Lambang Bahagian Pusat pentadbiran Keluasan（km²） Bilangan penduduk
Daratan Laut
Kep. Matsu
Kinmen
Wuqiu
1
2
4
5
6
7
8
9
3
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
 Wilayah dan bandaraya tadbiran langsung
－ Wilayah Taiwan
臺灣省 		3 bandaraya
11 jajahan 		（Tiada） 25110.0037 40837.0399 7,049,645
1 Taipei
臺北市 		12 daerah Daerah Xinyi 271.7997 0 2,610,762
2 Taipei Baru
新北市 		29 daerah Daerah Banqiao 2052.5667 2966.7265 4,029,205
3 Taoyuan
桃園市 		13 daerah Daerah Taoyuan 1220.9540 1,130.2383 2,264,231
4 Taichung
臺中市 		29 daerah Daerah Xitun 2214.8968 1,663.7394 2,816,779
5 Tainan
臺南市 		37 daerah Daerah Anping, Daerah Xinying 2191.6531 2,592.7310 1,876,364
6 Kaohsiung
高雄市 		38 daerah Daerah Lingya, Daerah Fengshan 2951.8524 2,726.8354 2,767,931
Jajahan dan bandaraya Wilayah Taiwan
7 Bandaraya Keelung
基隆市 		7 daerah Daerah Zhongzheng 132.7589 3,585.4177 368,020
8 Bandaraya Hsinchu
新竹市 		3 daerah Daerah Utara 104.1526 387.5623 450,617
9 Bandaraya Chiayi
嘉義市 		2 daerah Daerah Timur 60.0256 0 266,442
10 Jajahan Hsinchu
新竹縣 		1 bandar
3 pekan
9 desa 		Bandar Zhubei 1427.5369 333.9971 569,199
11 Jajahan Miaoli
苗栗縣 		2 bandar
5 pekan
11 desa 		Bandar Miaoli 1820.3149 1,741.4762 543,513
12 Jajahan Changhua
彰化縣 		2 bandar
6 pekan
18 desa 		Bandar Changhua 1074.3960 3,313.6481 1,267,988
13 Jajahan Nantou
南投縣 		1 bandar
4 pekan
8 desa 		Bandar Nantou 4106.4360 0 491,743
14 Jajahan Yunlin
雲林縣 		1 bandar
5 pekan
14 desa 		Bandar Douliu 1290.8326 1,220.4274 678,064
15 Jajahan Chiayi
嘉義縣 		2 bandar
2 pekan
14 desa 		Bandar Taibao 1903.6367 336.1701 500,316
16 Jajahan Pingtung
屏東縣 		1 bandar
3 pekan
29 desa 		Bandar Pingtung 2775.6003 5,771.4292 814,210
17 Jajahan Yilan
宜蘭縣 		1 bandar
3 pekan
8 desa 		Bandar Yilan 2143.6251 2,145.3078 453,452
     = Bandaraya tadbiran langsung (kerajaan pusat)

     = Bandaraya (tadbiran wilayah)

     = Jajahan (tadbiran wilayah) 		18 Jajahan Hualien
花蓮縣 		1 bandar
2 pekan
10 desa 		Bandar Hualien 4628.5714 2,790.9131 324,804
19 Jajahan Taitung
臺東縣 		1 bandar
2 pekan
13 desa 		Bandar Taitung 3515.2526 11,274.6894 215,483
20 Jajahan Penghu
澎湖縣 		1 bandar
5 desa 		Bandar Magong 126.8641 7,936.0015 105,794

Wilayah Taiwan dan bandaraya tadbiran langsung[sunting | sunting sumber]

Wilayah Taiwan (臺灣省) kini berada di bawah bidang kuasa Dewan Pentadbiran Republik China. Pada 20 Disember 1998, sejajar dengan pindaan perlembagaan Republik China yang melibatkan fungsi pentadbiran dan organisasi pemerintahan Wilayah Taiwan, tugas-tugas bekas pemerintahan wilayah diserahkan kepada kerajaan pusat dan pemerintahan-pemerintahan peringkat bandar dan daerah. Pemerintahan wilayah telah berubah menjadi agensi kerajaan pusat; ia bukan lagi lembaga autonomi tempatan, tetapi telah menjadi wilayah nominal sahaja. Pada 1 Julai 2018, Dewan Pentadbiran mengumumkan pemansuhan fungsi-fungsi Kerajaan Wilayah Taiwan. Organisasi dan urusan pentadbiran wilayah yang selebihnya dipindahkan sepenuhnya ke Kerajaan Pusat, maka Kerajaan Wilayah Taiwan pun dibubarkan. Kini, Wilayah Taiwan terbahagi kepada 11 jajahan dan 3 bandar raya.

Bandar raya tadbiran langsung (直轄市) ialah lembaga berautonomi tempatan yang tertakluk secara langsung di bawah Dewan Pentadbiran. Sesebuah kawasan yang mempunyai lebih 1.25 juta orang penduduk dan keperluan khas dari segi politik, ekonomi, budaya dan masyarakat, layak dijadikan bandaraya tadbiran langsung. Bandaraya tadbiran langsung dibahagikan kepada daerah-daerah "biasa" (區) dan daerah-daerah khas peribumi (直轄市山地原住民區). Setiap daerah terbahagi kepada kelurahan (里), dan setiap kelurahan terbahagi kepada kejiranan (鄰).

Kini, Taiwan mempunyai enam buah bandar tadbiran langsung, iaitu Taipei, Taipei Baru, Taoyuan, Taichung, Tainan, dan Kaohsiung.

Kepulauan Dongsha (Pratas), serta Pulau Taiping dan Terumbu Zhongzhou di Kepulauan Nansha (Spratly) terletak di bawah bidang kuasa Kelurahan Zhongxing, Daerah Qijin, Bandaraya Kaohsiung.

Jajahan dan bandar raya[sunting | sunting sumber]

Jajahan (縣) dahulunya terletak di bawah bidang kuasa kerajaan Wilayah Taiwan, tetapi setelah penstrukturan semula dilakukan pada tahun 1998, kini ia terletak di bawah bidang kuasa salah satu daripada lima Pusat Perkhidmatan Bersama Setempat (區域聯合服務中心), ataupun pejabat pusat pelbagai kementerian dalam Dewan Pentadbiran, selaras dengan cara tadbir urus yang dijalankan. Jajahan terdiri daripada kawasan desa (鄉), pekan (鎮) dan bandar tadbiran jajahan (縣轄市). Setelah pindaan Undang-undang Kerajaan Tempatan pada tahun 2007, sebarang jajahan yang mempunyai lebih 2 juta penduduk boleh tertakluk kepada undang-undang bandar raya tadbiran langsung sebelum dinaiktaraf menjadi bandar raya tadbiran langsung di bawah Kerajaan Pusat. Inilah yang pernah berlaku pada Jajahan Taipei dan Jajahan Taoyuan yang mengguna pakai peraturan yang berkenaan sebelum dinaikkan taraf menjadi bandar raya (kini Bandaraya Taipei Baru dan Bandaraya Taoyuan).

Bandar raya (市) berada di taraf yang sama dengan jajahan. Mengikut undang-undang, bandar raya ini terletak di bawah pentadbiran wilayah, tetapi setelah penstrukturan semula, kini ia tertakluk kepada Pusat Perkhidmatan Bersama Setempat atau pejabat pusat pelbagai kementerian dalam Dewan Pentadbiran. Kawasan yang mempunyai jumlah penduduk dalam 500 ribu hingga 1.25 juta orang, dan mencapai kepentingan dari segi politik, ekonomi dan budaya, layak diberi taraf bandar raya. Bandaraya terbahagi kepada daerah (區), daerah terbahagi kepada kelurahan (里), dan kelurahan pula terbahagi kepada kejiranan (鄰).

Kini terdapat 11 jajahan dan tiga bandar raya di dalam lingkungan "Wilayah Taiwan".

Desa, pekan, bandar, daerah[sunting | sunting sumber]

Desa, pekan, bandar dan daerah (鄉鎮市區) merujuk kepada tingkat pentadbiran di bawah taraf jajahan/bandar raya yang terdiri daripada enam kategori yang sama taraf sesama sendiri.

Sebuah jajahan terbahagi kepada empat kategori bahagian iaitu desa pedalaman (山地鄉), desa (鄉), pekan (鎮), dan bandar tadbiran jajahan (縣轄市), dan semuanya ialah lembaga berautonomi tempatan yang berhak untuk memilih ketua (datuk bandar atau penghulu), mengumpul suara penduduk, dan mengurus sumber kewangan sendiri, antara lainnya. Undang-undang menetapkan bahawa kawasan dengan populasi lebih dari 100,000 hingga 300,000 orang, perusahaan yang maju, sumber kewangan kendiri yang kaya, dan kemudahan awam dan pengangkutan yang lengkap dan memuaskan, layak diberi status bandar di bawah bidang kuasa daerah, walhal tiada syarat yang seumpamanya ditetapkan untuk taraf desa dan pekan.

Daerah (區) merupakan bahagian pentadbiran bandar raya (tadbiran pusat mahupun wilayah) yang tidak mempunyai kuasa autonomi. Ketua daerah dilantik oleh datuk bandar, dan tidak disediakan agensi untuk mengumpul suara penduduk. Daerah khas peribumi (直轄市山地原住民區, "daerah peribumi pedalaman bandar raya tadbiran langsung") pula ialah lembaga berautonomi tempatan yang dipecahkan dari desa pedalaman di bawah bandar jajahan, dengan hak untuk memilih penghulu, mengumpul suara penduduk, dan mengurus sumber kewangan sendiri, antara lainnya.

Kini, Taiwan terdiri daripada 358 kawasan peringkat perbandaran, iaitu: 24 desa pedalaman, 115 desa, 35 pekan, 14 bandar tadbiran jajahan, 164 daerah, dan 6 daerah khas peribumi.

Desa dan desa pedalaman terbahagi kepada kampung (村), sementara pekan, bandar jajahan, daerah, dan daerah khas peribumi pula terbahagi kepada kelurahan (里). Penduduk kampung dan kelurahan memilih penghulu dalam pilihan raya tempatan yang paling asas di Taiwan. Kampung dan kelurahan pula terbahagi kepada kejiranan (鄰).

Kawasan 'luaran' Republik China[sunting | sunting sumber]

Selain daripada kawasan Taiwan, bidang kuasa Republik China turut meliputi beberapa buah pulau yang terletak berhampiran dengan pesisir Tanah Besar China, iaitu: Pulau Kinmen dan Kepulauan Wuqiu (Jajahan Kinmen), dan Kepulauan Matsu (Jajahan Lienchiang). Kedua-dua jajahan ini tidak tergolong dalam Wilayah Taiwan, sebaliknya tergolong dalam "Wilayah Fujian" yang secara teknikalya sama dengan Wilayah Fujian di Republik Rakyat China. Sama seperti Wilayah Taiwan, "Wilayah Fujian" dalam konteks Republik China juga telah dibubarkan dan kini hanya wujud secara nominal sahaja.

Jajahan "Wilayah Fujian"
Nama Tanah Bendera Lambang Bahagian Pusat
pentadbiran		 Keluasan Bilangan
penduduk
Jajahan Kinmen
金門縣 		Pulau Kinmen dan Kepulauan Wuqiu 3 pekan
3 desa		 Pekan Jincheng 151.6560 140,329
Jajahan Lienchiang
連江縣 		Kepulauan Matsu 4 desa Desa Nangan 28.8000 13,132

Lihat juga[sunting | sunting sumber]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ "地方行政區域簡介" (dalam bahasa Cina). 內政部民政司. Dicapai pada 2018-07-03.
  2. ^ "1992 Consensus" (dalam bahasa Chinese). Xinhua News Agency. 2006-04-05. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 July 2008. Dicapai pada 2008-07-05.CS1 maint: unrecognized language (link)

Bibilografi[sunting | sunting sumber]

  • LIU Ningyan (penyunting), 《重修臺灣省通志》 ("Sejarah Wilayah Taiwan Edisi Baharu"), Bandaraya Taipei: 臺灣省文獻委員會, (Jawatankuasa Persuratan Wilayah Taiwan), 1994
  • SHI Yaxuan, 《臺灣的行政區變遷》 ("Perubahan Pembahagian Pentadbiran Taiwan"), Taipei: 遠足文化出版社 (Syarikat Penerbitan Walkers Cultural Enterprise Ltd.), 2003.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Bahagian_pentadbiran_di_Taiwan&oldid=6169775"