Matlamat Pembangunan Mampan 6
Matlamat Pembangunan Mampan 6: Air Bersih dan Sanitasi (SDG 6) adalah salah satu daripada 17 Matlamat Pembangunan Mampan yang ditubuhkan oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) pada 2015, dengan keterangan rasminya ialah: "Pastikan ketersediaan dan pengurusan air dan sanitasi yang mampan untuk semua." [1] Matlamat itu mempunyai lapan sasaran yang perlu dicapai menjelang 2030. Kemajuan ke arah sasaran akan diukur dengan menggunakan sebelas penunjuk.[2]
Enam sasaran hasil termasuk: Air minuman yang selamat dan berpatutan; menamatkan pembuangan air besar secara terbuka dan menyediakan akses kepada sanitasi, dan kebersihan, meningkatkan kualiti air, rawatan air sisa dan penggunaan semula yang selamat, meningkatkan kecekapan penggunaan air dan memastikan bekalan air tawar, melaksanakan IWRM, melindungi dan memulihkan ekosistem berkaitan air. Dua sasaran "cara pencapaian" ialah mengembangkan sokongan air dan sanitasi di negara membangun, dan menyokong penglibatan tempatan dalam pengurusan air dan sanitasi.[3]
Sasaran, penunjuk dan kemajuan[sunting | sunting sumber]
Sasaran 6.1: Air minuman yang selamat dan berpatutan[sunting | sunting sumber]
Tajuk penuh Sasaran 6.1 ialah: "Menjelang 2030, mencapai akses universal dan saksama terhadap air minuman yang selamat dan mampu milik untuk semua."[2]
Sasaran ini mempunyai satu penunjuk: Penunjuk 6.1.1 ialah "Kadaran penduduk yang menggunakan perkhidmatan air minuman yang diurus dengan selamat."[4]
Takrifan "perkhidmatan air minuman yang diurus dengan selamat" ialah: "Air minuman daripada sumber air dijaga yang terletak di premis, tersedia apabila diperlukan dan bebas daripada najis dan pencemaran bahan kimia berkeutamaan."[5]:8Antara tahun 2000 dengan 2015, peratusan penduduk global yang menggunakan perkhidmatan air minuman yang diurus dengan selamat telah meningkat daripada 61 kepada 71 peratus. Tetapi ini kekal tidak berubah pada tahun 2017. Secara keseluruhan, 785 juta orang di seluruh dunia masih kekurangan akses terhadap perkhidmatan air minuman asas.[6]
Pada 2017, hanya 71 peratus daripada populasi global menggunakan air minuman yang diurus dengan selamat. Ini bermakna 2.2 bilion orang masih tidak mempunyai akses air minuman yang diuruskan dengan selamat pada tahun 2017.[7]
Sasaran 6.2: Menamatkan pembuangan air terbuka dan menyediakan akses kepada sanitasi dan kebersihan[sunting | sunting sumber]
Tajuk penuh Sasaran 6.2 ialah: "Menjelang 2030, capai akses kepada sanitasi dan kebersihan yang mencukupi dan saksama untuk semua dan menamatkan pembuangan air secara terbuka, memberi perhatian khusus kepada keperluan wanita dan kanak-kanak perempuan serta mereka yang berada dalam situasi yang terdedah."[2]
Sasaran ini mempunyai satu penunjuk: Penunjuk 6.2.1 ialah "Kadaran penduduk yang menggunakan (a) perkhidmatan sanitasi yang diurus dengan selamat dan (b) kemudahan mencuci tangan dengan sabun dan air."[8]
Takrif perkhidmatan "sanitasi terurus selamat" ialah: "Penggunaan kemudahan yang dipertingkatkan yang tidak dikongsi dengan isi rumah lain dan di mana najis dilupuskan dengan selamat di situ atau diangkut dan dirawat di luar tapak."[5]:8 Kemudahan sanitasi yang lebih baik adalah kemudahan yang direka untuk memisahkan najis secara bersih daripada sentuhan manusia.[5]:6
Sasaran 6.1 dan 6.2 biasanya dilaporkan bersama-sama kerana kedua-duanya adalah sebahagian daripada sektor penjagaan sanitasi dan mempunyai agensi penjaga yang sama, Program Pemantauan Bersama Bekalan Air dan Sanitasi (JMP).[5]
Statistik dalam anggaran garis dasar 2017 oleh JMP menyatakan bahawa 4.5 bilion orang pada masa ini tidak mempunyai sanitasi terurus selamat.[5]
Sasaran 6.3: Meningkatkan kualiti air, rawatan air sisa dan penggunaan semula yang selamat[sunting | sunting sumber]
Sasaran 6.3 dirumuskan sebagai "Menjelang 2030, tingkatkan kualiti air dengan mengurangkan pencemaran, menghapuskan lambakan dan meminimumkan pembebasan bahan kimia dan bahan berbahaya, mengurangkan separuh bahagian air sisa yang tidak dirawat dan meningkatkan kitar semula dan penggunaan semula yang selamat dengan ketara secara global".[2] Ini juga merupakan sasaran berkaitan sanitasi, kerana rawatan air sisa adalah sebahagian daripada sanitasi.
Sasaran mempunyai dua penunjuk: [8]
- Penunjuk 6.3.1: Bahagian aliran air sisa domestik dan industri yang dirawat dengan selamat
- Penunjuk 6.3.2: Bahagian badan air dengan kualiti air ambien yang baik
Status semasa bagi Penunjuk 6.3.2 ialah: "Anggaran awal daripada 79 negara, kebanyakannya berpendapatan tinggi dan sederhana tinggi pada 2019 mencadangkan bahawa, dalam kira-kira satu perempat daripada negara itu, kurang daripada separuh daripada semua aliran air sisa isi rumah telah dirawat dengan selamat."[7]
Sasaran 6.4: Meningkatkan kecekapan penggunaan air dan menjamin bekalan air tawar[sunting | sunting sumber]
Sasaran 6.4 dirumuskan sebagai "Menjelang 2030, meningkatkan kecekapan penggunaan air dengan ketara merentasi semua sektor dan memastikan pengeluaran dan bekalan air tawar yang mampan untuk menangani kekurangan air dan mengurangkan dengan ketara bilangan orang yang mengalami kekurangan air."[2]
Sasaran ini mempunyai dua penunjuk: [8]
- Penunjuk 6.4.1: Perubahan kecekapan penggunaan air dari semasa ke semasa
- Penunjuk 6.4.2: Tahap "tekanan air": pengeluaran air tawar per jumlah sumber air tawar yang ada
Sasaran 6.5: Melaksanakan IWRM[sunting | sunting sumber]
Sasaran 6.5 dirumuskan sebagai: "Menjelang 2030, laksanakan pengurusan sumber air bersepadu (IWRM) di semua peringkat, termasuk melalui kerjasama rentas sempadan mengikut kesesuaian."[2]
Kedua-dua penunjuk tersebut termasuk: [8]
- Penunjuk 6.5.1: Darjat pengurusan sumber air bersepadu
- Penunjuk 6.5.2: Perkadaran kawasan lembangan rentas sempadan dengan susunan operasi bagi kerjasama air
Kajian semula pada tahun 2020 menyatakan bahawa: "Pada 2018, 60 peratus daripada 172 negara melaporkan tahap pelaksanaan pengurusan sumber air bersepadu yang sangat rendah, rendah dan sederhana rendah dan tidak mungkin mencapai sasaran pelaksanaan menjelang 2030."[7]
Sasaran 6.6: Melindungi dan memulihkan ekosistem berkaitan air[sunting | sunting sumber]
Sasaran 6.6 ialah: "Menjelang 2020, lindungi dan pulihkan ekosistem berkaitan air, termasuk di kawasan gunung, hutan, tanah lembap, sungai, akuifer dan tasik."[2]
Ia mempunyai satu penunjuk: Penunjuk 6.6.1, yakni "Perubahan dalam tahap ekosistem berkaitan air dari semasa ke semasa."[8]
Jangkaan dibuat bahawa kesan buruk perubahan iklim boleh mengurangkan keluasan badan air tawar, seterusnya memburukkan ekosistem dan kehidupan seharian.[7]
Sasaran 6.a: Meluaskan sokongan air dan sanitasi di negara membangun[sunting | sunting sumber]
Sasaran 6.a ialah: "Menjelang 2030, meluaskan kerjasama antarabangsa dan sokongan pembinaan kapasiti kepada negara membangun dalam aktiviti dan program berkaitan air dan sanitasi, termasuk penuaian air, penyahgaraman, kecekapan air, rawatan air sisa, kitar semula dan teknologi guna semula."[2]
Ia mempunyai satu penunjuk: Penunjuk 6.a.1 ialah "Jumlah bantuan pembangunan rasmi berkaitan air dan sanitasi yang merupakan sebahagian daripada rancangan perbelanjaan yang diselaraskan oleh badan pemerintah."[8]
Sasaran 6.b: Menyokong penglibatan tempatan dalam pengurusan air dan sanitasi[sunting | sunting sumber]
Sasaran 6.b ialah: "Menyokong dan mengukuhkan penyertaan masyarakat setempat dalam menambah baik pengurusan air dan sanitasi."[2]
Ia mempunyai satu penunjuk: Penunjuk 6.b.1 ialah "Perkadaran unit pentadbiran tempatan dengan dasar dan prosedur operasi yang ditetapkan dan beroperasi bagi tujuan penyertaan komuniti tempatan dalam pengurusan air dan sanitasi."[8]
Cabaran[sunting | sunting sumber]
Kesan pandemik COVID-19[sunting | sunting sumber]
Pandemik COVID-19 telah banyak memberi kesan kepada golongan miskin bandar yang tinggal di kawasan setinggan dengan sedikit atau tiada akses kepada air bersih.[9][10] Pandemik telah menunjukkan kepentingan sanitasi, kebersihan dan akses yang mencukupi kepada air bersih untuk mencegah penyakit. Menurut Pertubuhan Kesihatan Sedunia, mencuci tangan adalah salah satu tindakan paling berkesan yang boleh diambil untuk mengurangkan penyebaran patogen dan mencegah jangkitan, termasuk virus COVID-19.[11]
Masyarakat sedunia diminta untuk membasuh tangan beberapa kali dalam sehari, membasuh dan membersihkan setiap objek yang dibawa dari luar, dan membersihkan semua pengangkutan awam pada selang waktu tertentu dalam sehari.[12] Penggunaan air, serta penjanaan air sisa di seluruh dunia, kini telah meningkat berlipat kali ganda. UN-Habitat bekerjasama dengan rakan kongsi untuk memudahkan akses kepada air mengalir dan mencuci tangan di penempatan tidak formal. [11] Dengan peningkatan eksploitasi sumber air pada tahun 2020, ia melaporkan bahawa menjelang 2030, 700 juta orang mungkin terpaksa berpindah akibat kekurangan bekalan air.[13]
Rujukan[sunting | sunting sumber]
- ^ "Goal 6: Clean water and sanitation". UNDP. Dicapai pada 28 September 2015.
- ^ a b c d e f g h i United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313)
- ^ United Nations (2018). Sustainable Development Goal. 6, Synthesis report 2018 on water and sanitation. United Nations, New York. ISBN 9789211013702. OCLC 1107804829.
- ^ a b c d Ritchie, Roser, Mispy, Ortiz-Ospina (2018) "Measuring progress towards the Sustainable Development Goals." (SDG 6) SDG-Tracker.org, website
- ^ a b c d e WHO and UNICEF (2017) Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children’s Fund (UNICEF), 2017
- ^ "Special edition: progress towards the Sustainable Development Goals. Report of the Secretary-General". undocs.org. Dicapai pada 2019-11-21.
- ^ a b c d United Nations Economic and Social Council (2020) Progress towards the Sustainable Development Goals Report of the Secretary-General, High-level political forum on sustainable development, convened under the auspices of the Economic and Social Council (E/2020/57), 28 April 2020
- ^ a b c d e f g United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313)
- ^ Heidari, Hadi; Grigg, Neil (2021). "Effects of the COVID-19 Pandemic on the Urban Water Cycle". Advances in Environmental and Engineering Research (dalam bahasa Inggeris). 2 (3): 1. doi:10.21926/aeer.2103021.
- ^ Staddon, C.; Everard, M.; Mytton, J.; Octavianti, T.; Powell, W.; Quinn, N.; Uddin, S. M. N.; Young, S. L.; Miller, J. D. (3 July 2020). "Water insecurity compounds the global coronavirus crisis". Water International. 45 (5): 416–422. doi:10.1080/02508060.2020.1769345.
- ^ a b Martin. "Water and Sanitation". United Nations Sustainable Development (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-09-25.
- ^ "Impact of Covid-19 on SDG Goal 6: Clean Water and Sanitation". Times of India Blog (dalam bahasa Inggeris). 2020-06-08. Dicapai pada 2020-09-25.
- ^ "The sustainable development goals report 2020" (PDF).