Lihat sumber bagi Asid p-toluenasulfonik

{{DISPLAYTITLE:Asid ''p''-toluenasulfonik}}
{{Chembox|Verifiedfields=changed|Watchedfields=changed|verifiedrevid=408786402|Name=Asid ''p''-toluenasulfonik|Reference=<ref>''Merck Index'', Edisi ke-11, '''9459'''.</ref>|ImageFile_Ref={{chemboximage|correct|??}}|ImageFile=Tosic acid.png|ImageSize=|ImageName=Asid ''p''-toluenasulfonik|ImageFile1=Tosic-acid-3D-balls.png|ImageSize1=|PIN=Asid 4-metilbenzena-1-sulfonik</br> ''4-Methylbenzene-1-sulfonic acid''|OtherNames=Asid tosilik|Section1={{Chembox Identifiers
| ChemSpiderID_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpiderID = 5876
| PubChem = 6101
| KEGG_Ref = {{keggcite|correct|kegg}}
| KEGG = C06677
| InChI = 1/C7H8O3S/c1-6-2-4-7(5-3-6)11(8,9)10/h2-5H,1H3,(H,8,9,10)
| InChIKey = JOXIMZWYDAKGHI-UHFFFAOYAG
| ChEMBL_Ref = {{ebicite|correct|EBI}}
| ChEMBL = 541253
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/C7H8O3S/c1-6-2-4-7(5-3-6)11(8,9)10/h2-5H,1H3,(H,8,9,10)
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = JOXIMZWYDAKGHI-UHFFFAOYSA-N
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| CASNo = 104-15-4
| CASNo2_Ref = {{cascite|changed|??}}
| CASNo2 = 6192-52-5
| CASNo2_Comment = (monohidrat)

| UNII_Ref = {{fdacite|changed|FDA}}
| UNII = QGV5ZG5741


| DrugBank_Ref = {{drugbankcite|changed|drugbank}}
| DrugBank = DB03120
| ChEBI_Ref = {{ebicite|changed|EBI}}
| ChEBI = 27849
| SMILES = Cc1ccc(cc1)S(=O)(=O)O
| RTECS = 
  }}|Section2={{Chembox Properties
| Formula = C<sub>7</sub>H<sub>8</sub>O<sub>3</sub>S
| MolarMass = 172.20 g/mol (kontang)<br />190.22 g/mol (monohidrat)
| MeltingPt = {{convert|38|C|F K}} (kontang)<ref>{{cite book|last=Armarego|first=Wilfred|title=Purification of Laboratory Chemicals|year=2003|publisher=Elsevier Science|isbn=0-7506-7571-3|page=370}}</ref> <br />{{convert|103|to|106|C|F K}} (monohidrat)
| BoilingPtC = 140
| BoilingPt_notes = at 20 mmHg
| Appearance = Pepejal putih
| Density = 1.24 g/cm<sup>3</sup>
| Solubility = 67 g/100 mL
| pKa = −2.8 (Air)<ref>Guthrie, J. P. Hydrolysis of esters of oxy acids: p''K''<sub>a</sub> values for strong acids. ''Can. J. Chem''. '''1978''', ''56'', 2342-2354.</ref><br />
8.5 ([[Asetonitril]])<ref>Eckert, F.; Leito, I.; Kaljurand, I.; Kütt, A.; Klamt, A.; Diedenhofen, M. Prediction of Acidity in Acetonitrile Solution with COSMO-RS. ''J. Comput. Chem''. '''2009''', ''30'', 799-810. {{doi|10.1002/jcc.21103}}</ref>
  }}|Section3={{Chembox Structure
| MolShape = Tetrahedron di S
| Dipole =
  }}|Section7={{Chembox Hazards
| ExternalSDS = [http://hazard.com/msds/mf/baker/baker/files/t4030.htm External MSDS]
| MainHazards = Merengsa kulit
| RPhrases = {{R36/37/38}}
| SPhrases = {{S26}}
  }}|Section8={{Chembox Related
| OtherAnions =
| OtherCations =
| OtherFunction_label = Asid sulfonik
| OtherFunction = [[Asid benzenasulfonik]]<br />[[Asid sulfanilik]]
| OtherCompounds = 
  }}}}
'''Asid ''p''-toluenasulfonik''' atau '''asid tosilik''' ialah sejenis [[asid]] dan [[sebatian organik]] dengan formula kimia CH<sub>3</sub>C<sub>6</sub>H<sub>4</sub>SO<sub>3</sub>H atau TsOH secara ringkas. Sebatian ini terdiri daripada kumpulan [[tosil]], CH<sub>3</sub>C<sub>6</sub>H<sub>4</sub>SO<sub>2</sub><sup>–</sup> yang boleh diringkaskan dengan simbol ''Ts''. Asid ini memiliki dua jenis, yakni jenis kontang dan jenis [[Hidrat|monohidrat]], TsOH<sup>.</sup>H<sub>2</sub>O. Sebatian ini umumnya digunakan sebagai [[mangkin]] dalam tindak balas organik.

Ester-ester terbitan asid ini dipanggil sebagai ''tosilat''.

== Sifat ==
Asid ''p''-toluenasulfonik terurai dalam pemanasan dan menghasilkan [[sulfur dioksida]]. Garam [[barium]] dan [[Sulfur|sulfurnya]], tidak seperti dalam [[asid sulfurik]], larut dalam air.<ref>Beyer-Walter, Lehrbuch der Organischen Chemie, 23. Auflage, S. Hirzel Verlag 1998 ISBN 3-7776-0808-4</ref>

== Penghasilan ==
Asid ini dihasilkan melalui pensulfonaan [[toluena]] dalam industri. Penulenan dapat dibuat melalui penghabluran semula dalam larutan akueus pekat dan seterusnya, pengeringan azeotrop dengan toluena.<ref>{{Cite book|title=Purification of Laboratory Chemicals|author1=Perrin, D. D.|author2=Armarego, W. L. F.|date=1988|publisher=Pergamon Press|location=Oxford|lastauthoramp=yes}}</ref>

== Kegunaan ==
Sebatian ini digunakan sebagai mangkin dalam tindak balas organik seperti [[pengasetalan]], [[pengesteran]] dan [[pendehidratan]].<ref>{{Cite web|url=https://roempp.thieme.de/roempp4.0/do/data/RD-13-04124|title=Methylbenzolsulfonsäuren|website=Römpp Online|language=Jerman|accessdate=1 September 2019}}</ref>

== Rujukan ==
{{Reflist}}{{Tunas-kimia}}
[[Kategori:Asid benzenasulfonik]]
[[Kategori:Asid sulfonik]]
[[Kategori:Mangkin asid]]