Lihat sumber bagi Buah pala

{{Taxobox
| name = Pala
| image =Myristica_fragrans_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-097.jpg| image_width = 250px
| image_caption = ''Pala''
| regnum = [[Plantae]]
| divisio = [[Magnoliophyta]]
| classis = [[Magnoliopsida]]
| ordo = [[Magnoliales]]
| familia = [[Myristicaceae]]
| genus = '''''Myristica'''''
| subspecies = Lebih kurang 100 spesies, termasuk:<br>Myristica argentea<br>Myristica fragrans<br>Myristica malabarica
| binomial = 
}}
'''Buah pala''' atau '''pala'''<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.my/books?id=PXqWuI2TzloC&printsec=copyright#v=onepage&q=pala&f=false|title=Buah: khasiat makanan & ubatan|last=Hean Chooi Ong|first=|publisher=Utusan Publications|year=2004|isbn=967-61-1560-6|location=Kuala Lumpur|pages=112}}</ref> ({{Jawi|بواه ڤالا}} atau {{Script|Arab|ڤال}}) ialah satu [[genus]] [[tumbuhan]] tropika yang pokoknya [[Pokok malar hijau|malar hijau]] dalam ''[[Myristica]]''.<ref name="fao1994">{{cite web|url=http://www.fao.org/docrep/v4084e/v4084e00.htm#Contents|title=Nutmeg and derivatives (Review)|date=September 1994|publisher=Pertubuhan Makanan Sedunia|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20181030035405/http://www.fao.org/docrep/v4084e/v4084e00.htm#Contents|archive-date=30 Oktober 2018|access-date=29 Oktober 2018}}</ref> Ia berasal dari [[Asia Tenggara]] dan [[Australasia]]. [[Biji benih|Biji]] dan [[aril (botani)|kulit selaputnya]] yang terkandung dalam buah pokok ini penting untuk dijadikan sebagai [[rempah]].

Spesies yang paling penting dari segi [[perdagangan]] ialah pala harum atau ''[[Myristica fragrans]]'' yang berasal daripada [[Kepulauan Banda]] di [[Indonesia]].<ref name="nafta">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2016/12/30/opinion/sunday/clove-trees-the-color-of-ash.html|title=What Nutmeg Can Tell Us About Nafta|author=Amitav Ghosh|date=December 30, 2016|newspaper=[[New York Times]]|author-link=Amitav Ghosh}}</ref><ref>{{cite web|url=http://proof.nationalgeographic.com/2015/06/22/the-spice-trades-forgotten-island/|title=The Spice Trade's Forgotten Island|last1=Dotschkal|first1=Janna|date=22 Jun 2015|website=National Geographic|url-status=live|access-date=13 April 2017|ref=forgot}}</ref> namun tersebar juga di [[Caribbean]], khususnya [[Grenada]]. Spesies yang lain termasuk:

* pala papua, ''[[M. argentea]]'', dari [[New Guinea]],
* pala Mumbai, ''[[M. malabarica]]'', dari [[India]];

Kedua-dua ini dipergunakan sebagai bahan lancung untuk produk-produk ''M. fragrans''.

Nama buah ini meminjam dari bahasa Sanskrit फल ''phala'' "buah" melalui bahasa Jawa,<ref name="Donkin">{{Cite book|title=Between East and West: The Moluccas and the Traffic in Spices Up to the Arrival of Europeans|last=Donkin|first=R. A.|publisher=American Philosophical Society|year=2003|isbn=0-87169-248-1|location=Philadelphia|pages=22}}</ref><ref name="KosakataSanskerta">{{Cite book|title=Kosakata Bahasa Sanskerta dalam Bahasa Melayu Masa Kini|last=Edi Sedyawati dkk.|first=|publisher=Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa Departemen Pendidikan dan Kebudayaan Republik Indonesia|year=1994|isbn=|location=Jakarta, Indonesia|pages=131-132}}</ref> ia sepunca dengan perkataan "[[pahala]]".

== Botani ==
[[Fail:YosriPokokPala.jpg|thumb|Sebatang pokok pala]]
Pokok pala mempunyai ketinggian di antara 4-15 meter dan bersifat ‘unisek’, iaitu pokok hanya mengeluarkan bunga jantan atau betina sahaja. Oleh itu, pada kebiasaannya satu batang pokok jantan ditanam di antara 10 batang pokok betina. Namun ada sumber yang mengatakan bahawa terdapat pokok yang mengeluarkan kedua-dua bunga jantan dan betina. Tetapi ini jarang ditemui.

Buah pala ialah buah jenis ‘[[drup]]’ dan mempunyai bentuk yang berbeza di antara pokok yang berlainan seakan-akan [[telur]] dengan ukuran 20-30 [[Meter|milimeter]] panjang dan 15-18 milimeter lebar, namun ada pokok yang menghasilkan buah berbentuk bulat dan ada juga yang menghasilkan buah berbentuk pir. Secara purata berat buah pala ialah dalam lingkungan 89 g dan bergaris pusat lebih kurang 5.6 cm. Pada pangkal biji melekat suatu [[aril (botani)|kulit selaput]] keliling biji yang berwarna [[merah]] dan kelihatan kering seakan-akan [[renda]].

[[Fail: NutmegGrenada-jhw.jpg|thumb|153x153px|Selaput biji pala dalam buah pala.]]

Apabila buah ini masak, [[perikarp]]<nowiki/>nya yang berwarna kuning dan mempunyai ketebalan 1.5 cm terbelah dua dan mendedahkan biji yang berwarna perang keungguan serta berkilat.

== Kegunaan ==
Bahagian perikarpnya, walaupun terlalu masam dan kelat untuk dimakan dalam keadaan segar, ia boleh diproses untuk dijadikan halwa, kandi dan jeruk pala. Kedua-dua biji dan selaputnya boleh dikeringkan dan digunakan sebagai rempah: biji pala ini digunakan sebagai rempah, bahan perisa untuk masakan yang manis seperti kek dan masakan yang menggunakan susu manakala kulit yang disebutkan sebagai "'''bunga pala'''" atau "'''kembang pala'''" (''mace'')<ref name="Donkin" /> digunakan dalam penyediaan berbagai jenis makanan<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Au3RBQAAQBAJ&pg=PA420|title=Top 100 Exotic Food Plants|last=Small|first=Ernest|date=2011|publisher=CRC Press|isbn=978-1439856864|page=420|access-date=2019-08-27}}</ref> terutamanya untuk memberi perisa pelbagai jenis sos dan kicap.

Kedua-dua biji dan aril buah pala mengandungi minyak pala dengan perisa yang berbeza. Sejenis minyak yang bersifat tepu pada suhu bilik juga boleh dihasilkan daripada biji pala; minyak ini digunakan sebagai minyak ubat sapu dan untuk pembuatan minyak wangi.

== Rujukan ==
{{Reflist|2}}

;Sumber utama
* Shulgin, Alexander T.; Sargent, Thornton W.; Naranjo, Claudio. ''Chemistry and psychopharmacology of nutmeg and of several related phenylisopropylamines'' (Kimia dan psikofarmakologi buah pala dan beberapa fenilisopropilamina berkait). Penerbitan Perkhidmatan Kesihatan Awam Amerika Syarikat (1967), No. 1645, m.s. 202-214.
* {{cite journal|last1=Gable|first1=R. S.|url=https://www.americanscientist.org/article/the-toxicity-of-recreational-drugs|title=The toxicity of recreational drugs|journal=American Scientist|date=May-June 2006|volume=94|page=206-208}}
{{tunas-tumbuhan}}
{{tunas-makanan}}
{{tunas-sejarah}}
{{Herba dan rempah}}
[[Kategori:Rempah]]
[[Kategori:Magnoliales|Pala]]