Lihat sumber bagi Francis Light

{{Infobox person
| name        = Francis Light
| image       = Francis Light Statue - panoramio.jpg
| image_size  = 200px
| caption     = Patung Francis Light di [[Fort Cornwallis]], [[George Town]]
| birth_date  = {{Birth year|1740}}
| birth_place = Dallinghoo, Suffolk, England, [[Kerajaan Great Britain|Britain]]
| death_date  = {{Death date and age|1794|10|21|1740|df=yes}}<ref name =dod1/>
| death_place = [[Pulau Pinang]], [[Malaya British]]
| relatives   = [[William Light]], pengasas [[Adelaide]] (anak)

| known_for   = Ketua penjajahan dan pemodenan [[Pulau Pinang]]
| occupation  = Pegawai kolonial
}}

Kapten '''Francis Light''' (s.1740{{spaced ndash}}21{{nbsp}}Oktober{{nbsp}}1794) ialah pengasas petempatan [[British]] di [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]]. Beliau juga pengasas bandar [[George Town, Pulau Pinang]] pada tahun 1786.

==Kehidupan awal==
Dia dilahirkan di [[Suffolk]], [[England]] dan merupakan bekas kelasi Angkatan Laut Diraja British dari tahun [[1759]] hingga [[1763]]. Mulai tahun [[1765]], dia bekerja sebagai seorang pedagang untuk [[Syarikat Hindia Timur Inggeris]]

==Penjajahan Pulau Pinang==
Saingan daripada [[Perancis]] ekoran [[Perang Tujuh tahun|Perang Tujuh Tahun]](1756-1763) di [[Eropah]] menyebabkan pihak British terpaksa mencari sebuah [[pangkalan]] baru bagi menyaingi Perancis di [[Asia Tenggara]]. Setelah mendapati Pulau Pinang sesuai sebagai pelabuhan baru British, mereka menghantar Francis Light ke [[Kedah]] untuk mendapat persetujuan Sultan Mukarram Shah untuk menubuhkan sebuah pangkalan di Pulau Pinang. Kapten Light berjaya memujuk Sultan Kedah untuk menyerahkan Pulau Pinang dan sebagai balasannya, berjanji bahawa British akan membantu tentera Kedah dari segi bantuan pertahanan sungguhpun dia mengetahui bahawa dia tidak memiliki kuasa untuk berbuat sedemikian.<ref>[http://books.google.com.my/books?id=QKgraWbb7yoC&pg=PA1048&dq=francis+light+protection&hl=en#v=onepage&q=francis%20light%20protection&f=false Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East ..., Volume 1, edited by Keat Gin Ooi]</ref> 

Francis Light memungkiri janjinya selepas Kedah meminta bantuan British menentang [[Siam]] setelah British menduduki Pulau Pinang pada tahun [[1786]]. Keengganan Francis Light membantu Kedah menyebabkan Kedah menyerang British di Pulau Pinang. 

Malang sekali Kedah kalah dan terpaksa menyerahkan tanah di seberang Pulau Pinang kepada British pada tahun [[1791]]. British memberi nama kawasan terbabit sebagai ''[[Province Wellesley]]'' (kini [[Seberang Perai]]). British mahukan Seberang Perai untuk mendapatkan bekalan makanan dan minuman seperti padi. Seberang Perai juga menjadi penampan pertahanan dari serangan [[Sultan Kedah]].

=== Kota Cornwallis dan Esplanade ===
Ketika Francis Light mendarat di ''Esplanade'' (sekarang dikenali sebagai [[Padang Kota Lama]]), kawasan itu ditumbuhi tumbuhan-tumbuhan liar dan hutan yang tebal. Francis Light mengarahkan supaya kawasan itu dibersihkan dan dibuat petempatan. Tidak lama kemudian, kawasan itu mula menarik pedagang-pedagang untuk berdagang.

Bagi melindungi petempatan itu, British telah membina sebuah kota pertahanan yang diberi nama [[Kota Cornwallis]]. Kota itu sekarang menjadi tempat pelancongan yang menarik di Pulau Pinang.

=== Pemberian tanah ===
Untuk memajukan petempatan baru ini, Francis Light telah membuat keputusan untuk memberi tanah kepada pendatang-pendatang untuk menuntut mana-mana tanah di Pulau Pinang. Dalam masa beberapa dekad terdapat lebih kurang 10,000 pendatang daripada pelbagai bangsa dan keturunan yang tinggal di Pulau Pinang.

== Kematian dan legasi ==
[[Fail:Francis-light-grave.jpg|thumb|Batu kubur Francis Light.]]
Light meinggal dunia akibat [[malaria]] pada 21 Oktober 1794<ref name=dod1>{{cite journal|journal=Journal of the Malayan Branch of the Royal Asiatic Society|publisher= Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland|date=May 1959|volume=32|issue=1 (185)|title=Historical Sketch of Penang in 1794|first1=John|last1=Bastin|first2= M. |last2=Stubbs Brown|pages=21–22|quote=Light died on 21 October 1794, and was succeeded as Superintendent of Penang by Phillip Mannington...succeeded by Thomas Pegou as Acting-Superintendent on 30 November 1795 (footnote 31)|jstor= 41503147}} Lihat [https://www.jstor.org/stable/41503147?read-now=1&refreqid=excelsior%3A5566ecacd76d3f852d541ba51af76252&seq=21#page_scan_tab_contents page-url].</ref>{{#tag:ref| Satu sumber menetapkan 25 Oktober sebagai tarikh kematiannya.<ref name =dod2>{{cite journal|journal=Journal of the Society for Army Historical Research|volume= 60|issue=242 (Summer 1982)| date=1982|page=80|title=Fort Cornwallis, Pulo Pinang. (With notes on two 19th Century Military artists)|first=A. G. |last=Harfield|quote=The date on his tombstone in the Northam Road cemetery says he died on 21 October 1794, but Tregonning records in his book that an official despatch sent by Philip Mannington, Light's successor, shows Francis Light as having died on 25 October 1794"|jstor= 44230543}} [https://www.jstor.org/stable/44230543?read-now=1&refreqid=excelsior%3A929307fddf584675f59006cdb71a7860&seq=3#page_scan_tab_contents page-url] Tregonning's The Founding of Penang (1786-1826) perhaps?</ref>|group=Note}} dan dikebumikan di Perkuburan Protestan Lama di [[Jalan Northam, George Town|Jalan Northam]] (kini Jalan Sultan Ahmad Shah), George Town.<ref>{{cite news|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2014/11/06/historical-cemetery-where-francis-light-is-buried-to-be-given-a-facelift/777757|work=Malay Mail|title=Historical cemetery where Francis Light is buried to be given a facelift|date=6 November 2014|first= Opalyn|last= Mok|access-date=29 October 2019}}</ref> Dalam wasiatnya, Light mengingati para sahabatnya, James Scott, William Fairlie serta Thomas Pegou.{{sfn|Steuart|1901|p=34}}

Francis Light diangkat sebagai pengasas Pulau Pinang moden. Oleh kerana itu, pihak British mendirikan satu patung peringatan Francis Light yang kini terdapat di Muzium Pulau Pinang.

==Lihat juga==
* [[Pulau Pinang]]
* [[Sejarah Pulau Pinang]]

== Nota ==
<references group="Note"/>

== Rujukan ==
{{Reflist}}

=== Bibliografi ===
*{{Citation | last=Steuart|first=Archibald Francis | title=A short sketch of the lives of Francis and William Light: the founders of Penang and Adelaide, with extracts from their journals | date=1901 | publisher=Sampson Low, Marston & Co. | url=https://archive.org/details/ashortsketchliv00steugoog/page/n10 }} Trove catalogue entry [https://trove.nla.gov.au/work/26544753?q&sort=holdings+desc&_=1572062594787&versionId=31968689 here]

[[Kategori:Kelahiran 1740]]
[[Kategori:Kematian 1794]]
[[Kategori:Sejarah Pulau Pinang]]