Keton: Perbezaan antara semakan

← Suntingan sebelumnya Suntingan berikutnya →

Kandungan dihapus Kandungan ditambah

Dalam baris

Semakan pada 15:48, 23 Mei 2007

Keton merujuk kepada sama ada kelompok berfungsi yang dicirikan oleh kumpulan karbonil (O=C) yang terikat kepada dua atom karbon, atau sebatian kimia yang mengandungi kelompok berfungsi ini. Ia umumnya dapat dilambangkan melalui formula yang berikut:

R₁(C O)R₂.

Satu karbon karbonil yang terikat kepada dua atom karbon membezakan keton daripada asid karboksilik, aldehid, ester, amida, dan sebatian-sebatian lain yang mengandungi oksigen. Sebaliknya, ikatan ganda dua kumpulan karbonil membezakan keton daripada alkohol dan eter. Keton yang paling mudah ialah aseton yang juga dikenali sebagai propanon.

Atom karbon yang terletak di sebelah kumpulan karbonil dipanggil α-karbon, manakala atom-atom hidrogen yang terikat pada karbon ini dipanggil α-hidrogen. Dengan adanya mangkin asid, keton akan mengalami apa yang dipanggil ketautomeran keto-enol, manakala tindak balas dengan bes yang kuat menghasilkan enolat yang sepadan. Diketon ialah sebatian yang mengandungi dua kumpulan keton.

Tatanama

Aseton, keton yang paling mudah yang juga dikenali sebagai propanon.

Keton umumnya dinamai dengan menggunakan tatanama IUPAC yang menukarkan akhiran -n menjadi -non untuk keluarga alkana. Bagi keton biasa, sesetengah nama tradisi seperti aseton dan benzofenon digunakan secara meluas, dan nama ini telahpun dikekalkan sebagai nama IUPAC, sungguhpun sesetengah buku teks kimia yang asas menggunakan nama-nama seperti 2-propanon atau propanon.

Ciri-ciri fizikal

Kumpulan karbonil adalah berkutub dan oleh itu, menyebabkan keton merupakan suatu sebatian berkutub. Kumpulan karbonil bertindak balas dengan air melalui pengikatan hidrogen, tetapi tidak berupaya mengikat kepada hidrogen pada dirinya. Ia adalah penerima ikatan hidrogen, bukannya penderma ikatan hidrogen. Ini menyebabkan keton lebih meruap, berbanding dengan alkohol dan asid karboksilik yang mempunyai berat molekul yang sama.

Ciri-ciri spektroskopi

Spektroskopi adalah penting untuk mengenalpasti keton. Keton dan aldehaid akan menunjukkan puncak dalam spekroskopi inframerah pada sekitar 1700 cm⁻¹ (lebih kurang, bergantung kepada persekitaran kimia).

Sintesis

Keton boleh dibentuk dengan pengoksidaan alkohol tahap kedua. Proses ini memerlukan agen pengoksida yang kuat seperti kalium dikromat atau agen lain yang mengandungi Cr(VI). Alkohol dioksidakan dengan pemanasan beserta refluks dalam larutan berasid. Sebagai contoh, propan-2-ol dioksidakan menjadi propanon (aseton):

H₃C-CH(OH)-CH₃ → H₃C-CO-CH₃

Dua atom hidrogen disingkirkan, meninggakam satu atom oksigen berikatan ganda dua dengan atom karbon.

Keton juga boleh disediakan oleh hidrolisis batuan halida.
Keton beraroma boleh disediakan dalam tindak balas Friedel-Crafts dan penyusunan semula Fries.

Penggunaan

Keton sering dugunakan dalam minyak wangi dan cat untuk menstabilkan bahan lain agar tidak terurai dengan cepat. Kegunaan lain adalah sebagai pelarut dan bahan perantaraan dalam industri kimia. Contoh keton adalah Asetofenon, Butanon (metil etil keton) dan Propanon (aseton).

Lihat juga

Rujukan

Senarai nama yang dikekalkan oleh IUPAC

@@ Baris 1: / Baris 1: @@
 [[image:ketone-displayed.png|150px|right|thumb|Kumpulan Keton]]
-'''Keton''' merupakan sama ada [[kelompok berfungsi]] yang dicirikan oleh kumpulan [[karbonil]] (O=C) yang terikat kepada dua atom [[karbon]] atau [[sebatian kimia]] yang mengandungi kelompok berfungsi ini. Ia umumnya boleh dilambangkan melalui formula yang berikut:
+'''Keton''' merujuk kepada sama ada [[kelompok berfungsi]] yang dicirikan oleh kumpulan [[karbonil]] (O=C) yang terikat kepada dua atom [[karbon]], atau [[sebatian kimia]] yang mengandungi kelompok berfungsi ini. Ia umumnya dapat dilambangkan melalui [[formula]] yang berikut:
 :R<sub>1</sub>([[karbon|C]][[oksigen|O]])R<sub>2</sub>.
-Satu [[karbon]] karbonil yang terikat kepada dua atom karbon membezakan keton daripada [[asid karboksilik]], [[aldehid]], [[ester]], [[amida]], dan sebatian-sebatian lain yang mengandungi [[oksigen]]. Sebaliknya, ikatan ganda dua kumpulan karbonil membezakan keton daripada [[alkohol]] dan [[eter]]. Keton yang paling mudah ialah [[aseton]] yang juga dikenalis sebagai propanon.
+Satu [[karbon]] karbonil yang terikat kepada dua atom karbon membezakan keton daripada [[asid karboksilik]], [[aldehid]], [[ester]], [[amida]], dan sebatian-sebatian lain yang mengandungi [[oksigen]]. Sebaliknya, ikatan ganda dua kumpulan karbonil membezakan keton daripada [[alkohol]] dan [[eter]]. Keton yang paling mudah ialah [[aseton]] yang juga dikenali sebagai propanon.
 Atom karbon yang terletak di sebelah kumpulan karbonil dipanggil α-karbon, manakala atom-atom [[hidrogen]] yang terikat pada karbon ini dipanggil α-hidrogen. Dengan adanya [[mangkin]] asid, keton akan mengalami apa yang dipanggil [[ketautomeran keto-enol]], manakala tindak balas dengan [[bes]] yang kuat menghasilkan [[enolat]] yang sepadan. [[Diketon]] ialah sebatian yang mengandungi dua kumpulan keton.
@@ Baris 11: / Baris 11: @@
 ==Tatanama ==
-[[image:Acetone-structural.png|150px|right|thumb|[[Aseton]], keton yang paling mudah.]]
+[[image:Acetone-structural.png|150px|right|thumb|[[Aseton]], keton yang paling mudah yang juga dikenali sebagai propanon.]]
-Secara umum, keton dinamai dengan menggunakan tatanama [[IUPAC]] yang menukarkan akhiran ''-n'' menjadi keluarga [[alkana]] kepada ''-non''. Bagi keton biasa, sesetengah nama tradisi seperti [[aseton]] dan [[benzofenon]] digunakan secara meluas, dan nama ini dikekalkan sebagai nama IUPAC dikekalkan {{Ref|IUPAC}}, sungguhpun sesetengah buku teks asas [[kimia]] menggunakan nama-nama seperti 2-propanon atau propanon.
+Keton umumnya dinamai dengan menggunakan [[tatanama]] [[IUPAC]] yang menukarkan akhiran ''-n'' menjadi ''-non'' untuk keluarga [[alkana]]. Bagi keton biasa, sesetengah nama tradisi seperti [[aseton]] dan [[benzofenon]] digunakan secara meluas, dan nama ini telahpun dikekalkan sebagai nama IUPAC, sungguhpun sesetengah buku teks [[kimia]] yang asas menggunakan nama-nama seperti 2-propanon atau propanon.
 ==Ciri-ciri fizikal==
-Kumpulan karbonil adalah [[molekul kutub|berkutub]], dan menjadikan keton sebagai [[sebatian berkutub]]. Kumpulan karbonil bertindak balas dengan [[air]] melalui [[pengikatan hidrogen]]. Ia adalah penerima ikatan-hidrogen, tetapi bukan penderma ikatan-hidrogen, dan tidak berupaya mengikat kepada hidrogen pada dirinya. Ini menyebabkan keton lebih meruap, berbanding dengan [[alkohol]] dan [[asid karboksilik]] yang mempunyai [[berat molekul]] yang sama.
+Kumpulan karbonil adalah [[molekul kutub|berkutub]] dan oleh itu, menyebabkan keton merupakan suatu  [[sebatian berkutub]]. Kumpulan karbonil bertindak balas dengan [[air]] melalui [[pengikatan hidrogen]], tetapi tidak berupaya mengikat kepada hidrogen pada dirinya. Ia adalah penerima ikatan hidrogen, bukannya penderma ikatan hidrogen. Ini menyebabkan keton lebih meruap, berbanding dengan [[alkohol]] dan [[asid karboksilik]] yang mempunyai [[berat molekul]] yang sama.
 ==Ciri-ciri spektroskopi ==
@@ Baris 58: / Baris 58: @@
 == Rujukan ==
-# {{Note|IUPAC}} List of retained IUPAC names  [http://www.acdlabs.com/iupac/nomenclature/93/r93_701.htm retained IUPAC names  Link]
+* [http://www.acdlabs.com/iupac/nomenclature/93/r93_701.htm Senarai nama yang dikekalkan oleh IUPAC]
 [[Kategori: Kelompok berfungsi]]