Lihat sumber bagi Lautan Pasifik

[[Fail:Pacific_Ocean.png|thumb|250x250px|Lautan Pasifik.]]
'''Lautan Pasifik''' ({{Jawi|لاوتن ڤاسيفيك}}) atau '''Lautan Teduh''' (Jawi: {{script|Arab|لاوتن تدوه}}) adalah kumpulan semua [[laut]] di antara [[Asia]] dan [[Australasia]] di sebelah barat, [[Amerika]] di sebelah timur, [[Antartika]] di sebelah selatan dan [[Lautan Artik]] di sebelah utara.

Lautan ini adalah [[Jasad air|jasad]] [[air]] terbesar di dunia di mana ia mencakupi kira-kira sepertiga permukaan [[Bumi]], dengan luas sebesar [[1 E14 m²|179.7 juta km²]] (69.4 juta mi²). Panjangnya sekitar [[1 E7 m|15,500 km]] (9,600 bt) dari [[Laut Bering]] di [[Artik]] hingga batasan [[ais]] di [[Laut Ross]] di [[Antartika]] di selatan. Lautan Pasifik mencapai lebar timur-barat terbesarnya pada sekitar 5 darjah U garis lintang, di mana ia terbentang sekitar [[1 E7 m|19,800 km]] (12,300 mi) dari [[Indonesia]] hingga pesisir [[Colombia]]. Batas sebelah barat lautan ini biasanya diletakkan di [[Selat Melaka]]. Titik terendah permukaan Bumi—[[Jurang Mariana]]—berada di Lautan Pasifik.

Lautan Pasifik terdiri daripada sekitar 25 000 kepulauan (lebih dari jumlah kepulauan yang berada di lautan dunia lainnya jika digabung), yang majoritinya terletak di selatan [[khatulistiwa]]. 

Di batasan Lautan Pasifik terdapat banyak lautan, yang terbesar adalah [[Laut Sulawesi]], [[Laut Korea]], [[Laut China Timur]], [[Laut Jepun]], [[Laut China Selatan]], [[Laut Sulu]], [[Laut Tasman]] dan [[Laut Kuning]]. [[Selat Melaka]] menghubungkan Lautan Pasifik dengan [[Lautan Hindi]] di sebelah barat, dan [[Selat Magellan]] menghubungkan Lautan Pasifik dengan [[Lautan Atlantik]] di sebelah timur.

{{Lima Lautan}}

== Penamaan ==
Nama lautan ini diserap dari ungkapan ''Mar Pacífico'' - "lautan tenang" diberikan [[Ferdinand Magellan]] merujuk kepada angin tenang yang dirasai malah memudahkan pelayaran beliau dari [[Selat Magellan]] menuju [[Filipina]],<ref name=":0" /> kata [[bahasa Sepanyol]] ''pacifico'' berakar daripada [[bahasa Latin]] ''pax'' yang bermaksud "damai" atau "aman" (bandingkan dengan kognat {{Lang-en|peace}}, {{Lang-fr|paix}}, {{Lang-es|paz}}).

Pengungkapan di atas turut [[Pinjam terjemah|dipinjam terjemah]] kepada [[bahasa Melayu]] melalui nama ''Lautan Teduh'' yang mana ''teduh'' bermaksud "aman, tenang".<ref>{{cite dictionary|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=teduh|title=teduh|dictionary=Kamus Dewan|edition=ke-4|year=|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia|date=2017}}</ref>

== Geografi ==
[[File:Lautan Pasifik.jpg|thumb|Lautan Pasifik|229x229px]]
Lautan ini memisahkan [[Asia]] dan [[Australia]] dengan [[Benua Amerika|benua-benua Amerika]] dengan keluasan sejauh [[Antartik|kawasan Antartik]] di selatan dan [[Artik|kawasan Artik]] di utara [[Bumi]]<ref name="ebc">"[https://www.britannica.com/place/Pacific-Ocean Pacific Ocean]". ''[[Encyclopædia Britannica|Britannica Concise]].'' 2008: Encyclopædia Britannica, Inc.</ref> keseluruhannya berjumlah {{convert|165200000|km2|abbr=on}}— satu pertiga daripada isi Bumi melebihi semua [[Darat|daratan]] yang berjumlah {{convert|150000000|km2|abbr=on}}.<ref>[http://hypertextbook.com/facts/2001/DanielChen.shtml "Area of Earth's Land Surface"], ''The Physics Factbook''. Retrieved 9 June 2013.</ref>

Jarak dari titik paling utara di [[Laut Bering]] ke [[Lautan Selatan]] sebanyak {{convert|15500|km|abbr=on}} manakala jarak dari titik paling timur di [[Indonesia]] ke pesisiran [[Colombia]] di barat pada [[Garis selari utara ke-5|latitud ke-5 U]] berjumlah {{convert|19800|km|abbr=on}} iaitu lima kali diameter [[Bulan (satelit)|Bulan]].<ref name="Nuttall2005">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=LcucDSk4w3YC&pg=PA1461|title=Encyclopedia of the Arctic: A-F|last=Nuttall|first=Mark|date=2005|publisher=Routledge|isbn=978-1-57958-436-8|page=1461}}</ref> [[Jurang Mariana]] titik terendah sedalam {{convert|10911|m|ft fathom|abbr=on|lk=out}} dari paras laut; purata kedalaman lautan ialah {{convert|4280|m|ft fathom|abbr=on}} lalu isipadu keseluruhan [[air laut]] boleh dianggarkan sekitar {{convert|710000000|km3|cumi|abbr=on}}.<ref name="ebc" />

Panggilan "Lautan Teduh", adalah dalam bahasa melayu lama dari kata teraduh yang bermaksud Lautan paling banyak bahaya gempa dan angin taufan. Sedangkan kata teduh yang bermaksud  terlindung dari sinaran panas terik matahari tidaklah selalu bersifat sepertimana namanya; di mana Lautan Atlantik melebar, Lautan Pasifik menciut. Hal ini menyebabkan banyak terjadinya [[gempa bumi]]. Banyak [[angin puyuh]] dan [[badai]] yang merosakkan pulau-pulau di bahagian Pasifik dan tanah di sekitar Pasifik dipenuhi [[gunung berapi]] dan sering digegarkan dengan [[gempa bumi]]. [[Tsunami]], yang disebabkan oleh gempa bumi di dasar laut, telah menghancurkan banyak pulau dan menghapuskan seluruh kota.
[[File:South_Tarawa_from_the_air.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:South_Tarawa_from_the_air.jpg|thumb|[[Atol Tarawa]], [[Kiribati]]]]

== Geologi ==
Disebutkan bahawa lautan ini  berasal dari [[superlautan]] '''[[Panthalassa]]''' pada akhir [[Prakambrium]]. Ketika [[superbenua]] [[Pannotia]] terpecah sekitar 540 juta tahun yang lalu, Panthalassa mula meluas dan mengambil keseluruhan luas [[Lautan Pan-Afrika|Samudra Pan-Afrika]] dan [[Mirovia|Mirovoi]] yang merupakan pendahulunya. Panthalassa terus meluas hingga pembentukan [[Pangea]] dan pada akhirnya, ia menjadi superlautan dan hampir mengambil 70% permukaan bumi selama [[Mesozoikum]].

Pada awal zaman [[Jurasik]], Pangea mula berpecah, dan akhirnya Panthalassa mula menyusut. Laurasia dan Gondwana (benua hasil pecahan Pangea) mula terpecah secara berturut-turut yang akhirnya mula tersebar ke seluruh penjuru dunia. Pada [[Senozoikum|zaman Senozoikum]], Panthalassa akhirnya terpecah sepenuhnya, sisa peninggalan lautan ini masih boleh ditemukan di seluruh penjuru [[lautan Dunia]]. Sementara itu, bahagian terbesar [[Panthalassa]] saat ini, Samudra Pasifik hanya mengambil lebih dari 40% bahagian Superlautan tersebut, lalu ertinya Panthalassa sangatlah besar.

Oleh kerana asal usul ini, Panthalassa kadang-kadang kadang disebut pula '''Lautan Paleo-Pasifik''' atau '''Proto-Pasifik'''.

== Sejarah penerokaan ==

=== Zaman Purba ===
[[Orang Austronesia|Orang-orang Austronesia]] belayar luas jauh dari kawasan asal mereka di [[pulau Taiwan]] sejauh kepulauan [[Filipina]] dan [[Nusantara]], [[Melanesia]] dan [[Madagaskar]]. Lautan ini merupakan antara kawasan terlewat diterokai di mana mereka menuju ke rantau-rantau [[Mikronesia]] dan [[Polinesia]].<ref name="Stanley20042">{{cite book|url=https://archive.org/details/bub_gb_EDGapfBX-CAC|title=South Pacific|last=Stanley|first=David|date=2004|publisher=David Stanley|isbn=978-1-56691-411-6|page=[https://archive.org/details/bub_gb_EDGapfBX-CAC/page/n38 19]}}</ref>

=== Zaman Penjelajahan Eropah ===
Penjelajah [[Portugal|Portugis]] [[Ferdinand Magellan]] adalah orang Eropah pertama yang menjelajah berlayar merentasi Lautan Pasifik dengan kembara [[Empayar Sepanyol|Sepanyol]]<nowiki/>nya.<ref name=":0">{{cite web|url=http://www.newadvent.org/cathen/09526b.htm|title=Catholic Encyclopedia : Ferdinand Magellan|date=1 October 1910|publisher=Newadvent.org|accessdate=31 October 2010}}</ref>

== Lingkungan geopolitik ==
Negara-negara yang berpesisiran menghadap lautan ini adalah seperti berikut:

=== Negara berdaulat ===

==== Amerika ====
{{div col}}
* {{flag|Amerika Syarikat}}
* {{flag|Chile}}
* {{flag|Colombia}}
* {{flag|Costa Rica}}
* {{flag|Ecuador}}
* {{flag|El Salvador}}
* {{flag|Guatemala}}
* {{flag|Honduras}}
* {{flag|Kanada}}
* {{flag|Mexico}}
* {{flag|Nicaragua}}
* {{flag|Panama}}
* {{flag|Peru}}
{{div col end}}

==== Asia ====

{{div col}}
* {{flag|Brunei Darussalam}}
* {{flag|Filipina}}
* {{flag|Indonesia}}
* {{flag|Jepun}}
* {{flag|Kemboja}}
* {{flag|Korea Selatan}}
* {{flag|Korea Utara}}
* {{flag|Malaysia}}
* {{flag|Republik Rakyat China}}
* {{flag|Rusia}} ([[Siberia]])
* {{flag|Singapura}}
* {{flag|Taiwan}}
* {{flag|Thailand}}
* {{flag|Timor Leste}}
* {{flag|Vietnam}}
{{div col end}}

==== Oceania ====

{{div col}}
* {{flag|Australia}}
* {{flag|Fiji}}
* {{flag|Kepulauan Marshall}}
* {{flag|Kepulauan Solomon}}
* {{flag|Kiribati}}
* {{flag|Nauru}}
* {{flag|Palau}}
* {{flag|Papua New Guinea}}
* {{flag|Persekutuan Mikronesia}}
* {{flag|Samoa}}
* {{flag|New Zealand}}
* {{flag|Tonga}}
* {{flag|Tuvalu}}
* {{flag|Vanuatu}}
{{div col end}}

=== Wilayah naungan ===

{{div col}}
* {{flag|Guam}} (milik {{flag|Amerika Syarikat}})
* {{flag|Kepulauan Cook}} ({{flag|New Zealand}})
* {{flag|Kepulauan Mariana Utara}} ({{flag|Amerika Syarikat}})
* {{flag|Kepulauan Pitcairn}} ({{flag|United Kingdom}})
* {{flag|New Caledonia}} ({{flag|Perancis}})
* {{flag|Niue}} ({{flag|New Zealand}})
* {{flag|Polinesia Perancis}} ({{flag|Perancis}})
* {{flag|Pulau Norfolk}} ({{flag|Australia}})
* {{flag|Pulau Paskah}} ({{flag|Chile}})
* {{flag|Samoa Amerika}} ({{flag|Amerika Syarikat}})
* {{flag|Tokelau}} ({{flag|New Zealand}})
* {{flag|Wallis dan Futuna}} ([[Perancis]])
* {{flag|Kepulauan Terluar Kecil Amerika Syarikat}} (milik Amerika Syarikat)
* {{flag|Pulau Clipperton}} ([[Perancis]])
* {{flag|Macau}} ([[China]])
* {{flag|Hong Kong}} (China)
* [[Kepulauan Laut Karang]] ({{flag|Australia}})
{{div col end}}<!-- == Dasar samudra ==

==Titik tertinggi dan terendah==
* ''titik terendah:'' -10.924 m (-35.840 kaki). di dasar [[Jurang Mariana]]
* ''titik tertinggi:'' permukaan laut 0 m

== Ciri khas perairan Pasifik ==

== Cuaca ==

== Geologi ==

== Benua ==

== Sejarah dan ekonomi == -->

== Rujukan ==
<references group="" responsive="1"></references>
;Sumber utama
* Barkley, R.A., Oceanographic Atlas of the Pacific Ocean (1969)
* Cameron, I., Lost Paradise (1987)
* Couper, A., Development in the Pacific Islands (1988)
* Crump, D.J., ed., Blue Horizons (1980)
* Gilbert, John, Charting the Vast Pacific (1971)
* Lower, J. Arthur, Ocean of Destiny: A Concise History of the North Pacific, 1500-1978 (1978)
* Oliver, D.L., The Pacific Islands, 3d ed. (1989)
* Ridgell, R., Pacific Nations and Territories, 2d ed. (1988)
* Soule, Gardner, The Greatest Depths (1970)
* Spate, O.H., Paradise Found and Lost (1988)
* Stanley, David, Moon Handbooks South Pacific (2004)
* Terrell, J.E., Prehistory in the Pacific Islands (1986).


{{Geo-stub}}

[[Kategori:Lautan Pasifik| ]]