Pengikatan protein plasma

Pengikatan protein plasma merujuk kepada tahap di mana ubat melekat pada protein darah dalam plasma darah. Keberkesanan ubat mungkin dipengaruhi oleh tahap pengikatannya. Semakin kurang terikat sesuatu ubat, semakin cekap ia boleh merentasi atau meresap melalui membran sel. Protein darah biasa yang diikat oleh ubat ialah albumin serum manusia, lipoprotein, glikoprotein, dan globulin α, β‚ dan γ.

Pengikatan

Dadah dalam darah wujud dalam dua bentuk: terikat dan tidak terikat. Bergantung pada pertalian ubat tertentu untuk protein plasma, sebahagian daripada ubat mungkin terikat pada protein, dengan selebihnya tidak terikat. Jika pengikatan protein boleh diterbalikkan, maka keseimbangan kimia akan wujud antara keadaan terikat dan tidak terikat, supaya:

Protein + ubat ⇌ kompleks ubat-protein

Terutama, ia adalah pecahan tidak terikat yang mempamerkan kesan farmakologi. Ia juga merupakan pecahan yang boleh dimetabolismekan dan/atau dikumuhkan. Sebagai contoh, "pecahan terikat" antikoagulan, warfarin, ialah 97%. Ini bermakna daripada jumlah warfarin dalam darah, 97% terikat kepada protein plasma. Baki 3% (pecahan tidak terikat) adalah pecahan yang sebenarnya aktif dan mungkin dikumuhkan.

Pengikatan protein boleh mempengaruhi separuh hayat biologi ubat. Bahagian terikat boleh bertindak sebagai takungan atau depot dari mana ubat dilepaskan secara perlahan sebagai bentuk tidak terikat. Oleh kerana bentuk tidak terikat sedang dimetabolismekan dan/atau dikumuhkan daripada badan, pecahan terikat akan dilepaskan untuk mengekalkan keseimbangan.

Oleh kerana albumin adalah alkalotik, ubat berasid dan neutral terutamanya akan mengikat ke albumin. Jika albumin menjadi tepu, maka ubat ini akan mengikat lipoprotein. Ubat asas akan mengikat kepada glikoprotein asid alfa-1 berasid. Ini penting kerana pelbagai keadaan perubatan boleh menjejaskan tahap albumin, glikoprotein asid alfa-1 dan lipoprotein.

Kesan perubahan

Hanya pecahan ubat yang tidak terikat akan menjalani metabolisme dalam hati dan tisu lain. Apabila ubat berpisah daripada protein, semakin banyak ubat mengalami metabolisme. Perubahan dalam tahap ubat bebas mengubah jumlah pengedaran kerana ubat bebas boleh mengedar ke dalam tisu yang membawa kepada penurunan profil kepekatan plasma. Bagi ubat-ubatan yang cepat menjalani metabolisme, pembersihan bergantung kepada aliran darah hepatik. Bagi ubat-ubatan sebaliknya, perubahan dalam pecahan tidak terikat ubat secara langsung mengubah pelepasan dadah.

Pecahan yang tidak terikat boleh diubah oleh beberapa pembolehubah, seperti kepekatan ubat dalam badan, jumlah dan kualiti protein plasma, dan ubat lain yang mengikat protein plasma. Kepekatan ubat yang lebih tinggi akan membawa kepada pecahan yang lebih tinggi tidak terikat, kerana protein plasma akan tepu dengan ubat dan sebarang ubat yang berlebihan akan tidak terikat. Jika jumlah protein plasma berkurangan (seperti dalam katabolisme, kekurangan zat makanan, penyakit hati dan penyakit buah pinggang), terdapat juga pecahan yang lebih tinggi tidak terikat. Selain itu, kualiti protein plasma mungkin mempengaruhi bilangan tapak pengikat dadah yang terdapat pada protein.

Interaksi dadah

Menggunakan 2 ubat pada masa yang sama kadangkala boleh menjejaskan pecahan satu sama lain yang tidak terikat. Sebagai contoh, anggap bahawa Ubat A dan Ubat B adalah kedua-duanya ubat terikat protein. Jika Ubat A diberikan, ia akan mengikat protein plasma dalam darah. Jika Ubat B juga diberikan, ia boleh menggantikan Ubat A daripada protein, dengan itu meningkatkan pecahan Ubat A tidak terikat. Ini boleh meningkatkan kesan Dadah A, kerana hanya pecahan yang tidak terikat boleh menunjukkan aktiviti.

Bacaan lanjut

• Shargel, Leon (2005). Applied Biopharmaceutics & Pharmacokinetics. New York: McGraw-Hill, Medical Pub. Division. ISBN 0-07-137550-3.