Lihat sumber bagi Rodium

{{Kotak info rodium}}
'''Rodium''' adalah sejenis [[unsur kimia]] dengan simbol '''Rh''' dan [[nombor atom]] 45. Unsur [[logam]] daripada bijih [[platinum]] ini digunakan untuk membuat [[aloi]], barang kemas, dan mangkin bagi aloi platinum. Rodium ialah salah satu logam-logam berharga yang paling mahal, dengan harga mencecah [[Dolar Amerika|AS$]]740.00 per [[Berat Troy|auns Troy]] (31.1 gram) setakat November 2015.<ref>{{Cite web|url=https://www.finanzen.net/rohstoffe/rhodiumpreis|title=Rhodiumpreis aktuell in Euro und Dollar &#124; Rhodium &#124; Rhodiumkurs|website=finanzen.net}}</ref>

== Sejarah ==
Rodium ditemui oleh [[William Hyde Wollaston]] pada tahun 1803 melalui uji kaji terhadap sebuah bijih [[platinum]] sejurus selepas penemuan [[paladium]].<ref>{{cite journal|last=Wollaston|first=W. H.|authorlink=William Hyde Wollaston|date=1804|title=On a New Metal, Found in Crude Platina|url=https://books.google.com/books?id=7AZGAAAAMAAJ&pg=PA419|journal=[[Philosophical Transactions of the Royal Society of London]]|volume=94|pages=419–430|doi=10.1098/rstl.1804.0019}}</ref><ref>{{cite journal|last=Griffith|first=W. P.|date=2003|title=Rhodium and Palladium – Events Surrounding Its Discovery|url=http://www.platinummetalsreview.com/dynamic/article/view/47-4-175-183|journal=Platinum Metals Review|volume=47|issue=4|pages=175–183}}</ref> Nama unsur ini, "rodium" diambil daripada perkataan Yunani, ''rhodon'' (ῥόδον, [[mawar]]) kerana garam rodium memberi warna merah mawar apabila dalam larutan.<ref>{{Cite book|title=元素111の新知識|last=Hiromu|first=Sakurai|date=1998|publisher=[[Kodansha]]|year=|isbn=4-06-257192-7|series=|location=|pages=216|language=Jepun|ref=harv}}</ref>

== Sifat ==
Rodium ialah logam yang keras, teguh dan memiliki warna kelabu bersinar. Logam ini sukar untuk dibentuk kepada [[oksida]], meskipun apabila dipanaskan.<ref name="ASM13B">{{cite book|url=https://books.google.com/?id=QV0sWU2qF5oC&pg=PA396|title=ASM handbook|date=1990|publisher=ASM International|isbn=978-0-87170-707-9|editor-last=Cramer|editor-first=Stephen D.|location=Materials Park, OH|pages=393–396|editor2-last=Covino, Jr.|editor2-first=Bernard S.}}</ref>

=== Isotop ===
Rodium hanya memiliki satu [[isotop]] alami, yakni <sup>103</sup>Rh yang bersifat stabil. Secara keseluruhannya, terdapat 34 isotop rodium dengan jisim atom berjulat 89 ke 122, dengan <sup>101</sup>Rh ialah radioisotop rodium paling stabil dengan separuh hayat selama 3.3 tahun.

== Kewujudan ==
Rodium ialah salah satu unsur paling jarang dijumpai di kerak Bumi, dengan kepekatan dianggarkan sebanyak 0.0002 [[Notasi bahagian per|bahagian per juta]].<ref>Barbalace, Kenneth, "[http://environmentalchemistry.com/yogi/periodic/Periodic Table of Elements]". Environmental Chemistry.com; 2007-04-14.</ref>

=== Perlombongan ===
Perlombongan rodium adalah rumit kerana tidak banyak mineral semula jadi rodium dan bijih rodium biasanya tercampur dengan logam-logam seperti [[perak]], [[platinum]] dan [[paladium]]. Rodium pada kebanyakannya dilombong daripada bijih-bijih platinum.

== Kegunaan ==
Logam rodium biasanya diguna pakai sebagai mangkin dalam pelbagai situasi, umumnya dalam [[penukar bermangkin]], di mana [[hidrokarbon]], [[karbon monoksida]] dan [[nitrogen oksida]] dari ekzos kenderaan ditukarkan kepada gas-gas tidak berbahaya sebelum dilepaskan terhadap persekitaran. Rodium banyak dipilih berbanding logam-logam kumpulan paltinum lain sebagai mangkain bagi tindak balas penukaran nitrogen oksida kepada gas oksigen dan nitrogen.<ref name="Whyrhodium">{{cite journal|last=Shelef|first=M.|author2=Graham, G. W.|date=1994|title=Why Rhodium in Automotive Three-Way Catalysts?|journal=Catalysis Reviews|volume=36|issue=3|pages=433–457|doi=10.1080/01614949408009468}}</ref>

2 NO<sub>x</sub> → ''x'' O<sub>2</sub> + N<sub>2</sub>

== Rujukan ==
{{Reflist}}

== Pautan luar ==

* {{Commonscat-inline}}
{{Compact periodic table}}

[[Kategori:Logam adi]]
[[Kategori:Logam peralihan]]
[[Kategori:Unsur kimia]]
{{tunas-kimia}}