Senarai utiliti UNIX
Berikut ialah senarai utiliti dalam UNIX sebagaimana yang dinyatakan dalam IEEE Std 1003.1-2004, yang mana merupakan sebahagian daripada Spesifikasi UNIX Tunggal.
Utiliti ialah atur cara sampingan yang membantu pengguna. Utiliti-utiliti ini terdapat dalam kebanyakan sistem pengendalian UNIX dan ala UNIX dan digunakan dalam cangkerang.
Senarai
[sunting | sunting sumber]| Nama | Kategori | Keterangan | Mula muncul |
|---|---|---|---|
| admin | SCCS | Mencipta dan mentadbir fail SCCS | |
| alias | Pelbagai | Menetapkan atau memaparkan alias | |
| ar | Pelbagai | Mencipta dan menyenggara arkib pustaka | |
| asa | Pemprosesan teks | Mentafsir aksara kawalan penyorong | |
| at | Pengurusan proses | Melaksanakan arahan pada waktu kemudian | UNIX AT&T Versi 7 |
| awk | Pemprosesan teks | Bahasa untuk mengimbas dan memproses corak | UNIX AT&T Versi 7 |
| basename | Sistem fail | Mengembalikan bahagian nama laluan yang bukan direktori | |
| batch | Pengurusan proses | Mencipta jadual perintah untuk dilaksanakan dalam sesebuah barisan kelompok | |
| bc | Pelbagai | Bahasa aritmetik kepersisan sebarangan | |
| bg | Pengurusan proses | Menjalankan tugas di sebalik tabir (latar belakang) | |
| break | Pengaturcaraan cangkerang | Keluar dari gelung for, while, atau until | |
| c99 | Pengaturcaraan C | Mengkompil atur cara C | |
| cal | Pelbagai | Mencetak kalendar pada skrin | UNIX AT&T Versi 5 |
| cat | Sistem fail | Menyambung dan mencetak kandungan fail pada skrin | UNIX AT&T Versi 1 |
| cd | Sistem fail | Menukar direktori kerja | |
| cflow | Pengaturcaraan C | Menjana graf alir dalam bahasa C | |
| chgrp | Sistem fail | Menukar pemilikan kumpulan bagi fail | |
| chmod | Sistem fail | Menukar mod/atribut/keizinan fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| chown | Sistem fail | Menukar pemilikan fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| cksum | Sistem fail | Menulis hasil tambah semak dan saiz fail | 4.4BSD |
| cmchk | Sistem fail | Melaporkan saiz blok cakera keras dalam bait | |
| cmp | Sistem fail | Membandingkan dua fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| colon | Pengaturcaraan cangkerang | Utiliti nol | |
| comm | Pemprosesan teks | Memilih atau menyingkirkan baris-baris yang lazim bagi dua fail | UNIX AT&T Versi 4 |
| command | Pengaturcaraan cangkerang | Melaksanakan arahan mudah | |
| compress | Sistme fail | Memampat data | 4.3BSD |
| continue | Pengaturcaraan cangkerang | Meneruskan gelung for, while atau until | |
| cp | Sistem fail | Menyalin fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| crontab | Pelbagai | Mencipta jadual tugas latar belakang | |
| csplit | Pemprosesan teks | Memecahkan fail berdasarkan konteks | UNIX PWB |
| ctags | Pengaturcaraan C | Mencipta fail tags | 3.0BSD |
| cut | Pengaturcaraan cangkerang | Memangkas medan-medan yang dipilih daripada setiap baris dalam sesebuah fail | |
| cxref | Pengaturcaraan C | Menjana jadual rujukan silang atur cara C | |
| date | Pelbagai | Mengoutput tarikh dan waktu | UNIX AT&T Versi 1 |
| dd | Sistem fail | Menukar dan menyalin fail | |
| delta | SCCS | Membuat perubahan terhadap fail SCCS | |
| df | Ssitem fail | Melaporkan ruang kosong dalam cakera | UNIX AT&T Versi 1 |
| diff | Pemprosesan teks | Membandingkan dua fail | |
| dirname | Sistem fail | Mengembalikan bahagian direktori bagi nama laluan | |
| dot | Pengaturcaraan cangkerang | Melaksanakan arahan dalam persekitaran semasa | |
| du | Sistem fail | Menganggar penggunaan ruang fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| echo | Pengaturcaraan cangkerang | Menulis argumennya pada output piawai | |
| ed | Pemprosesan teks | Menyunting teks | UNIX AT&T Versi 1 |
| env | Pelbagai | Menetapkan persekitaraan untuk penjalanan arahan | |
| eval | Pengaturcaraan cangkerang | Membina arahan dengan menyambung argumen | |
| ex | Pemprosesan teks | Penyunting teks | BSD |
| exec | Pengaturcaraan cangkerang | Melaksanakan arahan dan membuka, menutup atau menyalin pemerihal fail | |
| exit | Pengaturcaraan cangkerang | Keluar dari cangkerang | |
| expand | Pemprosesan teks | Menukar semua tab kepada aksara ruang | 3.0BSD |
| export | Pelbagai | Menetapkan atribut eksport untuk pemboleh ubah | |
| expr | Pengaturcaraan cangkerang | Menghitung nilai ungkapan dalam argumennya | |
| false | Pengaturcaraan cangkerang | Mengembalikan nilai palsu | |
| fc | Pelbagai | Memproses senarai sejarah arahan | |
| fg | Pengurusan proses | Menjalankan tugas di hadapan (latar depan) | |
| file | Sistem fail | Menentukan jenis fail | UNIX AT&T Versi 4 |
| find | Sistem fail | Mencari fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| fold | Pemprosesan teks | Penapis untuk melipat baris | |
| fort77 | Pengaturcaraan C | Pengkompil FORTRAN | |
| fuser | Pengurusan proses | Menyenaraikan ID bagi semua proses yang membuka fail | |
| gencat | Pelbagai | Menjana katalog mesej berformat | |
| get | SCCS | Mendapatkan versi sesebuah fail SCCS | |
| getconf | Pelbagai | Mendapatkan nilai-nilai tatarajah | |
| getopts | Pengaturcaraan cangkerang | Menghurai pilihan utiliti | |
| grep | Pelbagai | Mencari corak tertentu dalam sesebuah fail | |
| hash | Pelbagai | Mengingat atau melaporkan tempat-tempat utiliti | |
| head | Pemprosesan teks | Menyalin bahagian awal fail | UNIX PWB |
| iconv | Pemprosesan teks | Penukaran set kod | |
| id | Pelbagai | Mengembalikan identiti pengguna | 4.4BSD |
| ipcrm | Pelbagai | Membuang barisan mesej, set semafor, atau pengenal pasti segmen ingatan kongsi | |
| ipcs | Pelbagai | Melaporkan status kemudahan komunikasi antara proses | |
| jobs | Pengurusan proses | Memaparkan status tugas-tugas dalam sesi semasa | |
| join | Pemprosesan teks | Pengendali pangkalan data hubungan | |
| kill | Pengurusan proses | Mematikan atau menghantar isyarat kepada proses | UNIX AT&T Versi 3 |
| lex | Pengaturcaraan C | Menjana atur cara untuk tugas-tugas leksikal | |
| link | Sistem fail | Memanggil fungsi link (paut) | UNIX AT&T Versi 1 |
| ln | Sistem fail | Mencipta pautan fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| locale | Pelbagai | Mendapatkan maklumat spesifik locale | |
| localedef | Pelbagai | Mentakrifkan persekitaran locale | |
| logger | Pengaturcaraan cangkerang | Melog mesej output | |
| logname | Pelbagai | Mengoutput nama pengguna semasa | 4.4BSD |
| lp | Pemprosesan teks | Menyerahkan fail kepada pencetak | |
| ls | Sistem fail | Menyenaraikan kandungan direktori | UNIX AT&T Versi 1 |
| m4 | Pelbagai | Pemproses makro | UNIX PWB |
| mailx | Pelbagai | Memproses mesej | UNIX AT&T Versi 1 |
| make | Pengaturcaraan C | Menyenggara, mengemas kini dan menjana semula sekumpulan atur cara | |
| man | Pelbagai | Memaparkan dokumentasi sistem | |
| mesg | Pelbagai | Membenarkan atau melarang mesej | UNIX AT&T Versi 1 |
| mkdir | Sistem fail | Mencipta direktori | UNIX AT&T Versi 1 |
| mkfifo | Sistem fail | Mencipta fail khas FIFO | 4.4BSD |
| more | Pemprosesan teks | Memaparkan fail panjang dalam bentuk berbilang halaman | |
| mv | Sistem fail | Memindahkan fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| newgrp | Pelbagai | Menukar kumpulan | UNIX AT&T Versi 6 |
| nice | Pengurusan proses | Menjalankan atur cara dengan tahap nice (prioriti) tertentu | UNIX AT&T Versi 4 |
| nl | Pemprosesan teks | Penapis penomboran baris | |
| nm | Pengaturcaraan C | Menulis senarai nama dalam sesebuah fail objek | |
| nohup | Pengurusan proses | Menjalankan atur cara yang kebal terhadap isyarat SIGHUP | |
| od | Pelbagai | Mengoutput kandungan fail dalam pelbagai format | UNIX AT&T Versi 1 |
| paste | Pemprosesan teks | Merge corresponding or subsequent lines of files | Version 32V AT&T UNIX |
| patch | Pemprosesan teks | Mengenakan perubahan terhadap fail | |
| pathchk | Sistem fail | Menyemak laluan fail | |
| pax | Pelbagai | Saling tukar arkib boleh pindah | 4.4BSD |
| pr | Pemprosesan teks | Mencetak fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| printf | Pengaturcaraan cangkerang | Mengoutput rentetan yang diformat | 4.3BSD-Reno |
| prs | SCCS | Mencetak fail SCCS | |
| ps | Pengurusan proses | Melaporkan status proses | UNIX AT&T Versi 4 |
| pwd | Sistem fail | Mengoutput direktori kerja | |
| qalter | Utiliti kelompok | Mengubah kerja kelompok | |
| qdel | Utiliti kelompok | Menghapuskan kerja kelompok | |
| qhold | Utiliti kelompok | Menahan kerja kelompok | |
| qmove | Utiliti kelompok | Memindahkan kerja kelompok | |
| qmsg | Utiliti kelompok | Menghantar mesej kepada kerja kelompok | |
| qrerun | Utiliti kelompok | Menjalankan semula kerja kelompok | |
| qrls | Utiliti kelompok | Melepaskan kerja kelompok | |
| qselect | Utiliti kelompok | Memilih kerja kelompok | |
| qsig | Utiliti kelompok | Menghantar isyarat kepada kerja kelompok | |
| qstat | Utiliti kelompok | Memaparkan status kerja kelompok | |
| qsub | Utiliti kelompok | Menyerahkan skrip | |
| read | Pengaturcaraan cangkerang | Membaca satu baris dari input piawai | |
| readonly | Pelbagai | Menetapkan atribut baca sahaja untuk pemboleh ubah | |
| renice | Pengurusan proses | Menetapkan nilai nice bagi proses yang sedang berjalan | 4.0BSD |
| return | Pengaturcaraan cangkerang | Pulang daripada sesebuah fungsi | |
| rm | Sistem fail | Menghapuskan fail | UNIX AT&T Versi 1 |
| rmdel | SCCS | Membuang delta daripada fail SCCS | |
| rmdir | Sistem fail | Membuang direktori | UNIX AT&T Versi 1 |
| sact | SCCS | Memaparkan aktiviti penyuntingan fail SCCS semasa | |
| sccs | SCCS | Bahagian depan bagi subsistem SCCS | |
| sed | Pemprosesan teks | Penyunting strim | UNIX AT&T Versi 7 |
| set | Pelbagai | Menetapkan pilihan dan parameter berkedudukan | |
| sh | Pengaturcaraan cangkerang | Cangkerang, pentafsir bahasa perintah piawai | UNIX AT&T Versi 7 |
| shift | Pengaturcaraan cangkerang | Menganjak parameter berkedudukan | |
| sleep | Pengaturcaraan cangkerang | Menghentikan pelaksanaan buat selang waktu yang ditetapkan | UNIX AT&T Versi 4 |
| sort | Pemprosesan teks | Menyusun, menggabungkan atau menyemak fail teks secara berurutan | |
| split | Pelbagai | Memecahkan sesebuah fail kepada bahagian-bahagian kecil | UNIX AT&T Versi 3 |
| strings | Pengaturcaraan C | Mencari rentetan boleh cetak dalam sesebuah fail | |
| strip | Pengaturcaraan C | Membuang maklumat yang tidak diperlukan daripada fail boleh laksana | |
| stty | Pelbagai | Menetapkan pilihan bagi sesebuah terminal | |
| tabs | Pelbagai | Menetapkan tab terminal | UNIX PWB |
| tail | Pemprosesan teks | Menyalin bahagian akhir sesebuah fail | UNIX PWB |
| talk | Pelbagai | Bersembang dengan pengguna lain | 4.2BSD |
| tee | Pengaturcaraan cangkerang | Menduakan input piawai | |
| test | Pengaturcaraan cangkerang | Menghitung nilai ungkapan | |
| time | Pengurusan proses | Mengukur tempoh pelaksanaan bagi sesebuah perintah | UNIX AT&T Versi 3 |
| times | Pengurusan proses | Menulis tempoh-tempoh proses | |
| touch | Sistem fail | Menukar waktu ubah suai dan capaian bagi sesebuah fail | UNIX AT&T Versi 7 |
| tput | Pelbagai | Menukar ciri-ciri terminal | 4.4BSD |
| tr | Pemprosesan teks | Menterjemah aksara | |
| trap | Pengurusan proses | Memerangkap isyarat | |
| true | Pengaturcaraan cangkerang | Memulangkan nilai benar | |
| tsort | Pemprosesan teks | Melakukan isihan topologi | UNIX AT&T Versi 7 |
| tty | Pelbagai | Mengoutput nama terminal pengguna semasa | UNIX AT&T Versi 1 |
| type | Pelbagai | Mengoutput keterangan bagi jenis perintah | |
| ulimit | Pelbagai | Menetapkan atau melaporkan had saiz fail | |
| umask | Pelbagai | Mendapatkan atau menetapkan topeng penciptaan mod fail | |
| unalias | Pelbagai | Membuang pentakrifan alias | |
| uname | Pelbagai | Mengoutput nama sistem | UNIX PWB |
| uncompress | Pelbagai | Mengembangkan data yang dimampat | 4.3BSD |
| unexpand | Pemprosesan teks | Menukar aksara-aksara jarak kepada aksara tab | 3.0BSD |
| unget | SCCS | Membuat asal perintah get sebelumnya terhadap sesebuah fail SCCS | |
| uniq | Pemprosesan teks | Melaporkan atau menapis baris-baris yang berulang dalam sesebuah fail | UNIX AT&T Versi 3 |
| unlink | Sistem fail | Memanggil fungsi unlink (nyahpaut) | UNIX AT&T Versi 1 |
| unset | Pelbagai | Membuang tetapan nilai dan atribut bagi pemboleh ubah dan fungsi | |
| uucp | Rangkaian | Penyalinan sistem ke sistem | |
| uudecode | Rangkaian | Menyahkod fail perduaan | 4.0BSD |
| uuencode | Rangkaian | Mengekod fail perduaan | 4.0BSD |
| uustat | Rangkaian | Mendapatkan status uucp dan kawalan tugas | |
| uux | Pengurusan proses | Pelaksanaan perintah jauh | |
| val | SCCS | Mengesahkan fail SCCS | |
| vi | Pemprosesan teks | Penyunting teks visual | BSD |
| wait | Pengurusan proses | Menunggu proses lengkap | |
| wc | Pemprosesan teks | Mengira jumlah perkataan, baris, dan bait/aksara | UNIX AT&T Versi 1 |
| what | SCCS | Mengenal pasti fail SCCS | |
| who | Pentadbiran sistem | Memaparkan pengguna semasa | UNIX AT&T Versi 1 |
| write | Pelbagai | Menulis pada terminal pengguna lain | UNIX AT&T Versi 1 |
| xargs | Pengaturcaraan cangkerang | Membina senarai argumen dan melaksanakan utiliti | UNIX PWB |
| yacc | Pengaturcaraan C | Mengkompil pengkompil | UNIX PWB |
| zcat | Pemprosesan teks | Mengembangkan dan mengoutput data |
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- Spesifikasi IEEE Std 1003.1,2004
- Laman web Spesifikasi UNIX Tunggal
- The Unix Acronym List – menyingkap nama-nama perintah UNIX