Lihat sumber bagi Pengangkutan rel di Jepun

{{Infobox rail network
|name            = Jepun
|color           = 
|logo            = 
|image           = 
|caption         = 
|nationalrailway = 
|infrastructure  = 
|majoroperators  = Japan Railways Group
|ridership       = 7.589 bilion (2014)
|passkm          =  260 bilion (2014)
|freight         = 
|length          = 30,625 km
|doublelength    = 
|ellength        = 21,600 km
|freightlength   = 
|hslength        = 
|gauge           =
|gauge1          = 
|gauge1length    =
|gauge2          = 
|gauge2length    = 
|gauge3          = 
|gauge3length    = 
|gauge4          = 
|gauge4length    = 
|el              = 
|el1             = 
|el1length       = 
|el2             = 
|el2length       = 
|el3             = 
|el3length       =
|notunnels       = 
|tunnellength    = 
|longesttunnel   = 
|nobridges       = 
|longestbridge   = 
|nostations      = 
|highelevation   = 
|highelat        = 
|lowelevation    = 
|lowelat         = 
|map             = 
}} 
{{train topics}}
[[Fail:JRC_N700_series_Z28.jpg|thumb| Kereta api [[Shinkansen]] [[siri N700]]]]
[[Fail:Series-E235-0 9.jpg|thumb| Kereta api [[siri E235]] di [[Laluan Yamanote]]]]
[[Fail:Ohmiya_Station.jpg|kiri|thumb| [[Stesen Ōmiya (Kyoto)|Stesen Ōmiya]] di Kyoto, dikendalikan oleh [[Hankyu]]]]
[[Fail:Hiroden6632.jpg|kiri|thumb| [[Trem]] [[Keretapi Elektrik Hiroshima|Hiroden]] di Hiroshima]]
'''Pengangkutan kereta api di Jepun''' adalah alat utama [[pengangkutan]] penumpang, terutama untuk perjalanan massa dan berkelajuan tinggi antara bandar-bandar besar dan untuk pengangkutan komuter di [[kawasan bandar]]. Ia digunakan sedikit untuk pengangkutan barang, hanya 0.84% dari pergerakan barang. Rangkaian yang diswastakan sangat efisien, memerlukan sedikit subsidi dan berjalan tepat waktu.

== Gambaran keseluruhan ==
Perkhidmatan pengangkutan kereta api di Jepun disediakan oleh lebih daripada 100 syarikat swasta, termasuk

* Enam syarikat serantau [[Japan Railways Group]] (JR) (milik negara sehingga 1987) yang menyediakan perkhidmatan penumpang ke sebahagian besar [[Hokkaidō|Hokkaido]], [[Honshū|Honshu]], [[Shikoku]], dan [[Kyūshū|Kyushu]] ;
* Syarikat pengangkutan barang JR di seluruh negara; dan
* 16 syarikat serantau utama yang menyediakan perkhidmatan kereta api sebagai sebahagian daripada operasi korporat mereka. Terdapat juga puluhan kereta api swasta tempatan yang lebih kecil.

Sebilangan besar syarikat kereta api swasta berada di antara syarikat teratas di negara ini. Kereta api dibina oleh syarikat swasta yang mengembangkan komuniti bersepadu di sepanjang landasan kereta api, memungkinkan mereka mencapai keuntungan dengan mempelbagaikan harta tanah, peruncitan, dan banyak perniagaan lain.<ref>{{Cite journal|last=Calimente|first=John|year=2012|title=Rail integrated communities in Tokyo|journal=Journal of Transport and Land Use|volume=5|issue=1|pages=19–32|doi=10.5198/jtlu.v5i1.280|doi-access=free}}</ref> Pemerintah daerah, dan perusahaan yang dibiayai bersama oleh pemerintah daerah dan perusahaan swasta, juga menyediakan layanan kereta api.

Terdapat 30,625&nbsp;km kereta api melintasi negara. JR (sekumpulan syarikat yang dibentuk setelah penswastaan [[JNR]]) menguasai 20,135&nbsp;km dari laluan ini pada 31 Mac 1996, dengan baki 7,133&nbsp;km di tangan syarikat keretapi tempatan syarikat swasta. Kereta api Jepun membawa 9.147 bilion penumpang (260 bilion penumpang-kilometer) pada tahun 2013-14.<ref name="UICRS">{{Cite web|url=http://www.uic.org/IMG/pdf/synopsis_2014.pdf|title=Railway Statistics – 2014 Synopsis|date=2014|publisher=UIC (International Union of Railways)|location=Paris, France|access-date=November 8, 2015}}</ref> Sebagai perbandingan, Jerman mempunyai lebih daripada 40,000&nbsp;km kereta api, tetapi hanya membawa 2.2 bilion penumpang setiap tahun.<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2121rank.html The World Factbook: ''Country Comparison :: Railways'']</ref> Kerana penggunaan sistem keretanya secara besar-besaran, Jepun menempatkan 46 daripada 50 stesen paling sibuk di dunia.<ref>[http://www.japantoday.com/category/travel/view/the-51-busiest-train-stations-in-the-world-all-but-6-located-in-japan The 51 busiest train stations in the world– All but 6 located in Japan ‹ Japan Today: Japan News and Discussion]. Japantoday.com. Retrieved on 2014-05-24.</ref>

Penggunaan utama adalah laluan bandar dan antara bandar, dan sekitar waktu penswastaan JNR, banyak saluran tempatan dan luar bandar yang tidak menguntungkan ditutup, terutama di Hokkaido dan Kyushu. Walau bagaimanapun, dengan perlindungan di jalan-jalan tempatan bukan bandar terus menurun disebabkan oleh faktor-faktor seperti peningkatan tahap pemilikan kereta dan penurunan jumlah penduduk di luar bandar, penutupan selanjutnya dirancang. Sebagai contoh, Pada 16 Oktober 2015, JR West mengumumkan bahawa mereka sedang mempertimbangkan untuk menutup 108&nbsp;km [[Laluan Sanko]] kerana perlindungan yang lemah, dan sedang berbincang dengan dua wilayah yang dilayani oleh laluan tersebut, Shimane dan Hiroshima, serta kota-kota lain yang dilayani, mengenai rancangan masa depan.<ref name="mainichi20151016">{{Cite web|url=http://mainichi.jp/select/news/20151016k0000e040226000c.html|date=October 16, 2015|website=Mainichi Shimbun|publisher=The Mainichi Newspapers|location=Japan|language=Jepun|script-title=ja: ＪＲ西：三江線、廃止も検討…人口減、利用低迷で|trans-title=JR West considering closure of Sanko Line - declining population and poor patronage|archive-url=https://web.archive.org/web/20151102055808/http://mainichi.jp/select/news/20151016k0000e040226000c.html|archive-date=November 2, 2015|access-date=October 1, 2016}}</ref> Pada fiskal 2014, laluan itu membawa rata-rata 50 penumpang per km sehari, berbanding 458 per km per hari pada tahun 1987.<ref name="jrwest2014data">{{Cite web|url=http://www.westjr.co.jp/company/info/issue/data/pdf/data2015_08.pdf|year=2015|publisher=West Japan Railway Company|location=Japan|page=58|language=Jepun|script-title=ja: 区間別平均通過人員および旅客運輸収入（平成26年度）|trans-title=Average passenger figures and revenue by line (Fiscal 2014)|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160109013320/http://www.westjr.co.jp/company/info/issue/data/pdf/data2015_08.pdf|archive-date=January 9, 2016|access-date=October 17, 2015}}</ref> Seluruh laluan ditutup pada 31 Mac 2018.<ref name="mainichi20160929">{{Cite web|url=http://mainichi.jp/articles/20160930/k00/00m/040/021000c|date=September 29, 2016|website=Mainichi Shimbun|publisher=The Mainichi Newspapers|location=Japan|language=Jepun|script-title=ja: 三江線１８年３月末で廃線|trans-title=Sanko Line to close at end of March 2018|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20161001074257/http://mainichi.jp/articles/20160930/k00/00m/040/021000c|archive-date=October 1, 2016|access-date=October 1, 2016}}</ref>

Pada 19 November 2016, Presiden [[Syarikat Kereta Api Hokkaido|JR Hokkaido]] mengumumkan rancangan untuk merasionalisasi rangkaiannya sehingga 1,237&nbsp;km, atau ~50% dari rangkaian semasa,<ref>{{Cite web|url=http://www.japantimes.co.jp/news/2016/11/19/business/jr-hokkaido-says-cant-maintain-half-railways/|title=JR Hokkaido says it can't maintain half of its railways|date=November 19, 2016|via=Japan Times Online}}</ref> termasuk penutupan bahagian selebihnya dari [[Laluan Utama Rumoi]] (bahagian Rumoi - Mashike ditutup pada 4 Disember 2016), bahagian Shin-Yubari - Yubari dari [[Laluan Sekisho]], bahagian yang tidak elektrik dari [[Laluan Sassho]] dan [[Laluan Nemuro]] antara Furano dan Kami-Ochiai Junction. Jalur lain termasuk [[Laluan Utama Sekihoku]], [[Laluan Utama Senmo]], bahagian Nayoro - Wakkanai dari [[Laluan Soya]] dan bahagian Kushiro - Nemuro dari Laluan Nemuro dicadangkan untuk ditukar kepada operasi [[Perkongsian awam-swasta#Jepun|Sektor Ketiga]], tetapi jika pemerintah tempatan tidak setuju, bahagian tersebut juga penutupan muka.

[[Kereta Api Bawah Tanah Fukuoka|Fukuoka]], [[Kereta Api Bawah Tanah Kobe|Kobe]], [[Biro Pengangkutan Perbandaran Kyoto|Kyoto]], [[Kereta Api Bawah Tanah Nagoya|Nagoya]], [[Metro Osaka|Osaka]], [[Bawah Tanah Sapporo|Sapporo]], [[Bawah Tanah Sendai|Sendai]], [[Kereta Bawah Tanah Tokyo|Tokyo]] dan [[Kereta Api Bawah Tanah Yokohama|Yokohama]] mempunyai sistem [[Transit aliran|kereta api bawah tanah]]. Namun, tidak seperti Eropah, sebahagian besar lalu lintas penumpang berada di kereta api komuter pinggir bandar yang melintasi kawasan metropolitan. Di samping itu, banyak bandar mempunyai rangkaian [[trem]] dan [[monorel]] .

Jepun mempelopori [[shinkansen]] berkelajuan tinggi atau "kereta api peluru", yang kini menghubungkan bandar-bandar terbesar di Jepun dengan kelajuan hingga 320&nbsp;km/j (200&nbsp;bpj). Walau bagaimanapun, kereta api lain yang bergerak di lalaun konvensional atau "zairaisen" tetap perlahan, beroperasi terpantas pada 160 km/j dan kebanyakannya di bawah 130&nbsp;km/j, kemungkinan besar disebabkan oleh penggunaan meluas trek sempit di mana mereka beroperasi.

Kereta api Jepun membawa 31 juta tan (21 bilion tan-kilometer) barang pada tahun 2013-14.<ref name="UICRS">{{Cite web|url=http://www.uic.org/IMG/pdf/synopsis_2014.pdf|title=Railway Statistics – 2014 Synopsis|date=2014|publisher=UIC (International Union of Railways)|location=Paris, France|access-date=November 8, 2015}}</ref> Bahagian kereta api dalam logistik nasional adalah sekecil 6.2% (2010), jauh [[Statistik penggunaan rel mengikut negara|paling rendah]] di G8.<ref>{{Cite web|url=http://www.oecd.org/daf/competition/Rail-transportation-Services-2013.pdf|title=OECD Report|page=40}}</ref>

== Sejarah ==
[[Fail:JGR-150SL(original).jpg|kiri|thumb| Lokomotif wap kelas 150 buatan [[Vulcan Foundry]] datang ke Jepun pada tahun 1871. Ini adalah salah satu lokomotif wap yang berjalan antara Tokyo dan Yokohama pada tahun 1872. Laluan ini merupakan landasan kereta api pertama di Jepun.]]
[[Fail:C623_Express_Niseko.JPG|kiri|thumb| Lokomotif wap ekspres ''Niseko'' menuju [[Otaru|Otaru, Hokkaido]]]]
Keretapi adalah alat pengangkutan penumpang terpenting di Jepun, mempertahankan status ini sejak akhir abad ke-19. Dasar pemerintah mempromosikan kereta api sebagai sistem pengangkutan yang efisien untuk negara yang kekurangan [[Bahan api fosil|bahan bakar fosil]] dan hampir sepenuhnya bergantung pada import.

Kawasan luar bandar berhampiran bandar besar diperoleh dengan murah oleh syarikat kereta api swasta dari akhir abad kesembilan belas, yang kemudian membina jalan yang menjadi tulang belakang pengangkutan bandar antara pinggir bandar dan bandar-bandar yang terbentuk di sekitar landasan kereta api yang memancar dari kawasan metropolitan, mirip dengan pertumbuhan pinggir bandar di sekitar landasan kereta api di negara lain.

Walaupun kecekapan ini, kemakmuran yang semakin meningkat dan pemilikan kereta yang berkaitan menyebabkan penggunaan pengangkutan jalan meningkat sehingga menjejaskan kereta api dari tahun 1960an. Bahagian relatif kereta api dalam jumlah [[kilometer]] penumpang turun dari 66.7 peratus pada tahun 1965 menjadi 42 peratus pada tahun 1978, dan 29.8 peratus pada tahun 1990, walaupun ini masih merupakan peratusan terbesar dari negara anggota [[Pertubuhan Kerjasama dan Pembangunan Ekonomi|OECD]].

Angka itu adalah 43.5% (pada tahun 2001) di kawasan metropolitan terbesar di Jepun: Tokyo (termasuk [[Wilayah Chiba|Chiba]], [[Wilayah Saitama|Saitama]], Tokyo, dan Prefektur [[Wilayah Kanagawa|Kanagawa]]), [[Osaka]] (termasuk [[Wilayah Kyoto|Kyoto]], [[Wilayah Osaka|Osaka]], dan Prefektur [[Wilayah Hyōgo|Hyogo]]), dan [[Nagoya]]. Kereta persendirian di [[Tokyo Raya]] menyumbang kurang dari 20% perjalanan harian kerana pemilikan kereta terhad kepada mereka yang mempunyai tempat letak kenderaan khusus.

=== Garis masa ===

* 1872 - Pembukaan landasan kereta api pertama Jepun antara [[Stesen Shiodome (JNR)|Shinbashi]] (Tokyo) dan [[Stesen Sakuragichō|Yokohama]] oleh [[Inoue Masaru (birokrat)|Masaru Inoue]]
* 1881 - Yayasan [[Kereta Api Nippon]], syarikat kereta api swasta pertama di Jepun
* 1882 - Pembukaan [[Kereta Api Horonai]], kereta api pertama di [[Hokkaidō|Hokkaido]]
* 1888 - Pembukaan [[Kereta Api Iyo]], kereta api pertama di [[Shikoku]]
* 1889 - Pembukaan [[Kereta Api Kyushu]], kereta api pertama di [[Kyūshū|Kyushu]]
* 1889 - Penyiapan [[Laluan Utama Tōkaidō]]
* 1893 - Lokomotif wap kelas 860, lokomotif pertama yang dibina di Jepun
* 1895 - Pembukaan gerabak pertama Jepun di [[Kyoto]]
* 1895 - Pemerolehan kereta api [[Republik China di Taiwan|Jepun]] di [[Republik China di Taiwan|Taiwan]]
* 1899 - Pembukaan [[Laluan Gyeongin|Kereta Api Keijin]], kereta api pertama di [[Korea]]
* 1906 - Pembukaan landasan kereta api pertama di [[Prefektur Karafuto|Karafuto]]
* 1906 - Yayasan [[Kereta Api Manchuria Selatan]]
* 1906-1907 - [[Akta Nasionalisasi Kereta Api|Nasionalisasi]] 17 kereta api swasta
* 1914 - Pembukaan [[Stesen Tokyo]]
* 1925 - Perasmian [[Laluan Yamanote]]
* 1927 - Pembukaan [[Aliran Ginza (Tokyo Metro)|kereta bawah tanah Tokyo]], kereta bawah tanah pertama di Timur
* 1942 - Pembukaan [[Terowong Kanmon]] yang menghubungkan [[Honshū|Honshu]] dan Kyushu
* 1945 - Akhir [[Perang Dunia Kedua|Perang Dunia II]]; landasan kereta api rosak teruk
* 1949 - [[Kereta Api Kerajaan Jepun]] (JGR) disusun semula untuk menjadi sebuah syarikat awam milik negara yang diberi nama [[Kereta Api Nasional Jepun]] (JNR)
* 1956 - Penyelesaian elektrifikasi [[Laluan Utama Tōkaidō]]
* 1958 - ''[[Kodama (kereta api)|Kodama]]'', ekspres [[Pelbagai unit elektrik|EMU]] pertama antara Tokyo dan [[Stesen Osaka|Osaka]]
* 1960 - ''[[Hatsukari]]'', ekspres [[Diesel pelbagai unit|DMU]] pertama antara [[Stesen Ueno|Ueno]] (Tokyo) dan [[Stesen Aomori|Aomori]]
* 1964 - Pembukaan laluan [[Shinkansen]] pertama antara Tokyo dan [[Stesen Shin-Osaka|Shin-Osaka]]
* 1975 - Pemberhentian lokomotif wap dari semua perkhidmatan JNR (pengalih kekal sehingga 1976)
* 1980 - Enakmen Akta Pembinaan Semula JNR; laluan keuntungan rendah akan ditinggalkan
* 1987 - Penswastaan JNR; syarikat [[Japan Railways Group]] menggantikan bekas JNR.
* 1988 - Pembukaan [[Terowong Seikan|Terowong Seikan yang]] menghubungkan Honshu dan Hokkaido
* 1988 - Pembukaan [[Jambatan Seto Ōhashi|Jambatan Seto]] [[Jambatan Seto Ōhashi|Ōhashi]] yang menghubungkan Honshu dan Shikoku

== Pengelasan pengangkutan kereta api di Jepun ==

=== Jenis pengendali ===

==== JR ====
[[Fail:021_新幹線_N700_Series_Shinkansen_high_speed_train_arriving_at_Kyoto_Station,_Japan.jpg|thumb| [[Central Japan Railway Company|JR Central]] [[Tōkaidō Shinkansen]] tiba di Kyoto Station]]
Kumpulan Kereta Api Jepun, yang lebih dikenali sebagai Kumpulan JR, adalah kumpulan pengganti [[Kereta Api Nasional Jepun]] (JNR) milik kerajaan. JR Group terletak di tengah-tengah rangkaian kereta api Jepun yang mengendalikan hampir semua perkhidmatan rel antara bandar dan sebahagian besar perkhidmatan rel komuter.

Enam syarikat operasi penumpang Kumpulan JR dipisahkan mengikut wilayah, tetapi banyak yang mengendalikan perkhidmatan kereta api jarak jauh di luar sempadan wilayah mereka. Enam syarikat tersebut adalah: [[Syarikat Kereta Api Hokkaido]], [[Syarikat Kereta Api Hokkaido|Syarikat Kereta Api]] [[Syarikat Kereta Api Jepun Timur|Jepun Timur]], [[Syarikat Kereta Api Jepun Tengah]], [[Syarikat Kereta Api Jepun Barat]], [[Syarikat Kereta Api Shikoku]], dan [[Syarikat Kereta Api Kyushu]].

Perkhidmatan kargo milik [[Syarikat Kereta Api Kargo Jepun]] atau JR Freight yang mengendalikan semua rangkaian barang yang sebelumnya dimiliki oleh JNR.

==== Kereta api swasta utama ====
Jepun juga mempunyai banyak sistem kereta api swasta yang bersaing. Pasca perang di Jepun, pemerintah Jepun mendorong syarikat swasta untuk mengembangkan sistem transit massa mereka sendiri untuk membangun semula jaringan pengangkutan bandar di negara itu dengan cepat.<ref>{{Cite news|url=http://www.theatlanticcities.com/commute/2011/10/why-tokyos-privately-owned-rail-systems-work-so-well/389/|title=Why Tokyo's Privately Owned Rail Systems Work So Well|last=Smith|first=Stephen|date=October 31, 2011|work=The Atlantic Cities}}</ref>

Laluan kereta api swasta didorong untuk bersaing antara satu sama lain dan juga landasan kereta api nasional dengan peranan pemerintah yang terbatas pada pengaturan tambang. Sebagai pertukaran untuk mengembangkan laluan kereta api, syarikat swasta diberi peluang perniagaan untuk mempelbagaikan operasi mereka dan mengembangkan harta tanah di sekitar jaringan kereta api mereka.

Dengan membenarkan syarikat swasta untuk mengawal perkembangan yang berorientasikan transit dan juga landasan kereta api, komuniti yang dirancang difasilitasi membolehkan pengusaha kereta api swasta untuk mewujudkan perniagaan bersepadu secara menegak untuk membangun tanah kediaman, perniagaan, perindustrian dan runcit dan kaedah perjalanan yang digunakan oleh penduduk untuk melakukan perjalanan antara kawasan seperti itu.<ref>{{Cite journal|last=Calimente|first=John|date=July 2011|title=Rail Integrated Communities in Tokyo|url=http://www.cts.umn.edu/events/wstlur/symposium/2011/agenda/documents/presentations/11-calimente.pdf|journal=World Symposium on Transport & Land Use Research|access-date=2020-11-09|archive-date=2020-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20200213162545/http://www.cts.umn.edu/events/wstlur/symposium/2011/agenda/documents/presentations/11-calimente.pdf|url-status=dead}}</ref>

Oleh itu, melalui kepelbagaian perniagaan mereka, sebahagian besar kereta api swasta di Jepun bebas secara kewangan dan operasi kereta api mereka biasanya menguntungkan, berbeza dengan kebanyakan rangkaian transit di negara lain.<ref>{{Cite journal|last=Shoji|first=Kenichi|date=December 2001|title=Lessons from Japanese Experiences of Roles of Public and Private Sectors in Urban Transport|url=http://jrtr.net/jrtr29/pdf/f12_sho.pdf|journal=Japan Railway & Transport Review|volume=29|pages=12–18|access-date=2020-11-09|archive-date=2012-12-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20121203202745/http://www.jrtr.net/jrtr29/pdf/f12_sho.pdf|url-status=dead}}</ref>

16 syarikat berikut diklasifikasikan sebagai '''landasan kereta api swasta utama''' dan mengendalikan landasan kereta api sejauh 2,870.1 kilometer. Dalam tempoh satu tahun dari April 2009, sejumlah 9.46 bilion penumpang (118 bilion [[kilometer penumpang]]) menempuh perjalanan di landasan kereta api utama ini. <ref>{{Cite web|url=http://www.mintetsu.or.jp/activity/databook/pdf/10databook_p02-03.pdf|last=The Association of Japanese Private Railways|language=Jepun|script-title=ja:大手民鉄の現況（単体）|access-date=November 27, 2010|archive-date=2012-04-16|archive-url=https://www.webcitation.org/66yHK1CpL?url=http://www.mintetsu.or.jp/activity/databook/pdf/10databook_p02-03.pdf|url-status=dead}}</ref>

* [[Kereta Api Tobu]]
* [[Kereta Api Seibu]]
* [[Kereta Api Elektrik Keisei]]
* [[Keio Corporation]]
* [[Kereta Api Elektrik Odakyu]]
* [[Tokyu Corporation]]
* [[Keikyu|Syarikat Keikyu]]
* [[Tokyo Metro|Metro Tokyo]]
* [[Kereta Api Sagami]]
* [[Keretapi Nagoya|Kereta Api Nagoya]]
* [[Kereta Api Kintetsu]]
* [[Kereta Api Elektrik Nankai]]
* [[Kereta Api Elektrik Keihan]]
* [[Hankyu|Syarikat Hankyu]]
* [[Kereta Api Elektrik Hanshin]]
* [[Kereta Api Nishi-Nippon]]

==== Kereta api lain ====
Pengendali kereta api lain termasuk

* Kerajaan bandar,
* Syarikat "[[Perkongsian awam–swasta|sektor ketiga]]" yang dibiayai bersama oleh pemerintah daerah dan syarikat swasta.
* Syarikat kereta api swasta kecil yang lain.

=== Kereta api dan trem ===
Dari segi undang-undang, terdapat dua jenis (dengan beberapa subkategori) sistem pengangkutan kereta api di Jepun: {{Nihongo|'''kereta api'''|鉄道|tetsudō}}  dan {{Nihongo|'''trem'''|軌道|kidō}}. Setiap sistem pengangkutan kereta api awam di bawah peraturan pemerintah di Jepun diklasifikasikan sebagai kereta api atau trem. Pada prinsipnya, laluan trem boleh mempunyai bahagian yang dikongsi dengan lalu lintas jalan raya sementara laluan kereta api tidak dapat dilakukan, tetapi pilihan ini mungkin kelihatan agak sewenang-wenang dalam kes tertentu. Sebagai contoh, [[Metro Osaka]] adalah sistem trem sementara kereta api bawah tanah di bandar lain adalah kereta api.<ref>
{{Cite book|title=Tetsudō Yōran (Heisei 17 Nendo)|last=[[Ministry of Land, Infrastructure and Transport (Japan)|Kokudo Kōtsū Shō]] Tetsudō Kyoku|publisher=Denkisha Kenkyūkai|year=2005|isbn=4-88548-106-6|location=Tokyo|page=228|language=Jepun}}
</ref>

Keretapi dan trem masing-masing diatur oleh {{Nihongo|Akta Perniagaan Kereta Api|鉄道事業法|Tetsudō Jigyō Hō|Akta No. 92 dari 1986}}  dan {{Nihongo|Akta Trem|軌道法|Kidō Hō|Akta No. 76 dari 1921}}.

=== Kategori kereta api ===
Di bawah Akta Perniagaan Kereta Api, operasi "landasan kereta api" (dalam makna undang-undang) dibahagikan kepada tiga kategori: Kategori 1, Kategori 2 dan Kategori 3.<ref>{{Cite web|url=http://www.jrtr.net/jrtr27/s48_ter.html|title=Railways in Japan—Public & Private Sectors|last=Kazushige Terada|access-date=August 1, 2007|archive-date=2013-09-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20130912091809/http://www.jrtr.net/jrtr27/s48_ter.html|url-status=dead}}</ref> Kesemua itu ditakrifkan oleh Akta sebagai berikut:<ref>{{Cite web|url=http://www.japaneselawtranslation.go.jp/law/detail/?printID=&ft=1&re=02&dn=1&x=0&y=0&co=01&ky=%E9%89%84%E9%81%93&page=12&vm=02|title=Japanese Law Translation - [Law text] - Landscape Act}}</ref>

* {{Nihongo|Perniagaan Kereta Api Kategori 1|第一種鉄道事業|Dai-isshu Tetsudō Jigyō}}: perniagaan pengangkutan penumpang atau barang dengan kereta api (kecuali trem) selain daripada pengendali Perniagaan Kereta Api Kategori 2.
* {{Nihongo|Perniagaan Kereta Api Kategori 2|第二種鉄道事業|Dai-nishu Tetsudō Jigyō}}: perniagaan pengangkutan penumpang atau barang menggunakan landasan keretapi selain yang dibina oleh pengendali perniagaan (termasuk landasan kereta api yang dibina oleh orang lain yang ditugaskan kepada pengendali) untuk memenuhi keperluan orang lain.
* {{Nihongo|Perniagaan Kereta Api Kategori 3|第三種鉄道事業|Dai-sanshu Tetsudō Jigyō}}: perniagaan membina landasan keretapi dengan tujuan memberikannya kepada pengendali Perniagaan Kereta Api Kategori 1 dan perniagaan membina landasan keretapi agar pengusaha Perniagaan Kereta Api Kategori 2 menggunakannya secara eksklusif.

Sebilangan besar operasi kereta api di Jepun adalah Kategori 1. Contoh perniagaan kereta api Kategori 2 merangkumi kebanyakan operasi [[Syarikat Kereta Api Kargo Jepun|Syarikat Keretapi Kargo Jepun]] (JR Freight) dan operasi [[Laluan JR Tōzai]] [[Syarikat Kereta Api Jepun Barat|Syarikat Keretapi Jepun Barat]] (JR West). Contoh perniagaan kereta api Kategori 3 termasuk syarikat [[Kereta Api Transit Rapid Kōbe]] dan [[Wilayah Aomori|kerajaan Prefektur Aomori]] berkenaan dengan [[Kereta Api Aoimori]].

== Ciri-ciri umum kereta api Jepun ==

=== Tolok ===
Sistem kereta api Jepun terdiri daripada yang berikut (pada tahun 2009):<ref>{{Cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html|title=The World Factbook — Central Intelligence Agency}}</ref>

* {{Convert|22,301|km|mi|abbr=on}} untuk {{Tolok landasan|1067mm}} ([[tolok sempit]]), di mana {{Convert|15,222|km|mi}} telah dielktrifikasikan.Digunakan terutamanya untuk laluan penumpang dan kargo am.
* {{Convert|4251|km|mi|abbr=on}} untuk {{Tolok landasan|1435mm}} ([[tolok piawai]]), semua dielektrifikasikan. Digunakan terutamanya untuk laluan berkelajuan tinggi, laluan kereta api bawah tanah, dan beberapa laluan pinggir bandar.
* {{Convert|96|km|mi|abbr=on}} untuk {{Tolok landasan|1372mm}}, semua dielektrifikasikan. Digunakan terutamanya untuk cawangan [[Laluan Keiō]] dan sistem trem wilayah. (Lihat [[Tolok Scotch|kereta api tolok 1372 mm di Jepun]]).
* {{Convert|48|km|mi|abbr=on}} untuk {{Tolok landasan|762mm}}, semua dielektrifikasikan, kebanyakannya serantau. (Lihat [[Rel kereta api berukuran dua kaki enam inci di Jepun|kereta api tolok 762 mm di Jepun]]).

Jaringan kereta api nasional dimulakan dan diperluas dengan tolok sempit {{Tolok landasan|1067mm}}. Laluan kereta api dengan tolok yang lebih luas terhad kepada yang dibina yang tidak bermaksud untuk menyediakan melalui pengangkutan nasional dan pengangkutan penumpang dengan rangkaian nasional yang ada. Rangkaian [[Shinkansen]] menggunakan tolok standard. Baru-baru ini, {{Tolok landasan|1435mm}} rangkaian kereta api kargo [[Tolok piawai|standard]] (sebahagiannya elektrik dengan 25 kV AC) dicadangkan untuk Hokkaido, Honshu dan Kyushu paling utara (selat Kanmon - Hakata).

=== Elektrikfikasi ===
Sistem elektrifikasi yang digunakan oleh JR Group ialah 1,500 V DC dan 20 kV AC untuk laluan konvensional, dan 25 kV AC untuk Shinkansen. Elektrikfikasi dengan 600 V DC dan 750 V DC juga dilihat dalam laluan peribadi. Kekerapan bekalan kuasa AC adalah 50&nbsp;[[Hertz|Hz]] di timur Jepun dan 60&nbsp;Hz di Jepun barat.

=== Tolok muatan ===
Rangkaian nasional Jepun yang dikendalikan oleh [[Japan Railways Group]] menggunakan tolok sempit {{Tolok landasan|1067mm}} dan mempunyai lebar maksimum {{Convert|3000|mm|ftin|abbr=on}} dan ketinggian maksimum {{Convert|4100|mm|ftin|abbr=on}}; namun, sejumlah laluan JR dibangun sebagai kereta api swasta sebelum nasionalisasi pada awal abad ke-20, dan menampilkan tolok pemuatan yang lebih kecil daripada standard. Ini termasuk [[Laluan Utama Chūō]] di sebelah barat [[Stesen Takao (Tokyo)|Takao]], [[Laluan Minobu]], dan [[Laluan Utama Yosan]] di sebelah barat [[Stesen Kan'onji|Kan'onji]] ({{Convert|3900|mm|ftin|abbr=on}} tinggi). Walaupun begitu, kemajuan dalam teknologi [[Pantograf (rel)|pantograf]] telah banyak menghilangkan keperluan akan gerabak yang terpisah di kawasan-kawasan ini.

Terdapat banyak syarikat kereta api swasta di Jepun dan tolok muatan berbeza bagi setiap syarikat.

=== Laluan kereta api ke negara-negara yang berdekatan ===

* Rusia: cadangan hubungan tetap, penembusan tolok {{Tolok landasan|1435mm}}/{{Tolok landasan|1520mm}}    (dengan 25 kV 50&nbsp;Hz AC) di Hokkaido utara. (lihat [[Terowong Sakhalin-Hokkaido]] )
* China: cadangan kereta api antara Hakata dan Shanghai. (dengan {{Tolok landasan|1435mm}})

=== Tiket, tambang dan surcaj ===
[[Fail:Nerima-Station-2005-6-19_2.jpg|thumb| Pintu tiket di stesen]]
Pengangkutan kereta api di Jepun biasanya dikenakan bayaran. Pada dasarnya [[tambang]] dikenakan terlebih dahulu dan [[tiket]] dikeluarkan sebagai pertukaran untuk pembayaran tambang. Tiket diperiksa oleh petugas pintu masuk atau pintu automatik di [[Stesen kereta api|stesen]] di mana perjalanan bermula dan dikumpulkan di stesen di mana perjalanan berakhir.

Tiket yang diperlukan untuk perjalanan dengan kereta api disebut {{Nihongo|tiket tambang|乗車券|jōshaken}} , di mana harganya adalah {{Nihongo|tambang|運賃|unchin}}. Tiket tambang adalah sah tanpa mengira jumlah pertukaran stesen. Pelancong jarak jauh (biasanya lebih lama daripada 101&nbsp;km) dibenarkan jumlah {{Nihongo|perhentian bermalam|途中下車|tochū-gesha}} tanpa had  sepanjang laluan tertakluk kepada tempoh sah tiket tambang. Selain itu, perjalanan dengan kereta api dan/atau jurulatih tertentu mungkin memerlukan {{Nihongo|surcharge ticket|料金券|ryōkinken}}  .

Kecuali untuk landasan kereta api yang sangat pendek dan beberapa sistem trem dengan tambang tetap, tambang berbeza mengikut jarak atau jumlah zon yang dilalui. Harga berdasarkan waktu perjalanan (puncak atau luar puncak) tidak biasa di Jepun. {{Nihongo|Tambang kanak-kanak|小児運賃|shōni-unchin}}  untuk kanak-kanak  antara 6 hingga 12 tahun adalah separuh daripada harga dewasa. Perkembangan terkini dalam sistem kutipan tambang adalah sistem [[kad nilai tersimpan]] yang dikongsi oleh banyak pengendali di bandar-bandar besar, seperti [[Suica]], [[Pasmo]] dan [[PiTaPa]], di mana penumpang dapat mengelakkan berunding dengan jadual tambang dan berbaris di [[mesin tiket]] sebelum setiap perjalanan menaiki kereta api.

Terdapat banyak jenis surcaj. Sebagai contoh, dalam JR, surcaj termasuk:

* {{Nihongo|Bayaran ekspres|急行料金|kyūkō ryōkin}} untuk perjalanan dengan "kereta api ekspres"
* {{Nihongo|Bayaran ekspres terhad|特急料金|tokkyū ryōkin}} untuk perjalanan di tempat duduk khas "tren ekspres terhad"
* {{Nihongo|Bayaran ekspres terhad tempat duduk tanpa tempahan|自由席特急料金|jiyūseki tokkyū ryōkin}} untuk perjalanan dengan tempat duduk "tren ekspres terhad" yang tidak dikhaskan
* {{Nihongo|Bayaran tempat duduk terpelihara|指定席料金|shiteiseki ryōkin}} untuk perjalanan dengan tempat duduk kereta api yang dikhaskan kecuali "kereta api ekspres terhad"
* {{Nihongo|Bayaran ''green''|グリーン料金|gurīn ryōkin}} untuk perjalanan dengan koc khas yang dipanggil "[[Perjalanan kelas pertama|''Green Car'']]"
* {{Nihongo|Bayaran katil|寝台料金|shindai ryōkin}} untuk perjalanan dengan [[kereta tidur]]

Ciri luar biasa dari bayaran tambahan Jepun, berbanding dengan sistem kereta api lain, adalah bahawa mereka sering memerlukan tiket yang ''berasingan'' . Oleh itu, jika menaiki shinkansen, sebagai contoh, daripada membeli tiket shinkansen tunggal, seseorang membeli dua tiket: tiket tambang (乗車 券) untuk jarak perjalanan, dan {{Nihongo|tiket shinkansen|新幹線特急券|shinkansen tokkyūken|tiket ekspres khas shinkansen}} tambahan  untuk membolehkan seseorang menaiki shinkansen untuk jarak itu, bukannya kereta api biasa. Oleh kerana kereta api ekspres tidak dipisahkan oleh pintu khas dari kereta api biasa, perkhidmatan ekspres memerlukan pemeriksaan manual tiket oleh [[Konduktor (pengangkutan)|konduktor]], dan tiket ekspres dapat dibeli dari konduktor. Ringkasnya, tiket tambang membenarkan akses ke platform kereta api di pintu masuk dan keluar, di mana ia diperiksa oleh pintu pagar atau petugas di stesen, sementara tiket ekspres membolehkan seseorang menaiki kereta api ekspres selama selang waktu dan diperiksa oleh konduktor di kereta api.

=== Jenis dan nama kereta api ===
[[Fail:Toyo_Rapid_Railway-Train_type_2000-2005-10-24.jpg|thumb| Tanda kereta api "Rapid"]]
Laluan kereta api pinggir bandar atau bandar raya biasanya menetapkan beberapa {{Nihongo|types of trains|列車種別|ressha shubetsu}}  dengan corak perhentian yang berbeza.

Kereta api yang berhenti di setiap stesen dipanggil {{Nihongo|tren tempatan|普通列車/各駅停車|futsū-ressha/kakueki-teisha}}. Hanya tiket tambang yang diperlukan untuk menaiki kereta api tempatan. Kereta api yang berhenti di stesen yang lebih sedikit dan oleh itu lebih pantas daripada kereta api tempatan dikelaskan sebagai {{Nihongo|Rapid|快速|kaisoku}} , {{Nihongo|[[Kreta api ekpres|Ekspres]]|急行|kyūkō}} , {{Nihongo|[[Ekspres terhad|Ekspres Terhad]]|特急|tokkyū}}, dll. dan mungkin memerlukan surcaj bergantung pada polisi syarikat. Kereta api dengan banyak jenis kereta api menggunakan awalan seperti "semi-", "rapid-", "bahagian-", atau "komuter-". Sebagai contoh, [[Laluan Tōbu Isesaki]] mempunyai ''Local'' (Biasa)'', Section Semi-Express'' (Bahagian Semi-Ekspres)'', Semi-Express'' (Semi-Ekspres)'', Section Express'' (Bahagian Ekspres)'', Express'' (Ekspres)'', Rapid, Section Rapid'' (Bahagian Rapid)'','' dan ''Limited Express'' (Ekspres Terhad).

Pengendali kereta api biasanya menamakan kereta api jarak jauh ([[Kereta Api Kintetsu|Kintetsu]] adalah pengecualian yang jarang berlaku dalam praktik ini). Proses tempahan tiket menggunakan nama kereta api dan bukannya nombor kereta api. Nombor kereta api secara eksklusif untuk kegunaan profesional.

=== Laluan kereta api ===
[[Fail:Japanese_Station_Numbering_examples.png|kiri|thumb|300x300px| Laluan kereta api telah menggunakan [[penomboran stesen]] sebagai persiapan untuk [[Sukan Olimpik Musim Panas 2020|Tokyo 2020]], sehingga memudahkan pelancong membezakan stesen tersebut. Penomboran stesen sebelum ini adalah eksklusif untuk laluan kereta bawah tanah.]]
Semua landasan kereta api dan trem di Jepun dinamakan oleh pengendali. Pada prinsipnya (dengan beberapa pengecualian), bahagian keretapi hanya mempunyai satu nama. Nama laluan ditunjukkan pada tiket untuk menunjukkan laluan tiket. Penumpang merujuk kereta api dengan nama jalan (mis. "[[Laluan Tōkyū Tōyoko|Laluan Tōyoko]]") atau nama pengendali (mis. "[[Kereta Api Elektrik Hanshin|Hanshin]]").

Nama-nama laluan mungkin berasal dari nama destinasi atau kota di sepanjang laluan (misalnya "[[Laluan Takasaki]]" menuju [[Takasaki, Gunma]]); nama kawasan (contohnya "[[Laluan Utama Tōhoku]]" melalui [[kawasan Tōhoku]]); [[Kata-kata Jepun disingkat dan dikontrak|singkatan]] provinsi atau bandar (mis. "Laluan Gonō" menghubungkan [[Goshogawara|'''Go'''shogawara]] dan [[Noshiro|'''No'''shiro]]); atau laluan (mis. "Laluan Tōzai" bermaksud Laluan Timur-Barat).

Nama laluan digunakan sebagai asas untuk penyusunan semula [[JNR]] pada tahun 1980-an. Perniagaan keretapi dinilai secara demi laluan untuk mengenal pasti jalan yang tidak menguntungkan untuk penutupan. Ini meninggalkan beberapa laluan cawangan yang tidak disebutkan namanya, yang akan ditutup jika mereka mempunyai nama laluan, tidak terpengaruh oleh penyusunan semula.

Dalam beberapa kes, laluan kereta api sekarang telah berubah tetapi nama laluan bersejarah tidak mencerminkan perubahan, dalam hal ini nama operasi akan berbeza dari nama laluan asal. Contohnya termasuk [[Laluan Keihin-Tōhoku]] dan [[Laluan Shōnan-Shinjuku]].

== Kereta api bawah tanah dan kereta api ringan ==
[[Fail:Tokyo_Subway_Linemap_en.svg|kiri|thumb| Peta kereta api bawah tanah Tokyo]]
Selain rangkaian kereta api yang luas, Jepun mempunyai sebilangan besar sistem [[Transit aliran|kereta api bawah tanah]]. Paling besar adalah [[kereta api bawah tanah Tokyo]], di mana rangkaian pada tahun 1989 terdiri daripada landasan [[Kilometer|sepanjang]] 211 [[kilometer]] yang melayani 205 stesen. Dua sistem kereta bawah tanah melayani ibu kota: satu dikendalikan oleh [[Tokyo Metro]] (sebelum ini bernama Teito Rapid Transit Authority hingga 2004), dengan sembilan laluan (paling tua iaitu [[Aliran Ginza (Tokyo Metro)|laluan Ginza]] yang dibina pada tahun 1927), dan empat laluan lain oleh [[Biro Pengangkutan Metropolitan Tokyo|Biro Pengangkutan pemerintah metropolitan Tokyo]] (Toei). Kawasan terpencil dan pinggir bandar dilayan oleh tujuh syarikat kereta api swasta yang laluannya bersilang di stesen utama dengan sistem kereta bawah tanah. Lebih daripada enam puluh kilometer kereta bawah tanah tambahan dalam pembinaan pada tahun 1990 oleh kedua-dua syarikat itu.

Terdapat sebilangan besar sistem metro lain di bandar-bandar Jepun yang lain, termasuk [[Kereta Api Bawah Tanah Fukuoka]], [[Kereta Api Bawah Tanah Kobe]], [[Biro Pengangkutan Perbandaran Kyoto|Kereta Api Bawah Tanah Perbandaran Kyoto]], [[Osaka Metro]], [[Kereta Api Bawah Tanah Nagoya]], [[Kereta Api Bawah Tanah Nagoya Sapporo]], [[Kereta Api Bawah Tanah Sendai]] dan Kereta Api Bawah Tanah Yokohama.

Walaupun sistem metro di bandar-bandar Jepun biasanya dikendalikan oleh pemerintah kota dan oleh kerana cenderung untuk membatasi rangkaian mereka di dalam sempadan bandar, terdapat banyak kes melalui perkhidmatan menggunakan kereta api bawah tanah di [[Kereta api komuter|landasan kereta api pinggir bandar]] dan sebaliknya. Salah satu sebab untuk keadaan ini adalah peningkatan pesat penumpang di landasan kereta api dalam [[Keajaiban ekonomi Jepun pascaperang|pertumbuhan pesat ekonomi pasca perang]] yang tidak dapat ditangani oleh terminal keretapi asli kecil di pusat bandar.

[[Transit laluan automatik]] (kereta bermotor getah berjalan di jalan konkrit) juga telah berkembang di Jepun. Bandar dengan sistem transit kapasiti perantaraan seperti [[Laluan Astram|Hiroshima]], [[Pengangkutan Baharu Kobe|Kobe]], [[Laluan Bandar Pelabuhan Nankō|Osaka]], [[New Shuttle|Saitama]] dan Tokyo.

Beberapa bandar menggunakan sistem [[Trem|kereta api]], termasuk [[Kereta Api Elektrik Hiroshima|Hiroshima]], [[Kereta Api Iyo|Matsuyama]], [[Laluan Trem Elektrik Nagasaki|Nagasaki]], [[Laluan Toden Arakawa|Tokyo]] (satu laluan sahaja) dan [[Kereta Api Toyohashi|Toyohashi]]. Semua bandar ini juga dilayan dengan baik oleh jalan raya awam dan swasta; juga, ada jalan trem peribadi yang tidak termasuk di atas.

== Dalam budaya Jepun ==

=== Ketepatan masa ===
Keretapi Jepun adalah antara yang paling tepat waktu di dunia. Kelewatan rata-rata pada [[Tokaido Shinkansen]] pada tahun fiskal 2018 adalah 0.7 minit.<ref>{{Cite web|url=https://global.jr-central.co.jp/en/company/ir/annualreport/_pdf/annualreport2018.pdf|title=Central Japan Railway Company Annual Report 2018|page=17|access-date=2019-02-11}}</ref> Apabila kereta api ditunda selama lima minit, konduktor membuat pengumuman meminta maaf atas kelewatan itu dan syarikat kereta api boleh memberikan "[[Perakuan kelewatan|sijil kelewatan]]" ([[:ja:遅延証明書|遅 延 証明書]]), kerana tidak ada yang menyangka kereta akan terlambat. Penumpang Jepun sangat bergantung pada transit kereta api dan menganggap kereta api beroperasi tepat pada waktunya. Apabila kereta api ditunda selama satu jam atau lebih, ia mungkin muncul di surat khabar.<ref>{{Cite web|url=http://www.hitachi-rail.com/rail_now/column/just_in_time/index.html|title=Corporate Culture as Strong Driving Force for Punctuality- Another "Just in Time"|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20081221165154/http://www.hitachi-rail.com/rail_now/column/just_in_time/index.html|archive-date=December 21, 2008|access-date=2009-04-17}}</ref> Namun, ada yang berpendapat bahawa kakitangan keretapi berada di bawah tekanan orang ramai. Piawaian ketat ini dianggap penyumbang kepada penyebab kemalangan serius seperti [[kemalangan kereta api Amagasaki]] pada tahun 2005.<ref>{{Cite news|url=http://www.iht.com/articles/2005/04/27/news/japan.php|title=''An obsession with being on time''|last=Onishi|first=Norimitsu|date=April 28, 2005|access-date=2008-08-22|publisher=International Herald Tribune}}</ref>

=== Kereta api dan jenayah ===
[[Fail:JR-LadiesOnly-M0944.jpg|thumb| Gerabak wanita sahaja di JR West]]
Salah satu jenayah yang paling banyak dipublikasikan yang dilakukan di kereta api adalah ''[[Chikan (sentuhan badan)|chikan]]'' atau meraba-raba, memanfaatkan kereta yang sesak dan keengganan orang untuk meminta pertolongan, atau membantu orang lain. Trend baru-baru ini bagi syarikat kereta api untuk mempromosikan rangkaian mereka adalah dengan memberi perkhidmatan kepada [[Gerabak wanita sahaja|wanita sahaja]] di beberapa kereta api (biasanya pada waktu sibuk pagi dan gerabak larut malam, dan sering gerabak depan atau belakang) dan dengan cepat menjadi amalan biasa, terutamanya laluan komuter Tokyo yang sibuk.

Bahasa Jepun mempunyai sebilangan ungkapan untuk [[Pengelakan tambang|menaiki kereta api secara tidak sah tanpa membayar tambang yang betul]]. Salah satunya ialah ''Satsuma-no-kami.'' Ini adalah referensi untuk [[Taira Tadanori|Taira Satsuma-no-kami Tadanori]], anggota [[Puak Taira|klan Taira]] yang disebut dalam [[Heike Monogatari]]. Namanya, Tadanori, diucapkan sama dengan kata-kata yang bermaksud "menunggang secara percuma".

Ungkapan lain ialah ''kiseru jōsha.'' Ini merujuk kepada ''[[kiseru]]'', paip merokok yang mempunyai bahagian berongga panjang yang diperbuat daripada buluh di antara mangkuk (di mana asap masuk) dan penutup mulut (di mana ia keluar) yang diperbuat daripada logam. Berdasarkan perkaitan logam dan wang, ''kiseru jōsha'' adalah amalan menggunakan satu tiket untuk memasuki sistem kereta api dan tiket yang berbeza untuk keluar, dengan segmen panjang yang belum dibayar di tengah - membeli dua tiket berasingan, hanya meliputi awal dan akhir segmen perjalanan (sepadan dengan mangkuk dan penutup mulut), dan bukannya satu tiket untuk keseluruhannya.

Salah laku jenayah terkenal lain yang dilakukan di kemudahan kereta api di Jepun termasuk pembunuhan Perdana Menteri [[Hara Takashi]] di Stesen Tokyo pada tahun 1921, [[Insiden Mitaka|pelanggaran kereta api yang disengajakan di Stesen Mitaka]] pada tahun 1949 dan [[Serangan gas sarin ke atas kereta api bawah tanah Tokyo|serangan gas Sarin di kereta api bawah tanah Tokyo]] pada tahun 1995.

=== Bunuh diri ===
[[Fail:Kamifukuoka_Station_suicide_20060223.JPG|kanan|thumb| Pegawai polis membersihkan sisa mayat mangsa bunuh diri di Prefektur Saitama, Februari 2006]]
Kereta api juga digunakan sebagai alat untuk [[Bunuh diri|membunuh diri]]. Populariti relatifnya sebahagiannya disebabkan kemudahan praktikalnya, dan untuk mengelakkan menimbulkan gangguan kepada keluarga seseorang, walaupun keluarga sering didakwa atau digugat oleh syarikat kereta api untuk mengimbangi masalah yang disebabkan oleh kemalangan itu. Bunuh diri sering menyebabkan kelewatan pada laluan di mana ia berlaku. Keluarga si mati boleh dikenakan ganti rugi atas perintah kira-kira 1 juta yen oleh syarikat operasi keretapi.<ref>{{Cite web|url=http://www.j-cast.com/2008/08/14025166.html?p=2|title=人身事故という名の「電車飛び込み自殺」　「遺族に1億円請求」は都市伝説か|access-date=May 29, 2012}}</ref> Pengusaha landasan kereta api telah mengambil langkah untuk mencegah dan mencegah bunuh diri. Ini termasuk penggunaan lampu LED biru di stesen, yang mana para pegawai berharap dapat menenangkan si pelompat.<ref>[http://www.japantoday.com/category/lifestyle/view/more-tokyo-train-stations-start-using-lights-to-stem-suicides "More Tokyo train stations start using lights to stem suicides"], ''Japan Today'', November 16, 2009, retrieved November 16, 2009</ref> [[Pintu tabir platform|Pintu tepi platform]] juga dipasang di banyak stesen dalam usaha untuk memastikan orang berada di platform sehingga kereta api tiba.<ref>[http://www.japanprobe.com/2008/04/02/suicide-prevention-barriers-for-yamanote-line/ "Suicide Prevention Barriers For Yamanote Line"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091101045802/http://www.japanprobe.com/2008/04/02/suicide-prevention-barriers-for-yamanote-line/|date=November 1, 2009}}, ''Japan Probe'', April 2, 2008, retrieved November 16, 2009</ref>

=== Ekiben ===
[[Fail:KyotoStationInterior3073.jpg|kiri|thumb| Pembeli, pelancong dan tetamu hotel berkongsi di Stesen Kyoto]]
Aspek penting dalam percintaan kereta api di Jepun adalah ''ekiben'', stesenn kotak makan tengah hari bento atau hanya stesen bento. Stesen bento pertama berasal dari [[Stesen Utsunomiya]] pada tahun 1885 dan menjadi kejayaan segera.<ref>Free, Early Japanese Railways 1853–1914: Engineering Triumphs That Transformed Meiji-era Japan, Tuttle Publishing, 2008 ({{ISBN|4805310065}})</ref> Banyak stesen (eki) di seluruh negara tidak lama lagi mula membuat [[Bentō|bento]] khas yang menampilkan makanan istimewa tempatan seperti makanan laut, daging atau sayur-sayuran. ekiben adalah makanan lengkap termasuk hidangan besar nasi. Ia sering dihidangkan di dalam kotak kayu; pada masa kini kadbod dan plastik telah menjadi popular, walaupun [[penyepit]] kayu tetap menyertai ekiben. Jawatankuasa Pusat Persatuan Konsesi Stesen Kereta Api Jepun (社 団 法人 日本 鉄 道 構 内 営 業 中央 会) adalah organisasi perdagangan terkemuka yang mempromosikan ekiben.

=== Dalam media ===
Buku dan televisyen Jepun mempunyai pengangkutan kereta api dalam pelbagai konteks. Contohnya termasuk travelog yang mengunjungi laluan desa atau kereta api yang tidak biasa, seperti francais [[Cereka sains|Sci-Fi]] ''[[Galaxy Express 999]]'' yang popular atau misteri pembunuhan di kereta tidur.

Satu siri televisyen utama berdasarkan pengangkutan kereta api, [[Ressha Sentai ToQger]], disiarkan di [[TV Asahi]] dari tahun 2014 hingga 2015.

[[Densha de Go!]] adalah satu siri [[simulator kereta api]] Jepun.

== Lihat juga ==

* [[Senarai sistem rel bandar di Jepun]]
* [[Senarai syarikat kereta api di Jepun]]
* [[Senarai landasan kereta api di Jepun]]
* [[Senarai stesen keretapi di Jepun|Senarai stesen kereta api di Jepun]]
* [[Senarai sistem elektrikfikasi kereta api di Jepun]]
* [[Isyarat kereta api Jepun]]
* [[Monorel di Jepun]]
* [[Senarai syarikat kereta api yang ditutup di Jepun]]
* [[Pengangkutan di Jepun]]

== Rujukan ==
{{Reflist|30em}}

== Bacaan lanjut ==

* Daito, Eisuke. "Railways and scientific management in Japan 1907–30." ''Business History'' 31.1 (1989): 1-28.
* Ericson, Steven J. ''The Sound of the Whistle: Railroads and the State in Meiji Japan'' (Harvard Univ Asia Center, 1996).
* Kinzley, W. Dean. "Merging Lines: Organising Japan's National Railroad, 1906-1914" ''Journal of Transport History'' 27#2 (2006)
* {{Citation|chapter-url=http://www.railwaywondersoftheworld.com/railways-japan.html|chapter=The railroads of Japan|title=Railway Wonders of the World|year=1936|pages=206–214|editor-first=Clarence|editor-last=Winchester}} penerangan bergambar mengenai perkembangan kereta api Jepun hingga tahun 1936

== Pautan luar ==
{{Wikivoyage|Rail travel in Japan}}
{{Commons category|Rail transport in Japan}}
{{Commons|Trains of Japan}}
{{Commons|Train stations in Japan}}

* [http://www.japan-guide.com/e/e2019.html Kereta api di Jepun]
* [https://www.jrailpass.com/shinkansen-bullet-trains Kereta Api Peluru Shinkansen]
* [http://www.japanrailpass.com.au/history-of-the-bullet-train/ Sejarah Kereta Api Peluru]

{{Hokkaidō transit}}
{{Sendai transit}}
{{Tokyo transit}}
{{HakoneFujiIzuTransit}}
{{Nagoya transit}}
{{Osaka transit}}
{{Fukuoka transit}}
{{Shinkansen}}
{{Topik Asia|Pengangkutan rel di}}

{{DEFAULTSORT:Kereta api, pengangkutan di Jepun}}
[[Kategori:Tolok kereta api 1067 mm di Jepun]]
[[Kategori:Pengangkutan kereta api di Jepun]]