Lihat sumber bagi Zarathustra

[[File:Zartosht 30salegee.jpg|thumb|right|Tanggapan Mazdayasna India abad ke-19 mengenai rupa Zarathustra adalah berasal daripada [[:File:Taq-e Bostan - High-relief of Ardeshir II investiture.jpg|figura]] yang muncul dalam arca abad ke-4 di Taq-e Bostan di barat daya Iran. Arca asal kini dipercayai sama ada mewakili Mithra atau Hvare-khshaeta.{{sfn|Stausberg|2002|loc=vol. I, pp. 58–59}}]] 

'''Zarathustra,''' ([[Bahasa Avesta|B. Avesta]]: 𐬰𐬀𐬭𐬀𐬚𐬎𐬱𐬙𐬭𐬀 ''زارثوشتره'' ''Zaraθuštra'', [[Bahasa Inggeris|B. Inggeris]]: Zoroaster, [[Bahasa Greek|B. Greek]]: Ζωροάστρης ''Zōroastrēs'', [[Bahasa Parsi|B. Parsi]]: زرتشت ''Zartosht'') '''Zarathushtra Spitama''' atau '''Ashu Zarathushtra''' ialah seorang bergelar nabi yang berbangsa Iran kuno yang mengasaskan apa yang kini dikenali sebagai [[Majusi|agama Mazdayasna]] (Zoroastrianisme).  Ajarannya mencabar tradisi sedia ada dalam kepercayaan [[Indo-Iran|bangsa Indo-Iran]] dan agama yang dibawa oleh Zarathustra akhirnya menjadi agama dominan di zaman [[Parsi kuno]]. Baginda ialah penutur asli [[Bahasa Avesta|Bahasa Avesta Lama]] dan tinggal di bahagian timur [[dataran tinggi]] Iran, namun tempat kelahirannya tidak dapat dipastikan.<ref name= "West Birthplace-Surname">{{harvnb|West|2010|p= 4}}</ref>{{Sfn|Boyce|1996|pp= 3–4}}

Tiada konsensus dalam kalangan sarjana berkenaan bila baginda hidup.<ref name= "WestDate13">{{harvnb|West|2013|pp= 89–109}}</ref> Sesetengah sarjana yang menggunakan bukti linguistik dan sosio-budaya telah mencadangkan pentarikhan di suatu tempoh dalam milenium ke-2 SM. Sarjana lain pula meletakkan baginda pada abad ke-7 dan ke-6 SM menjadikan baginda hidup hampir sezaman dengan [[Cyrus Agung]] dan [[Darius I dari Parsi|Darius I]].<ref>{{Cite web|url=https://www.worldhistory.org/zoroaster/|title=Zarathustra|website=[[World History Encyclopedia]]|access-date=2020-03-29}}</ref><ref name= "Boyce Background96">{{harvnb|Boyce|1996|p= 3}}</ref><ref name= "West Dating">{{harvnb|West|2010|pp= 4–8}}</ref><ref name= "auto1" /><ref name= "Fischer Dating">{{harvnb|Fischer|2004|pp= 58–59}}</ref><ref>{{citation|first1 =Candice|last1 = Goucher|first2 = Linda|last2 = Walton|title= World History: Journeys from Past to Present|url= https://books.google.com/books?id=Os-g5vLFfBcC|year=2013|publisher= Routledge|page= 100|isbn= 978-1-135-08828-6}}</ref> Mazdayasna akhirnya menjadi agama rasmi [[Parsi kuno]] dan subbahagiannya dari abad ke-6 SM hingga abad ke-7 Masihi.<ref name= "Boyce Intro">{{harvnb|Boyce|2001|pp= 1–3}}</ref> Zarathustra dianggap sebagai pengarang [[Gatha]], [[Yasna Haptanghaiti]], lagu-lagu pujian yang dikarang dalam dialek asalnya, Bahasa Avesta Lama dan teks yang terdiri daripada teras pemikiran Mazdayasna. Kehidupannya banyak diketahui melalui teks-teks ini.<ref name= "West Birthplace-Surname" /> Berdasarkan mana-mana piawaian pensejarahan moden, tiada bukti yang dapat meletakkan baginda pada tarikh yang tepat dan pensejarahan yang berkaitan dengannya mungkin hanya merupakan sebahagian daripada kecenderungan yang wujud sebelum abad ke-10 Masihi yang gemar mensejarahkan legenda dan mitos.{{Sfn|Stausberg|Vevaina|Tessmann|2015|pp= 60–61}}

==Nama dan etimologi==
Nama Zarathustra dalam bahasa ibundanya, Avesta, mungkin adalah ''Zaraθuštra''. Nama Inggerisnya, ''Zoroaster,'' berasal daripada transkripsi Yunani terkemudian (abad ke-5 SM), ''Ζωροάστρης'' (Zōroastrēs''),''<ref name="Schlerath_1977_133_135">{{harvnb|Schlerath|1977|pp=133–135}}</ref> seperti yang digunakan dalam ''[[Lydiaca]]'' (Fragmen 32) karya [[Xanthus]] dan dalam [[Alcibiades Pertama|''Alcibiades Pertama'']] (122a1) karya [[Plato]]. Variasi ini muncul kemudiannya dalam [[Bahasa Latin]] ''Zōroastrēs'' dan dalam ortografi Yunani terkemudian, sebagai ''Ζωροάστρις'' (Zōroastris). Variasi Yunani nampaknya adalah berdasarkan transliterasi fonetik atau penggantian semantik Bahasa Avesta ''zaraθ-'' dengan Bahasa Yunani ''ζωρός'' (zōros) (maksud: "pekat") dan Avesta ''-uštra'' dengan ''ἄστρον'' (astron) (maksud: "bintang").

Dalam Bahasa Avesta, ''Zaraθuštra'' amnya diterima adalah daripada Bahasa Iran lama ''*Zaratuštra-''; Unsur ''-uštra-'' dianggap sebagai akar bahasa Indo-Iran untuk "unta", dengan keseluruhan nama bermaksud "dia yang dapat menguruskan unta".<ref name = "Schmitt_2003"/>{{Ref label|ushtra_camel|a|none}}

==Rujukan==
{{Reflist}}

[[Kategori:Agama]]
[[Kategori:Pengasas agama]]