Özgür Gündem

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Özgür Gündem
JenisDaily
Diasaskan1992
Pemihakan politikLeft-wing
BahasaTurkish
Dihentikan penerbitan1994
2016
Dilancarkan semula2011
Edaranup to 60'000
Akhbar saudaraÖzgür Ülke, Yeni Politika, Özgürlükçü Demokrasi
PengasasRagip Duran
Ketua pengarangOcak Isik Yurtçu, Gurbetelli Ersöz, Zana Kaya

Özgür Gündem ( Bahasa Turki untuk "Agenda Percuma") ialah akhbar harian yang berbahasa Turki, berpangkalan di Istanbul, dan terutamanya dibaca oleh orang Kurdi . Akhbar ini dilancarkan pada Mei 1992, dan ia terkenal dengan laporan meluas mengenai konflik Kurdish-Turki, dan kerap dituduh untuk membuat propaganda untuk Parti Pekerja Kurdistan (PKK). Pengarang dan kakitangannya sering ditangkap dan didakwa dan menyebabkan beberapa larangan penerbitan. Penerbitan diteruskan dengan nama yang berbeza sejak April 1994 sehingga Özgür Gündem dilancarkan semula pada 2011.

Sebulan selepas percubaan rampasan kuasa Turki 2016, akhbar itu ditutup sementara berikutan perintah mahkamah, dan sebanyak dua puluh wartawan dan pengarang telah ditahan, termasuk penulis novel dan kolumnis Özgür Gündem Aslı Erdoğan, ketua pengarang Zana Kaya, dan juga pengarang bilik berita İnan Kızılkaya, dengan menghadapi tuduhan "keanggotaan organisasi pengganas" dan "menggugat perpaduan negara." [1] Akhbar tertutup itu dengan cepat digantikan oleh akhbar digital Özgürlükçü Demokrasi ("Demokrasi Libertarian") (yang memaparkan ruangan harian, "Rakan Aslı"), tetapi tapak webnya disekat di Turki . [2]

Latar belakang[sunting | sunting sumber]

Sebelum Özgür Gündem, terdapat beberapa penerbitan (terutamanya mingguan) dengan tujuannya menyebarkan hak orang Kurd di Turki . Antaranya termasuk: [3]

  • Toplumsal Diriliş (Kebangkitan Sosial), mula diterbitkan pada 15 Jun 1988 hanya untuk masa yang singkat, kerana banyak edisi telah dirampas
  • Halk Gerçeği (Realiti Rakyat), diterbitkan antara 22 April 1990 dan 24 Jun 1990
  • Yeni Halk Gerçeği (Realiti Rakyat Baru), muncul antara 26 Ogos dan 16 September 1990, ditutup dengan keputusan penerbit
  • Yeni Ülke (Tanah Baru), permulaan penerbitan: 20 Oktober 1990; daripada 110 edisinya, 40 telah dirampas.

Yeni Ülke berjaya mencapai sebanyak 50'000 pembaca, yang menyebabkan PKK menggalakkan asas akhbar harian yang akan menjadi Özgür Gündem. [4]

Sejarah[sunting | sunting sumber]

1992–1994[sunting | sunting sumber]

Di bawah pimpinan wartawan Ragıp Duran, Özgür Gündem (Agenda Percuma) mula diterbitkan pada 30 Mei 1992 dan mencapai edaran sehingga 60,000. [5] Oleh sebab kekangan kewangan, penerbitan dihentikan dari15 Januari sehingga 26 April 1993. Berikut dengan ketua pengarang, Gurbetelli Ersöz, yang mana tempoh perkhidmatannya tidak lama kerana dia dan sebanyak 90 orang telah ditahan semasa pemeriksaan di ibu pejabat di Istanbul pada 10 Disember 1993. 18 kakitangan termasuk Ersöz telah ditangkap. [6]

Sejak awal, akhbar itu terkenal dengan liputan meluas berkenaan konflik yang sedang berlaku antara dua pihak iaitu Angkatan Bersenjata Turki dan Parti Pekerja Kurdistan (PKK), sebuah tentera gerila Kurdish, yang diperkecilkan oleh media arus perdana Turki. Ketua pengarang lain ialah wartawan Turki Ocak Işık Yurtçu . Semasa Yurtçu memegang jawatan sebagai editor, edaran kertas itu meningkat kepada lebih daripada 100,000, satu rekod untuk kertas bebas Turki. [7]

Kerja itu juga berbahaya, bagaimanapun pada tahun 1992 sahaja, empat wartawan dari Özgür Gündem telah dibunuh oleh penyerang yang tidak diketahui. [7] Menurut Jawatankuasa Melindungi Wartawan, kakitangan akhbar itu juga tertakluk kepada "kempen bersepadu penangkapan, larangan dan perbicaraan" oleh kerajaan Turki, memaksa akhbar itu ditutup sementara pada April 1994. [7] Pejabat akhbar di Istanbul telah diserbu pada 10 Disember 1993 dan lebih daripada 90 orang telah ditahan. Antara 9 dan 11 Disember 1993 pejabat di Diyarbakır, Izmir, Adana, Mersin dan tempat-tempat lain juga telah diserbu, mengakibatkan lebih banyak tahanan. [8] Apabila larangan penerbitan yang dikeluarkan oleh Mahkamah Keselamatan Negeri di Istanbul pada 18 November 1993 telah menjadi sah di sisi undang-undang kertas itu terpaksa ditutup pada 14 April 1994. [9] Sebelum ini, pada 23 Disember 1993, jurucakap kerajaan Turki Yildirim Aktuna memberi jaminan kepada Jawatankuasa Melindungi Wartawan (CPJ) bahawa sejak Özgür Gündem diterbitkan, ia adalah tanda kebebasan akhbar wujud di Turki. [10] Daripada 580 edisi, terdapatnya 486 telah dirampas. [11] Sepuluh ketua pengarang kekal dalam tahanan pra-perbicaraan untuk tempoh dua hingga enam bulan. Ocak Işık Yurtçu memegang jawatan sebagai ketua pengarang Özgür Gündem selama lapan bulan. Bagi artikel yang diterbitkan pada masa ini dia telah didakwa 26 kali di bawah Artikel 6, 7, dan 8 Undang-undang Anti-Keganasan dan Perkara 159 dan 312 Kanun Keseksaan Turki. Apabila hukuman pertama dijatuhkan ke atasnya telah disahkan oleh Mahkamah Kasasi Yurtçu, dia telah ditangkap di Istanbul pada 28 Disember 1994. [12]  Hukuman terhadap Ocak Işık Yurtçu adalah 20 tahun penjara. Hukuman terhadap bekas ketua pengarang Şeyh Davut Karadağ adalah 38 tahun penjara dan dia memutuskan untuk pergi ke luar negara. [9] Penerbitnya Yaşar Kaya, yang juga sebagai pengerusi parti politik DEP menerima hukuman sebanyak 4 tahun atas tuduhan pemisahan pada 18 Februari 1994 atas sebab ucapan yang diadakan di kongres KDP di Erbil pada 15 Ogos 1993. Dia dibebaskan dengan ikat jamin, dan melarikan diri ke Eropah. [13] Yurtçu dan Özgür Gündem telah dianugerahkan Anugerah Kebebasan Akhbar Antarabangsa Jawatankuasa Melindungi Wartawan, [7] "pengiktirafan tahunan kewartawanan yang berani" pada tahun 1996. [14] Parlimen Turki sebulat suara meluluskan pengampunan terhad untuk Yurtçu dan beberapa editor lain yang dipenjarakan pada 14 Ogos 1997. Yurtçu dibebaskan dari Penjara Saray pada hari berikutnya. [15]

Diplomat AS menyifatkan akhbar itu sebagai pro-PKK, yang didedahkan oleh kebocoran kabel Wikileaks pada 2008 . [16] 

Susulan kepada Özgür Gündem (1994–2011)[sunting | sunting sumber]

Terdapat beberapa pengganti Özgür Gündem atau lebih tepatnya akhbar itu sering menukar namanya kerana dapat meneruskan penerbitan, kerana mahkamah mengeluarkan larangan penerbitan akhbar harian atau mingguan yang mengikuti baris yang sama seperti Özgür Gündem . Nama dan tarikh (mula dan akhir) kemunculan pengganti Özgür Gündem ialah: [17]

Antara nama akhbar yang muncul antara tahun 2001 dan 2007 seperti [17]

  • Gerçek Demokrasi (Demokrasi Sebenar)
  • Güncel (Semasa)
  • YedinciGün (Hari ke-7), ia bermula pada 5 November 2007

Özgür Ülke[sunting | sunting sumber]

3 bom melanda 's percetakan Özgür Ülke, dan pejabatnya di Istanbul dan Ankara pada 3 Disember 1994. Seorang kakitangan telah terbunuh dan 23 cedera. [18] [19]

Pembangunan sejak 2011[sunting | sunting sumber]

Pada 4 April 2011, Özgur Gündem menyambung semula penerbitan selepas 17 tahun. [20] Sembilan kakitangan Özgür Gündem telah ditangkap dalam serbuan di pejabat oleh polis Istanbul pada 23 Disember 2011, yang mana menuduh sembilan mempunyai kaitan dengan PKK. Tiga puluh satu wartawan telah ditahan di akhbar lain pada hari yang sama. Reporters Without Borders mengkritik penangkapan itu, menyatakan bahawa ia "sangat prihatin" bahawa kerajaan Turki cuba "menjenayahkan kewartawanan, termasuk kewartawanan yang komited secara politik". [21] Sehingga Mac 2012, sembilan mereka kekal dipenjarakan. [22]

Mahkamah Jenayah Tinggi Istanbul ke-14 memutuskan larangan penerbitan selama sebulan di bawah dakwaan "propaganda untuk organisasi haram" pada 24 Mac 2012. [20] Bianet, ( Agensi Berita Bebas ), juga melaporkan bahawa "hukuman itu berdasarkan berita, komen dan gambar di muka surat 1, 8, 9, 10 dan 11 keluaran Sabtu. Mahkamah juga memutuskan untuk merampas keluaran lengkap 24 dan 25 Mac." [20]

Editor Huseyin Aykol mendakwa bahawa akhbar itu sejak April 2011 menghadapi "sejumlah besar tangkapan dan tekanan yang begitu hebat". [23] Jawatankuasa Melindungi Wartawan menyatakan bahawa ia "berang" dengan larangan itu, menyifatkan ia sebagai sebahagian daripada corak "tuduhan palsu untuk menutup saluran akhbar yang merangkumi isu sensitif". [22] Menjawab atas kritikan ini dan sebagainya, Menteri Kehakiman, iaitu Sadullah Ergin menyatakan bahawa pakej pembaharuan kehakiman yang disokong kerajaan antara banyak peruntukan lain boleh menghalang larangan tersebut pada masa hadapan. [24]

Kementerian Kehakiman, menyatakan dalam satu kenyataan pada 27 Mac 2012, dengan mengumumkan bahawa penutupan akhbar dan organisasi media akan menjadi mustahil berikutan penggunaan "pakej untuk mempercepatkan perkhidmatan kehakiman," yang telah diserahkan kepada Turki . Perhimpunan Agung Kebangsaan pada Januari 2012. Larangan itu ditarik balik pada 30 Mac 2012. [25]

Sekurang-kurangnya tujuh pengarang dan penulis yang dikaitkan dengan akhbar harian pro-Kurdish Özgür Gündem (Agenda Bebas) adalah antara 27 wartawan yang masih ditahan pada Ogos 2012 selepas ditangkap dalam operasi besar-besaran kerajaan pada 20 dan 21 Disember 2011. Pihak berkuasa berkata pengumpulan itu berkenaan dengan siasatan mereka terhadap Kesatuan Komuniti yang diharamkan di Kurdistan, atau KCK, di mana Parti Pekerja Kurdistan (PKK) yang diharamkan adalah sebahagian daripadanya. Wartawan berdepan hukuman penjara sehingga 15 tahun apabila sabit kesalahan dalam kebanyakan kes. [26] Perbicaraan pada 12 September 2012 telah ditangguhkan kepada 12 November 2012. [27]

Beberapa wartawan terkemuka memulakan kempen solidariti dengan akhbar itu dan masing-masing menyandang jawatan sebagai Ketua Pengarang di Watch for Özgür Gündem selama sehari pada 3 Mei 2016. Kempen ini berlangsung sehingga 7 Ogos 2016. [28] Sebahagian daripada peserta kempen ialah Sebahat Tuncel, Nurcan Baysal, Erol Önderoğlu dan Murat Çelikkan . [29]

Mahkamah Majistret Istanbul ke-8 memerintahkan "penutupan sementara" pada 16 Ogos 2016.[30] penerbitan Özgür Gündem atas alasan menerbitkan "propaganda keganasan" yang didakwa menyokong PKK. Tiada tempoh untuk penutupan dinyatakan dalam perintah mahkamah. Penutupan itu disusuli dengan serbuan polis di mana beberapa kakitangan akhbar itu telah ditahan. [31] Kolumnis Novelis dan Özgür Gündem Aslı Erdoğan, ketua pengarang Zana Kaya dan pengarang bilik berita İnan Kızılkaya kekal dipenjarakan, dengan tuduhan "keanggotaan organisasi pengganas" dan "menggugat perpaduan negara." [2] Wartawan Necmiye Alpay turut didakwa. [32] Kertas kerja itu digantikan dengan cepat oleh Özgürlükçü Demokrasi ("Demokrasi Libertarian"), yang melihat keluaran pertamanya pada 23 Ogos 2016 dan memaparkan lajur harian "Kawan Aslı". [2] Akhbar itu ditutup pada 30 Oktober 2016. [28]

50 Ketua Pengarang dalam Penyiasatan Watch terhadap tuduhan berkaitan keganasan telah dimulakan. [29] Antarraterhadap 12 wartawan, siasatan telah ditolak tetapi yang lain pula menjalankan perbicaraan. [28] Murat Çelikkan dijatuhi hukuman penjara 1 tahun 6 bulan pada 2017, [33] yang lain dihukum denda. [28] 7 ketua pengarang yang memantau telah dijatuhi hukuman 1 tahun 3 bulan pada 3 April 2019, tetapi hanya Celalettin Can yang terpaksa masuk penjara kerana pelaksanaan keputusan lain digantung. [29]

Penghakiman Mahkamah Hak Asasi Manusia Eropah[sunting | sunting sumber]

Mahkamah Hak Asasi Manusia Eropah (ECtHR) telah berulang-ulang kali meluluskan penghakiman atas sabitan dan larangan di sekitar Özgür Gündem dan penggantinya serta artikel yang diterbitkan di sana. Merujuk Senarai kes ECHR mengenai Perkara 10 di Turki . [34] Bukan itu sahaja, dalam Kiliç v. Turki (2000) menganggap Turki sepatutnya bertanggungjawab kerana melanggar Perkara 2 dengan gagal melindungi nyawa koresponden Özgür Gündem Kemal Kılıç, dan gagal mengadakan penyiasatan sewajarnya ke atas pembunuhannya pada 18 Februari 1993. [35]

Lihat juga[sunting | sunting sumber]

  • Penapisan di Turki
  • Hak asasi manusia di Turki

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ "Turkey arrests novelist Aslı Erdoğan over 'terror' charges". Hürriyet Daily News. 20 August 2016. Dicapai pada 30 August 2016.
  2. ^ a b c "Turkey: renowned author and activist Aslı Erdoğan imprisoned". English PEN. 22 August 2016. Dicapai pada 30 August 2016. Ralat petik: Tag <ref> tidak sah, nama "Aslı" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza
  3. ^ Remarks are taken from a report in Yeni Özgür Politika of 10 May 2012 entitled 'Susturulamayanlar'ın tarihi kitaplaştı (History of this that could not be silence published in a book). This book was written by the publishing director of Özgür Gündem, Hüseyin Aykol. Accessed on 26 October 2012
  4. ^ Marcus, Aliza (August 2007). Blood and Belief: The PKK and the Kurdish Fight for Independence (dalam bahasa Inggeris). NYU Press. m/s. 189–190. ISBN 978-0-8147-5711-6.
  5. ^ See a commentary of Ragıp Zarakolu in Özgür Gündem of 19 September 2012 Işığı da yolcu ettik Pantheona; accessed on 24 October 2012
  6. ^ "Diaries as a space of histories". www.documenta14.de (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2020-08-17.
  7. ^ a b c d "The International Press Freedom Awards: Ocak Isik Yurtçu". Committee to Protect Journalists. 1996. Dicapai pada 26 January 2012. Ralat petik: Tag <ref> tidak sah, nama "CPJ" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza
  8. ^ See the annual report 1993 of the HRFT, Ankara June 1994, (Turkish edition), p. 239-246
  9. ^ a b See the annual report 1994 of the HRFT, Ankara September 1995, (Turkish edition), ISBN 975 7217 05 0 p. 253-266
  10. ^ ""Ozgur Ulke" banned from publication". IFEX (dalam bahasa Inggeris). 1995-02-03. Dicapai pada 2020-12-04.
  11. ^ An interview with Bayram Balcı in the daily Radikal of 18 March 2011 İki yılda 27 çalışanı öldürüldü (In two years 27 staff members were killed); accessed on 26 October 2012
  12. ^ See an article in German of Reporters Without Borders of November 1995 Ocak Isik Yurtçu; accessed on 25 October 2012
  13. ^ Laizer, S. J. (1996). Martyrs, Traitors, and Patriots: Kurdistan After the Gulf War (dalam bahasa Inggeris). Zed Books. m/s. 148–149. ISBN 9781856493963.
  14. ^ "CPJ International Press Freedom Awards 2011". Committee to Protect Journalists. 2011. Dicapai pada 17 January 2012.
  15. ^ "International press freedom awardee Ocak Isik Yurtcu released from prison; move follows government amnesty for jailed editors". International Freedom of Expression Exchange. 18 August 1997. Dicapai pada 26 January 2012.
  16. ^ "Ankara Media Reaction Report Monday, October 27, 2008". Dicapai pada 27 October 2008.
  17. ^ a b Details were taken from a German Wiki "B-Ob8tungen" under the title Freie Presse oder Partei im Kurdenkonflikt? (Free Press or Party in the Kurdish Conflict; accessed on 30 October 2012
  18. ^ Firat News Agency, 2 December 2010, Özgür Ülke: the bombing of a Kurdish newspaper 16 years ago
  19. ^ 4 December 2010, Özgür Ülke: the story behind the bombings
  20. ^ a b c Nilay Vardar (26 March 2012). "Publication Ban for Özgür Gündem Newspaper". Bianet. Dicapai pada 29 March 2012. Ralat petik: Tag <ref> tidak sah, nama "Bianet" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza
  21. ^ "Police Arrest 40 Journalists on Suspicion of Kurdish Separatist Links". Reporters Without Borders. 20 December 2011. Dicapai pada 27 March 2012.
  22. ^ a b "Turkey must lift ban on pro-Kurdish daily". Committee to Protect Journalists. 26 March 2012. Dicapai pada 28 March 2012. Ralat petik: Tag <ref> tidak sah, nama "CPJ263" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza
  23. ^ Ece Toksabay (25 March 2012). "Turkish court bans pro-Kurdish daily for month-editor". Reuters. Dicapai pada 27 March 2012.
  24. ^ "Minister Ergin: No more closure of newspapers with new judicial reform". Today's Zaman. 27 March 2012. Dicapai pada 27 March 2012.
  25. ^ See an article in Bianet of 23 July 2012 Journalists Rise Against Anti-Terror Law; accessed on 1 November 2012
  26. ^ See parts of a report by CPJ Turkey's Press Freedom Crisis Appendix I: Journalists in Prison; accessed on 1 November 2012
  27. ^ See the daily reports of the Human Rights Foundation of Turkey for 13 September 2012; accessed on 1 November 2012
  28. ^ a b c d "Trial of Özgür Gündem Editors-in-Chief on Watch adjourned until 3 April". Media and Law Studies Association (MLSA) (dalam bahasa Inggeris). 2019-03-28. Dicapai pada 2020-09-25."Trial of Özgür Gündem Editors-in-Chief on Watch adjourned until 3 April". Media and Law Studies Association (MLSA). 2019-03-28. Retrieved 2020-09-25. Ralat petik: Tag <ref> tidak sah, nama ":1" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza
  29. ^ a b c Pişkin, Tansu (3 April 2019). "9 People Sentenced to Prison in Trial of Editors-in-Chief on Watch". Bianet. Dicapai pada 26 September 2020.Pişkin, Tansu (3 April 2019). "9 People Sentenced to Prison in Trial of Editors-in-Chief on Watch". Bianet. Retrieved 26 September 2020. Ralat petik: Tag <ref> tidak sah, nama ":2" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza
  30. ^ "Pro-Kurdish Ozgur Gundem newspaper shut down". D8 News. 16 August 2016. Dicapai pada 16 August 2016.
  31. ^ "Özgürlükçü Demokrasi çıktı" [Özgürlükçü Demokrasi launched]. Yeni Özgür Politika (dalam bahasa Turki). 24 August 2016. Dicapai pada 29 August 2016.
  32. ^ PEN International (2019). "Case List 2019" (PDF). Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 12 September 2020.
  33. ^ "Özgür Gündem Editor-in-Chief on Watch Çelikkan Sent Off to Prison". Bianet. 14 August 2017. Dicapai pada 26 September 2020.
  34. ^ Further cases include:
  35. ^ ECHR, KILIÇ v. TURKEY (Application no. 22492/93), 28 March 2000

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Templat:Footer CPJ International Press Freedom Award laureates

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Özgür_Gündem&oldid=6140312"