Abdullah Cevdet

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Dr.

Abdullah Cevdet
Kelahiran(1869-09-09)9 September 1869
Arapgir, Empayar Uthmaniyyah
Meninggal dunia29 November 1932(1932-11-29) (umur 63)
Istanbul, Turki
DikebumikanTanah Perkuburan Merkezefendi, Istanbul
WarganegaraKurdi
KerakyatanEmpayar Uthmaniyyah, kemudian Turki
PendidikanPerubatan
Pusat pendidikanMaktab Tentera di Constantinople
PekerjaanPakar perubatan, penulis dan cendekiawan
Gerakan politikJawatankuasa Perpaduan dan Kemajuan (1889-1908),[1] Parti Demokratik (1908-1911)

Abdullah Cevdet (Bahasa Turki Uthmaniyah: عبدالله جودت‎; Turki: Abdullah Cevdet Karlıdağ; 9 September 1869 – 29 November 1932) ialah seorang intelektual dan pakar perubatan Kurdi Uthmaniyyah.[2][3][4][5] Beliau adalah salah seorang pengasas Jawatankuasa Perpaduan dan Kemajuan (CUP) dan menulis artikel dengan nama pena "Bir Kürd" ("Seorang Kurd")[6][7] untuk penerbitan seperti Meşveret, Kurdistan dan Roji Kurd tentang kebangkitan dan nasionalisme Kurdi.[8][9][10] Pada tahun 1908, beliau menyertai Parti Demokrat yang bergabung dengan Parti Kebebasan dan Persetujuan pada tahun 1911.[11] Beliau juga seorang penterjemah, pemikir bebas radikal, dan ahli ideologi CUP sehingga 1908.[12]

Biografi[sunting | sunting sumber]

Anak seorang doktor, dan dia sendiri lulusan Maktab Tentera di Istanbul sebagai pakar oftalmologi, Cevdet, pada mulanya seorang Muslim yang soleh, dipengaruhi oleh falsafah materialistik Barat dan menentang agama yang diinstitusikan, tetapi berpendapat bahawa "walaupun Tuhan Muslim tiada guna dalam era moden, masyarakat Islam mesti memelihara prinsip Islam".[13] Beliau menerbitkan İctihat berkala dari 1904 hingga 1932, di mana artikel yang digunakannya untuk mempromosikan pemikiran modennya. Beliau telah ditangkap dan diusir dari negaranya beberapa kali kerana aktiviti politiknya dan tinggal di Eropah, di bandar-bandar termasuk Vienna, Geneva dan Paris.[12]

Puisinya dikaitkan dengan gerakan Simbolis di Perancis, dan beliau menerima pujian daripada pengarang terkemuka Perancis seperti Gustave Kahn.[14]

Beliau berterima kasih dan bertemu Theodor Herzl untuk salah satu puisinya yang diterbitkan dalam Neue Freie Presse pada tahun 1903. Selepas perkenalan ini, dia mula membantu Herzl dengan menterjemah surat-suratnya ke dalam bahasa Turki.[15]

Matlamat keseluruhan Turki Muda awal seperti Cevdet adalah untuk menamatkan rejim mutlak Sultan Abdul Hamid II. Cevdet dan empat pelajar perubatan lain (termasuk Ibrahim Temo) di Akademi Perubatan Tentera di Istanbul mengasaskan persatuan Kemajuan Uthmaniyyah pada tahun 1889, yang akan menjadi "Jawatankuasa Perpaduan dan Kemajuan" (CUP).[16] Pada mulanya tanpa agenda politik, ia dipolitikkan oleh beberapa pemimpin dan puak dan melancarkan Revolusi Turki Muda menentang Abdul Hamid II pada tahun 1908. Walau bagaimanapun, Abdullah Cevdet dan Ibrahim Temo memutuskan hubungan mereka dengan CUP sejurus selepas 1902, kerana CUP mula menyokong dasar nasionalis Turki.[17] Di baliknya dia mempromosikan idea sekularnya dalam majalahnya İctihat, di mana dia menerbitkan artikel yang menyokong beberapa dasar, yang kemudiannya merupakan sebahagian daripada Pembaharuan Atatürk seperti penutupan madrasah atau pemajuan hak wanita.[18] Pada tahun 1908 beliau menyertai Parti Demokratik Uthmaniyyah (Turki Uthmaniyyah: Fırka-i İbad; Turki: Osmanlı Demokrat Fırkası) yang ditubuhkan menentang CUP.[11] Pada tahun 1912 beliau dan Hüseyin Cahit menyokong tanpa kejayaan untuk skrip Latin diperkenalkan di Empayar Uthmaniyyah.[19]

Cevdet telah dibicarakan beberapa kali di Empayar Uthmaniyyah kerana beberapa tulisannya dianggap sebagai menghina Islam dan Muhammad. Atas sebab ini, dia dilabelkan sebagai "musuh abadi Islam" (Süssheim, EI) dan dipanggil "Aduvullah" (musuh Tuhan).[20] Kes mahkamahnya yang paling terkenal adalah kerana pembelaannya terhadap agama Bahá'í, yang beliau anggap sebagai langkah perantara antara Islam dan pengabaian terakhir kepercayaan agama, dalam rencananya di İctihat pada 1 Mac 1922.[21] Untuk tempoh yang singkat antara 1921 dan 1922 beliau aktif untuk kemerdekaan Kurdi.

Agama dan sains[sunting | sunting sumber]

Cevdat ingin menggabungkan agama dan materialisme, iaitu, di bawah pengaruh Victor Hugo dan Jean-Marie Guyau, membuang Tuhan tetapi mengekalkan agama sebagai kekuatan sosial. Dalam satu puisi beliau berkata:

Kami kafir yang soleh; iman kami itu

Menjadi murid Tuhan adalah sama dengan kekasihan.

Apa yang kami minum di majlis minum kami ialah

Kehausan untuk yang tidak terbatas.[22]

"Bermula dari Perjanjian Baru hingga Al-Qur'an, dari Plato hingga Abū al-'Alā' al-Ma'arrī, dia mencipta falsafah eklektik, menyelaraskan sains, agama, dan falsafah antara satu sama lain",[23] dan dalam untuk secara khusus membina "materialisme Islam" (beliau ialah penterjemah Ludwig Büchner, salah seorang yang mempopularkan materialisme saintifik pada akhir abad ke-19), beliau akan menggunakan pengarang mistik zaman pertengahan seperti Al-Maʿarri, Omar Khayyam dan Rumi , dan cuba mencari surat-menyurat dalam karya mereka dengan pengarang moden seperti Voltaire, Cesare Lombroso, Vittorio Alfieri dan Baron D'Holbach.[24] "Langkah terakhirnya ialah mengemukakan teori-teori saintifik moden yang terdiri daripada Darwinisme kepada genetik sebagai pengulangan teks suci Islam atau terbitan daripada tulisan pemikir Muslim", cuba menyesuaikan al-Quran atau ahadith dengan idea-idea orang seperti Théodule Armand Ribot atau Jean-Baptiste Massillon. Dia mendapati bahawa "Al-Qur'an merujuk dan meringkaskan teori evolusi."[25]

Kecewa dengan tanggapan suam-suam ulama terhadap peranannya sebagai "mujtahid materialis" (sebagaimana dia akan menyebutnya), dia beralih kepada heterodoksi, Bektashi (dia panggil "Stoikisme Turki") dan kemudian Baha'isme. Kerana tidak membuahkan hasil dalam hal itu juga, dia menghabiskan usaha terakhirnya sebagai intelektual semata-mata.[26]

Kematian[sunting | sunting sumber]

Ditinggal bersendirian di tahun-tahun akhir, Abdullah Cevdet meninggal dunia pada usia 63 tahun pada 29 November 1932. Jenazahnya dibawa untuk upacara pengebumian agama ke Hagia Sophia, yang masih digunakan sebagai masjid ketika itu. Walau bagaimanapun, tiada siapa yang menuntut kerandanya, dan ia telah dinyatakan oleh beberapa konservatif agama bahawa dia "tidak layak" solat pengebumian Islam. Berikutan rayuan Peyami Safa, seorang penulis terkenal, solat jenazah dilakukan. Mayatnya kemudian dibawa oleh pegawai bandar ke Tanah Perkuburan Merkezefendi untuk dikebumikan.[27]

Nota[sunting | sunting sumber]

  1. ^ A Biographical Dictionary of Albanian History, Robert Elsie, 2012, Page 436
  2. ^ Jongerden, J. (2012). Social Relations in Ottoman Diyarbekir, 1870-1915: Volume 51 of The Ottoman Empire and its Heritage. Brill. ISBN 978-9004225183.
  3. ^ The Kurds (dalam bahasa Inggeris). Vienna: Austrian Federal Ministry of the Interior. 2015. ISBN 978-3-9503643-6-1.
  4. ^ "Tomlinson-Online - Competing Ideologies in the Late Ottoman Empire and Early Turkish Republic".
  5. ^ Fevzi Bilgin & Ali Sarihan, Understanding Turkey's Kurdish Question, Lexington Books (2013), p. 13
  6. ^ Klein, Janet (2011). The Margins of Empire: Kurdish Militias in the Ottoman Tribal Zone (dalam bahasa Inggeris). Stanford University Press. m/s. 275. ISBN 9780804775700.
  7. ^ Jongerden (2012), p.169
  8. ^ Bajalan, D. (2021). The Cambridge History of the Kurds: The Kurdish Movement and the End of the Ottoman Empire, 1880–1923 (dalam bahasa Inggeris). Cambridge: Cambridge University Press. m/s. 104–137. doi:10.1017/9781108623711.005. S2CID 235541303 Check |s2cid= value (bantuan).
  9. ^ "Xoybûn'un diplomasisi". Yeni Ozgur Politika (dalam bahasa Turki). 22 Jun 2020. Dicapai pada 11 Ogos 2021.
  10. ^ Ağcakulu, Ali (2019-11-07). "Jön Kürtler". Ahval (dalam bahasa Turki). Dicapai pada 2021-08-11.
  11. ^ a b "Hüseyin Akar» 07- Abdullah Cevdet". Diarkibkan daripada yang asal pada 13 Februari 2015. Dicapai pada 12 April 2015.
  12. ^ a b Arslanbenzer, Hakan (7 Jun 2019). "Abdullah Cevdet: Eccentric, strange and misunderstood". Daily Sabah (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 24 April 2020.
  13. ^ Şükrü Hanioğlu, "Blueprints for a future society: late Ottoman materialists on science, religion, and art" in Elisabeth Özdalga, "Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy", Routledge (2005), p. 41
  14. ^ Şükrü Hanioğlu, "Blueprints for a future society: late Ottoman materialists on science, religion, and art" in Elisabeth Özdalga, "Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy", Routledge (2005), p. 46
  15. ^ Yaşar Kutluay, "Siyonizm ve Türkiye", Bilge Karınca (2013), p. 291
  16. ^ Jongerden (2012), p.69
  17. ^ Jongerden, (2012), p.70
  18. ^ Landau, Jacob M. (1984). Atatürk and the Modernization of Turkey (dalam bahasa Inggeris). Boulder: Westview Press. m/s. 37. ISBN 0865319863.
  19. ^ Landau (1984), p. 135
  20. ^ Karl Süssheim, “Abd Allah Djewdet’, Encyclopedia of Islam (EI1; Supplement), Leiden/Leipzig, 1938, 55–60.
  21. ^ Hanioğlu, M. Şükrü (1995). The Young Turks in Opposition. m/s. 202. ISBN 978-0195091151.
  22. ^ Şükrü Hanioğlu, "Blueprints for a future society: late Ottoman materialists on science, religion, and art" in Elisabeth Özdalga, "Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy", Routledge (2005), p. 47
  23. ^ Şükrü Hanioğlu, "Blueprints for a future society: late Ottoman materialists on science, religion, and art" in Elisabeth Özdalga, "Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy", Routledge (2005), p. 49
  24. ^ Şükrü Hanioğlu, "Blueprints for a future society: late Ottoman materialists on science, religion, and art" in Elisabeth Özdalga, "Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy", Routledge (2005), p. 52
  25. ^ Şükrü Hanioğlu, "Blueprints for a future society: late Ottoman materialists on science, religion, and art" in Elisabeth Özdalga, "Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy", Routledge (2005), pp. 55-56
  26. ^ Şükrü Hanioğlu, "Blueprints for a future society: late Ottoman materialists on science, religion, and art" in Elisabeth Özdalga, "Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy", Routledge (2005), pp. 59-60
  27. ^ "Abdullah Cevdet" (dalam bahasa Turki). Yazar Mezar. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 September 2011. Dicapai pada 18 October 2011.

Rujukan[sunting | sunting sumber]

Pautan luar[sunting | sunting sumber]

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Abdullah_Cevdet&oldid=6147417"