Zainab binti Ali

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Zainab binti Ali
زَيْنَب بِنْت عَلِيّ
Kelahiran626 M
Madinah al-Munawwarah
Meninggal dunia682 M
Damsyik atau Kaherah,
Kerajaan Bani Umayyah
DikebumikanMasjid Sayyidah Zaynab, Damsyik atau Masjid Al-Sayeda Zainab, Kaherah
Terkenal keranaPeranan selepas Pertempuran Karbala
PasanganAbdullah bin Ja'far
Anak-anak
IbuFatimah az-Zahra
BapaAli bin Abi Talib
Saudara
Senarai
KeluargaAhlul Bait
Sebahagian daripada siri berkaitan
Syiah
Cabang teologi
Cabang fiqah
  • Amalan-amalan berkaitan
Pandangan politik
  • Sejarah awal
  • Sejarah moden
Topik berkaitan

Zainab binti Ali (Arab: زَيْنَب بِنْت عَلِيّ, Zaynab binti ʿAlī, s. 626 – 682), ialah anak perempuan sulung Ali, Khulafa al-Rasyidin keempat (berkuasa 656–661) dan Imam Syiah pertama, dan Fatimah al-Zahra, anak perempuan nabi Islam Muhammad. Dalam fahaman Syiah, Zainab terkenal dengan peranannya selepas Pertempuran Karbala (680), di mana abangnya Husain dan keluarga serta sahabatnya dibunuh oleh tentera Yazid I (berkuasa 680–683). Wanita dan kanak-kanak telah ditawan selepas pertempuran dan berarak ke Kufah, dan kemudian Damsyik, di mana Zainab memberikan ucapan yang sekeras-kerasnya mengutuk Yazid dan menyebarkan berita Karbala. Beliau kemudiannya dibebaskan dan meninggal dunia tidak lama selepas itu pada 682, walaupun tapak pengebumiannya tidak pasti.

Dua tempat keramat yang dikaitkan dengan Zainab di Damsyik dan Kaherah ialah destinasi lazim ziarah Syiah. Beliau dianggap sebagai tokoh pengorbanan, kekuatan, dan ketakwaan serta teladan bagi wanita Islam, melambangkan keberanian, kepimpinan, dan penentangan terhadap penindasan.

Gelaran[sunting | sunting sumber]

Nama Zainab boleh diterjemahkan sebagai 'perhiasan ayah'.[1][2] Dia juga dikenali sebagai Zainab al-Kubra (lit. Zainab Tua) untuk membezakannya daripada adik perempuannya Ummu Kultsum atau Zaynab al-Sughra (lit. Zainab Muda).[1] Satu lagi gelaran Zainab ialah Aqilatu Bani Hasyim (lit. alim Bani Hashim),[2] di mana al-aqila secara literal bermaksud "yang terpencil" atau "mutiara".[1] Beliau juga dikenali sebagai Batalatu al-Karbala (lit. wirawati Karbala) sempena peranannya dalam peristiwa itu.[3][2] Beliau juga dikenali sebagai al-Sayyida (lit. sang wanita),[4][1] dan di Mesir sebagai al-Tahira (lit. yang suci) dan Ummu al-Yat'am'a (lit. ibu para yatim), antara lain. [1]

Kelahiran dan kehidupan awal[sunting | sunting sumber]

Zainab ialah anak ketiga kepada Ali dan Fatima, [5] dan anak perempuan sulung mereka,[6] walaupun tidak ada kejelasan tentang butiran lain tentang kehidupan awalnya.[6] Khususnya, tahun kelahirannya diberikan pelbagai oleh sumber yang berbeza seperti 4-6 H/626-8 M[5][2] atau 9 H/631 M.[2] Warga Syiah menyambut hari lahirnya setiap tahun pada 5 Jamadilawal.[7]

Perkahwinan dan kehidupan berkeluarga[sunting | sunting sumber]

Zainab mengahwini sepupu sebelah bapanya Abdullah,[1][2] dengan bapanya Ja'far al-Tayyar bin Abi Talib ialah sepupu Nabi Muhammad, dan seorang Muslim zaman awal terkemuka yang gugur dalam Perang Mu'tah (629) menentang Byzantium.[2]

Pasangan itu mempunyai empat anak lelaki, bernama Ali, Aun, Abbas, dan Muhammad, dan seorang anak perempuan bernama Ummu Kultsum.[6] Catatan Esposito pula menyatakan yang berbeza di sini, mengatakan bahawa pasangan itu mempunyai tiga anak lelaki dan dua anak perempuan, tanpa menamakan mereka.[3] Awn dan Muhammad terbunuh dalam Perang Karbala.[1] Tiada maklumat mengenai Abbas tetapi nasab Zainab diteruskan melalui Ali, juga dikenali sebagai Ali al-Zaynabi.[1][2]

Pembelajaran agama dan kepetahan[sunting | sunting sumber]

Untuk pengetahuannya tentang hadis kenabian, Ibn Abbas (mati sekitar 687) merujuk kepada Zainab sebagai Aqilatu Bani Hasyim (lit. sang alim Bani Hashim).[2] Menurut Hamdar, reputasinya dalam kalangan ulama hadith adalah sedemikian rupa sehingga mereka menyebut Ali sebagai 'bapa Zainab' semasa larangan Umayyah untuk bercakap tentang Ali.[8] Beliau juga mengajar tafsir Al-Quran kepada wanita di Madinah[2] dan kemudiannya di Kufah,[1][8] dan mungkin dilatih dalam hal ini oleh bapanya Ali, yang Qutbuddin anggap sebagai "orang alim [Islam] yang paling arif."[1]

Zainab digambarkan sebagai petah berucap,[9] dan dikatakan sering mengingatkan pendengarnya tentang bapanya Ali.[2][5] Ucapan yang dikaitkan dengan Zainab selepas Karbala direkodkan oleh Ibn Abi Tahir Tayfur dalam Balaghat al-nisa', sebuah antologi pidato wanita.[10][6] Buku ini juga mengandungi ucapan lain, yang dikaitkan dengan saudara perempuan Zainab, Ummu Kultsum, yang bagaimanapun telah dinisbahkan kepada Zainab oleh kebanyakan pengarang kemudian, termasuk Ibn A'tham. Qutbuddin menganggap atribusi yang terakhir ini kemungkinan besar.[10]

Pertempuran Karbala[sunting | sunting sumber]

Perjalanan menuju Karbala[sunting | sunting sumber]

Selepas menerima surat sokongan daripada orang Kufah dengan niatnya disahkan oleh sepupunya Muslim bin Aqil, Husain meninggalkan Mekah menuju Kufah pada 8 atau 10 Zulhijjah (10 atau 12 September 680 M) bersama beberapa kerabat dan penyokong.[11] Dalam kitab Syiah al-Irshad, Husayn dilaporkan berkata bahawa niatnya adalah untuk memerangi kezaliman Yazid, walaupun beliau tahu dirinya akan dibunuh.[12][13] Beliau juga menulis dalam wasiatnya kepada saudaranya Ibn Hanafiyyah bahawa beliau tidak berusaha untuk mencari "kerosakan atau penindasan" tetapi lebih kepada "amar makruf nahi mungkar" seperti yang dilaporkan oleh Maqtal al-awalim dan al-Maqtal.[2] Dalam perjalanannya ke Kufah, kafilah kecil Husayn telah dipintas oleh tentera Yazid, dan terpaksa berkhemah di tanah padang pasir Karbala pada 2 Muharram 61 (2 Oktober 680) jauh dari air dan kubu pertahanan.[11] Sokongan yang dijanjikan oleh orang Kufah tidak menjadi kenyataan ketika gabenor baru Kufah, Ubaidullah bin Ziyad (meninggal dunia 686), membunuh utusan Husain dan menakut-nakutkan ketua suku Kufah.[11]

Al-Tall al-Zaynabiyya
Zainab dipercayai menyaksikan Perang Karbala berlaku dari al-Tall al-Zaynabiyya.

Kematian Husain[sunting | sunting sumber]

Ketika pejuang terakhir Husain yang masih tinggal itu gugur, tentera Umayyah berkumpul di atas Husain, yang berjuang sehingga akhir.[7] Sebelum beliau pergi ke medan perang untuk kali terakhir, Zainab menciumnya bagi pihak ibu mereka Fatima untuk memenuhi hajatnya, tulis Syiah Eshtehardi atas kuasa Zaynab.[14] Menurut al-Tabari, Husain pula meminta Zainab supaya tidak meratap selepas kematiannya yang semakin hampir.[15] Apabila Husain yang cedera akhirnya jatuh dari kudanya dan dikepung, Zainab dikatakan telah berlari ke arahnya, memohon Ibn Sa'd untuk menyelamatkan nyawa saudaranya,[16][2] tetapi komander Umayyah tidak mengendahkan permintaannya.[2]

Al-Tabari menulis bahawa keluarga Husain menyaksikan dirinya ditikam dan ditetak berkali-kali oleh tentera Umayyah.[17] Husain kemudiannya dipenggal oleh Shamir atau Sinan bin Anas[18] atau Khawali bin Yazid Asbahi,[11] walaupun naratif biasa pertempuran menganggap Shamir yang bertanggungjawab.[19][7] Beberapa sumber menambah bahawa Zainab telah kembali ke kem,[2] didesak oleh Husain yang hampir mati,[2][20] dan tidak menyaksikan pemenggalan kepala,[2] walaupun al-Tabari berbeza pendapat di sini.[17] Naratif moden tentang Karbala sering menekankan bahawa Zainab tidak putus asa ketika menyaksikan abangnya dibunuh, mengikut kehendak Husain. Sambil berdiri di atas mayatnya, beliau berkata, "Ya Tuhan! Terimalah dari kami persembahan ini," sehingga kebingungan tentera musuh.[8]

Wanita dan kanak-kanak telah ditawan, termasuk Zainab dan Ummu Kultsum.[21] Di antara tawanan itu juga satu-satunya anak lelaki Husayn yang masih hidup, Ali, yang telah terlalu sakit untuk melawan.[22] Sering dikenali dengan gelaran kehormatan al-Sajjad dan Zayn al-Abidin, Ali bin al-Husain kemudiannya diiktiraf sebagai Imam Keempat dan keturunan Imam Syiah diteruskan daripadanya.[23] Shamir cuba untuk membunuh Ali juga,[16] tetapi Zainab berjaya merayu kepadanya untuk menyelamatkan nyawanya,[22][24] mengatakan bahawa beliau harus dibunuh terlebih dahulu.[17] Para tawanan meratapi Husain sejurus selepas pertempuran.[9]

Orang-orang tawanan telah diarak kembali ke Kufah,[7] tiba di sana pada 12 Muharram,[2] dan terdapat laporan bahawa wanita-wanita itu dihina,[10] termasuk para tawanan,[8] diarak di atas unta yang tidak berlada[10][25] dan, menurut al-Tabari,[15] terikat dengan tali dan belenggu.[10][8] Para tawanan kemudiannya diarak dengan belenggu dan dibawa di sekeliling kota bersama kepala Husain dan para sahabatnya dengan tombak.[10] Deeb percaya bahawa tawanan menganggap Zainab sebagai ketua mereka.[26]

Ucapan Zainab di Kufah[sunting | sunting sumber]

Ahli Sunni, bin Tayfur, merekodkan dua ucapan tentang Karbala dalam Balaghat al-nisa'-nya, satu dikaitkan dengan Umm Kulthum di pasar[10] Kufah dan satu lagi disampaikan oleh Zainab di istana Yazid[10] di Damsyik.[10] Kebanyakan pengarang Syiah kemudiannya, bagaimanapun, telah mengaitkan kedua-dua khutbah itu kepada Zainab, yang dianggap berkemungkinan besar oleh Qutbuddin.[10] Ibn Tayfur menulis bahawa orang Kufah meratap dan menangis apabila mereka melihat keluarga Babi dalam tawanan. Zainab kemudian berucap kepada orang ramai dan menghukum mereka[10] kerana peranan mereka dalam kematian Husain dan menceritakan peristiwa Karbala.[8]

Ke Damsyik[sunting | sunting sumber]

Laluan kafilah ke Damsyik tidak pasti,[2] walaupun Pinault percaya bahawa mereka telah dibawa melalui laluan padang pasir.[27] Al-Khawrazmi (abad ke-10) dalam al-Maqtalnya menulis bahawa tawanan dibawa dari "kampung ke kampung" dan dipamerkan,[2][28][19] manakala al-Ya'qubi (meninggal dunia 897-8) melaporkan bahawa Ibn Abbas menegur Yazid dalam surat kerana mengarak wanita keluarga Muhammad dari Kufah ke Damsyik untuk menunjukkan kemenangannya, sambil menambah bahawa ini lebih buruk pada pandangannya daripada pembunuhan beramai-ramai Husain dan keluarganya.[9]

Para tawanan diarak di jalan-jalan Damsyik[22] dan kemudian dipenjarakan untuk tempoh masa yang tidak ditentukan.[1] Apabila dibawa kepada khalifah, Veccia Vaglieri menulis bahawa Yazid melayan tawanan dengan baik selepas wawancara awal yang keras.[16] Catatan serupa telah ditawarkan oleh Madelung dan Halm.[29][30] Sebaliknya, Momen menulis bahawa Yazid menghina tawanan tetapi terpaksa melepaskan mereka kemudian apabila pendapat umum mula memihak kepada mereka, lalu takut akan pergolakan di wilayahnya. [7] Pandangan serupa dinyatakan dalam karya Esposito,[22] Osman,[9] Aghaie,[19] Pinault,[27] Tabatabai,[13] dan Munson.[12]

Ucapan Zainab di Damsyik[sunting | sunting sumber]

Ibn Tayfur dalam Balaghat al-nisa' menulis tentang sebuah ucapan Zainab di mahkamah Yazid,[10] di mana beliau dikatakan telah mengganggu penghinaan Yazid dan bercakap di mahkamahnya dengan kasar,[9][8] meratapi Husain, menghina Yazid, dan membela keluarga Muhammad.[10] Dia memanggil khalifah sebagai "anak al-tulaqa'" (lit. orang yang dibebaskan, mereka yang telah diampuni oleh Muhammad setelah kemenangannya kembali ke Mekah),[9][5] dan bertanya kepadanya sama ada ia adil untuk menjaga wanitanya dan mengarak anak-anak perempuan Muhammad di jalanan.[9]

Seperti ucapan Kufah, ucapan kedua yang dikaitkan dengan Zainab ini diselitkan dengan beberapa petikan Al-Quran,[10] dengan menyebut kemenangan Yazid sebagai sementara sahaja, usahanya sia-sia, dan keaibannya kekal.[8]

Kembali ke Madinah[sunting | sunting sumber]

Tawanan akhirnya dibebaskan[1] dan dibenarkan pulang ke Madinah[10] atau diiringi balik.[1] Pinault dan Adibzadeh menulis bahawa kafilah itu kembali melalui Karbala, di mana mereka berhenti untuk meratapi kematian mereka.[27][2] Dalam riwayat <span about="#mwt1351" data-cx="[{&quot;adapted&quot;:true,&quot;partial&quot;:false,&quot;targetExists&quot;:true,&quot;mandatoryTargetParams&quot;:[],&quot;optionalTargetParams&quot;:[]}]" data-mw="{&quot;parts&quot;:[{&quot;template&quot;:{&quot;target&quot;:{&quot;wt&quot;:&quot;Transl&quot;,&quot;href&quot;:&quot;./Templat:Transl&quot;},&quot;params&quot;:{&quot;1&quot;:{&quot;wt&quot;:&quot;ar&quot;},&quot;2&quot;:{&quot;wt&quot;:&quot;ta'ziya&quot;}},&quot;i&quot;:0}}]}" data-ve-no-generated-contents="true" id="mwA1A" title="Arabic-language romanization" typeof="mw:Transclusion"><i lang="ar-Latn">ta'ziya</i></span>, keluarga Muhammad dibantu oleh seorang lelaki bernama Bashir, yang diberi pampasan dengan murah hati oleh Zainab dan yang lain daripada apa sedikit yang tinggal selepas rompakan di Asyura.[31]

Dalam pandangan Syiah, ucapan Zainab diiktriaf telah mempengaruhi beberapa pihak di mahkamah Yazid, terutamanya wanitanya, dan dengan itu, memaksa khalifah untuk melepaskan dirinya daripada peristiwa di Karbala dan menyalahkan gabenornya.[9]

Kematian dan tanah keramat[sunting | sunting sumber]

Masjid Sayidina Zainab, Damsyik.

Zainab meninggal dunia pada tahun 682 pada usia kira-kira 56 tahun,[1] tidak lama selepas kembali ke Madinah dari Damsyik.[5][31][22][10] Adamec ( d. 2019 ) memberikan tahun 681 sebaliknya.[32] Warga Syiah pada setiap tahun memperingati tarikh paling diterima,[1] 15 Rejab bagi peristiwa ini,[7] walaupun tarikh lain yang terdapat dalam sumber ialah 11 dan 21 Jamadilakhir, 24 Safar, dan 16 Zulhijjah.[31]

Upacara berkabung[sunting | sunting sumber]

Mengikuti preseden Zainab dan Imam Syiah dalam perkabungan Husain, [9] Warga Syiah memperingati peristiwa Karbala sepanjang bulan Muharram dan Safar,[25] terutamanya semasa sepuluh hari pertama Muharram, yang memuncak pada hari Asyura dengan perarakan di bandar Syiah utama.[9][7] Komponen utama upacara ritual ini (maj'alis) ialah penceritaan kisah-kisah Karbala,[33][9] bertujuan untuk menimbulkan simpati dan membuat penonton menangis.[21] Dalam upacara ini, Zainab dan wanita Karbala lain turut diperingati.[9][21]

Rujukan[sunting | sunting sumber]

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o Qutbuddin 2005.
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Adibzadeh 2013.
  3. ^ a b Esposito 2004.
  4. ^ Blomfield 2010.
  5. ^ a b c d e Kassam & Blomfield 2015.
  6. ^ a b c d Sayeed 2008.
  7. ^ a b c d e f g Momen 1985.
  8. ^ a b c d e f g h Hamdar 2009.
  9. ^ a b c d e f g h i j k l Osman 2014.
  10. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Qutbuddin 2019.
  11. ^ a b c d Madelung 2004.
  12. ^ a b Munson 1988.
  13. ^ a b Tabatabai 1975.
  14. ^ Aghaie 2009.
  15. ^ a b Abu Zahra 1997.
  16. ^ a b c Veccia Vaglieri 2012b.
  17. ^ a b c Nashat Becker, Nashat & Tucker 1999.
  18. ^ Kohlberg 2012b.
  19. ^ a b c Aghaie 2011.
  20. ^ Aslan 2011.
  21. ^ a b c Pinault 2000.
  22. ^ a b c d e Esposito 2022.
  23. ^ Kohlberg 2012a.
  24. ^ Hazleton 2009.
  25. ^ a b Hyder 2006.
  26. ^ Deeb 2006.
  27. ^ a b c Pinault 2016.
  28. ^ Aghaie 2004.
  29. ^ Madelung 1997.
  30. ^ Halm 1997.
  31. ^ a b c Nematollahi Mahani 2013.
  32. ^ Adamec 2017.
  33. ^ D'Souza 1997.

Sumber[sunting | sunting sumber]

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Zainab_binti_Ali&oldid=5729593"